Untitled

Σύγκριση των Προσεγγίσεων Von Thünen και Weber

• Τόσο η θεωρία του Von Thünen όσο και το υπόδειγμα του Weber είναι θεμελιώδεις θεωρίες στην οικονομική γεωγραφία.
• Εξετάζουν το ζήτημα του τόπου εγκατάστασης οικονομικών δραστηριοτήτων.
• Η προσέγγισή τους για το ζήτημα αυτό παρουσιάζει ομοιότητες και διαφορές.

Von Thünen

• Επικεντρώνεται στη χωρική οργάνωση της γεωργικής παραγωγής γύρω από μια κεντρική αγορά.
• Θεωρεί ότι ο χώρος είναι ομοιογενής, επίπεδος και χωρίς εμπόδια.
• Βασικό κριτήριο επιλογής θέσης: το κόστος μεταφοράς σε σχέση με την αξία του προϊόντος.
• Οι καλλιέργειες οργανώνονται σε ομόκεντρους κύκλους γύρω από την αγορά.
• Προϊόντα υψηλής αξίας και χαμηλού κόστους μεταφοράς βρίσκονται κοντά στην αγορά.
• Προϊόντα χαμηλότερης αξίας και υψηλού κόστους μεταφοράς βρίσκονται σε μεγαλύτερη απόσταση.

Weber

• Προσεγγίζει το ζήτημα από τη σκοπιά της βιομηχανικής παραγωγής.
• Επικεντρώνεται στον εντοπισμό του βέλτιστου σημείου εγκατάστασης μιας βιομηχανικής μονάδας.
• Λαμβάνει υπόψη τρεις παράγοντες: κόστος μεταφοράς, κόστος εργασίας και οικονομίες συγκέντρωσης.
• Η βιομηχανία πρέπει να ισορροπήσει μεταξύ αυτών των παραγόντων.
• Στόχος: ελαχιστοποίηση του συνολικού κόστους παραγωγής και μεταφοράς.

Κοινά Σημεία

• Αμφότερες υποθέτουν έναν ομοιογενή γεωγραφικό χώρο χωρίς φυσικά εμπόδια.
• Εξετάζουν τη σχέση μεταξύ τοποθεσίας και κόστους.
• Δίνουν έμφαση στο κόστος μεταφοράς ως καθοριστικό παράγοντα επιλογής θέσης.
• Και οι δύο θεωρίες προϋποθέτουν πλήρως ορθολογικούς οικονομικούς δρώντες.
• Ορθολογικές αποφάσεις που μεγιστοποιούν το κέρδος ή ελαχιστοποιούν το κόστος.

Διαφορές

• Von Thünen: επικεντρώνεται αποκλειστικά στον γεωργικό τομέα.
• Weber: ασχολείται με τη βιομηχανική παραγωγή.
• Von Thünen: η χωροθέτηση εξαρτάται αποκλειστικά από το κόστος μεταφοράς.
• Weber: εισάγει παράγοντες όπως το κόστος εργασίας και τις οικονομίες συγκέντρωσης.
• Von Thünen: βασίζεται σε μια συγκεκριμένη χωρική διάταξη (ομόκεντροι κύκλοι).
• Weber: δεν επιβάλλει συγκεκριμένη δομή στον χώρο.

Συμπεριφορική (ή Μηχανιστική) Προσέγγιση

• Εστιάζει στις πραγματικές αποφάσεις των οικονομικών δρώντων.
• Λαμβάνει υπόψη την αβεβαιότητα, την περιορισμένη ορθολογικότητα και την ψυχολογία των επιχειρηματιών.
• Συνδέεται περισσότερο με τη θεωρία του Weber.
• Εξετάζουν τη βιομηχανική δραστηριότητα και τη λήψη αποφάσεων σε ένα πολύπλοκο περιβάλλον.
• αντίθεση, η θεωρία του Von Thünen είναι πιο αυστηρή και περιορίζει την ερμηνεία της.
• Χαρακτηρίζεται από έναν ιδανικό κόσμο με πλήρως ορθολογικούς δρώντες.

Εξελικτικά Στάδια Baldwin

• Προσδιορίζει τρία εξελικτικά στάδια στη σχέση κόστους μεταφοράς και κόστους επικοινωνίας.
• Εξετάζει πώς αυτά τα κόστη επηρεάζουν τη γεωγραφική κατανομή παραγωγής και κατανάλωσης.

Πρώτο Στάδιο (Pre-globalization)

• Υψηλό κόστος μεταφοράς, περιορίζει τη διακίνηση προϊόντων σε μεγάλες αποστάσεις.
• Παραγωγικές δραστηριότητες τοπικές και αυτοτελείς.
• Αγορές κατακερματισμένες.
• Χαμηλό κόστος επικοινωνίας, η επικοινωνία πραγματοποιείται κυρίως σε τοπικό επίπεδο.
• Οι οικονομίες είναι κλειστές και βασίζονται στη γεωγραφική εγγύτητα μεταξύ παραγωγής και κατανάλωσης.

Δεύτερο Στάδιο (Globalization)

• Μειώνεται σημαντικά το κόστος μεταφοράς λόγω τεχνολογικών καινοτομιών (σιδηρόδρομοι, πλοία, οδικές υποδομές).
• Αποκέντρωση της παραγωγής και μεταφορά αγαθών σε μεγάλες
• Ανάπτυξη των διεθνών αγορών.
• Το κόστος επικοινωνίας μειώνεται σταδιακά με την εισαγωγή μέσων όπως το τηλέφωνο και το ταχυδρομείο.
• Πολυεθνικές εταιρείες αρχίζουν να αναπτύσσονται, συνδέοντας διαφορετικές γεωγραφικές περιοχές.

Τρίτο Στάδιο (Post-globalization)

• Το κόστος μεταφοράς είναι σχεδόν αμελητέο λόγω ψηφιακών τεχνολογιών και αυτοματοποίησης.
• Το κόστος επικοινωνίας μειώνεται σε μηδενικά επίπεδα λόγω διαδικτύου, δικτύων δεδομένων και ψηφιακών πλατφορμών.
• Νέα παγκόσμια οικονομία, όπου η παραγωγή μπορεί να αποκεντρωθεί ακόμη περισσότερο.
• Οι δραστηριότητες μεταφέρονται σε περιοχές με χαμηλότερο κόστος εργασίας.

Συνέπειες Μεταβολών Κόστους

• Η παραγωγή και η κατανάλωση αποσυνδέονται γεωγραφικά.
• Οι επιχειρήσεις κατανέμουν τις δραστηριότητές τους παγκοσμίως.
• Μπορεί να οδηγήσει σε ανισότητες μεταξύ περιοχών.
• Περιοχές με υψηλό κόστος εργασίας χάνουν παραγωγικές δραστηριότητες.

Χώρος εγκατάστασης γραμμικού χώρου ( Hotelling Model)

• Θεωρούμε δύο επιχειρήσεις (Α και Β) με ίδια κόστη παραγωγής και μεταφοράς.
• Οι καταναλωτές έχουν ανελαστική ζήτηση και αγοράζουν από την πλησιέστερη επιχείρηση.
• Αναλύουμε την ισορροπία στον χώρο βραχυπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα.

Αρχική Ισορροπία (Βραχυπρόθεσμα)

• Οι επιχειρήσεις βρίσκονται σε προκαθορισμένες θέσεις.
• Εξυπηρετούν τους πελάτες που βρίσκονται εγγύτερα.
• Η ζώνη επιρροής καθορίζεται από τη μέση απόσταση μεταξύ των δύο επιχειρήσεων.
• Καταναλωτές αγοράζουν από την πλησιέστερη επιχείρηση.

Τελική Ισορροπία (Μακροπρόθεσμα)

• Οι επιχειρήσεις μπορούν να μετακινηθούν.
• Στόχος: αύξηση του μεριδίου αγοράς προσελκύοντας περισσότερους καταναλωτές.
• Η μετακίνηση γίνεται προς τη γραμμή διαχωρισμού προσεγγίζοντας το μεγαλύτερο πλήθος καταναλωτών.
• Η διαδικασία συνεχίζεται μέχρι να επιτευχθεί η νέα ισορροπία χωρίς κίνητρο μετακίνησης.
• Οι δύο επιχειρήσεις συγκλίνουν προς το κέντρο του χώρου, ανταγωνιζόμενες για το μεγαλύτερο μερίδιο αγοράς.
• Η βασική διαφορά έγκειται στη δυνατότητα μετακίνησης στη μακροχρόνια περίοδο.

Βέλτιστη Τοποθεσία Επιχείρησης - Γραμμικός Χώρος

• Υπάρχει ένας αυτοκινητόδρομος με καταναλωτές σε συγκεκριμένες θέσεις (χιλιόμετρα).
• Η επιχείρηση παραδίδει το προϊόν στο σπίτι των πελατών.
• Στόχος: ελαχιστοποίηση του κόστους διανομής (χωρίς ανταγωνισμό).
• Η επιχείρηση πρέπει να επιλέξει μια θέση που ελαχιστοποιεί το συνολικό κόστος διανομής.
• Το κόστος εξαρτάται από την απόσταση μεταξύ της θέσης της επιχείρησης και των πελατών.
• Χρησιμοποιείται η έννοια του "κέντρου βάρους" για τον υπολογισμό.

Κέντρο Βάρους

• Υπολογίζεται ως η μέση τιμή των αποστάσεων, λαμβάνοντας υπόψη τη "βαρύτητα" κάθε πελάτη.
• Στην ερώτηση, υποθέτουμε ότι όλοι οι πελάτες καταναλώνουν την ίδια ποσότητα.
• H επιχείρηση τοποθετείται κοντά στο μέσο σημείο ελαχιστοποιώντας τη συνολική απόσταση.
• Αν οι πελάτες έχουν διαφορετική "βαρύτητα", το κέντρο βάρους υπολογίζεται με βάση τη ζήτηση κάθε πελάτη.