Çene Yüz İlişkileri: Normal Anatomik İlişkiler PDF

BAŞ BOYUN TÜMÖRLERİ VE ÇENE -YÜZ CERRAHİSİ Çene Yüz İlişkileri: Normal Anatomik İlişkiler Dr. Öğr. Üyesi Gülsüm Aydoğmuş Ağız Diş ve Çene Cerrahisi Anabilim Dalı Çene Yüz İlişkileri: Normal Anatomik İlişkiler Kranium  Kafa Kemikleri (Neurocranium Kemikleri) Kafa...

BAŞ BOYUN TÜMÖRLERİ VE ÇENE -YÜZ CERRAHİSİ Çene Yüz İlişkileri: Normal Anatomik İlişkiler Dr. Öğr. Üyesi Gülsüm Aydoğmuş Ağız Diş ve Çene Cerrahisi Anabilim Dalı Çene Yüz İlişkileri: Normal Anatomik İlişkiler Kranium  Kafa Kemikleri (Neurocranium Kemikleri) Kafa kemikleri toplam 8 adettir; os frontale- frontal kemik (1) os parietale- paryetal kemik (2) os occipitale- oksipital kemik (1) os temporale- temporal kemik (2) os sphenoidale -sfenoid kemik (1) os ethmoidale-etmoid kemik (1) os frontale- frontal kemik 1 os parietale- paryetal kemik 2 os sphenoidale - sfenoid kemik 1 os sphenoidale -sfenoid kemik 1 os ethmoidale-etmoid kemik 1  Yüz Kemikleri (Viscerocranium Kemikleri - Ossa Faciei)  Viscerocranium (14) Maxilla (2) Os zygomaticum (2) Os nasale (2) Os lacrimale (2) Os palatinum (2) Concha nasals inferior (2) Mandible (1) Vomer (1)  Maksilla (2) Medialde birleşmiş iki simetrik parçadan oluşmaktadır. Yüzeyleri: Anterior - fasial Posterior - infratemporal Medial - nazal Superior - orbital İnferior – palatina 4 proçesi mevcut: Frontal, zigomatik, alveoler, Palatin İçinde en büyük paranasal sinüs olan sinüs maksillaris bulunur.  Maksilla (2) Sert damağın ¾’ünü oluşturur. os palatinum- palatin kemik (2) Sert damağın 1/3 arka bölümünü oluşturur. os zygomaticum- zigomatik kemik (2) Orbital Kompleks Nazal Kompleks  Mandibula Corpus mandibula ile ramus mandibula her iki tarafta bir açı oluşturarak arkada angulus mandibulada birleşir. Angulus mandibula gonion olarak adlandırılan önemli bir antropolojik noktadır. Mandibula  Paranazal sinüsler Paranazal sinüs, birer delikle burun boşluğuna açılan sinüslere denir. Bunlar: Sinus frontalis: Kaş çıkıntılarının arkasında frontal kemiğin içinde yer alır. Sağ ve solda olmak üzere iki adettir. Sinus ethmoidales: Burun boşluğu ile göz çukuru arasındaki etmoid kemiğin labyrintus denen kıvrımlı bölümü üzerindedir. Sayıları, 3 ila 18 adet arasında değişir. Sinus maksillaris: Her iki maksillanın gövdesi içinde birer adettir. En büyük paranazal sinüstür. Sinus Sphenoidalis: Sfenoid kemiğin gövdesi içinde yer alır. İki adettir. Paranazal sinüsler  Baş ve Boyun Kasları Baş Kasları Boyun Kasları Mimik Kasları:(Yüz kasları-m. faciales) Yüzeyel Boyun Kasları Çiğneme Kasları Orta Plandaki Boyun Kasları Derin Boyun Kasları Mimik Kasları: (Yüz kasları-m. faciales)  Ağız Çevresindeki Mimik Kaslar M. orbicularis oris: Ağız açıklığı (rima oris) çevresinde bulunur. Dudakların esas kapatıcı kasıdır Siniri: N.facialis M. levator labii superior: Burun kanadının yan tarafında bulunur. Üst dudağı yukarı doğru kaldırır. Siniri: N.facialis M.levator anguli oris: Maxilla’daki fossa canina’dan başlar ağız köşesinde sonlanır. Siniri: N.facialis Fonksiyonu: Ağız köşesini yukarıya çeker.  Ağız Çevresindeki Mimik Kaslar M. levator labii superioris alaeque nasi: Proc.frontalis ossis maxilla’dan, burun kanatları ve üst dudağa uzanır. Siniri: N.facialis Üst dudağı yukarı çeker, burun deliklerini genişletir. M. depressor anguli oris: Mandibula gövdesinden başlar. Yukarı doğru uzanarak ağız köşesinde sonlanır. Alt dudağı ve ağız köşesini aşağıya doğru çeker. Siniri: N.facialis M. depressor labii inferioris: Mandibuladan başlar ve alt dudak derisinde sonlanır. Alt dudağı aşağı çeker.  Ağız Çevresindeki Mimik Kaslar M. buccinator: Yanak derisi ile mukozası arasında bulunan kuvvetli bir kastır. Üfleme hareketi yaptırır. Siniri: N.facialis M. risorius: Fascia masseterica’dan başlar. Ağız köşesi derisinde sonlanır. Gülme ve tebessümde ağız köşesini dışa doğru çeker. Siniri: N.facialis M. Mentalis: Alt kesici dişlerden, çene ucu derisine uzanır. Çene derisini yukarıya doğru çeker. Siniri: N.facialis  Ağız Çevresindeki Mimik Kaslar M. zygomaticus major: Os zygomaticum’dan başlar ve ağız köşesine kadar uzanır. Ağız köşesini yukarıya doğru kaldırır. Gülme fonksiyonuna katılır. Siniri: N.facialis M. zygomaticus minor: Os zygomaticum’dan başlar. Üst dudakta kaslar arasına karışarak sonlanır. Üst dudağı kaldırır. Diğer kaslarla birlikte nefret ve tiksinti mimiklerinin oluşmasını sağlar. Siniri: N.facialis  Çiğneme Kasları (M. Masticatorii) m. temporalis, m. masseter, m. pterygoideus medialis ve m. pterygoideus lateralis - Çiğneme kaslarının siniri n. mandibularis’dir.  Çiğneme Kasları (M. Masticatorii) M. temporalis: Fossa temporalis’i dolduran kalın ve üçgen şeklinde bir kastır. Fossa temporalis’ten ve kendini örten fasyadan başlar, processus coronoideus’a tutunarak sonlanır. Görevi: Mandibula’yı yukarı kaldırır, ağzı kapatır ve arkaya çeker.  Çiğneme Kasları (M. Masticatorii) M. masseter: Dörtgen şeklinde oldukça kalın bir kastır. Ramus mandibulae’nın dış yüzünde bulunur. Çeneyi kapatır.  Çiğneme Kasları (M. Masticatorii) M. pterygoideus medialis Dikdörtgen şeklinde bir kas olup ramus mandibulae’nın iç yüzünde bulunur. Çeneyi kapatır.  Çiğneme Kasları (M. Masticatorii) M. pterygoideus lateralis Fossa infratemporalis ile caput mandibulae arasında bulunan kısa ve kalın bir kastır. İki taraflı kasıldığında çeneyi açar ve öne doğru getirir. Tek taraflı kasıldığında mandibulae’yı ters tarafa iter. Boyun Kasları  Boyun Kasları Yüzeyel Boyun Kasları M. platysma-platisma kası: Boynun ön ve yanında bulunan ince, geniş ve dörtgen biçiminde bir kastır. Boyun derisini gerer. Alt dudağı ve ağız köşesini aşağıya çeker. M. Sternocleidomastoideus (scm)-sternokloidomastoid kas: Sternum sapı ve klavikuladan başlayıp temporal kemiğin mastoid çıkıntısında sonlanır. Boynun yan tarafında bulunan kalın bir kastır. Tek taraflı kasılınca başı kendi tarafına eğer, yüzü karşı tarafa döndürür. Çift taraflı kasılırsa başı öne eğer.  Boyun Kasları Orta Plandaki Boyun Kasları Hyoid üstü kaslar (M. suprahyoideus): Hyoid kemik ile mandibula arasındaki kaslardır. Hyoid kemiği yukarı kaldırır, bazıları ağız tabanı ve dili yukarı kaldırarak konuşma ve yutmada rol alır. M.Digastricus M.Mylohyoideus M.Geniohyoideus M.Stylohyoideus  Boyun Kasları Hyoid altı kaslar: Genellikle sternum sapı ve klavikuladan başlayıp, hyoid kemikte sonlanır. İnce, uzun, şerit şeklinde dört adet kastır. Hyoid kemiği aşağı çeker, konuşma ve yutkunmada rol oynarlar. M. Sternohyoideus, M. Thyrohoideus, M. Omohyoideus M. Sternothyroid  Boyun Kasları (Lateral Grup) Skalen kaslar: Boynun yanlarında, derin planda ön, orta ve arkada olmak üzere sağ ve solda üçer adettir. M. scalenus anterior-ön skalen kas, M. scalenus medius-orta skalen kas, M. scalenus posterior- arka skalen kas) Skalen kasların üçü de 1. ı kaburgayı kaldırarak soluk n almaya (inspirasyon) yardım eder.  Mandibulanın Temel Hareketleri AÇMA (DEPRESSION) KAPAMA (ELAVATION) İLERİ (PROTRUSION) GERİ (RETRUSİON) DIŞ YAN (LATEROTRUSION) İÇ YAN (MEDIOTRUSION)  Mandibulanın Temel Hareketleri Depression Elevation M. pterygoxideus lateralis (inferior M. masseter, body) M. temporalis, M. digastricus M. mylohyoideus M. pterygoideus medialis M. geniohyoideus M. pterygoideus lateralis M. genioglossus (superior) M. infrahyoideus (M. sternohyoideus, M. thyrohoideus, M. omohyoideus)  Mandibulanın Temel Hareketleri Protrusion (8-10 mm) Retrusion (1 mm) M. pterygoideus lateralis M. temporalis M. pterygoideus medialis M. masseter M. masseter M. pterygoideus medialis M. digastricus  Mandibulanın Temel Hareketleri Laterotrusion (3 mm) Mediotrusion (3 mm) M. pterygoideus lateralis M. temporalis (contralateral) M. masseter M. pterygoideus medialis M. pterygoideus medialis M. masseter (contralateral) Çiğneme Sisteminin Damar ve Sinirleri N. TRIGEMINUS ( V. KAFA ÇİFTİ)  n. Trigeminus n. Ophtalmicus (CN V1) Branches: - N. frontalis - N. lacrimalis - N. nasociliaris Supply: - eyes, conjuctiva, lacrimal gland, upper eyelid, nasal cavity, frontal sinüs, ethmoidal cells, falx cerebri, tentorium cerebelli, dorsum of nose, anterior part of the scalp  n. Trigeminus n. Maxillaris (CN V2) Branches: - N. infraorbitalis - N. palatinus maj., min. - Nn. alveolares superiores - N. zygomaticus - N. nasopalatinus Supply: - Duramater of the middle cranial fossa, mucosa of the nasopharynx, hard and soft palate, tonsilla palatina, nasal cavity, nasopharynx, teeth of upper jaw, sinus maxillaris, skin over the side of the nose, lower eyelid, upper lip  n. Trigeminus n. Mandibularis (CN V3) Branches: - Motor branches - N. buccalis (sensitive) - N. alveolaris inferior - N. lingualis - N. auriculotemporalis Supply: - cheek, cellulae mastoidea, temporal region, art. temporomandibularis, chorda tympani, teeth of lower jaw, front 2/3 of tongue  N. Alveolaris Inferior Motor ve sensitif liflere sahiptir. Motor lifleri M. Digastricus'un ön bölümü ile M. Mylohyoideus'u innerve eder. Sensitif lifleri alt çene kemiği içinde dağılır. Mandibulanın arka iç bölümündeki "Foramen Mandibula" dan, canalis alveolaris inferior içine girer ve mental bölgede "Foramen Mentale"den çıkarak "N.Mentalis" adını alır. Bu sinir alt dudağı da innerve eder. N. Alveolaris inferior alt çene kemiği içinde ‘plexus dentalis’ oluşturarak diş ve destek diş dokularını innerve eder.  NERVUS FACIALIS (VII. Kafa çifti) : 7. cranial sinirdir. 1-Somatomotor lifler, 2-Sensitif lifler, 3-Parasempatik lifler içerir. Mimik kaslarını innerve eden lifler somatomotor liflerden gelir.  ÇİĞNEME SİSTEMİNİN ARTERLERİ A. CAROTIS COMMINIS A. CAROTIS EXTERNA A. CAROTIS INTERNA A. OCCIPITALIS A. PARIATELIS A. TEMPORALIS SUPERIOR A. MAXILLARIS A. ALVEOLARIS INFERIOR A. INFRAORBITALIS A. FACIALIS A. BUCCALIS A. MAXILLARIS ANTERIOR A. MENTALIS A. LINGUALIS ÇİĞNEME SİSTEMİNİN VENLERİ  Glandula parotidea En büyük tükrük bezidir. Sağda ve solda fossa retromandibularis’te yerleşmiştir. Ductus parotideus adı verilen kanalı vardır. Ductus parotideus(Stenon kanalı) M. buccinator’u delip vestibulum oris’e açılır.  Temporomandibular Eklem Articulatio Temporomandibularis Çiğneme sisteminin önemli bileşenleri, Kemikler Kaslar Damar sinir sistemi Temporomandibular eklemler Bağlar Dişler ve destek dokuları Oklüzyon  Articulatio Temporomandibularis Eklem kemikleri ve arasında şekillenen eklem boşluğu (Cavitas Articularis), Kıkırdak dokusu ile örtülü tüm eklem yüzü (Cartilago Articularis), Eklem boşlukları arasında yer alan fibröz yapıdaki disk (Discus articularis-Meniscus), Eklem boşluğunu kaplayan membrana synovialis ve dolduran eklem sıvısı (Articulationes Synovialis), Eklemi tümü ile saran eklem kapsülü (Capsula Articularis), Eklem bağları (Ligamenta) yapılarını kapsar.  Discus Articularis Ağız kapalı durumda iken, Fossa Mandibularis ile Caput Mandibula arasında bulunan Discus Articularis, Ağız açıldığında, Tuberculum Articulare ile Caput Mandibula arasında konumlanır.  Temporomandibular Eklem Articulatio Temporomandibularis 1 M.TEMPORALİS 2 OS TEMPORALE 3 PORUS A.EXTERNUS 4 ARCUS ZYGOMATICUS 5 DİSCUS ARTİCULARİS 6 CONDYLUS MANDİBULA 7 CAPSULA ARTİCULARİS 8 COMPACT KEMİK 9 M.MASSETER 10 COLLUM MANDIBULA 11 M.PTERYGOİDEUS EXTERNUS  TME İNERVASYONU 1-N.AURICULOTEMPORALIS 2- N.MASSETERICA 3- N.TEMPORALIS PROFUNDA  TME DAMARSAL BESLENMESİ 1- Superficial temporal artery 2- Maxillary artery