Wymiary i geografia Ziemi
45 Questions
0 Views

Choose a study mode

Play Quiz
Study Flashcards
Spaced Repetition
Chat to Lesson

Podcast

Play an AI-generated podcast conversation about this lesson

Questions and Answers

Którego z gazów wulkanicznych NIE wymieniono w tekście jako jeden z głównych składników?

  • Metan (CH₄)
  • Para wodna (H₂O)
  • Dwutlenek siarki (SO₂)
  • Tlenek węgla (CO) (correct)

Jaki wpływ na atmosferę mają gazy wulkaniczne?

  • Gazy wulkaniczne przyczyniają się tylko do zanieczyszczenia powietrza.
  • Gazy wulkaniczne mają wpływ na atmosferę, klimat, zdrowie ludzi i środowisko naturalne. (correct)
  • Gazy wulkaniczne nie mają żadnego wpływu na atmosferę.
  • Gazy wulkaniczne wpływają tylko na zdrowie ludzi i środowisko naturalne.

Który z wulkanów wymienionych w tekście wybuchł w 1902 roku?

  • Wezuwiusz
  • Mont Pelee (correct)
  • Ostrzyca Proboszczowicka
  • Krakatau

Jakie miasto zostało zniszczone podczas wybuchu wulkanu Mont Pelee w 1902 roku?

<p>Saint-Pierre (C)</p> Signup and view all the answers

Jaka jest wysokość Ostrzycy Proboszczowickiej?

<p>501 m n.p.m. (A)</p> Signup and view all the answers

Jakim procesem rośliny odzyskują tlen używany w oddychaniu?

<p>Fotosynteza (C)</p> Signup and view all the answers

Który z gazów nie jest aktywny chemicznie jak tlen, ale jest ważny dla rozwoju roślin?

<p>Azot (B)</p> Signup and view all the answers

Jakie są skutki tworzenia się dziury ozonowej?

<p>Ograniczenie fotosyntezy u roślin (A), Uszkodzenia komórek i osłabienie odporności organizmów (B)</p> Signup and view all the answers

Jakie są główne przyczyny powstawania kwaśnych deszczy?

<p>Obie odpowiedzi B i C są poprawne (A)</p> Signup and view all the answers

Co powoduje efekt cieplarniany na Ziemi?

<p>Zatrzymanie energii słonecznej przez gazy cieplarniane (B)</p> Signup and view all the answers

Jakie procentowe zmiany w koncentracji ozonu odnotowano rocznie?

<p>3% (A)</p> Signup and view all the answers

Która z poniższych form wody nie jest wliczana do hydrosfery?

<p>Woda w postaci pary na powierzchni ziemi (B)</p> Signup and view all the answers

Skąd pochodzą zanieczyszczenia powietrza przyczyniające się do kwaśnych deszczy?

<p>Z obu źródeł: naturalnych i działalności człowieka (B)</p> Signup and view all the answers

Jaką część całkowitej ilości wody stanowią wody słodkie na Ziemi?

<p>2,5% (A)</p> Signup and view all the answers

Gdzie maksymalne stężenie ozonu (O3) w troposferze występuje?

<p>23 km (C)</p> Signup and view all the answers

Jakie zjawisko jest powodowane przez dużą emisję spalin i intensywne nasłonecznienie?

<p>Smog fotochemiczny (D)</p> Signup and view all the answers

Co obejmuje kriosfera?

<p>Wody w postaci lodu (D)</p> Signup and view all the answers

Co oznacza termin 'dziura ozonowa'?

<p>Spadek stężenia ozonu do 90% (A)</p> Signup and view all the answers

Jakie są główne rodzaje wód naturalnych występujących na Ziemi?

<p>Powierzchniowe, gruntowe, atmosferyczne (D)</p> Signup and view all the answers

Jaką część powierzchni Ziemi zajmują oceany i morza?

<p>71% (A)</p> Signup and view all the answers

Ile procent życia na Ziemi koncentruje się w oceanach?

<p>98% (B)</p> Signup and view all the answers

Jakie cechy charakteryzowały Australopiteka?

<p>Masywna szczęka i krótkie kły (D)</p> Signup and view all the answers

Kiedy żył Homo habilis?

<p>2,5-1 mln lat temu (D)</p> Signup and view all the answers

Jakie były cechy Homo erectus w porównaniu do Homo habilis?

<p>Osiąganie wzrostu zbliżonego do współczesnych ludzi (D)</p> Signup and view all the answers

Która cecha wyróżnia Homo erectus spośród innych gatunków człowieka?

<p>Silnie pochylone czoło (B)</p> Signup and view all the answers

Jakie było znaczenie emigracji Homo erectusa?

<p>Była pierwszym przypadkiem opuszczenia Afryki przez człowieka (A)</p> Signup and view all the answers

Jakie były pojemności mózgoczaszki Homo habilis?

<p>750 cm³ (C)</p> Signup and view all the answers

Gdzie pojawił się Homo erectus?

<p>W Afryce Wschodniej (D)</p> Signup and view all the answers

Jakie cechy uzębienia miała Australopitek?

<p>Drobne uzębienie (A), Zęby zbliżone do uzębienia Homo habilis (C)</p> Signup and view all the answers

Jakie formy organizmów powstały w okresie prekambryjskim?

<p>Komórki prokariotyczne i eukariotyczne (A)</p> Signup and view all the answers

Co miało miejsce po wytworzeniu tlenu w atmosferze w okresie prekambryjskim?

<p>Pojawienie się pierwotniaków (B)</p> Signup and view all the answers

Który okres nie należy do ery kenozoicznej?

<p>Mezozoik (B)</p> Signup and view all the answers

Co to jest bursztyn i jakie są jego inne nazwy?

<p>Kopalna żywica drzew iglastych, znana też jako jantar i amber (B)</p> Signup and view all the answers

Jaką teorię zaproponował Alfred Wegener w 1912 roku?

<p>Teorię dryfu kontynentów (D)</p> Signup and view all the answers

Jakie zjawisko związane z żywicą drzew iglastych nastąpiło w okresie kenozoiku?

<p>Zwiększone wypływanie żywicy (C)</p> Signup and view all the answers

Jakie są skutki dryfu kontynentów według teorii Wegenera?

<p>Oddzielenie kontynentów i zmiana układu oceanów (B)</p> Signup and view all the answers

Jakie zmiany klimatyczne mogły spowodować zwiększone wypływanie żywicy z drzew?

<p>Znaczne wahania temperatury i aktywność wulkaniczna (B)</p> Signup and view all the answers

Co charakteryzuje astenosferę?

<p>Znajduje się poniżej litosfery. (C)</p> Signup and view all the answers

Jakie ruchy charakteryzują się strefą ryftu?

<p>Wzmożony wulkanizm i sejsmiczność. (C)</p> Signup and view all the answers

Które z poniższych stwierdzeń o izostazji jest prawdziwe?

<p>Izostazja odnosi się do równowagi grawitacyjnej skorupy ziemskiej. (B)</p> Signup and view all the answers

Jakie jest główne zjawisko towarzyszące ruchom górotwórczym?

<p>Fałdowanie i wypiętrzanie się mas skalnych. (C)</p> Signup and view all the answers

Czym jest miąższość warstwy skalnej?

<p>Odległością między dolną a górną granicą warstwy. (D)</p> Signup and view all the answers

Jakie rodzaje granic płyt tektonicznych istnieją?

<p>Zbieżna, uskokowa, rozchodząca. (D)</p> Signup and view all the answers

Czym różnią się prądy konwekcyjne w astenosferze?

<p>Związane są z ciepłem pochodzącym z głębi Ziemi. (B)</p> Signup and view all the answers

Jakie zjawisko występuje w wyniku dodatkowego obciążenia skorupy ziemskiej?

<p>Obniżanie się litosfery. (C)</p> Signup and view all the answers

Flashcards

Prekambr

Najstarsza i najdłuższa era geologiczna; okres od 4,6 mld do 540 mln lat temu.

Australopitek

Wczesny hominin żyjący od 4,2 do 1 mln lat temu w Afryce.

Homo habilis

Kopalny gatunek człowieka żyjący 2,5-1 mln lat temu, znany z umiejętności wytwarzania narzędzi.

Eucaryota

Typ komórek, które mają jądro; powstały w późniejszym etapie Prekambru.

Signup and view all the flashcards

Homo erectus

Gatunek człowieka z epoki środkowego plejstocenu, który jako pierwszy opuścił Afrykę.

Signup and view all the flashcards

Fotosynteza

Proces produkcji tlenu przez fotoautotrofy, takie jak sinice i glony.

Signup and view all the flashcards

Mezozoik

Era geologiczna, kiedy dominowały dinozaury; trwała od 252 do 66 mln lat temu.

Signup and view all the flashcards

Wzrost Homo habilis

Osiągał wzrost od 110 do 135 cm i ważył około 45 kg.

Signup and view all the flashcards

Mózg Homo erectus

Średnia pojemność mózgoczaszki wynosiła około 1000 cm³.

Signup and view all the flashcards

Kenozoik

Era geologiczna od 65 mln lat temu do dziś; rozwój ssaków, owadów i roślin kwiatowych.

Signup and view all the flashcards

Cechy Australopiteków

Masywna szczęka, mocne uzębienie, przystosowanie do chodzenia w pozycji pionowej.

Signup and view all the flashcards

Bursztyn

Kopalna żywica drzew iglastych, znana też jako jantar lub amber.

Signup and view all the flashcards

Teoria dryfu kontynentów

Teoria Alfreda Wegenera o stopniowym przemieszczaniu się kontynentów; Pangea.

Signup and view all the flashcards

Chłopiec z Nariokotome

Szczątki Homo erectus odkryte w Kenii, mierzył 1,68 m wysokości.

Signup and view all the flashcards

Pangea

Superkontynent, który istniał około 300 mln lat temu, zanim się podzielił.

Signup and view all the flashcards

Emigracja Homo erectus

Kluczowy etap ewolucji człowieka; pierwszy gatunek, który opuścił Afrykę.

Signup and view all the flashcards

O2

Gaz niezbędny do życia roślin, zwierząt i człowieka, zużywany podczas oddychania.

Signup and view all the flashcards

N2

Gaz mniej aktywny chemicznie, ważny dla rozwoju roślin, przyswajalny głównie w postaci soli.

Signup and view all the flashcards

CO2

Dwutlenek węgla uwalniany w oddychaniu, biorący udział w fotosyntezie.

Signup and view all the flashcards

H2O w atmosferze

Kondensacja wody w postaci pary wodnej w atmosferze.

Signup and view all the flashcards

Smog

Mgła zanieczyszczona gazami i pyłami, tworząca różne typy, np. fotochemiczny i siarkowy.

Signup and view all the flashcards

Kwaśne deszcze

Deszcze powstające z kropelek wody i gazowych zanieczyszczeń, głównie SO2 i NOx.

Signup and view all the flashcards

Efekt cieplarniany

Naturalny proces podtrzymujący temperaturę Ziemi, nasilany przez działalność człowieka.

Signup and view all the flashcards

Dziura ozonowa

Znaczny spadek koncentracji ozonu w atmosferze, obserwowany od końca lat 70-tych.

Signup and view all the flashcards

Skutki dziury ozonowej

Wzrost promieniowania UV prowadzący do uszkodzeń komórek i zmiany klimatyczne.

Signup and view all the flashcards

Promieniowanie UV

Rodzaj promieniowania, które zwiększa swoje natężenie przez dziurę ozonową.

Signup and view all the flashcards

Hydrosfera

Wodna powłoka Ziemi obejmująca różne formy wody w atmosferze i na powierzchni.

Signup and view all the flashcards

Kriosfera

Część hydrosfery dotycząca wód w postaci lodu.

Signup and view all the flashcards

Oceanosfera

Część hydrosfery obejmująca wody mórz i oceanów.

Signup and view all the flashcards

Wody słone

Stanowią 97,5% całkowitej wody na Ziemi, głównie w oceanach.

Signup and view all the flashcards

Wody słodkie

Tylko 2,5% całkowitej wody na Ziemi, głównie w lodowcach i rzekach.

Signup and view all the flashcards

Ruchy lądotwórcze

Długotrwałe i powolne pionowe ruchy płyt litosfery, nie wywołujące znaczących deformacji.

Signup and view all the flashcards

Astenosfera

Plastyczna strefa Ziemi poniżej litosfery na głębokości ok. 50 km pod oceanami.

Signup and view all the flashcards

Prądy konwekcyjne

Powolne przemieszczanie się materii skalnej w astenosferze pod wpływem ciepła.

Signup and view all the flashcards

Strefa ryftu

Strefa rozchodzenia się płyt tektonicznych, tworzy rowy.

Signup and view all the flashcards

Izostazja

Stan równowagi grawitacyjnej skorupy ziemskiej osiągany przez ruchy pionowe.

Signup and view all the flashcards

Miąższość warstwy

Odległość między górną a dolną granicą warstwy skalnej.

Signup and view all the flashcards

Ruchy górotwórcze

Proces fałdowania i wypiętrzania się mas skalnych, często towarzyszy im trzęsienie ziemi.

Signup and view all the flashcards

Strop i spąg

Strop to górna granica warstwy, a spąg to dolna granica warstwy.

Signup and view all the flashcards

Wulkanizm

Procesy związane z wybuchami wulkanów, uwalniające gazy do atmosfery.

Signup and view all the flashcards

Gazy wulkaniczne

Gazy uwalniane podczas erupcji wulkanów, mające wpływ na środowisko.

Signup and view all the flashcards

Wybuch Wezuwiusza

Katastrofalna erupcja w 79 r n.e., która zniszczyła Pompeje i Herkulanum.

Signup and view all the flashcards

Wybuch Krakatau

Erupcja wulkanu w 1883 r., pozostawiła małą powierzchnię wyspy.

Signup and view all the flashcards

Mont Pelee

Wulkan na Martynice, który zniszczył Saint-Pierre w 1902 r.

Signup and view all the flashcards

Study Notes

Wymiary Ziemi

  • Powierzchnia Ziemi: 510 milionów km²
  • Obwód równika: 40 076 km
  • Promień średni: 6371 km
  • Promień biegunowy: 6357 km
  • Promień równikowy: 6378 km

Geoida

  • Kształt Ziemi odpowiadający średniemu poziomowi mórz i oceanów.
  • Odchylenie od geoidy: od -160 do +127 m.

Siła grawitacyjna

  • Siła, z jaką masa Ziemi i dane ciało się przyciągają.
  • Zależy od masy Ziemi i odległości od jej środka.
  • Większa bliżej biegunów niż na równiku.

Szerokość geograficzna

  • Kąt między płaszczyzną równika a promieniem Ziemi.
  • Wartości od 0° do 90°.
  • Półkula północna - szerokość geograficzna północna.
  • Półkula południowa - szerokość geograficzna południowa.

Długość geograficzna

  • Kąt między południkiem 0° a południkiem danego punktu.
  • Wartości od 0° do 180°.
  • Półkula wschodnia - długość geograficzna wschodnia.
  • Półkula zachodnia - długość geograficzna zachodnia.

Geologia historyczna

  • Dział geologii zajmujący się historią rozwoju skorupy ziemskiej.

Paleontologia

  • Nauka o roślinach i zwierzętach prehistorycznych, badanai zachowanych ich szczątków w skałach.

Wiek bezwzględny

  • Wiek zdarzenia geologicznego określony w milionach lub tysiącach lat wstecz od daty obecnej.

Wiek względny

  • Określa następstwo i względny wiek warstw skalnych.

Skamieniałość

  • Zachowany w skałach organizm, odcisk lub odlew organizmu roślinnego lub zwierzęcego (szkielet, muszla, kości).
  • Skamieniałości przewodnie: używane do określenia względnego wieku skał.

Epoki geologiczne (przykładowa lista)

  • Prekambr
  • Paleozoik
  • Mezozoik
  • Kenozoik

Inne pojęcia z tekstu

  • Era - dłuższy okres czasu w historii geologicznej
  • Okres - mniejszy okres czasu w historii geologicznej
  • Epoka - najmniejszy okres czasu w historii geologicznej
  • Wulkany, i ich rodzaje
  • Stratygrafia, skały magmowe, osadowe, metamorficzne.

Studying That Suits You

Use AI to generate personalized quizzes and flashcards to suit your learning preferences.

Quiz Team

Related Documents

Hulisz Wykład 1-2 PDF

Description

Quiz dotyczący wymiarów Ziemi, geoidy, siły grawitacyjnej oraz szerokości i długości geograficznej. Sprawdź swoją wiedzę na temat kluczowych pojęć związanych z naszą planetą. Dowiedz się więcej o geologii historycznej oraz podstawowych zasadach geografii.

More Like This

Introduction to Geodesy
11 questions

Introduction to Geodesy

CureAllPermutation avatar
CureAllPermutation
HMH Science Dimensions: Plate Tectonics Lesson 1 Quiz
16 questions

HMH Science Dimensions: Plate Tectonics Lesson 1 Quiz

StimulativeAlien avatar
StimulativeAlien
HMH Science Dimensions: Plate Tectonics Quiz
12 questions

HMH Science Dimensions: Plate Tectonics Quiz

StimulativeAlien avatar
StimulativeAlien
Use Quizgecko on...
Browser
Open
Browser
Browser