Жұлынның құрылысы мен қызметі

Podcast

Play an AI-generated podcast conversation about this lesson

Questions and Answers

Төмендегі термиңдер мен олардың сипаттамаларын сәйкестендіріңіз:

Formatio reticularis = Торлы құрылым, алдыңғы және артқы мүйіздердің арасында орналасады Substantia gelatinosa = Гиалинді жасушалар мен майда нейрондардан құралған қоймалжың зат Funiculus anterior = Алдыңғы жіпше, жұлынның ақ зат бөлігі Spatium epidurale = Сүйек қабығы мен қатты қабық арасындағы кеңістік

Төмендегі терминдер мен олардың жұлынға қатысты қолданылуын сәйкестендіріңіз:

Nәзік және жіңішке будалар = Артқы жіпшенің бөлігі Жұмсақ қабықша = Жұлынды тікелей қоршап тұрады Ақ зат = Сұр заттың айналасында орналасқан Алдыңғы және артқы түбірлер = Жұлынның меншікті аппаратының бөлігі

Төменде берілген жұлын қабықтары мен олардың арасындағы кеңістікті сәйкестендіріңіз:

Dura mater spinalis = Эпидуралды кеңістік Arachnoidea spinalis = Субдуралды кеңістік Pia mater spinalis = Тор асты кеңістігі Қатты қабық = Сүйек қабығымен шектелген

Төмендегі сұр және ақ зат құрылымдары мен олардың қызметін сәйкестендіріңіз:

Сұр заттың артқы мүйізі = Сезімтал сипаттағы сигналдарды қабылдайды Сұр заттың алдыңғы мүйізі = Қозғалыс сигналдарын жібереді Ақ заттың алдыңғы жіпшесі = Қозғалыс сигналдарын өткізеді Ақ заттың артқы жіпшесі = Сезімтал сигналдарды өткізеді Signup and view all the answers

Төмендегі кеңістіктер мен оларда орналасқан құрылымдарды сәйкестендіріңіз:

Эпидуралды кеңістік = Вена қаны мен май клечаткасы Субдуралды кеңістік = Қан тамырлары жоқ Тор асты кеңістігі = Жұлын ми сұйықтығы Жұлынның қатты қабықшасы астында = Жеделдікпен жұлынға сіңіп кететін заттар Signup and view all the answers

Төмендегі терминдер мен олардың жұлынмен байланысты мағынасын сәйкестендіріңіз:

Шартсыз рефлекстер = Ішкі және сыртқы тітіркендіргішке жауап беру Жұлынның меншікті аппараты = Сұр зат және алдыңғы және артқы түбірлер Өткізгіштік = Денеден миға және кері бағыттағы сигналдарды өткізу Рефлекстік = Тітіркендіргішке жауап ретінде рефлекторлы әрекеттер орындау Signup and view all the answers

Төмендегі құрылымдар мен олардың жұлында орналасуын сәйкестендіріңіз:

Артқы мүйіз = Сұр заттың артқы жағында Алдыңғы мүйіз = Сұр заттың алдыңғы жағында Бүйір мүйіз = Сұр заттың бүйір жағында Ақ зат = Сұр заттың айналасында Signup and view all the answers

Төмендегі терминдер мен олардың жұлынның құрылысымен байланысты мағынасын сәйкестендіріңіз:

Жұлын канал = Омыртқа арналарында орналасқан Жүлге = Ақ заттың бөлінуі Бойлық жіпше = Ақ заттың негізгі бөлімдері Сұр зат = Нейрон денелері мен олардың өсінділері Signup and view all the answers

Төмендегі сұр зат құрылымдары мен олардың жұлынның қызметімен байланысты мағынасын сәйкестендіріңіз:

Formatio reticularis = Рефлекторлы әрекеттерге қатысады Substantia gelatinosa = Ащы ауырсыну сигналдарын өңдейді Сұр заттың артқы мүйізі = Сезімтал сигналдарды қабылдайды Сұр заттың алдыңғы мүйізі = Қозғалыс сигналдарын жібереді Signup and view all the answers

Төмендегі терминдер мен олардың жұлынның қорғаныс қабықтарымен байланысты мағынасын сәйкестендіріңіз:

Dura mater spinalis = Жұқа, қан тамырсыз қабықша Arachnoidea spinalis = Торлы және қатты қабықшалар арасында орналасады Pia mater spinalis = Жұлынды тікелей орап тұратын қабықша Subarachnoideum = Жұлын ми сұйықтығы бар кеңістік Signup and view all the answers

Мына жүйке жүйесінің бөліктерін олардың негізгі қызметтерімен сәйкестендіріңіз:

Соматикалық жүйке жүйесі = Дене мүшелерін, негізінен қаңқа бұлшықеттерін, теріні және кейбір көлденең жолақты бұлшықетті мүшелерді жүйкелендіреді Вегетативті жүйке жүйесі = Барлық ішкі мүшелерді, бездерді, мүшелердің, терінің, қан тамырларының тегіс бұлшықеттерін жүйкелендіреді Симпатикалық жүйке жүйесі = Вегетативті қызметтің негізгі қоздырушысы Парасимпатикалық жүйке жүйесі = Вегетативті қызметтің негізгі тежегіші Signup and view all the answers

Жұлынның бөліктерін олардың негізгі қызметтерімен сәйкестендіріңіз:

Мойын буылтығы = Қолды жүйкелендіреді Бел-сегізкөз буылтықтары = Аяқты жүйкелендіреді Алдыңғы ортаңғы саңылауы = Жұлынды симметриялы екі бөлікке бөледі Артқы ортаңғы жүлгесі = Жұлынды симметриялы екі бөлікке бөледі Signup and view all the answers

Жұлынның сегменттерін олардың сандарымен сәйкестендіріңіз:

Мойын = 8 Кеуде = 12 Бел = 5 Сегізкөз = 5 Signup and view all the answers

Жұлынның ішкі құрылымын сипаттау үшін пайдаланылатын терминдерді олардың анықтамаларымен сәйкестендіріңіз:

Сұр зат = Орталық өзекпен жанасқан жүйке тіндерінің бөлігі Ақ зат = Сұр затты қоршап тұрған жүйке тіндерінің бөлігі Алдыңғы мүйіз = Қозғалтқыш нейрондар орналасқан бөлігі Артқы мүйіз = Сезгіш нейрондар орналасқан бөлігі Signup and view all the answers

Жұлынның функционалды бөліктерін олардың негізгі қызметтерімен сәйкестендіріңіз:

Алдыңғы түбір = Қозғалтқыш импульстерді мидан бұлшықеттерге өткізеді Артқы түбір = Сезгіш импульстерді денеден миға өткізеді Орталық өзек = Жұлын-ми сұйықтығы ағады Сұр зат = Жүйке импульстерін өңдеу және өткізу орталығы Signup and view all the answers

Жұлын сегменттерінің сандық белгілеуін олардың латын әріптерімен сәйкестендіріңіз:

Мойын = C Кеуде = Th Бел = L Сегізкөз = S Signup and view all the answers

Жұлынның көлденең кесіндісінде орналасқан мүйіздерді олардың негізгі қызметтерімен сәйкестендіріңіз:

Алдыңғы мүйіз = Қозғалтқыш нейрондар орналасқан Артқы мүйіз = Сезгіш нейрондар орналасқан Бүйір мүйіз = Вегетативті жүйке жүйесінің симпатикалық бөлігі орталығын құрайды Орталық өзек = Жұлын-ми сұйықтығы ағады Signup and view all the answers

Бас миының бөліктерін олардың негізгі қызметтерімен сәйкестендіріңіз:

Сопақша ми = Тыныс алу, жүрек соғуы, қан қысымын реттейді Мишық = Дене қозғалысын үйлестіреді Аралық ми = Эмоцияларды реттейді Бүйір ми = Ойлау, есте сақтау, тілді меңгеру орталығы Signup and view all the answers

Шеткі жүйке жүйесінің бөліктерін анықтамаларымен сәйкестендіріңіз:

Түбіршіктер = Жұлыннан шығатын жүйке жасушаларының өсінділері Жұлын және бассүйек жүйкелері = Дене мүшелерін жүйкелендіреді Тармақтары = Жұлын және бассүйек жүйкелерінен шығатын ұсақ жүйкелер Түйіндер = Шеткі жүйке жүйесінің жүйке жасушалары жиналатын орындары Signup and view all the answers

Жүйке жүйесінің даму кезеңдерін олардың сипаттамаларымен сәйкестендіріңіз:

Жүйке табақшасы = Ұрық денесінің дорсалды бөлігінен дамиды Жүйке түтігі = Жүйке табақшасынан дамиды Ми көпіршіктері = Жүйке түтігінің бас бөлігінен дамиды Жұлын мен шеткі жүйке = Жүйке түтігінің қалған бөлігінен дамиды Signup and view all the answers

Жұлынның сыртқы құрылысын сипаттау үшін пайдаланылатын терминдерді анықтамаларымен сәйкестендіріңіз:

Жүлге = Жұлын бетіндегі қатпарлар Саңылау = Жұлын бетіндегі ойыстар Алдыңғы ортаңғы саңылауы = Жұлынның алдыңғы бетінде орналасқан Артқы ортаңғы жүлгесі = Жұлынның артқы бетінде орналасқан Signup and view all the answers

Жұлынның ақ затында орналасқан нейрондардың типтерін олардың қызметтерімен сәйкестендіріңіз:

Қозғалтқыш нейрондар = Мидан бұлшықеттерге импульстерді өткізеді Сезгіш нейрондар = Денеден миға импульстерді өткізеді Аралық нейрондар = Қозғалтқыш және сезгіш нейрондар арасында импульстерді өткізеді Вегетативті нейрондар = Ішкі мүшелерді жүйкелендіреді Signup and view all the answers

Жұлынның 31 сегментін латын әріптері мен рим цифрлерін пайдаланып белгілеудің дұрыс нұсқасын табыңыз:

C׀ – Cv׀׀׀ = Мойын сегменті Th׀ – Thx׀׀ = Кеуде сегменті L׀ – Lv = Бел сегменті S׀ – Sv = Сегізкөз сегменті Signup and view all the answers

Жұлынның әрбір сегментінің жауап беру аймағын оның орналасуымен сәйкестендіріңіз:

Мойын сегменттері = Бас, мойын, иық, қол Кеуде сегменттері = Кеуде, іш, арқа Бел сегменттері = Аяқ, жамбас Сегізкөз сегменттері = Аяқтың төменгі бөлігі, туалет мүшелері Signup and view all the answers

Жұлын сегменттерінің омыртқа жотасына қатысты орналасуын бөлімдеріне сәйкестендіріңіз:

Жоғарғы мойын сегменттері = Сәйкес омыртқалар тұсында Төменгі мойын және жоғарғы кеуде сегменттері = Бір омыртқа жоғары Кеуденің ортаңғы сегменттері = Екі омыртқа жоғары Төменгі кеуде сегменттері = Үш омыртқа жоғары Signup and view all the answers

Жұлынның бел сегменттерінің орналасуын омыртқа жотасына сәйкестендіріңіз:

Х-ХІ кеуде сегменттері = Бел сегменттері осы омыртқалар тұсында Сегізкөз және құйымшақ сегменттері = ХІІ кеуде омыртқалары мен І бел омыртқасы тұсында Алдыңғы түбір = Қозғалтқыш импульстерді мидан бұлшықеттерге өткізеді Артқы түбір = Сезгіш импульстерді денеден миға өткізеді Signup and view all the answers

Жүйке жүйесінің құрылымдық-қызметтік бірліктерін сәйкестендіріңіз:

Нейрон = Жүйке жүйесінің негізгі бірлігі Рефлекторлық доға = Сезімтал және қозғалтқыш нейрондардың тізбегі Синапс = Нейрондар арасындағы байланыс Рецептор = Тітіркендіргіштерді қабылдайтын элемент Signup and view all the answers

Нейрондардың түрлерін сәйкестендіріңіз:

Сезімтал нейрон = Ағзаның тітіркендіргіштерін қабылдайды Қозғалтқыш нейрон = Орталықтан әсер етуші сигналдарды жеткізеді Араласты нейрон = Сезімтал және қозғалтқыш нейрондар арасында орналасады Жалған униполярлы нейрон = Жұлын түйінінде орналасады Signup and view all the answers

Жай рефлекторлық доғаның бөлімдерін сәйкестендіріңіз:

Рецептор = Тітіркенуді қабылдайды Сезімтал нейрон = Рецептордан сигналды орталыққа жеткізеді Орталық = Реакцияның өңделетін жері Қозғалтқыш нейрон = Сигналды орындаушы мүшеге жеткізеді Signup and view all the answers

Жүйке жүйесінің негізгі функцияларын сәйкестендіріңіз:

Реттеу = Ағзаның мүшелері мен жүйелерін үйлестіреді Бейімдеу = Сыртқы ортаға жауап беру Рефлексия = Тітіркендіргіштерге автоматты реакция Коммуникация = Ағзаның ішкі және сыртқы байланысы Signup and view all the answers

Орталық жүйке жүйесін тәуелді функционалдық бөліктерге сәйкестендіріңіз:

Бас миы = Орталық жүйке жүйесінің басты бөлігі Жұлын = Дененің түтікшелі жүйесінің бөлігі Ақ зат = Нейрон өсінділері мен жүйке талшықтары Сұр зат = Нейрондардың денелерінен құралған Signup and view all the answers

Нейрондардың құрылымдық компоненттерін сәйкестендіріңіз:

Денеси = Нейронның басты бөлігі Аксон = Сигналды жеткізетін ұзын процесс Дендрит = Сигналды қабылдайтын қысқа процесс Синапс = Нейрондар арасындағы байланыс орны Signup and view all the answers

Рефлекторлық доғаның түрлерін сәйкестендіріңіз:

Жай рефлекторлық доға = Сезімтал және қозғалтқыш нейрондардан тұрады Күрделі рефлекторлық доға = Аралық нейрондарды қамтиды Сегментті рефлекс = Белгілі берілген бөліктерге жауапты Глобалды рефлекс = Бүкіл ағза денесіне әсер етеді Signup and view all the answers

Нейрондардың атқаратын қызметтерін сәйкестендіріңіз:

Сезімтал нейрон = Тітіркендіргіштерді мембрананың таңбалауымен қабылдайды Қозғалтқыш нейрон = Бұлшықеттерді қоздырады Араласты нейрон = Тыңдау мен есте сақтауды қамтамасыз етеді Глисеральді нейрон = Ішкі ағза қызметін реттейді Signup and view all the answers

Жүйке жүйесінің әрекетін сипаттаңыз:

Рефлекторлық қасиет = Сыртқы тітіркендіргішке жауап Коммуникация = Адам жоспарларын қалыптастыру Үйрену = Тәжірибеден пайда болатын автоматты қалпына келу Реттеу = Ағзаның тұрақтылығын ұстап тұру Signup and view all the answers

Жүйке импульсының жолын сәйкестендіріңіз:

Рецептор = Тітіркендіргішке жауап береді Сезімтал нейрон = Ақпаратты орталыққа жеткізеді Орталық = Талдап, команда шығарады Қозғалтқыш нейрон = Орындаушы мүшеге хабар береді Signup and view all the answers

Flashcards

Жүйке жүйесі

Денедегі барлық мүшелер мен жүйелердің қызметін реттейтін және сыртқы ортамен байланыстыратын жүйе.

Орталық жүйке жүйесі

Жүйке жүйесінің орталық бөлімі, ми мен жұлынды қамтиды.

Шеткі жүйке жүйесі

Жүйке жүйесінің шеткі бөлімі, ми мен жұлыннан шығып, дененің барлық бөліктерін талшықтармен жалғайды.

Нейрон

Жүйке жүйесінің негізгі құрылымдық-қызметтік бірлігі, қоздырғыштардың берілуіне жауап беретін жасуша.