Yoga Ders Notları (280 TTC FELSEFE)

-YOGİ NEDİR? -YOGA NEDİR? 1 Ahlaklı davranan yani yamalara uygun davranış sergileyen ve  Kişinin hayatta y...

-YOGİ NEDİR? -YOGA NEDİR? 1 Ahlaklı davranan yani yamalara uygun davranış sergileyen ve  Kişinin hayatta yaptığı her şey ve tüm deneyimlerin tüm fiziksel ve zihinsel eylemleri kontrol altında tutan, toplamıdır. Yoga kişinin kendisidir. Kişinin yaptığı bilginin peşinde olan ama bilgide sıkışıp kalmayan, hayatı her şeyde ve her eylemde bütünü bulmasıdır. aydınlanma yani kendini tanıma yoluna adamış kişidir. Tek  Sutralara göre ise (sutra 1.2) yoga; zihnin yarattığı amacı zihindeki modifikasyonların yok edilmesi sonucunda modifikasyonları kontrol etme yoludur. Samsara’dan yani yaşam döngüsünden özgürleşmektir. Modifikasyon bir düşüne kalıbı, zihinde yaratılan bütün öğretilerdir. Örneğin çocuğun elinin yanması- iyi kötü her şey bir modifikasyondur, düşünce kalıbıdır. Zihnin yarattığı yanılgılardır. Yani -YOGA NE ÖĞRETİR? (**SINAV**) öğrenilmiş bilgidir. Modifikasyon kişinin doğduğu andan itibaren tüm öğretilmiş bilgilerini, yaşadığı Yoga 4 şey öğretir; deneyimlerini ve bunun sonucunda oluşan duygularını zihin alanında gerçek bilgi olarak 1. BEN ATMANIM. BEN BRAHMANIM. (BEN algıladığı kalıplardır. Kişi oluşturduğu bu SONSUZUM TEZAHÜRÜYÜM, BEN HER modifikasyonlara göre kişilik sergiler. ŞEYİM.) 2. HER ŞEY BRAHMAN HER ŞEY SONSUZUN -YOGA BİR DİN MİDİR? BİR PARÇASIDIR. Din tutunmaktır, yoga bırakmaktır. Yoga bir din değildir, kitabı yoktur, bir peygamberi yoktur. Cennet cehennem gibi 3. GERÇEĞİ, BİLGİYİ BULMAK, HAKİKATE hedefleri yoktur. Dinler toplumlarla ilgilenir yoganın derdi ULAŞMAK. kişinin kendisidir. Yoganın topluma bir düzen getirmek gibi bir amacı yoktur. Yogi iken bir dine mensup olabilirsin, dinler yogaya engel değildir. 4. BEN BÜTÜN SORUNLARIN VE ÇÖZÜMLERİN KENDİSİYİM. -YOGA BİR BİLİMDİR. -YOGA ÖĞRETİSİNİN GEÇTİĞİ KİTAPLAR(**ESKİ Yogik bilim varoluşu iki temel şekilde madde ve bilinç SINAV SORUSU**) şeklinde inceler. Aklını yükselterek ayırt edici bilgi sayesinde varoluşun niteliklerini ayırt etmeye ve anlamaya çalışır. Madde ve enerji üzerine anlayış kazanmak için çeşitli pratikler ile deneyimlerin içinden geçer. Önce kendi bedenini oluşturan 1. Yoga Sutralar yapıyı anlamaya çalışır bu yolla hafızanın farkı boyutlarına ulaşır içgüdüsel olarak ulaşılan sınırlı beden hafızasıyla Günümüzden 2500 yıl önce Budha ile benzer dönemde ortaya kendini tanımlamaktan kurtulur. Ardından nihai maddenin çıkmıştır. Aynı dönemde Budizmin de ortaya çıkması ve ne olduğunu anlamak için elementler, moleküller ve atomun kulaktan kulağa yayılması ile yoga öğretisinin karışmaması doğasını çeşitli pratikler ile inceler. Evrenin yapısı, enerjinin için yazılı hale getirilmiştir. işleyişi, zihin yapısı ve zamanı anlamak için çeşitli pratiklerden geçerek sahip olduğu hafızadan kurtulur. 2. Hatha Yoga Pradipika Elementlerin saf doğasını böylelikle görebilir. 15. Yüzyılın sonlarına doğru Sutraların uygulanması zor olduğu için herkesin yoga yapabilmesi adına Şefkatli Swatmarama’a tarafından yoganın sekiz kolunu dörde -HOCAYA TESLİM OLMAK indirerek yazılmış bir kitaptır. Teslimiyet olmak zorunda ancak yol senin yolun, iki kişi ile gidilmez. Pratik belli bir yere gelene kadar disiplin olmak zorundadır. Hocanın verdiği bilgiler güzeldir ama 3. Bhagauad Githa (Tanrının ilahi şarkısı) uygulanmazsa anlamı olmaz. Pratiği kendin için yaparsan anlamı vardır. Yoga erdem ve ahlak ile başlar bunlar en 18 kitaptan oluşan ve yaklaşık 700 beyitten meydana gelen önemli pratiklerdir. Yogi kimseye bir şey kanıtlamaz. Mahabarata destanı’nın bir bölümüdür. Krişna’nın Arcuna’yı savaşta yönlendirirken yoga ile ve her şey ile bütünleşmesin -MEDİTASYON felsefi ve içsel olarak anlatır. Konsantrasyon ile başlar. Sutralarla meditasyon bölünmeden 4. Upanişadlar akan bir devamlılık ile tek noktaya konsantre olma durumu olarak açıklanmıştır. Eğer zihin tek bir obje üzerine devamlı Bütün yaratılışı anlatan vedaların sonuna gelmiş olarak konsantre olabilirse şimdiyi görebilir ve her boyutta eklemelerdir.Upanişad: hocanın dizinin dibinde oturup genişleyebilir. dinlemek demekti.upanişadlar bir bilge tarafından öğrencilerin sorduğu SORULAR üzerine felsefi açıklamalar yapan öğretilerdir. -VEDALAR (**ödev**) -YOGANIN KAVRAMLARI 2 Yoga kelimesi ilk kez vedalarda geçer. Vedalar ilk 3500-4000 -RAJA: Sezgilerle ilişkilendirir. yıl öncesinde ortaya çıkmıştır.4 tip veda vardır. Varoluşun ötesindeki sonsuzluğu anlamamızı sağlar. Bir yogi 1. RİGVEDA dört kavramı sürekli pratik eder; 2. SAMAVEDA 3. YAJURVEDA -sevgiyi , -bilgiyi , -beklentisiz eylemi , -ve sezgiseli anlamaya 4. ATARVAVEDA çalışır. -KARMA: Eylemler. 1.RİGVEDA : Yaşamda ve yaşarken yapman gerekenlerden bahseder, nasıl yaşamalıyızı anlatır. Doğru niyetle gerçekleştirilen eylemler yanlış duyguların oluşmasına sebebiyet vermez. Samsara döngüsüne bizi sokan 2.SAMAVEDA : Sanat ve müzikten bahseder. ( Mantra ) karmadan kurtulmak için zihni ve duyguları devreye sokmadan eylemlerin sonucunu beklemeden hareket etmektir. Attığımız adım bile karma oluşturur. 3.YAJURVEDA : Felsefeden ve ritüellerden bahseder dünyevi konulardan sıyrılıp nasıl özgürleşmemeye -JNAN: Bilgelik, düşünceler. gideceğinizi öğretir. Düşünceler tüm davranışları şekillendirdiği için kişi önce 4.ATARVAVEDA : Felsefenin derinine iner. düşüncelerine hükmetmeye çalışır, zihnine hükmeden kendine hükmeder. Bilgeliğe ulaşmış kişinin düşünceleri kontrol etme çabası yoktur. Çünkü düşünce kirliliklerinden teslimiyet yoluyla arınmıştır. Öğretmen öğrenci ilişkisi. -KAVRAMLAR -BHAKTİ: Duygularla ilişkilendirilir. Brahman : Sonsuz her şeyin ondan türediği şey. Her şeyin içindeki sevgi ve sonsuz tezahürünü görmeye Brahma : yaratıcı tanrı (MİKAİL) çalışan kişinin tüm eylemleri saflaşır.kişi böylece sonsuzun tezahürünün bir yansıması olarak onun frekansına uyumlanır. İndiana : Haberci tanrı, melek (CEBRAİL) Varoluşun kendi hareketini görmemizi sağlar. Herkes tanrı ve tanrı herkes. Şiva : Yok edici, tanrı, yokluk bilinci (İSRAFİL) Yama : Ölüm tanrısı(AZRAİL) -1.RAJA YOGA- Devalar : Semavi, uyumlu canlar, melekler 1. Yamalar: ahlak kuralları Asuralar : Semavi, uyumsuz canlar, tamasik şeytani semaviler. 2. Niyamalar: kişisel pratik İndiria : 5 duyumuz 3. Asana: durus,sabit oturuş Ananda : Saadet, koşulsuz mutluluk 4. Pranayama: nefes ve prana’nın(yaşam enerjisi) kontrolü Hindu : Hindu nehrinin etrafında yaşayan topluluk. 5. Pratyahara: duyu kontrolü içe çekimi Budizm : Hinduizm’e tepki olarak Budha’nın 2500 yıl önce şekilcilikten şikayeti ve daha saf, sade bir aydınlatma 6. Dharana: kaba konsantrasyon yolu çıkarmasıdır. 7. Dhyana: ince konsantrasyon Samsara : Yaşam döngüsü. Doğum-yaşam-ölüm. 8. Samadhi: aydınlanmanın başladığı basamak -HATHA YOGA (***MUTLAKA SINAV***) RAJA Yoganın ilk 4 basamağıdır. Yamalar, niyamalar, asana, pranayama’dır. -1.YAMALAR (AHLAK KURALLARI ) -3.ASANA (DURUŞ, SABİT OTURUŞ) 3 -5 Basamaktır. 3.basamaktır. sabit duruş oturuş anlamına gelir. 1. AHİMSA 2. SATYA 3. ASTEYA -4.PRANAYAMA (NEFES VE PRANA’NIN(YAŞAM 4. BRAHMACHARYA (**SINAV**) ENERJİSİ) KONTROLÜ) 5. APORİGRAHA Prana yaşam enerjisi, yama düzenlemek askıya almak demek. 1.AHİMSA : Öldürmemek, zarar vermemek. Sadece fiziksel Yogi Pranayama çalışmaları ile enerji bedeni olan değil zihinsel ve sözlü olarak da zarar vermemektir. pranamakoshayı güçlendirir bedeni daha güçlü hale getirir. 2.SATYA :Dürüst olmak, yalan söylememek ,gevezelik etmemek. Örneğin saat 18:28 iken 18:30 dememek. -5.PRATYAHARA ( DUYU KONTROLÜ İÇE ÇEKİMİ) 3.ASTEYA : Çalmamak, kendine ait olmayanı izinsiz almamak. örneğin birisinin vaktini çalmak bile. Duyguların iç içe çekilme anlamına gelen pratyahara beş duyunun objelerin üzerinden dikkatini daha derine çekmesi 4.BRAHMACHARYA : En yüksek gerçekliği sonsuzun anlamına gelir. Pratyahara basamağı kilit bir basamaktır farkında olarak hareket etmek, cinsel saflık çünkü pratyahara tamamlanmazsa dhrana ve dyhana gerçekleşmez örneğin bir hafta kahve içmeme pratiği. 5.APORİGRAHA : Açgözlülük yapmamak. Ölçülü olmak, hiçbir şeyi sahiplenmemek, ihtiyacından fazlasını -2. HATHA YOGA- istememek. (***SINAV***) Raja yoganın ilk 4 basamağıdır.Yamalar, Niyamalar , -2.NİYAMALAR (KİŞİSEL PRATİK) Asana , Pranayama’dır. Niyemalar yogada ikinci pratik edilecek koldur. Yamalar ve niyamalar 7/24 pratik edilmelidir. Yoga yapıyor olmak demek yamalar ve niyamalarının -3.KARMA YOGA- sürekli aklında olması demektir. Eylemler yogasıdır. eylemlerde bulunurken Samskara Niyamalar kişinin tepkilerini, davranışlarını veya (zihinde oluşmuş derin etkiler) yaratmama sanatıdır. karma başka amaca yönelme eğilimini denetleyip yoga yaptığın her şeyin sonuçlarından bağımsız olarak kısıtlamasıdır. Yani öz denetimdir 5 basamaktan yapmayı öğreten bir yoga sistemidir. karma yoga yapan biri ilk oluşur. olarak samskaranın farkındadır, kontrol altına alabilir. karma Yogiler samskarasını hızlı bir şekilde çözmeye çalışırlar. bazı 1-Sauca : zihin ve beden saflığı samskaralar değiştirilemez. o samskaralar gerçekleşen kadar geçen süreyi faydaya çevirmeye çalışırlar. -Kişi, bir yogi her zaman zihnini, bedenini temiz tutmalı. Peki karma Yogi bunu nasıl gerçekleştirir? 1-farkındalığın gücü 2-Santasha: memnuniyet Karma Yogi önce beden farkındalığını kazanır. bedenin farkı zorluklardan geçmesi sonucunda bedensel ve materyal -Kendinden, çevrenden razı olmak, memnun olmak. farkındalık kazanır. hem bunun sonucunda hem de aktiviteleri araç olarak kullanarak zihinsel farkındalığını arttırır. 3-Tapas : dünyevi zevklere kayıtsız kalarak pratik 2- eylemlerin sonuçlarına bağlanmamak halinde olabilmek) Karma yogi gerçekleştirdiği eylemlerin sonuçları ile -Ateşli, ilk günkü gibi arzu ile bağlı kalmak ilgilenmez. eylemlerin sonuçlarına bağlanmadan karma oluşturmak, eylemin içinde olmak, yaptığımız işe maksimum odaklanmamız yardımcı olur. 4-Svadhyaya : öğretilerin kutsal metinlerin 3-hayata karşı olumlu bir modifikasyon oluşturmak içeriklerini pratik etmek Yaşamı olduğu gibi kabul etmek ve şikayet etmemek ve bunu sağlayabilecek düşünce kalıpları yaratarak olumsuz düşünce kalıplarını dönüştürmek. 5- Ishvarapranidhana: kendini guruya ve Tanrı’ya teslim etmek.  -4.BHAKTİ YOGA- -5.JNANA YOGA- 4 “Bizler saf sevgiyiz ve bizi bir arada tutan tek şey sevgidir. her Öğretmen öğrenci ilişkisi ile gerçekleşen yoga tarzıdır. birimiz aynı özünün yansımasıyız ya tanrı aramızdan biriyse?” öğretmene tam teslimiyet ile öğretmenin öğrenciyi eğittiği yoga çeşididir. Raja yogadan farkı öğrencinin öğretmen Bhakti , ilahi sevgi demektir. pratikler bu cümle üzerine tarafından insiye edilmesidir. İnsiye öncelikle öğrencinin bu kuruludur. Bhakti yogiler etrafındaki her şeyin aynı özünün üç niteliğe sahip olması gerekir; bir parçası olduğunu kabul ederek her şeye tanrı gibi yaklaşırlar. ben tanrının yansıması isem en iyi halimle 1- Sravana : dinlemek olmalıyım derler. 2- Manana : niyet, istek, yolda olmayı istemek Bhakti yoginin bilmesi gerekenler; 3-Niddi Dyasana : gerçekleri fark edebilme kabiliyeti 1-bencil sevgi ,tek taraflı sevgi örneğin kediyi zorla sevmek Öğretmen öğrenci yolculuğu ( Jnana ) başladıktan sonra 2-insan sevgisi ,çift yönlü sevgi kişideki dört niteliği ortaya çıkartır. Viveka, Vairagya , Shat Shampatti, Mumukshutva. 3-bencil olmayan sevgi ,beklentisizce sevdiğin örneğin annenin çocuğu sevmesi 1. Viveka: ayırt etmek 4-ilahi sevgi ,saf bilinç var olan her şeyi yaratılışından ötürü Geliştirilebilir bir yetenektir. Öğrenci pratikte derinleştikçe sevmektir ayırt etme kabiliyeti gelişir. Kişinin önce ayırt ediciliğin ne olduğunu anlaması lazım. Ayırt edici bilgi gerçek bilgidir. Bhakti yoga pratikleri: Gerçek ve gerçek olmayanı ayırt etmek için zekâsı yükseltmesi gerekir. -İsim takmak (örneğin korkak birine cesur demek) 2-Vairagya: tarafsız arzusuz olmak. -ilahi söylemek Öğrencinin öğrendiği bilgiden, sahip olduklarından, her -Mantra şeyden vazgeçecek gücü olmalı. -zikir (yani tekrar etmek) 3. Shat shampatti: 6 erdem⁠ -seva yapmak (yani sevap işlemek) Pratiğin doğuracağı sonuçlarla öğrencinin ne yapacağını görmesi için bu özelliklerin öğrencide oluşmuş olması gerekir. 3.1. Şama: huzur. Farkındalığı dört durumu ödev olarak araştır. Öğrenci doğal olarak huzurlu olmalı 3.2.Dama: duygu kontrol. Mandukta upanişada göre farkındalığın dört durumu vardır bu aynı zamanda Samsarayı ve zihnin dört durumunu anlatır. Öğrencinin içinde duygu ortaya çıksa bile kendi içinde kontrol etmeye çalışmalı 1- Jagrad :uyanık olma hali 3.3.Uparati: duygu çekimi. 2- Svapna :rüya görmek Dünyevi zevklerden elini çekme ve doyma hali 3- Sushupdi :uyumak 3.4.Titiksha: dayanıklılık ve sabır. 4-Turiya :süper farkındalık Öğrencinin yapacağı pratiklere karşı ne kadar dayanıklı, sürecini ne kadar hızlı geçirdiği ve aynı zamanda bilinçaltımızın oluşturduğu ve sebebiyet vereceği sonuçlara karşı dayanıklı olma durumudur. 3.5.Shradha: İnanç. Yola tam inançla bağlanmak 3.6.Samadhana: Konsantrasyon. Öğrencinin konsantrasyonu her zaman ne kadar güçlü ise zekası o kadar keskin olur. 4.Mumukshutva: iyi ve özgür olma isteği Öğrenci iyi bir insan olmaya niyet etmiş olmalı her şeyden önce insanın ilk Darması insan olmaktır öğrenci en iyi şekilde bunu yapma arzusunda olmalıdır.  DHARMA VE KARMA 2.GRİHASTA: 26-50 YAŞ 5 Hakikate götüren yol anlamına gelir. Kişinin haritasını Kişi dharmasına uygun olan bir aile kurar bu evrede ailesinin gerçekleştirmek için içinden geçtiği yoldur. Ancak kişi bu yolu gerçekleştirmek istediği dört niyet vardır ; daha önceden geldiği yol ile belirler. Bir çok kez kişi arzularının içinde sıkışmasından dolayı dharmasını 2.1 Dharma : Doğru yolda olma isteği tamamlayamaz. Kendini bilme çabası göstermiyorsa dharmasını da fark edemez. Konfor alanında kalmayı tercih Aile reisinin doğru yolda olma isteğidir. etmiş olur. Doğru – yanlış, başarı-başarısızlık kavramları 2.2 Arta : Para dharmayı gerçekleştirmenin engellerindendir. Kişi refahı bulması için yapması gereken seçimleri yapar. Dharma 3 çeşittir; 2.3 Kama : Arzu 1-Bireysel Dharma : Muhteviyatını gerçekleştirmek için o hayat yolunun farkındalıkla yürürsün. Kişi arzularını ihtiyacı olduğu ölçüde cevap vermelidir. Her hayat şekli farklı bir ihtiyaç gerektirir. 2- Aile Dharması : Her ailenin bir dharması vardır ve onu yine aile olarak gerçekleştirir. 2.4 Moksha :Aydınlanma 3- Kollektif Dharma : O toplumun bir dharması bir Özgürlük, fiziksel dünyada kalmayıp ötesini aramak, fiziksel amacı vardır varoluş hizmet ettiği bir alan vardır ve toplumsal bedenden özgürleşmek istemek. olarak bunu yaparlar. (örneğin İslamiyet’i yaymak.) 3.VANAPRASTA: 50’Lİ YAŞ Kişinin temel niteliklerini yani yolu belirleyen onun bireysel dharmasıdır. Hangi ailede doğduğu, cinsiyeti, hangi ülkede Bu evreye gelene kadar deneyimlemen gereken birçok şey doğacağı, ne gibi yeteneklere sahip olacağı gibi majör konular vardır. kişi ulaşması gereken deneyimlere ulaştığında bir nevi çantasında getirdiklerini belirler. Hem de kolektif ve aile emekli olur ve ardından doyuma ulaşarak her şeyin değerini dharmasını doyurur. Herkes tek bir yaşamda dharmasını anlamaya, hayatın anlamını görmeye ve ruhsal bağlantısını tamamlayamaz. güçlendirmeye meyil gösterir. A.SANATA DHARMA: (***SINAV***) 4.SANNYASA: SON YAŞLAR (Sonsuz yol, yaşamın dört basamağı) Herkesin ulaştığı bir aşama değil özel ilişkileri yani aşk- evlilik-çocuğu olmayan, kendini ruhani dünyaya adayan ve Sanata dharma kişinin doğduğu ve ölene kadar geçirdiği dört gününün tamamını pratikte geçiren insanlardır. (örneğin basamaktır. keşişler) 1- Brahmacarya (öğrencilik evresi) 2-Grihasta (aile reisi) B.KARMA(***SINAV***) 3-Vanaprasta (emeklilik) Kelime anlamı eylem demektir. Eylemler ve bu eylemleri taşıyan hafızadır. Evrenin varoluş yasasıdır. Sadece zihnin 4-Sannyasa (bırakış) hafızası değil akaşanın taşıdığı hafızadır. İyi veya kötü fark 1-BRAHMACARYA:1-25 YAŞ etmeksizin karma yaratmak demek hafızanı yarını geleceğe yarattığı anlamına gelir. Kişi doğduğu anda dharmasına uygun olan bir öğrenme ve öğrencilik süreci geçirir bu süreçte dört çeşit öğrenci vardır 1.1 Brahminus :ruhani öğrenci Karma Yasası Eskiden rahipler din adamları eski kast sistemine göre babası Eylemleri nötrleştirme hafızayı sıfırlama yasasıdır. Yoga rahip olanlar, brahminus kategorisinde iken şimdi bizler de öğretisinde kişinin yapmaya çalıştığı şey tüm hafızadaki bu kategoride öğrenciyiz. modifikasyonlardan kurtularak her şeyi olduğu gibi algılamaktır. Bunun için elementler üzerinde ustalık gerekir. 1.2 Kşatriya :kraliyet-savaşçı Elementler ancak saf halindeyken hafızaya sahip değillerdir. Siyasetçi, belediye başkanları, devlet memurları. Karma fiziksel eylemlerde değil zihinsel eylemlerde başlar. 1.3 Vaishaya :tarım-ticaret Fiziksel eylemlerde gerçekleşen karma kontrol edilebilir fakat zihinsel eylemlerde gerçekleşen karmayı kontrol etmek daha Çiftçiler beyaz yakalılar ticaret ile uğraşan insanlar. zordur. Yogada ilk amaç kişinin fiziksel eylemlerini ve ardından zihinsel eylemlerini saflaştırarak karma sisteminden 1.4. Sudra : fiziksel beceri özgürleşmesidir. Karma 3 çeşittir; Amele, atlet, ev kadınları, ressam, heykeltıraş, fiziksel beceri kullanan insanlar. 1-Bireysel Karma : Bugün yaşadığın ve yaşayacağın 3-Dvapapa Yuga: Akıl çağı, raja yoga ile bağlantılı her şey geçmişte yapmış olduğun eylemlerin sonucudur. 6 Bugün artık değiştirilemez. çünkü karma yaptığın etkilere İnsanların artık aklını kullanmaya başladığı, bilgelikten tepki vermek zorundadır. uzaklaşarak evrimini akıl yoluyla geliştirmeye başladıkları dönem. Her şeyi kendi için yapma dönemi örneğin patent 2-Aile Karması : O ailede doğduğun için o ailedeki almak. karmadan payını alırsın. 3- Kolektif Karma : İzlediğin, tanık olduğun, doğru ya da yanlış bulduğun her şeyin karmasına dâhil olursun. 4-Kali yuğa : Karanlık çağ, Bhakti yoga ile bağlantılı. ------- İnsanların tanrı ve inanç kavramı etrafında döndüğü dönem. Dinler de bu dönem meydana gelmiştir. Karanlık çağı, Kama: arzular günümüz. Samskara: uğruna öleceğin arzular Vasana: eğilim REANKARNASYON(***SINAV NEDİR?***) -------- Öldükten sonra yeniden dünyaya bedenlenmektir. Yoga Sutralara göre: 2.13 yanılgılar devam ettikçe kişi doğar ve bir SAMSKARA DÖNGÜSÜ(***SINAV***) yaşam aralığına sahip olur ve o yaşam aralığı boyunca keyfi ve acıyı deneyimler. İnsanoğlu kendine giden yolu bulmak için Karma (Zihinsel ya da fiziksel olabilir) yaratılır. Üzerine deneyimlere ihtiyaç duyar. Bu deneyimler karma yaratacağı duygu oluşur ve ardından vasana’ya (eğilime) dönüşür. Bu için her bir deneyim yeni bir deneyim doğurur. Bunun sonucu vasananın sonucu olarak da samskara yani zihinde derin olarak da insanoğlu bir çok yaşam aralığına ihtiyaç duyar. etkiler oluşur. Buna reenkarnasyon denir. Vasanalar kolaylıkla gözlemlenebilir ve fark edilebilirken  Reenkarnasyon Aşamaları: oluşan samskaralar kolaylıkla gözlenemez. Bu kadar kuvvetli arzuya sebep olan her ne ise bir dahaki hayatında o merkezin Her bir basamakta kişi o basamağın içerdiği konularda olur. yeterince deneyim olana kadar bedenlenmeye devam eder. Yeterince deneyim elde edildiğinde kişi o basamağı terk eder Düşünmek> duygu> kama(geçici arzu)>samskara ve bir üst basamağı deneyimleme devam eder. 1- Savaşçı ÇAĞLAR: YUGA Birinci evre, herkes aynı anda savaşçı olarak yaratıldı. Yaklaşık 20 ciltlik mahabaratanın en önemli bölümü olan Herkes her duyguyu yaşamak istiyorum dedi. Herkes her şeyi Bagavatdika kozmik dönemler hakkında özetle şöyle der; deneyimlemek istediği için her şeyin içinde her şey var. Sözü edilen 1000 çağlık dönem brahmanın bir günüdür ve bu 2-Aile Reisi çağlardan her biri dört yugayı içerir. Sonsuzluğun içinde tekrarlanan tanrısal günlerden sadece bir günün bizim İkinci evre, memur-çiftçi-sıradan insan. anladığımız birim üzerinden süreleri ise şöyledir: Sıradan bir insan olarak savaşçıya göre biraz daha farkında olarak yaşarsın. Genelde insan birinci ve ikinci aşamaya sınırsız olarak gelir. Ne zaman ki bunun ötesinde bir şey 1-Satyayuga : Aydınlık çağ, gerçeğin çağı, Jnana yoga ile olmalı bilinci yaşanır, o zaman üçüncü evreye geçilir. ilişkilendirilir. 3-Kraliyet Ailesi Bu çağ; gerçeğe daha yakın bir çağdır. Bu Çağ’da bilgelik vardır. Ancak savaş yoktur. İnsanların konuşmadan anlaştığı, Üçüncü evre, ünlü-zengin-raja kişisi. kendi özelliklerini, yeteneklerini kullanabildiği, daha mistik, cennete yakın dönem. Atlantis, MU gibi uygarlıkların olduğu Sorgulama bilincine eriştiğinde geçersin. Bu basamakla kişi dönem ve ayrıca Göbekli Tepe zamanları bu çağa uygundur. dünyaya kral soylu ünlü ya da normalden daha iyi şartlarda yaşayan bir birey olarak dünyaya gelir. 2-Treta Yuga : Eylemler Çağı, karma yoga ile bağlantılı. 4-Sannyasi Kişilerin eylemlerinin dünyanın merkez etrafındaki hareketini değiştirmeye başladığı dönemdir hayatın bilgi yerine eylem Dördüncü evre, keşiş-bırakışı gerçekleştiren kişi. üzerine dönmeye başladığı zamanlardır artık seçili gruplar yöneten birileri çiftlerle çevrili alanlar sınırlar ve benim Artık her şeyi bırakarak kendini varoluşunu adamaya kavramı başladı. adadığın aşama. Bu aşamaya aydınlanarak değil vazgeçiş, bırakış ile gelinir. Karmanı temizleyerek aydınlanmanın kaç hayat süreceği bilinmezken karmik sistemden çıkmış olursun.  KOSHALAR 5 DUYU ORGANI (* SINAV***) 7 (**SINAV** DETAYLI ANLATIN DER) Göz- kulak- dil -burun -deri Kosha insan bedenini ve bilincini kaplayan beş katmanı HAREKET ORGANLARIMIZ (SINAV***) tanımlayan bir kavramdır. Kosha; beden örtü katman kılıf. Ağız- bacak –kol- genital bölge- anüs Bu katmanlar insanın fiziksel bedenden başlayarak ruhsal özüne kadar olan çeşitli düzenlemeleri kapsar. Amaç dış Her insan beş duyu organı ve beş hareket organını kullanır. katmanlardan içsel ruha doğru yolculuk yapmaktır. Bu kılıflar Ama ne kalitede kullanacağını kişinin beden farkındalığı atmanı yani gerçek benliği çeşitli şekillerde Örten belirler. Kişi bedeninin ne kadar farkındaysa bu beş duyu ve katmanlardır. Dünya üzerinde bedenlenen kişilerin sırayla hareket organının standardının üstünde kullanır. Yoga beş keşfedilmeyi bekleyen birliğe ve gerçeğe varmaya yol olan duyu ve beş hareket organının hareket kabiliyetini yükseltir. basamaklardır. farkındalık serüvenidir fizik bedenden başlayarak içeriye merkeze doğru ilerleyen bir sistem içinde NASIL ENERJİ ALIRIZ? (* SINAV***) anlatılmıştır. Bir yogi için enerji elde etme yolları : Pancha Kosha: 1-BESİN: canlı cansız tüm varlıklar bu üç niteliğe tabiidir; 1-satva 2-rajas 3-tamas Bu bedenler aslında birbirinin üstünde veya altında değil tam olarak iç içedir. Ayırt etmesi çok zordur dışarıdan içeriye Besinin de üç pratiği vardır ve Yogi pratiğine uygun doğru sıralanıyormuş gibi göstermemizin sebebi kaba olan ile beslenmelidir. ince olanı ayırt etmektir. (kaba ince dışardan içeriye doğru) 1.Satva: uyumlu besinler Meyve- gezen inek sütü- sebze- bakliyat- yumurta- buğday. 1.ANNAMAYA KOSHA 2.Rajas: uyarım Annamaya Kosha: fizik beden Çikolata- kahve- baharat- zencefil. Yogaya başlarken insanın ilk önem verdiği bedendir. Kişinin fiziksel görüntüsü, yapabildiği pozlar, fiziksel olarak yapmak 3.Tamas: tembellik istedikleri, bedensel sağlık kişiler için önemlidir. Yapılan uzun pratiklerin ardından kişi ancak bu katmanın daha başlangıç Et- Yağ- mantar- donmuş ürünler- kambuç çayı- soğan- olduğunu anlar. Prana(nefes enerji) bedeni hissedilmeye sarımsak- fermente olan her şey. başlandığında kişi aradığı hiçbir şeyi bu bedende bulamayacağını idrak eder. Fiziksel bedende yapılan bütün **Beslenmedeki üç niteliğin yoga pratiğinde ortaya çıkardığı çalışma pranamakosha’yı ortaya çıkartmak içindir. Enerji etkiler :** bedenine ulaşmak için fiziksel bedende çalışma yapmak şarttır. ancak enerji bedenine ulaşıldığında meditasyon Bu besin gruplarını kişi ihtiyacına göre dengelemelidir. yapılabilir. Aslında fiziksel bedenin görüntüsü prana bedeni beslenme ihtiyacı kişiden kişiye değişmektedir.Bir yogi tarafından ortaya çıkartılır. Fiziksel bedenin bütün hareketleri çevreye en az zararla en ucuza mal ederek beslenmelidir prana bedeni tarafından gerçekleştirilir. -kişi kendini tamamen pratiğe vermediyse (evli-çocukluysa) bu üç beslenme grubunu dengelemelidir. hepsinden azar azar. -kişi kendini tamamen kendini pratiğe adadıysa satvik ve rajasik beslenmelidir. -eğer aydınlanma ve ruhani bir Yol seçildiyse satvik ağırlıklı beslenmelidir. 2-NEFES: Nadi Şûhi: Nadilerin arınması demektir. Pranayama, asana nefes çalışmaları ve meditasyon çalışmaları ile bu arınma 8 Nefes alıp vermek bedene daha fazla prana enerjisi verir. gerçekleşir. Asana pratikleri sayesinde prananın nadilerdeki hareketi artar ve akış rahat hale gelir. nadiler temizlendikçe 3-EGZERSİZ: nefes ile birlikte prana en büyük enerji kanalı olan sushumna üzerinden akmaya başlar. Asanalar kişiyi rahatlatır. Oksijen kapasitesini arttırır. Nefes kalitesini artırarak hastalıkları azaltır. Prananın dışarı çıkışını ***sınav*** azaltarak enerji kaybını engeller. Pratik yaptıkça enerjiyi kendi bedenine çevirmeyi öğrenirsin. Pranayama Koshanın Annayama Koshaya Etkisi: 4- UYKU: Bu kosha astral bedeni oluşturur ve dünyadaki yansıması annayama koshadır. Enerji bedeni annayama koshayı canlı Yogilerin ve bütün insanların başlıca enerji kılan ve yöneten bedendir. Enerji bedeni olmadıktan sonra kaynaklarındandır. Kişilerin pratikleri düzenli ise gece annayama kosha bir cesetten ibarettir. Fizik bedeni oluşturan uykuları düzenli olur. Maksimum sekiz saattir. ve tüm hücreleri canlı kılan nefestir. -yoga nidra- Yoginin uyuma tekniklerindendir. Yogi uyurken de kendinin Çakra Ne Demek? efendisi olmalıdır. Bilinçli uykuyu öğretir. Gördüğü rüyanın etkisinde kalmaz. Uyurken rüya gördüğünün farkındadır. Sushumna üzerinde İDA VE PİNGALANIN birleştiği her noktaya çakra denir. enerji çakraları halkalar gibi 5-DOĞA: düşünülebilir ve bunlar bütün vücudun enerjisini jeneratör gibi sağlarlar. Kişi doğa ile uyumlu olmalıdır. Güneşle yatıp güneş güneşten önce uyanmalıdır. Toprağın çiçeğin etkisinden yararlanmalıdır. -ENERJİ NASIL HARCANIR? 1-duygu ve düşünceler: Bir günde 25.000’den fazla şey düşünürüz. Büyük kısmı yaşananların tekrarıdır. Duygular ise ani enerji boşaltımıdır. 2-cinsellik: Cinsel enerjinin dışarı boşaltılması çok büyük bir enerji atılımdır. öyle ki bu enerji ile yeni bir birey meydana getirilebilir. bu yüzden kişi cinsel enerjisini kontrol etmelidir. 3-konuşmak: Sözler yaratım getirdiğinden dolayı büyük bir enerji dışarı bırakılır. -Pingala: Sağ kanal Güneşi simgeler. Eril enerjidir. Kinetik enerji olarak da 2.PRANAMAYA KOSHA düşünülebilir. Vücudun sağ ve ön eylem organları ile doğrudan ilişkilidir. Pranamaya Kosha: enerji beden -İda: Sol kanal Gözle göremediğimiz ama yoga ve diğer çalışmalarla varlığını Ayı simgeler ve dişil enerjidir. Potansiyel enerjidir. Vücudun hissettiğimiz bedendir. zihin yeterince rahatladığında ve sol ve arka eylem organları ile ilgilidir. Bilinçaltı-fikirler – beden yeterince kuvvete kavuştuğunda enerji bedeni duygular- yaratıcı duygular bu tarafla ilişkilidir. hissedilebilir olur. Prana bedeni biterse yaşamda biter. Prana; -Sushumna: Orta kanal, Kundalini enerjisi nadiler (kanallar) ile bütün bedene yayılır tıpkı damar sistemine benzer kan dolaşımı gibi bedende dolanır. Orta kanaldır ve birçok ismi vardır en büyük ve en önemli nadidir. Yoga pratiklerinde amaç sushumna üzerinde enerji hareketini sağlamaktır. -Sushumna üzerinde nefes almak: 9 Vücudumuza doldurduğumuz nefes doğru çalışan çakralarda Elementi : Su hareket eder. Nefes yukarıya doğru hareket etmez. İçeri giren nefesin tüm sushumna üzerinde hareket etmesi gerekir. Lokasyon : Genital organın üstü, sakrumun ucu örneğin üçüncü çakra da blokaj varsa nefes dördüncü çakraya (kuyruk sokumu) çıkamaz. Nefesi en üst çakraya çıkartmak için bütün çakralarının blokajlarının kalkması gerekir. Rengi : Turuncu -Kundalini enerjisi: bu enerji kuyruk sokumunda 3-5 kat Ses : Vam çöreklenmiş bir yılan Tasvir-i ile anlatılır potansiyel bir enerjidir yoginin amacı bu potansiyeli uyandırmaktır. İnsan Sesi : UUUH --- Konular : Mental yaratıcılık, duygusal keşif, coşku, odaklanma, bağımlılık, düşünce (doğru ve 1.Muladhara :kök çakra yanlış kavramı), biriyle cinsel ilişki, zihin modifikasyonları, cinsel arzular ve bütün 2.Svadisthana :sakral çakra duygular, ilişkilerde güvensizlik, öğrenmek, fark etmek 3.Manipura :karın çakra Çok Çalışırsa : Sürekli dokunma isteği, kolaylıkla 4.Anahata :kalp çakrası bağlanma, aşırı hayalcilik, bolca hayal kırıklığı, sekse düşkünlük 5.Visuddhi :boğaz çakrası Az Çalışırsa : Yalnız kalma isteği, güvensizlik, yaptığı 6.Ajna :üçüncü göz işlerden keyif alamama 7.Shasrara :tepe çakra Şifa Pratiği : Cinsel perhiz, dans etmek, vinyasa gibi akışlar, resim çizmek, sert asana pratiği, 1. MULADHARA :KÖK ÇAKRA pranayama çalışmaları, vurmalı çalgılar çalmak Elementi : Toprak Özeti : Ben ne oldum ve ne öğrendim der. Lokasyon : Cinsel organ- anüs arası Rengi : Kırmızı 3. MANİPURA:KARIN ÇAKRA Ses : Lam Elementi : Ateş İnsan Sesi : Wuhu Lokasyon : Karnın merkezi Konular : Hayatta kalma- korkular-güven-cinsellik ve cinsel sağlık (taşınmak çok etkiler) Rengi : Sarı Çok Çalışırsa : Kibir-açgözlülük-değişimden korkma- Ses : Ram cinsel dominantlık İnsan Sesi : OOOH Az Çalışırsa : Yaşamsal güvensizlik-yaşamsal korku- ölüm korkusu- depresyon-aidiyetsizlik hissi- Konular : Ego, kendine saygı, ün, kişisel güç, fiziksel paranoya ve karakteristik güç. Şifa Pratiği :Sarılmak-toprakla uğraşmak-yaratım Çok Çalışırsa : Agresif, otoriter, sürekli iş yapma hali, çok enerjisi kullanarak bir şeyler üretmek- yüksek ego asana pratiği (ayak tabanı yere basan-kalça açıcılar) Az Çalışırsa : Pasif, harekete geçemeyen, disiplinsiz, kendine karşı saygısı olmayan, toplum Özeti :Bütün içgüdülerin başladığı,hayata karşı içinde gözükmeyen. tutunmaların gerçekleştiği, dharmanın ortaya çıkardığı çakra. Senin kim olduğunu Şifa Pratiği : Perhiz, oruç, sosyal hizmetler, fiziksel belirliyor. dayanıklılık gerektiren asanalar, pranayamalar. Özeti :Nasıl davranacağım, toplum içinde nasıl gözükeceğim.  10.4. ANAHATA:KALP ÇAKRASI 6. 6. AJNA : ÜÇÜNCÜ GÖZ Elementi : Hava Elementi : Akaşa (uzay- boşluk) Lokasyon : Göğüs kafesi ortası Lokasyon : İki kaş arasının biraz üstü Rengi : Pembe (dünyevi) + Yeşil (ilahi) Rengi : İndigo Ses : Yam Ses : UN İnsan Sesi : AAA İnsan Sesi :İİĞ Konular : Karşılıksız sevgi, hoşgörü, denge, şefkatli- Konular : Sezgisel algı, zihin kontrolü, berraklık, iyi bir canlı olma hali, anlayış, idrak kendini görülmeyen ötesini görmek. affetmek. Çok Çalışırsa : Fanteziler içinde boğulmak, halisünasyon, Çok Çalışırsa : Bencil-egoist-sevgi. Herkes beni sevsin, gerçek ve gerçek olmayanı ayırt edememek, aşırı hoşlanma durumu. şizofreni. Az Çalışırsa : Yabancılık hissetme, hoşgörü Az Çalışırsa : Kafa karışıklığı, aklını kullanamamak, gösteremememe, olanı olduğu gibi kabul inançlara sırt dönmek. edememe. Şifa Pratiği : Pranayama çalışmaları, meditasyon, öğreti Şifa Pratiği : Sosyal hizmet, maddi yardım, karşılık (yoga sutralar) kitapları okumak, prana- beklemeksizin birileri için bir şey yapmak, mudra yapmak. hediye almak. Özeti : Bütün idrakın geliştiği sevgi ve anlayışın çıktığı çakra 5. VİSUDDHİ:BOĞAZ ÇAKRASI 7. SHASRARA :TEPE ÇAKRA Elementi : Ses ve titreşim (akaşanın niteliği) Elementi : Işık Lokasyon : Boğaz Lokasyon : Başın tepesi Rengi : Mavi - turkuaz Rengi : Mor + beyaz Ses : Ham Ses : Am İnsan Sesi : EEE İnsan Sesi : Sessizlik Konular : İletişim, genişleme, büyüme, ifade etme. Konular : Bilinç bilgelik evrenle birleşme Çok Çalışırsa : Gevezelik, dominant olmak, dinleyememe, Çok Çalışırsa : Çok kafa yormak, tekrar tekrar bir şey şişmanlam.a düşünmek, ihtiyacı görememek. Az Çalışırsa : Konuşamama, kendini ifade edememe, Az Çalışırsa : Ruhaniyete ilgisizlik, cahillik, cahillikten konuşmak istememek, utangaçlık, memnuniyet. genişleyememek, büyüyememek. Şifa Pratiği : Sadece meditasyon Şifa Pratiği : Mantra söylemek, zikir, ilahi, pranayama çalışmaları, nefes çalışması, telli ve üflemeli Özeti : Bilgelik, kendi özünü bilmenin verdiği her çalgılar, öğretmek, yazmak, günlük tutmak. şeyi bilme hali, Atmana en yaklaştığımız hal.  3.MANOMAYA KOSHA Basit kamalar: 11 Manomaya Kosha: zihin beden 1- Kama (şehvet arzu) Düşüncelerin oluştuğu yerdir, dörde ayrılır: 2-Krodha (öfke) 3.1 Manas (zihin alanı): 3-Bhaya (korku) Zihin enerjisi beyin aktivitelerini sürdürülebilmesi için 4-Lobha (aç gözlülük) oluşturur. Beyindeki hücreler zihinde pranayı döndürerek çalışmasını sağlar ve enerji açığa çıkartarak kişinin beyinsel 5-Matsarya (kıskançlık ve nefret) fonksiyonların kullanabilmesini sağlar. 6-Raga (bağlılık) 3.2 Chitta (bilinçaltı): Yukarıdaki bu altı madde bilinçaltının düşmanlarıdır. bu Kelimeler- vurgular- samskaralar- alışkanlıklar- smritiler kamaları etkisiz hale getirmek için bileşik kamaları kullanırız (anı) burada yer alır.Chitta ikiye ayrılır bütün bu 5 bileşik kama; yaşanmışlıkların evidir. duygular da burada açığa çıkar. küçük zihin ve büyük zihindir. 1- prema (sevgi) (**sınav**) 2-Karuna (hoşgörü) Küçük zihin : bir yaşam yaşamda öğrendiklerinden 3- Modita (samimiyet) alışkanlıklarından oluşan chittadır. yani sadece bu hayatın 4- Apekşa (tarafsızlık) bilgisine vakıfız. 5- Bhakti (ilahi sevgi) Büyük zihin : tüm yaşamların bilgisini ve deneyimlerini taşıyandır bütün hayatların bilgisini sağlar. (* hepsi sınav***) 3.3 Ahamkara : **Raga nasıl bir modifikasyondur? (***sınav***) Kimlik,kendini bilme yöntemi. Avidya: cehalet 3.4 Buddhi (akıl): Vidya: kendini ve özünü bilme hali bilgi kişinin zihnindeki cehaleti ortadan kaldırır. Zekadan farklı olarak akıl temel zihni kullanma yöntemidir. zekâ neyin nasıl algıladığımızdan akıl öğrenilmiş bilgi üzerine kurulmuş ve bu bilgiyi doğru kullanmak üzerine çalışmaktadır. akıl : var olanı kullanmak. örneğin sıcak sobaya yaklaşmamak Bilinç Altının Majör Eylemleri zeka :öğretmek.örneğin ateşi bulmak. Herkesin zihni sürekli bu dört eylemi yaratır: 1-Yanlış Yaratmak: herkes için doğru olmayan bir şeyi kabul etmek. Yanlış yaratmanın olumlu karşılığı; ben atmanım, ben her şeyim, sonsuz olmak. SAMSKARA (DERİN ARZU) 2-Şikâyet Etmek: olumlu karşılığı şükran Samskaralar bizim dharmamızı oluşturan yüzeylerdir. sen ne arzu ediyorsan onun üzerine dharmayı kurar ve bu arzular 3-Hayal Kurmak: olumlu karşılığı nefes farkındalığı karmada çözülür. hayatın temel gücü arzulardır. yerine getirilmiş veya yerine getirilmemiş olan arzular insanı bu 4-İkilemler Ve Yargılar: olumlu karşılığı sonuçlar hayatta tutar. bir Yogi var olan arzularından kurtulmak ve hakkında tarafsız olmak yeni arzu edinmemek için pratik yapar. (* sınav *) Kama : basit arzular henüz samskaraya ulaşmamış arzulardır. kamalar ikiye ayrılır : Basit kamalar, bileşik kamalar  4.VİGNANAMAYA KOSHA Anima : bir atom kadar küçülebilme 12 Vignanamaya Kosha: bilgelik bedeni Laghima : ağırlıksız hale gelebilme Bilgelik bedenidir. Yıllar süren pratiklerin sonucunda ortaya Garima : ağır olabilme çıkar. Kişi samadhiye ulaştığında bu beden bilinçli olarak kullanılabilir hale gelir. Bu bedenin ortaya çıkarttığı bilgi ayırt Prapri : her yere ulaşabilme ediciler ve kişinin öze ulaşması için yol göstericidir. Prakamya : suyun altında kalabilme Vasthidya : nesneleri kontrol edebilme 5.ANANDAMAYA KOSHA İsthadva : istediğinde yaratabilme ve yok edebilme Anandamaya Kosha: saadet bedeni yetkisi İçten gelen sebepsiz varoluş mutluluğudur. Hiçbir şeye bağlı Üç tapas : fiziksel ruhsal ve zihinsel acı, tapas olmayan mutluluktur. Atman bedeni ile kıyaslandığında hala yakıcıdır. yeterince ince değildir. Bu beden de kişinin öz benliği değildir. Aydınlanmanın son noktası değildir. 6.ATMAN Asana Nedir? Ne İçin Yapılır? Atman: sonsuzluk bedeni (*** Sınav***) Sonsuzluğun saf yansımasıdır. Ancak samadhiye ulaşmış Sabit bir duruş, sağlık ve bedenin hafiflemesi için pratik edilir. kişiler tarafından deneyimlenebilir. Atman kişinin her şey Hatha yoganın ilk aksesuarı asanalardır. olabileceğini görmesi ve olması gerekeni anlamasıdır. Kişi atmandayken hala bireyseldir. Bu yüzden kişi hala sonsuzun brahman haline karışmamıştır. Brahman bütün sonsuz olasılıkları içinde kapsayan ve bütün atman olasılıklarını barındıran sonsuzdur. Brahman sonsuzdur. Ummani avasta: düşüncesiz olma zihni ortadan kaldırma. -Koshalar Bitti- Nada : içsel titreşim. Laya : çözülmek içselleştirmek her şeyin durması dinginlik hali aydınlanmaya ölüme en yakın yerlerden biri. PRANA VE AKAŞA: 5. Akaşa: Madde- boşluk demek. Akaşa evrende var olan bütün maddelere verilen isimdir. Hepimiz akaşayız. Doğal hallerinde hareketsizdirler (dişil). Değişim ve bir birleşim çabası içinde değillerdir. Ancak bir tetikleyici (prana) olduğunda hareket kabiliyeti ortaya çıkar. 6. Prana: Enerji, her şeyin hareket etmesini sağlayan ve bütün dönüşümün kaynağı olan şeydir. prana olmadığında dünyada insan, güneş ışınları hareket edemez. Bütün dünyadaki prana tektir ve bu prana bulunduğu yere göre kendinin farklı şekillerde gösterir. prananın kendisi sonsuz değil sonsuzun bir tezahürüdür. NOT: Prana ve akaşa sonsuzun tezahürleridir fakat sonsuza eşit değillerdir. 7. Meditasyon: Kişinin zihnini kontrol edebilmesidir. Ama kişi kontrol etmeye çalışmaz. Kişi zihni önce bir objeye daha sonra nefes üzerine odaklar. Yeterli pratik yaptığı takdirde objeyi bırakmaya başlar. Zihin boşlukta kalır ve tam kapasiteye ulaşır.