چراغ سیالتیک PDF
Document Details
Uploaded by FashionableGyrolite6471
دکتر مینا قورچیان
Tags
Summary
This document discusses surgical lighting, focusing on the properties and aspects of operating room lighting. It covers topics such as general hospital lighting, specialized lighting for operating rooms, lamp intensity, heat removal, and light spectrum characteristics of surgical lamps. The text also includes brief details about various aspects of surgical lighting systems.
Full Transcript
چراغ سیالتیک نورپردازی در محیط بیمارستانی از دو جنبه مورد بررسی قرار می گیرد: نورپردازی عمومی بیمارستان...
چراغ سیالتیک نورپردازی در محیط بیمارستانی از دو جنبه مورد بررسی قرار می گیرد: نورپردازی عمومی بیمارستان -1نورپردازی اختصاصی بیمارستان(اتاق عمل) در نورپردازی عمومی بیمارستان بایستی به نکات زیر توجه نمود: -1حتای االمکان سعی می شود که نقشه ساختمانی بیمارستان به گونه ای باشد که حداکثر استفاده از نور طبیعی باشد. -2در صورت نیاز به نور غیرطبیعی از نور فلورسانس و..استفاده می شود (.شدت نور المپ فلورسانس برابر 500لوکس می باشد). ویژگیهای مهم المپهای اتاق عمل : -1شدت بسیار باال در حدود 30،000لوکس الی 150،000لوکس )(Lux -2داشتن فرکانس نوری مناسب. -3حذف گرما -4پایداری مکانیکی مناسب -5انعطاف پذیری و گرفتن موقعیتهای مختلف. شدت بسیار باال در حدود 30،000لوکس الی 150،000لوکس )(Lux چون شدت نور خروجی المپ باالس در نتیجه فرایند تولید گرما در المپ بسیار شدید است و باید با تدابیر مناسب این گرما را حذف نمود. داشتن فرکانس نوری مناسب. المپهای اتاق عمل دارای نشری پیوسته هستند . 1 نگارش :دکتر مینا قورچیان چراغ سیالتیک شدت)(I Imax طول موج)(λ λmax ماورابنفش طیف مرئی قانون جابجایی وین رابطه بین طول موجی که تابندگی آن بیشینه است ،با دمای جسم را نشان میدهد . آزمایشها نشان میدهد که میان طول موج λmaxو دمای جسم ( Tبرحسب کلوین) رابطه زیر برقرار است : λmax * T = C = 2.897× 10 -3 : Cثابت ویلهلم واژه جابهجایی در این قانون به چگونگی حرکت یا جابهجایی بیشینه تابندگی با تغییر دمای جسم سیاه مربوط است .این قانون توسط ویلهلم وین کشف شد . طول موج مناسب با درجه حرارت المپ سنجیده می شود. در این مبحث منظور از طول موج ،طول موجی است که ماکزیمم شدت را داریم 3600 k, 4000 k,5000 k.درجه حرارت هایی هستند که به ازای انها المپ اتاق عمل طول موج طیف نوری مناسبی را از خودشان تابش می کنند. ناحیه حاشیه ای marginal area ناحیه مرکزی marginal area Task area 2 نگارش :دکتر مینا قورچیان چراغ سیالتیک یکی از علتهایی که المپ اتاق عمل باید از شدت باالیی برخوردار باشد این است که بافتها در حینی که جذب نوری باالیی دارند انعکاس شان کم است.وقتی شدت را باال می بریم راحتتر بافتها را می بینیم. آیا می توان شدت را خیلی زیاد نمود؟ شدت هم یک حد Optimizeدارد .یعنی شدت نور به حدی نباید زیاد باشد که قدرت تشخیص بین بافتها را از بین ببرد .مثال بافت تومار حذف گرما معمول ترین روش حذف گرما استفاده از بازتاب کننده های dichoricمی باشد. نور گرم Dichoric reflector نور سرد Cold light بازتاب کننده های :dichoricفلزاتی هستند که ضریب هدایت حرارتی باال داشته بعد از اینکه نور به ان تابیده می شود نور قرمز را از خود عبور می دهد و نور ابی را باز تاب می کند. استاندارد : BS 4533 استاندارد BS 4533برای المپ اتاق عمل استفاده می شود. 40cm صفحه مات 1m photocell 3 نگارش :دکتر مینا قورچیان چراغ سیالتیک مهمترین مسیله صفحه مات و photocellهستند که خودشان استاندارد می باشند .یعنی هر صفحه ماتی را نمی توانیم بکار ببریم. : Photocellنوری که به ان می تابد تبدیل به یک جریان الکتریکی یا ولتاژ الکتریکی می کند.شدت نوری که این photocellثبت می کند باید 40درصد لوکس ادعای سازنده المپ باشد. آشنایی با چراغ اتاق عمل یا چراغ سیالتیک از آنجایی که یکی از ابزاری که در همه اتاق عمل ها در انواع مختلف یافت می شود چراغ سیالتیک می باشد ،آشنایی با چراغ سیالتیک در اتاق عمل برای تمام کسانی که با این وسیله سروکار دارند ضروری می باشد. چراغ سیالتیک نور و روشنایی الزم را برای جراح فراهم می آورد تا بتواند به سادگی بافت ها و قسمت هایی که در طی عمل جراحی در گیر است را به راحتی ببیند.از نظر خیلی از افراد چراغ سیالتیک همانند چراغ های معمولی می باشد اما این طرز تفکر اشتباه است و تفاوت های بسیار زیادی در چراغ سیالتیک وجود دارد. شکل -1نمونه چراغ سیالتیک انواع چراغ سیالتیک بر حسب منبع نور: چندین نوع منبع نوری مختلف وجود دارد : المپ های رشته ای معمولی المپ های گازی 4 نگارش :دکتر مینا قورچیان چراغ سیالتیک چراغ هایLED روشنایی های جراحی معموال از المپ های هالوژن-تنگستن ،هالوژن-زنون یا هالوژن-کوارتز که به عنوان المپ های نور سفید مطرح هستند ،استفاده می کنند . ✓ تک قمره یا چندقمره ✓ ثابت یا قابل حمل ✓ سقفی یا دیواری ✓ تک شاخه یا چندشاخه شکل -2انواع چراغهای اتاق عمل چراغ تک قمره ،سقفی چراغ دو قمره ،سقفی چراغ LEDسقفی 5 نگارش :دکتر مینا قورچیان چراغ سیالتیک چراغ LEDسقفی ،چندقمره و دوربین دار ساختمان اپتیکی یک چراغ اتاق عمل: المپ هالوژن :طیف وسیعی از نور مرئی و مادون قرمز ایجاد می کند. یک رفلکتور :جهت بازتاب نور و فیلتر کردن بخشی از نورهای ناخواسته یک فیلتر مادون قرمز :در مسیر نورهای بازتاب شده از رفلکتور شکل -3ساختار داخلی یک چراغ سیالتیک مهمترین ویژگی های یک چراغ اتاق عمل: )1برخورداری از نور کافی ،متناسب با هر نوع عمل جراحی 6 نگارش :دکتر مینا قورچیان چراغ سیالتیک )2برخورداری از نوری مشابه با نور روز )3ایجاد نور سرد با استفاده از فیلترهای نوری مناسب )4قابلیت نفوذ نور در عمق منطقه عمل )5ایجاد حداقل سایه در منطقه عمل )6بهداشتی بودن محیط چراغ )7سادگی ساختار و سهولت تنظیم چراغ )8برخورداری از حداقل گرما شکل -4چراغ سیالتیک )1برخورداری از نور کافی ،متناسب با هر نوع عمل جراحی المپ های جراحی یکی از ابتدایی ترین و مهم ترین وسایلی است که دراتاق های عمل جهت روشن کردن موضع جراحی و مشاهده بهتر اندام کوچک و بدون کنتراست در مناطق عمیق موضع یا حفره های بدن به کار می رود. )2برخورداری از نوری مشابه با نور روز چراغ سیالتیک باید بتواند نوری مشابه نور روز تولید کند تا از خطای رنگ ها جلوگیری به عمل آید. نور خورشید:ترکیبی از کلیه نورهای طیف مرئی و محدوده وسیعی از طیف های نامرئی (مادون قرمز و فرابنفش) است که به رنگ سفید متمایل به زرد کم رنگ دیده می شود. 7 نگارش :دکتر مینا قورچیان چراغ سیالتیک نورخورشید طیف مرئی طیف هاي نامرئی (مادون قرمز و فرابنفش) کلیه اجسام در مقابل نور خورشید به رنگ طبیعی نمایانگر می شوند . مزایای استفاده از طیفی مشابه با طیف نور مرئی خورشید در چراغهای سیالتیک : ایجاد حداقل خستگی چشم ▪ عدم خطای تشخیص رنگ ▪ )3ایجاد نور سرد از طرفی نباید دمای محیط اتاق عمل را افزایش دهد یا به عبارتی باید نور سرد تولید کند(3000 k-5000k). )4قابلیت نفوذ نور در عمق منطقه عمل ویژگی مهم دیگر چراغ اتاق عمل این است که باید عمق نفوذ نور در بافت ها مناسب و استاندارد باشد. شکل )4قابلیت نفوذ نور در بافت 8 نگارش :دکتر مینا قورچیان چراغ سیالتیک )5ایجاد حداقل سایه در منطقه عمل همچنین نباید سایه ایجاد کند و سایه پزشک بر روی بافت های بدن بیافتد.از آنجایی که در حین عمل جراحی ،سر و دست های جراح و تیم جراحی و نیز ابزار مورد استفاده باعث تاریک شدن ناحیه مورد نظر می شود ،روشنایی اتاق عمل باید به گونه ای طراحی و پیاده سازی شود که سایه ها را کاهش داده و انحراف طول موج رنگ های مختلف را به حداقل برساند ؛ چرا که تغییر طول موج نور بازگشتی به چشم جراح باعث می شود رنگ اندام مورد نظر به شکلی دیگر دیده شود. )6بهداشتی بودن محیط چراغ چراغ جراحی باید قابلیت استریل پذیری مناسب را داشته باشد. )7سادگی ساختار و سهولت تنظیم چراغ چراغ باید قابلیت حرکت داشته باشد و ساختار ان به نحوی طراحی شود که پس از تنظیم موقعیت مناسب بتوان سیستم را در ان وضعیت قفل کرد. )8برخورداری از حداقل گرما همچنین الزم است که به دلیل کاربرد طوالنی مدت این المپ ها ،تشعشع و تابش گرمایی این ابزار به حداقل برسد تا از خشکاندن بافت های جراحی و نیز ایجاد ناراحتی در تیم جراحی اجتناب کند. به طور کلی می توان سیستم روشنایی را در یک نقطه از سقف یا دیوار ثابت کرد یا با ایجاد ریل در سقف ،امکان تغییر موضع آن را فراهم نمود.در سیستم های روشنایی سقفی یک یا چند مبدل در یک جعبه کنترل ریموت نصب شده بر روی دیوار به کار می رود تا ولتاژ ورودی را به ولتاژ مورد نیاز بیشتر حباب ها تبدیل کند. 9 نگارش :دکتر مینا قورچیان چراغ سیالتیک اکثر روشنایی های جراحی دارای سیستم کنترل دائمی هستند.همچنین برخی از آنها میدان دید قابل تنظیم دارند که با استفاده از آن می توان روشنایی و درخشان بودن محیط جراحی را کاهش داد ؛ چرا که گاهی اوقات بازتابش های نور از لباس یا ابزار جراحی می تواند باعث آزار چشم و خستگی آن شود. نکته : یکی از پارامترهای مهم در انتخاب یک چراغ سیالتیک مناسب ،انتخاب شدت و سطح روشنایی متناسب با نوع عمل جراحی است.این دو نوع پارامتر در چراغ های مختلف با دو مقدار شدت روشنایی بر حسب لوکس یا فوت کندل و قطر میدان روشنایی بر حسب سانتیمتر بیان می شود. شدت روشنایی ی ک چراغ در مرکز میدان روشنایی ،در حالت تنظیم مینیمم سطح روشنایی ودر فاصله یک متر از سطح ، در راستای محور اصلی چراغ به دست می اید.قطر میدان روشنایی چراغ نیز ،قطر دایره ای است که شدت روشنایی در محیط ان %10روشنایی در مرکز ان باشد. روشنایی نور بر حسب لوکس یا فوت کندل ( 1فوت کندل = 10.764لوکس) اندازه گیری می شود.یک محیط در شدت روشنایی 10تا 20لوکس ،بسیار تیره و تاریک به نظر می رسد اما اشیاء بزرگ قابل مشاهده است. 10 نگارش :دکتر مینا قورچیان چراغ سیالتیک برای مطالعه یا مشاهده معمولی اشیاء به شدتی در حدود 200تا 2000لوکس روشنایی نیاز است اما استانداردهای جهانی برای حداقل شدت روشنایی در اتاق های عمل در حدود 25000لوکس است. در عین حالی که منبع روشنایی باید در یک متری باالی موضع جراحی قرار داشته باشد ،البته برخی از پزشکان ترجیح می دهند یا گاهی نیاز دارند که در روشنای 35000لوکس به باال به کار خود ادامه دهند. موضوع قابل توجه دیگر در سیستم های روشنایی اتاق های عمل کیفیت رنگ است که به صورت محتوای طیفی نور داخل محیط مطرح شده و بر حسب دمای رنگ در واحد کلوین یا ضریب تغییر رنگ سنجش می شود. به عنوان مثال ،آفتاب ظهر در حدود 5000تا 6000کلوین دمای رنگ ایجاد می کند.دمای رنگ پایین باعث می شود که رنگ اشیاء متمایل به قرمز و دمای رنگ باال منجر به مشاهده رنگ اشیاء به حالت آبی می شود.در بیشتر شدت های روشنایی محیط اطراف انسان ،کنترل دقیق دمای رنگ الزم نیست ؛ چرا که قابلیت بصری انسان انعطاف پذیر است. در عین حال استانداردهای جهانی 350تا 7000کلوین را به عنوان بازه قبول دمای رنگ مطرح می نمایند.ضریب تغییر رنگ یا CRIدر محیط های جراحی برای بیان اثراتی از منبع نور که منجر به عدم شفافیت رنگی بافت های موردنظر می گردد ،به کار می رود. روشنایی هایی که درخشش کمی دارند نیازمند المپ هایی با ضریب تغییر رنگ مناسب هستند تا شفافیت بصری و روشنایی مورد نیاز را تأمین کند و یک تصویر بصری مناسب را برای چشم انسان فراهم آورد.بنابراین CRIبرای مقایسه روشنایی های مختلفی که دمای رنگ یکسانی دارند ،مناسب است. شاخص CRIاثر نور را بر ظاهر رنگ بافت جراحی نشان می دهد.پایه این مقیاس از 0تا 100است.طبق استاندارد IEC مقدار CRIبرای چراغ های جراحی 85است. تشخیص رنگ ها به دلیل وجود سایه ها هم تأثیر می پذیرد.روشنایی های متداول اتاق عمل ،سایه های حاصل از روشنایی جراحی را روشن تر می کنند.وقتی محتوای طیفی روشنایی متداول اتاق و روشنایی جراحی یکسان شد ،سایه ها به صورت 11 نگارش :دکتر مینا قورچیان چراغ سیالتیک یک رنگ طبیعی (خاکستری طبیعی) که جزئی از خود جسم یا شیء است مشاهده می شود اما اگر طیف ها متفاوت باشد ، سایه ها باعث تغییر رنگ می شوند. روشنایی های جراحی با قرارگیری در موقعیت های مختلف ،سایه ها را از بین می برد ؛ به این صورت که از یک حباب بزرگ شامل چند المپ مختلف ،یک حباب با یک المپ و رفلکتورهای محیطی ،حباب های کوچک چندگانه که موجب تابش نور از نقاط همگرای مختلف شود و یک حباب با منشور نور استفاده می شود. همه این روشنایی ها باید کانونی شوند تا روشنایی و درخشش ناحیه مطلوب به حداکثر برسد ،به بیان دیگر شدت روشنایی در عمق میدان عملیاتی مطلوب از 25تا 30سانتی متر ثابت باقی بماند و روشنایی سطح بافت تا انتهای عمق آن یکسان باشد ،بدون اینکه نیازی به تغییر موقعیت روشنایی ها باشد. البته شدت روشنایی با افزایش فاصله کانونی یا کار در فواصلی بیشتر یا کمتر از عمق میدان عملیاتی کاهش می یابد (از لحاظ تیزی) و الگوی روشنایی غیر ثابت شده و در مرکز میدان تیره می شود. برای کاهش آثار زیان بار گرما و حرارت المپ باید از فیلترها یا لنزهایی که نور مرئی را عبور داده ولی مانع عبور حرارت می شوند یا آینه های سرد ) (Cold Mirrorsکه طول موج های نور مرئی را به سمت ناحیه جراحی بازتاب داده و حرارت را از خود عبور می دهند استفاده کرد. البته شایان ذکر است که ترکیب این دو روش را هم می توان به کار برد.روشنایی های جراحی معموال از المپ های هالوژن – تنگستن ،هالوژن ،زنون یا هالوژن – کوارتز که به عنوان المپ های نور سفید مطرح هستند استفاده می کنند. این المپ ها را می توان به عنوان نور سفید استاندارد حاصل از هالوژن – تنگستن (شیشه یا کوارتز) مادون قرمز حاصل از تنگستن – هالوژن طبقه بندی کرد. 12 نگارش :دکتر مینا قورچیان چراغ سیالتیک در این المپ ها از حباب های گازی حاوی درصد مشخصی از هالوژن با فشار متجاوز از 13اتمسفر برای تولید نور سفید استفاده می شود. المپ های نور سفید همچنین از فیلمان های تنگستن واقع در حباب های پر شده از گاز هالوژن بهره می گیرند.الزم است که این المپ ها درخشش بیشتری داشته باشند و دمای رنگ آنها اندکی باالتر شد ،از آنجا که انتقال حرارت به هنگام تابش انرژی امواج به یک جسم دیگر و جذب آن رخ می دهد ،المپ های مادون قرمز با فیلمان تنگستن با درنظر گرفتن این قاعده ،روشنایی مطلوب را به کمک یک فیلم بازتابنده مادون قرمز بر روی کپسول المپ ایجاد می کنند. نکات قابل توجه در هنگام استفاده از سیستم روشنایی بسیاری از مواقع اتفاق افتاده است که در کپسول المپ ،حرارت های اضافی ایجاد شده و با گردش حرارتی داخل کپسول موجب ذوب سیم های آن یا خشک شدن و ترک پوسته آن شده است.در نتیجه اتصال سیم حاصل از این رخداد باعث خاموشی المپ و ایجاد خطر در اتاق عمل برای بیمار می کند. طراحی باز برای انتقال حرارت و استفاده از فن برای گردش هوا در داخل سیستم روشنایی ،دو راه حل قابل قبول برای رفع این مشکالت است.تکان خوردن روشنایی پس از قرارگیری در موقعیت مطلوب جراحی ،یکی دیگر از مسائل مهم در کاربرد این ابزار است که گاهی منجر به تغییر موقعیت سیستم می شود. برخی از سیستم ها از قفل های مغناطیسی برای رفع این معضل طراحی شده استفاده می کنند اما در هر حال تا به امروز این مشکل به صورت اساسی حل نشده است. غبار یا اثر انگشت بر روی المپ های هالوژن – کوارتز نیز می تواند باعث سوختگی یا تغییر رنگ یا حتی انفجار شود.این المپ ها معموال بسته بندی شده اند تا از تماس مستقیم با دست در حین جای گذاری جلوگیری شود اما در هر صورت اگر نیاز به برداشتن یا دست زدن به المپ بود ،باید از یک پارچه یا دستکش تمیز استفاده شود تا پس از سرد شدن المپ اثر انگشتی بر روی آن نماند. 13 نگارش :دکتر مینا قورچیان چراغ سیالتیک چندین نوع منبع نوری مختلف وجود دارد :المپ های رشته ای معمولی ،المپ های گازی و چراغ های LEDروشنایی های جراحی معموال از المپ های هالوژن-تنگستن ،هالوژن-زنون یا هالوژن-کوارتز که به عنوان المپ های نور سفید مطرح هستند ،استفاده می کنند. مزایای چراغ سیالتیک داشتن نور سرد تا در هنگام جراحی دمای اتاق باال نرود(.ویژگی مهم) نور و طول موج چراغ ها با چراغ های معمولی متفاوت است. به آسانی جابجا می شوند. گردش کامل بازو ( 360درجه) قابل شستشو و غیرقابل اشتعال برای از بین بردن سایه ،در بعضی چراغ های چند قمره زاویه ی تابش المپ را به گونه ای تنظیم می کنند که درر ایجاد سایه ممانعت نماید و در چراغ های تک قمره از سیستم آینه ای برای این منظور استفاده می شود. قابلیت حرکت به سمت باال و پایین برای قرار گرفتن در محل مناسب حداقل خستگی چشم عدم خطای تشخیص رنگ امکان تجهیز به سیستم دوربین و مانیتورینگ کاربرد در اتاق معاینه و بخش مراقبت های ویژه ،بخش دیالیز و … (به جز کاربرد اتاق عمل) مزایای استفاده از LEDدر چراغ های جراحی تولید گرمای کمتر به دلیل عدم ساطع شدن نورهای مادون قرمز و ماورای بنفش از آنها عمر بیشتر نسبت به المپ های معمولی کاهش تدریجی نور (خطر خاموش شدن ناگهانی در هنگام جراحی از بین می رود) کنترل بیشتر بر سایه های مزاحم و قابلیت تنظیم مشخصات نور راندمان روشنایی بسیار باالتر 14 نگارش :دکتر مینا قورچیان چراغ سیالتیک انواع المپ : هلند Amsco Hanalux Brandon-Glaxy 15 نگارش :دکتر مینا قورچیان