Химия 10 сынып
65 Questions
3 Views

Choose a study mode

Play Quiz
Study Flashcards
Spaced Repetition
Chat to Lesson

Podcast

Play an AI-generated podcast conversation about this lesson

Questions and Answers

Ацетиленді гидратациялау реакциясы кімнің істелгені деп аталады?

  • Кучеров
  • Вагнер (correct)
  • Перкин
  • Гофман

Хюккель ережесі бойынша ароматтық жүйе үшін қандай құрылым қажет?

  • жазық цикл (correct)
  • сызықтық құрылым
  • қабыспаған жүйе
  • тетраэдрлік құрылым

Бензолдың гомологы болып табылатын қосылыс қандай?

  • толуол (correct)
  • анилин
  • фенол
  • пиридин

Тас көмір шайырынан алынатын қосылыс қандай?

<p>бензол (C)</p> Signup and view all the answers

Моноорынбасқан бензолдарда орынбасудың бағытыны анықтайтын фактор қандай?

<p>бұрынғы топтың әсері (D)</p> Signup and view all the answers

Бензой қышқылын никтрлеуді қандай қышқылдардың қоспасымен жүргізу керек?

<p>концентрлі азот және концентрлі күкірт (C)</p> Signup and view all the answers

Бензолды пропиленмен алкилдеу өнімінің атауы қандай?

<p>кумол (B)</p> Signup and view all the answers

Фридель-Крафтс реакциясы бойынша бензолдың гомологтарын алу аталады?

<p>алкилдеу (C)</p> Signup and view all the answers

Метан молекуласының кеңістіктегі түрі қандай?

<p>тетраэдр (C)</p> Signup and view all the answers

Толуолдың бензилхлорид түзе галогендеу реакциясы қандай жағдайда жүреді?

<p>жарықта (C)</p> Signup and view all the answers

Су мұздатқыштарын қолдану үшін сұйықтықтың максималды қайнау температурасы қандай?

<p>110⁰ (B)</p> Signup and view all the answers

Аз көлемдегі сұйықтықтарды дәл өлшеу үшін қай құрал пайдалы?

<p>градуирленген тамшуырлар (A)</p> Signup and view all the answers

Қосылысты ылғалдан оқшаулау үшін қандай құрылғы жабдықталады?

<p>хлоркальций түтікшемен (B)</p> Signup and view all the answers

Айдау процесінде қабылдағышқа секундасына қанша сұйықтық мөлшері келуі тиіс?

<p>1-2 тамшы (A)</p> Signup and view all the answers

Экстракция жасауда қолданылатын ең қарапайым аспап қайсы?

<p>бөлгіш воронка (A)</p> Signup and view all the answers

Ауа ылғалдылығына сезімтал заттарды қалай кептіреді?

<p>эксикаторда (C)</p> Signup and view all the answers

Вюрц колбасы қандай мақсатта қолданылады?

<p>айдауда (D)</p> Signup and view all the answers

Қайнап жатқан сұйықтықтың буын конденсирлеу үшін қай аспапты қолданады?

<p>мұздатқыш (B)</p> Signup and view all the answers

Гидроксиль тобы қандай топ болып табылады?

<p>1 текті ориентант (C), Активтеуші топ (D)</p> Signup and view all the answers

Бензолды алкилдеу үшін қандай заттар қолданылуы мүмкін?

<p>Алкилгалогенидтермен (D)</p> Signup and view all the answers

2 текті ориентанттар қандай топтарды қамтиды?

<p>--CHO, --NO2 (B), --COOH, --SO3H (C)</p> Signup and view all the answers

Изопропилбензолға катализатор AlBr3 қатысында 1 моль бром әсер еткенде қандай қосылыс түзіледі?

<p>Пара бромоизопропилбензол (B), Орто бромоизопропилбензол (D)</p> Signup and view all the answers

Арнайы ароматикалық қосылыстарға қандай түрлер жатады?

<p>Дигидрофенантрен (B), Нафталин (C)</p> Signup and view all the answers

Бензол сақинасындағы орынбасушыларды неге байланысты бөледі?

<p>Активтілік деңгейіне (C), Арнайы қасиеттеріне (D)</p> Signup and view all the answers

Гриньяр реактивін алу үшін қандай еріткіш қолдану ұсынылады?

<p>Диэтил эфирі (A)</p> Signup and view all the answers

Бензол тотыққанда қандай қосылыстар түзіледі?

<p>Бензой қышқылы (C), Малеин ангидриді (D)</p> Signup and view all the answers

--NO2 тобы молекуладағы электрофилді неше жағар бағыттайды?

<p>2 (A), 3 (C)</p> Signup and view all the answers

Галогеносутектің, судың молекуласы бөлінгенде қандай әрекет болады?

<p>карбоксил қышқылының түзілмей қалуы (B), Сутек бромидінің түзілуі (D)</p> Signup and view all the answers

Қай зат Марковников ережесіне қарсы қосылады?

<p>Хлорлы сутек қышқылы (A), Йодты сутек қышқылы (B)</p> Signup and view all the answers

Аллилді хлорлау реакциясы қандай жағдайда жүзеге асады?

<p>Жоғары температурада радикалдық орынбасу кезінде (B)</p> Signup and view all the answers

Алкендерді жұмсақ тотықтыру үшін қандай заттар қолданылуы мүмкін?

<p>Калий перманганаты (C)</p> Signup and view all the answers

Қабысқан диендердің термодинамикалық тұрақтылығы нені түсіндіреді?

<p>Электрон бұлтының делокализациялануы (D)</p> Signup and view all the answers

Термодинамикалық тұрақтылығы жоғары диен қайсы?

<p>Бутадиен-1,3 (B)</p> Signup and view all the answers

Алкендердің деструктивті тотығуын анықтау үшін не пайдаланылады?

<p>Қос байланыстың орны (B)</p> Signup and view all the answers

Алкендердің озонолизі қандай мақсатта қолданылады?

<p>Алкендердің құрылысын анықтау үшін (D)</p> Signup and view all the answers

Алкендерден бейтарап ортада KMnO4 судағы ерітіндісінің әсерінен қандай қосылыстар түзілетін болады?

<p>Диолдар (D)</p> Signup and view all the answers

Алкендерге судың қосылуы нәтижесінде қандай қосылыстар алынады?

<p>Спирттер (B)</p> Signup and view all the answers

Этиленді бромдау нәтижесінде қандай қосылыс түзілетін болады?

<p>1,2-дибромоэтан (C)</p> Signup and view all the answers

Бутен-1, бутен-2 және 2-метилпропен қандай категорияға жатады?

<p>Изомерлер (D)</p> Signup and view all the answers

Сүт қышқылының стереоизомерлер саны қанша?

<p>3 (D)</p> Signup and view all the answers

Оптикалық белсенді қосылыс болып табылатын элементті көрсетіңіз.

<p>2-гидроксипропаналь (C)</p> Signup and view all the answers

Малеин және фумар қышқылдарының арасындағы изомерияның түрін атаңыз.

<p>Цис-транс изомерия (B)</p> Signup and view all the answers

Қышқылдығы ең жоғары карбон қышқылын табыңыз.

<p>Құмырсқа (C)</p> Signup and view all the answers

Ковалентті байланыстың ұзындығының дәлелдемесін анықтаңыз.

<p>Байланыстың энергиясы (D)</p> Signup and view all the answers

Құрылымдық изомерлерге тән белгілерді таңдаңыз.

<p>Қасиеттері әртүрлі (D)</p> Signup and view all the answers

Радикалдар болып табылатын химиялық қосылыстарды таңдаңыз.

<p>Метилен (D)</p> Signup and view all the answers

Қосылыстар қышқылдық қасиетінің төмендеуіне қарай орналасатын қатарды көрсетіңіз.

<p>4, 5, 1, 3, 2 (A)</p> Signup and view all the answers

Энтиемерлердің бір-бірінен ерекшелінетін қасиеттері қандай?

<p>Меншікті айналудың таңбасы (D)</p> Signup and view all the answers

Ковалентті байланыстың энергиясымен байланысы бар қасиеттерді таңдаңыз.

<p>Байланыстың беріктігі (A)</p> Signup and view all the answers

Құрылымдық изомерлер болып табылатын қосылыстарды тағайындаңыз.

<p>Пропанол мен метоксиэтан (C)</p> Signup and view all the answers

Гетерофункционалды қосылыстарға жататынды таңдаңыз.

<p>Салицил қышқылы (D)</p> Signup and view all the answers

Гомологтар болып табылатын қосылыстарды табыңыз.

<p>Метан, этан, пропан (D)</p> Signup and view all the answers

Берілуі тиіс қосылыстың атын табыңыз: [CH3 − CH2 − O − CH2 − CH3]

<p>Диэтил эфирі (C)</p> Signup and view all the answers

Тиолдардың жұмсақ жағдайда тотығуынан қандай қосылыстар түзіледі?

<p>Дисульфидтер (C)</p> Signup and view all the answers

Пропанол-2-ні хром қоспасының әсерімен тотықтырғанда қандай қосылыс түзіледі?

<p>Пропанон (A)</p> Signup and view all the answers

2-Метилпропеннің гидратациялау реакциясы нәтижесінде қандай өнім түзіледі?

<p>2-метилпропанол-2 (D)</p> Signup and view all the answers

2-хлоробутанды дегидрохлорлау нәтижесінде қандай қосылыс түзіледі?

<p>2-бутен (C)</p> Signup and view all the answers

Аминдер минералды қышқылдармен әрекеттескенде қандай қосылыстар түзіледі?

<p>Тұздар (D)</p> Signup and view all the answers

2-хлоропропан натрий гидроксидінің спирттегі ерітіндісімен әрекеттескенде қандай қосылыс түзіледі?

<p>Пропанол-2 (D)</p> Signup and view all the answers

2,2-дибромогексанның сілтінің спирттегі ерітіндісімен әсер еткенде қандай көмірсутек түзіледі?

<p>2-гексин (A)</p> Signup and view all the answers

Анилиннің азотты қышқылымен әрекеттесуі нәтижесінде қандай қосылыс түзіледі?

<p>Диазоқосылыс (D)</p> Signup and view all the answers

1 моль метан мен 1 моль хлор әрекеттескенде қандай қосылыс түзіледі?

<p>Хлорометан (A)</p> Signup and view all the answers

Бром атомының қозғалғыштығы жоғарылайтын қатарды көрсетіңіз.

<p>Винилхлорид, этилхлорид, аллилхлорид (C)</p> Signup and view all the answers

Төмендегі қосылыстардың гидролиздену реакциясының жылдамдығы төмендейтін қатарды анықтаңыз.

<p>(СН₃)₂СНВr &gt; C₆H₅Br &gt; СН₃-СН₂-СН₂Вr (C)</p> Signup and view all the answers

Жоғарыдағы қосылыстардың қышқылдық қасиеті төмендейтін қатарды көрсетіңіз.

<p>Фенол, су, этанол (A)</p> Signup and view all the answers

Flashcards

Мұздатқыштың қайнау температурасы

Сұйықтықтарды қайнату кезінде, қайнау температурасы оның қайнау нүктесінен аспауы керек, мұздатқыш құрылғысының қызметі сонымен байланысты.

Градуирленген тамшуырлар қай кезде пайдаланылады?

Градуирленген тамшуырлар кішкене сұйықтық көлемін дәл өлшеу үшін пайдаланылады, бұл дәрі-дәрмектер, химиялық заттарды дәл дозалауға ыңғайлы.

Хлоркальций түтікшесінің қолданылуы

Сұйықтықтарды айдау кезінде түтікшемен хлоркальций будың конденсациялануын болдырмау үшін қолданылады, бұл қосылысты ылғалдың әсерінен қорғайды.

Су жылытқышының температурасы

Су жылытқыш қолданылатын температура 100°C, осы температурада су қайнайды.

Signup and view all the flashcards

Айдауда будың қабылдағышқа қалай түсетіні

Айдау процесінде, мұздатқышта конденсирленген бу алонж арқылы қабылдағышқа түседі.

Signup and view all the flashcards

Айдау кезіндегі тамшылау жылдамдығы

Айдау процесінде, қабылдағышқа тамшылап тұратын сұйықтық мөлшері секундына 1-2 тамшы.

Signup and view all the flashcards

Экстракцияда қолданылатын құрал

Экстракцияны жүргізу үшін бөлгіш воронка қолданылады, онымен екі сұйықтықты бөлуге болады.

Signup and view all the flashcards

Эксикатордың қолданылуы

Ауаның ылғалдылығына сезімтал заттардың кептіру үшін эксикатор пайдаланылады, бұл құрылғыда ауа ылғалдан тазартылады.

Signup and view all the flashcards

Кучеров реакциясы

Ацетиленнің сумен реакциясы нәтижесінде альдегид түзілуі. Бұл реакция судың қосылуымен жүреді және екі сатыда жүзеге асады.

Signup and view all the flashcards

Хюккель ережесі

Ароматтық қосылыстардағы π-электрондардың саны 4n + 2 формуласымен анықталады. Бұнда n - бүтін сан.

Signup and view all the flashcards

Электрофильді орынбасу реакциясы  (бензолда)

Бензол молекуласына тікелей жаңа топтың қосылуымен жүретін реакция.

Signup and view all the flashcards

Бензолдың Гомологтары

Бензолдың көмірсутекті радикалы бар туындылары.

Signup and view all the flashcards

Толуолдың бензилхлорид түзу реакциясы

Толуолдың бензилхлорид түзілуімен жүретін галогенангидридтермен реакциясы.

Signup and view all the flashcards

Екіншілік көміртегі атомы

Көміртегі атомына үш көміртегі атомы қосылған түрдегі көміртегі атомы.

Signup and view all the flashcards

Алкилдеу реакциясы

Бензолдан алкил топтарын қосу арқылы түзілетін реакция

Signup and view all the flashcards

Ацилдеу реакциясы

Бензолдың галогенангидридтермен реакциясы нәтижесінде ароматтық кетондар түзіледі.

Signup and view all the flashcards

Кумол

бензолдан және алкил топтарынан тұратын органикалық қосылыс.

Signup and view all the flashcards

Ароматтық қосылыстар

Бензолдан тұратын сақина қосылыстары.

Signup and view all the flashcards

Коваленттік байланыс

Екі немесе одан да көп атомдардың бір-бірімен электрон жұптарын бөлісу арқылы түзілетін химиялық байланыс түрі.

Signup and view all the flashcards

Құрылымдық изомерлер

Екі немесе одан да көп химиялық қосылыстардың бірдей молекулалық формуласы, бірақ құрылымдық формуласы әр түрлі.

Signup and view all the flashcards

Гетерофункционалды қосылыстар

Молекулалардағы функционалды топтарының комбинациясы. Мысалы, 2-гидроксибензальдегид (гидроксил және альдегид топтары бар).

Signup and view all the flashcards

π-қабаттасу

Екі немесе одан да көп атомдардың бір-бірімен қабаттасуы арқылы пайда болатын байланыс түрі.

Signup and view all the flashcards

Құрылымдық формула

Химиялық қосылыстың молекуласындағы атомдардың орналасу ретін көрсететін диаграмма.

Signup and view all the flashcards

Стереоизомерлер

Бірдей молекулалық формуласы бар, бірақ атомдардың кеңістікте орналасуы әр түрлі болатын изомерлер. Циc-транс изомерлер, энантиомерлер және диастереомерлер жатады.

Signup and view all the flashcards

Диастереомерлер

Бір-біріне айна бейнесі емес стереоизомерлер.

Signup and view all the flashcards

Энантиомерлер

Бір-біріне айна бейнесі болып табылатын стереоизомерлер.

Signup and view all the flashcards

Гомологтар

Бірдей функционалды топтары бар, химиялық құрылысы әр түрлі болатын қосылыстардың бір тобы.

Signup and view all the flashcards

Радикалдар

Молекулалардағы белгілі бір атомдардың бос электрондары.

Signup and view all the flashcards

Құрылымдық изомерия

Химиялық қосылыстың молекуласындағы көміртегі атомдарының тізбегімен байланысқан сутегі атомдарының саны әр түрлі

Signup and view all the flashcards

Таутомерия

Қосылыстың атомдары электрондардың қозғалысына байланысты күйін өзгертеді.

Signup and view all the flashcards

Электроакцепторлық қасиет

Қосылыстың электрондарды тарту қабілеті

Signup and view all the flashcards

Функционалдық изомерлер

Бірдей негізгі тізбекте, бірақ басқа функционалды топтармен байланысқан қосылыстар.

Signup and view all the flashcards

Изопрен молекуласының құрылымдық формуласы

СН2 = С(СН3) -- СН = СН2

Signup and view all the flashcards

Алкилдеу реакция

Бензолға алкил топтарын қосуға байланысты жүретін реакция.

Signup and view all the flashcards

Марковников ережесіне қарсы қосылу

Марковников ережесіне қарсы қосылу реакциясында, сутек атомы кішірек сутегі атомымен байланысқан көміртек атомына қосылады.

Signup and view all the flashcards

Марковников ережесіне қарсы қосылудың реактивтері

Хлорлы сутегі, йодты сутегі қышқылы және пероксидтердің қатысуында хлорлы сутегімен әрекеттескенде, Марковников ережесіне қарсы бағытта қосылады.

Signup and view all the flashcards

Аллилді хлорлау

Аллилді хлорлау - бұл пропеннің аллилдік позициясына хлор атомының қосылуы.

Signup and view all the flashcards

Аллилді хлорлаудың шарты

Пропеннің радикалды хлорлауы жоғары температурада жүреді және аллилдік хлорлауға әкеледі.

Signup and view all the flashcards

Алкендердің жұмсақ тотығуы

Калий перманганатымен нейтралдық ортада алкендердің жұмсақ тотығуы жүреді.

Signup and view all the flashcards

Қабысқан диендердің тұрақтылығы

Қабысқан диендердің термодинамикалық тұрақтылығы олардың электрон бұлтының делокализациялануымен байланысты.

Signup and view all the flashcards

Термодинамикалық тұрақты диен

Бутадиен-1,3 электрон бұлтының максимальды делокализациялануына ие болғандықтан, термодинамикалық тұрақты диен.

Signup and view all the flashcards

Деструктивті тотығу

Алкендердің деструктивті тотығуы олардың қос байланыстың орнын анықтауға мүмкіндік береді.

Signup and view all the flashcards

Озонолиз

Алкендердің озонолизі - бұл алкендердің құрылымын анықтау әдісі.

Signup and view all the flashcards

Алкендердің тотығуы KMnO4мен

Алкендерге KMnO4 ерітіндісінің әсерінен диолдар түзіледі.

Signup and view all the flashcards

Гомолитикалық ыдырау

Екі жақты химиялық байланыстағы екі электронды электронды қабылдаушы топтардың немесе атомдардың байланысын үзу процесі.

Signup and view all the flashcards

Орынбасу реакциясы

Бұрын алмастырылған атомның орнына басқа атом немесе топ қосылады.

Signup and view all the flashcards

Қосылу реакциясы

Жаңа химиялық байланыс түзіліп, молекула өседі.

Signup and view all the flashcards

Орынбасу реакциясы

Атомдардың немесе топтардың байланыс орнын алмастыру арқылы орын алмастыратын реакция.

Signup and view all the flashcards

Этерификация реакциясы

Өнім ретінде су түзілетін, органикалық қышқыл мен спирттің реакциясы.

Signup and view all the flashcards

Галогенизация реакциясы

Көмірсутектердегі және басқа органикалық қосылыстардағы көмірсутек радикалдарын алмастыратын реакция.

Signup and view all the flashcards

Дегидратация.

Алкогольден су молекуласын бөліп алып, алкен түзу процесі.

Signup and view all the flashcards

Галогенизация

Органикалық қосылыстың құрамындағы сутегі атомдарын галоген атомдарына алмастыру арқылы жүретін реакция.

Signup and view all the flashcards

Жану

Органикалық қосылыстарды отын көзі ретінде қолдану.

Signup and view all the flashcards

Симметриялық ыдырау

Екі тең бөлікке бөлінетін химиялық реакция.

Signup and view all the flashcards

Экзотермиялық реакция.

Жылу бөліп шығарылатын реакция.

Signup and view all the flashcards

Эндотермиялық реакция.

Жылу сіңірілетін реакция.

Signup and view all the flashcards

Одинирлік байланыс

Көміртегі атомына қосылған сутегі атомдарының саны бірге шектелген химиялық байланыс.

Signup and view all the flashcards

Қос байланыс

Басқа атомдармен бір байланыс түзген көміртегі атомдарының саны екі болатын химиялық байланыс.

Signup and view all the flashcards

Үштік байланыс

Екі атом арасындағы үш байланыс.

Signup and view all the flashcards

Study Notes

Жалпы химиялық заттар

  • Организмдегі көптеген процестерде маңызды рөл атқаратын көміртекке негізделген химиялық қосылыстардың түрлері
  • Айрықша қасиеттері мен реакциялық ерекшеліктері бар химиялық заттардың түрлері
  • Заттардың әр түрлі кластарының арасындағы ерекшеліктер
  • Белгілі реакциялардың қорытындысына байланысты жалпы сипаттамасы және механизмдері

Организмдегі химиялық заттар

  • Организмдегі химиялық процестердің маңыздылығы және қажеттілігі
  • Организмдегі химиялық заттардың түрлері мен сипаттамалары
  • Белгілі реакциялар схемалары мен қажетті сипаттамалары
  • Заттардың түрлерінің арасындағы ерекшеліктер

Көміртегіге негізделген химиялық туындылар

  • Организмдегі маңызды процестердің компоненттері ретіндегі көміртегіге негізделген туындылардың функционалды топтары
  • Тірі организмдегі метаболизм және өсу үшін маңызды рөл атқаратын химиялық заттардың түрлері және сипаттамалары

Studying That Suits You

Use AI to generate personalized quizzes and flashcards to suit your learning preferences.

Quiz Team

Description

Бұл викторина 10 сынып химия пәнінің органикалық қосылыстары мен реакциялары туралы. Қатысушылар ацетилен, бензол және олардың туындылары туралы сұрақтарға жауап береді, сонымен қатар Фридель-Крафтс реакциясы мен басқа да органикалық реакцияларды зерттейді.

Use Quizgecko on...
Browser
Browser