Wymiary Ziemi i Geologia

Procesy związane z wybuchami wulkanów oraz uwalnianiem gazów do atmosfery.

Gazy uwalniane przez wulkanizm, mające wpływ na atmosferę i zdrowie.

Katastrofalny wybuch w 79 r. n.e. zniszczył Pompeje i Herkulanum.

Wybuch wulkanu w 1883 r., który zmniejszył wyspę o 23 km².

Wybuch w 1902 r. na Martynice, z 26 tysiącami ofiar.

Koncentryczne warstwy Ziemi różniące się składem i stanem skupienia.

Zewnętrzne jest ciekłe, wewnętrzne stałe, składa się głównie z Fe i Ni.

Położony pod skorupą, z górnym i dolnym płaszczem, skład chemiczny to tlenki krzemu, magnezu i żelaza.

Zbudowana z magmowych, osadowych i przeobrażonych skał, jej grubość wynosi od 5 do 70 km.

Temperatura, gęstość i ciśnienie wzrastają wraz z głębokością.

Wzrost temperatury średnio o 1°C na 33 metry głębokości.

Powierzchnia nieciągłości między skorupą a płaszczem Ziemi.

Zewnętrzna sztywna część kuli ziemskiej, obejmująca skorupę i warstwę perydotytową.

Długotrwałe i powolne pionowe ruchy płyt litosfery, nie wywołujące znacznych deformacji.

Plastyczna strefa Ziemi pod litosferą, na głębokości od 50 km do 300 km.

Powolne przemieszczanie się materii w astenosferze, spowodowane ciepłem z wnętrza Ziemi.

Strefa rozchodzenia się płyt tektonicznych, tworząca często rysy w ziemi.

Stan równowagi grawitacyjnej skorupy ziemskiej, regulowany przez ruchy pionowe.

Podstawowa forma występowania skał, o stałej grubości.

Odległość od stropu do spągu warstwy skalnej.

Procesy fałdowania i wypiętrzania skał, często związane z trzęsieniami ziemi.

Góry fałdowe, zrębowe i wulkaniczne są klasyfikowane według sposobu powstawania.

Góry tworzące się wskutek sfałdowania mas skalnych, np. Himalaje, Alpy.

Góry powstające przez pionowe przemieszczenia na uskokach skalnych, np. Ural.

Góry powstające w wyniku erupcji wulkanicznych, np. Kamczatka.

Procesy związane z powstawaniem i przemieszczaniem się magmy w skorupie, bez wypływu.

Drgania skorupy ziemskiej spowodowane ruchami tektonicznymi lub wulkanami.

Duża fala wywołana przez podmorskie trzęsienie ziemi lub erupcję wulkaniczną.

Gwałtowne wydobywanie się lawy lub gazów z krateru wulkanu.

Obszar w atmosferze o obniżonym stężeniu ozonu, odkryty w 1995 roku.

Znaczny wzrost promieniowania UV prowadzący do uszkodzeń komórek, osłabienia odporności i zmian klimatycznych.

Wodna powłoka Ziemi obejmująca wodę w różnych postaciach: gazowej, ciekłej, stałej.

Część hydrosfery, obejmująca wody w postaci lodu.

Część hydrosfery, której elementami są wody mórz i oceanów.

Wody opadowe, powierzchniowe i podziemne występujące w przyrodzie.

Stanowi 97,5% całkowitej ilości wody na Ziemi, głównie w oceanach.

Stanowi tylko 2,5% wody na Ziemi i jest głównie w lodowcach oraz rzekach.

Woda uczestniczy we wszystkich procesach geologicznych i atmosferycznych, kształtuje krajobrazy i obieg pierwiastków.

Proces, w którym lodowce przechodzą w stan ciekły wskutek wzrostu temperatury otoczenia.

Podstawowe pierwiastki to tlen, krzem, aluminium, żelazo i inne.

Produkcja skał z krzepnięcia magmy lub lawy.

Powstają w wyniku sedymentacji i nagromadzeń szczątków organicznych.

Wewnętrzne procesy kształtujące powierzchnię Ziemi jak wulkanizm i ruchy górotwórcze.

Zewnętrzne procesy takie jak wietrzenie, erozja i ruchy masowe.