Wrażenia, Percepcja i Uwaga

Jasne, proszę bardzo notatki z tekstu:

Wrażenia, Percepcja i Uwaga

• Elizabeth M. jako dziecko uznano za niezdarną z powodu problemami ze wzrokiem, którą skorygowano za pomocą okularów.
• Poźniej zdiagnozowano u niej retinopatię barwnikową, co doprowadziło do utraty wzroku.
• Rozdział ten odpowiada na pytania, jak nasze zmysły dostarczają informacji do rozumienia świata.
• Opisuje wrażenia niemowląt, sposób odkrywania świata przez dzieci, zmiany w percepcji w dzieciństwie i adolescencji oraz rolę uwagi.

Wrażenie a Percepcja

• Wrażenie: proces, w którym sensoryczny receptor neuronu wykrywa informacje i przekazuje je do mózgu.
• Percepcja: interpretacja bodźców zmysłowych, umożliwia rozpoznawanie i rozumienie.
• Narządy zmysłów pomagają w kształtowaniu mózgu.
• Wrażenia i percepcja są kluczowe dla funkcjonowania człowieka, w tym dla nauki.
• Utrata zmysłu uwidacznia jego znaczenie i ograniczenia.
• Zmysły i spostrzeganie to centralny temat debaty o tym, jak zdobywamy wiedzę o rzeczywistości.

Natura i Wychowanie

• Konstruktywiści: percepcja kształtuje się przez uczenie się i interakcję z otoczeniem.
• Uczymy się interpretować obrazy siatkówki poprzez doświadczenie oglądając obiekty z różnych odległości.
• Związki tworzą się pomiędzy obrazem na siatkówce a jego znaczeniem.
• Natywiści: spostrzeżenie pochodzi z wrodzonych zdolności i dojrzewania programów.
• Niemowlęta rodzą się z podstawowymi zdolnościami zmysłowymi udoskonalane w miarę rozwoju.
• Mózg automatycznie nadaje różne znaczenia obrazów na siatkówce.
• Badania niemowlęcych zdolności zbliżają się do natywistycznego rozumienia percepcji.

Niemowlę

• William James uważał wrażenia niemowląt jako "rozkwitający i brzęczący chaos".
• Uznaje się, że niemowlęta mają o wiele większe zdolności percepcyjne niż wcześniej sądzono.
• Zmysły działają jeszcze przed urodzeniem, ukazując, że postrzegają świat jako spójny.

Ocena Zdolności Sensorycznych i Percepcyjnych

• Rozwinięto wyrafinowane metody badania zdolności niemowląt:
  • Habituacja
  • Paradygmat preferencji patrzenia
  • Potencjały wywołane
  • Techniki warunkowania instrumentalnego

Habituacja

• Utrata zainteresowania bodźcem po wielokrotnym powtarzaniu.
• Np. jeśli niemowlę nudzi się niebieskim kółkiem, a następnie interesuje się czerwonym, rozróżnia kolory.

Preferencja Patrzenia

• Prezentacja dwóch bodźców i pomiar czasu spędzonego na patrzeniu na każdy z nich.
• Preferencja dla jednego bodźca oznacza, że niemowlę rozróżnia bodźce.

Potencjały Wywołane

• Pomiar aktywności elektrycznej mózgu w odpowiedzi na bodźce.
• Umożliwia badaczom zobaczenie co się dzieje w mózgu.

Warunkowanie instrumentalne

• Powtarzanie reakcji powodujących przyjemne skutki.
• Np. warunkowanie odwracania głowy w celu uzyskania nagrody (zabawka, mleko).
• Ograniczenia metod: niemowlęta mogą nie reagować z przyczyn niezwiązanych z percepcją.

Wzrok

• Większość ludzi uważa, że wzrok to najważniejszy zmysł.
• Najpierw szczegółowo omówiona zostanie wczesny rozwój wzroku, następnie inne zmysły.

Podstawowe Możliwości Wzroku

• Oko odbiera i przekształca światło w sygnały elektrochemiczne.
• Noworodki mogą wykrywać zmiany jasności, śledzić wolno poruszające się obiekty.
• Brak śledzenia wzrokiem może być wczesnym wskaźnikiem problemów ze wzrokiem.
• Ostrość wzroku noworodków jest 40 razy gorsza niż u dorosłych.
• Ostrość poprawia się w ciągu pierwszych miesięcy życia:
  • do ok. 20/120 (widzą duże "E" na tablicy Snellena)
• Widzenie obiektów jest rozmyte, jeśli nie znajdują się blisko (ok. 20 cm) lub nie mają wyraźnych kontrastów.
• Niemowlęta widzą świat niewyraźnym z powodu ograniczeń akomodacji wzrokowej.
• Pełne widzenie jak u dorosłych rozwija się między 6 a 12 miesiącem.
• Małe niemowlęta widzą kolorowo, nie czarno-biało.
• Czteromiesięczne niemowlęta potrafią rozróżniać i kategoryzować kolory jak dorośli.
• Do 2-3 miesiąca życia następuje dojrzewanie widzenia kolorów.
• 4-miesięczne niemowlęta wykrywają kolor na tle o innym odcieniu.

Postrzeganie Wzoru

• Niemowlęta preferują oglądanie pewnych wzorów dłużej niż innych.
• Atrakcyjność wzorów dla niemowląt:
  • Duże kontrasty jasno-ciemne.
  • Dynamika i ruch.
  • Umiarkowany poziom skomplikowania.
• Szczególnym wzorem jest ludzka twarz:
  • Początkowo preferują schematy twarzy.
• W kilka godzin po urodzeniu wolą twarz matki.
• Istnieje wrodzona skłonność do twarzy.
• Dwumiesięczne niemowlęta eksplorują kontur wewnętrzny i zewnętrzny obiektu
• Skłonność ta zależy od konturu, ruchu i złożoności

Rozpoznawania Głębi

• Postrzeganie głębi umożliwia rozpoznawanie odległości obiektów.
• Dzieci interpretują przestrzenne wskazówki.
• Reakcja mrużenia oczu na zbliżający się obiekt pojawia się około 1. miesiąca życia.
• Rozumieją zasadę stałości wielkości, rozpoznając wielkość niezależnie od odległości.

Urwisko Wzrokowe

• Badanie Eli oraz Richar Walka pokazało że wykorzytując tzw. urwisko wzrokowe niemowlęta.
• Wykorzystuje się szklaną platformę z iluzją przepaści.

Badanie percepji głębi

• Campos i wsp.: szybkość bicia serca spada, gdy dzieci są opuszczane nad „głęboką” stroną urwiska.
• Uczą się obawiać upadku podczas raczkowania.
• Codzienne doświadczenia i dojrzewanie przyczyniają się do rozwoju percepcji głębi i umiejętności jej interpretacji.