Wprowadzenie do psychologii osobowości
41 Questions
1 Views

Choose a study mode

Play Quiz
Study Flashcards
Spaced Repetition
Chat to Lesson

Podcast

Play an AI-generated podcast conversation about this lesson

Questions and Answers

Psychologia osobowości bada różnice indywidualne oraz ich związki z funkcjonowaniem jednostki.

True (A)

Wiedza potoczna na temat osobowości opiera się wyłącznie na naukowych badaniach i teorii.

False (B)

Amerykańska szkoła różnic indywidualnych koncentruje się na pomiarze i kwestionariuszach.

False (B)

Osobowość jest stałą organizacją psychofizycznych systemów, które nie zmieniają się w czasie.

<p>False (B)</p> Signup and view all the answers

Psychologia osobowości traktuje jednostkę jako fenomen integracji i koordynacji różnorodnych procesów.

<p>True (A)</p> Signup and view all the answers

Wiedza potoczna może prowadzić do stereotypowania, ale również pozwala na szybkie oceny zachowań innych.

<p>True (A)</p> Signup and view all the answers

Osobowość nie uwzględnia wpływu środowiska oraz genów na rozwój człowieka.

<p>False (B)</p> Signup and view all the answers

Paranoiczne zaburzenia charakteryzują się nadmiernym analizowaniem rzeczy i interpretowaniem intencji innych ludzi jako wrogości.

<p>True (A)</p> Signup and view all the answers

Osoby schizoidalne odczuwają silną potrzebę kontaktu z innymi ludźmi i często pragną współpracy społecznej.

<p>False (B)</p> Signup and view all the answers

Zaburzenia osobowości typu borderline charakteryzują się stabilnością emocjonalną i pewnością siebie.

<p>False (B)</p> Signup and view all the answers

Histrioniczne zaburzenia osobowości przejawiają się silnym pragnieniem bycia w centrum zainteresowania oraz zmiennością emocji.

<p>True (A)</p> Signup and view all the answers

Osoby z zaburzeniem obsesyjno-kompulsywnym często mają trudności z delegowaniem pracy, ponieważ są przekonane, że inni nie wykonają jej lepiej od nich.

<p>True (A)</p> Signup and view all the answers

Osobowość nie obejmuje spójnego wzorca myślenia.

<p>False (B)</p> Signup and view all the answers

Teoria osobowości powinna być skomplikowana, aby wyjaśniać zjawiska w sposób jasny.

<p>False (B)</p> Signup and view all the answers

Testy psychologiczne są najrzadziej stosowaną metodą w psychologii osobowości.

<p>False (B)</p> Signup and view all the answers

Wywiad i obserwacja są metodami, które nie mają zastosowania w badaniach osobowości.

<p>False (B)</p> Signup and view all the answers

Badania kliniczne koncentrują się głównie na technikach ilościowych, takich jak testy statystyczne.

<p>False (B)</p> Signup and view all the answers

Podczas badań korelacyjnych najważniejszy jest pomiar różnic indywidualnych.

<p>True (A)</p> Signup and view all the answers

Teorie osobowości muszą być otwarte na możliwość falsyfikacji hipotez.

<p>True (A)</p> Signup and view all the answers

Osobowość charakteryzuje się powtarzalnością w zachowaniach jednostki.

<p>True (A)</p> Signup and view all the answers

Standaryzacja testów psychologicznych nie jest istotnym elementem w ich konstruowaniu.

<p>False (B)</p> Signup and view all the answers

Według Mischela, zachowanie człowieka nie jest w ogóle determinowane przez sytuacje.

<p>False (B)</p> Signup and view all the answers

Interakcjonizm zakłada, że zachowanie człowieka zależy zarówno od sytuacji jak i od cech wewnętrznych.

<p>True (A)</p> Signup and view all the answers

Cechy człowieka są definiowane jako krótkotrwałe charakterystyki, które zmieniają się w zależności od sytuacji.

<p>False (B)</p> Signup and view all the answers

Bandura jest uznawany za reprezentanta teorii cech.

<p>False (B)</p> Signup and view all the answers

Sytuacjonizm i interakcjonizm są alternatywami dla teorii cech.

<p>False (B)</p> Signup and view all the answers

Adaptacja oznacza, że człowiek ma charakterystykę, która pozostaje stała w różnych kontekstach.

<p>False (B)</p> Signup and view all the answers

Procesy nabywania, generalizacji i stabilizacji odnoszą się do teorii społecznego uczenia się.

<p>True (A)</p> Signup and view all the answers

Mischel uważa, że cechy zachowania mogą być przewidywalne w każdej sytuacji.

<p>False (B)</p> Signup and view all the answers

Każdy człowiek ma takie same cechy w identycznych sytuacjach.

<p>False (B)</p> Signup and view all the answers

Cecha to stała charakterystyka, a stan to charakterystyka zmieniająca się w zależności od sytuacji.

<p>True (A)</p> Signup and view all the answers

Według teorii Maslowa, potrzeby uznania dotyczą jedynie uczuć osób bliskich.

<p>False (B)</p> Signup and view all the answers

Potrzeby samorealizacji według Maslowa nie mają granic.

<p>True (A)</p> Signup and view all the answers

Osobowość według teorii sytuacjonizmu jest nabyta w drodze warunkowania.

<p>True (A)</p> Signup and view all the answers

Warunkowanie klasyczne polega na skojarzeniu jednego bodźca z innym bodźcem bezwarunkowym.

<p>True (A)</p> Signup and view all the answers

Potrzeby bezpieczeństwa według Maslowa dotyczą jedynie aspektów fizycznych człowieka.

<p>False (B)</p> Signup and view all the answers

Uczenie się obserwacyjne jest jednym z głównych elementów teorii interakcjonizmu.

<p>True (A)</p> Signup and view all the answers

W teorii Maslowa, potrzeby przynależności są wyższe w hierarchii potrzeb niż potrzeby fizjologiczne.

<p>True (A)</p> Signup and view all the answers

Warunkowanie instrumentalne polega na pamiętaniu wzmocnień, które prowadzą do pozytywnych reakcji.

<p>True (A)</p> Signup and view all the answers

W teorii behawioryzmu nie ma znaczenia, jakie emocje towarzyszą reakcjom.

<p>True (A)</p> Signup and view all the answers

Na poziomie potrzeb samorealizacji człowiek zdobędzie pełne zaspokojenie swoich ambicji.

<p>False (B)</p> Signup and view all the answers

Flashcards

Wiedza potoczna o osobowości

Wiedza o osobowości zdobyta poprzez doświadczenia życiowe, oparta na zdrowym rozsądku, intuicji, stereotypach.

Psychologia osobowości

Nauka empiryczna zajmująca się różnicami indywidualnymi i ludzką naturą.

Spójność osobowości

Całościowe podejście do osobowości. Traktuje o spójności myśli, uczuć i zachowań w różnych sytuacjach.

Osobowość jako zintegrowany system

Jednostka ludzka jako zintegrowany system procesów psychicznych.

Signup and view all the flashcards

Definicja G. Allporta

Unikalny sposób przystosowania się do otoczenia, wynikający z wewnętrznych systemów psychofizycznych.

Signup and view all the flashcards

Definicja L. A.

Złożona całość myśli, emocji i zachowań. Obejmuje wpływ genów i środowiska, a także rozwój w czasie.

Signup and view all the flashcards

Europejska szkoła charakteru

Badanie osobowości poprzez pomiary i kwestionariusze.

Signup and view all the flashcards

Osobowość

Charakterystyczne cechy jednostki, które wyjaśniają wzorzec jej uczuć, myśli i zachowań.

Signup and view all the flashcards

Organizacja osobowości

Proces organizacji informacji wewnątrz jednostki, tworzący unikalny wzorzec jej działania.

Signup and view all the flashcards

Niepowtarzalność osobowości

Umożliwia porównywanie i różnicowanie ludzi na podstawie ich unikalnych wzorców behawioralnych.

Signup and view all the flashcards

Wspólne i unikatowe aspekty osobowości

Badania osobowości pozwalają na identyfikację wspólnych i unikatowych cech u różnych osób.

Signup and view all the flashcards

Szeroki zakres stosowalności i wierność

Teoria powinna cechować się szerokim zakresem stosowalności i precyzyjnymi wyjaśnieniami.

Signup and view all the flashcards

Prostota i oszczędność

Teoria powinna być prosta, ekonomiczna i spójna wewnętrznie.

Signup and view all the flashcards

Znaczenie dla badań i użyteczność

Teoria powinna prowadzić do nowych hipotez badawczych i mieć praktyczne zastosowanie.

Signup and view all the flashcards

Testy psychologiczne

Najpopularniejsza metoda poznawania osobowości. Służą do zbadania samooceny, cech i preferencji jednostki.

Signup and view all the flashcards

Próbka zachowania

Metoda badawcza, która rejestruje zachowanie jednostki w formie odpowiedzi na pytania lub listy twierdzeń.

Signup and view all the flashcards

Sytuacjonizm

Teoria, która głosi, że zachowanie człowieka jest w pełni determinowane przez sytuację, w której się znajduje. Zakłada, że cechy osobowości nie odgrywają żadnej roli w kształtowaniu naszego postępowania.

Signup and view all the flashcards

Cecha (w kontekście psychologii)

Pojęcie odnoszące się do cech osobowości, które są odporne na zmiany i przejawiają się w różnych sytuacjach.

Signup and view all the flashcards

Interakcjonizm

Teoria, która zakłada, że zachowanie człowieka jest wynikiem interakcji między czynnikami osobowościowymi a cechami sytuacji, w której się znajduje.

Signup and view all the flashcards

Teoria Cech

Teoria, która sugeruje, że cechy osobowości nie są stałe i mogą się zmieniać w zależności od kontekstu. Oznacza to, że nasze zachowanie może być różne w różnych okolicznościach.

Signup and view all the flashcards

Stan

Krótkotrwałe cechy człowieka, które pojawiają się w odpowiedzi na konkretną sytuację. Są one ulotne i zmienne.

Signup and view all the flashcards

Adaptacja

Dopasowanie zachowania człowieka do konkretnego kontekstu.

Signup and view all the flashcards

Procesy uczenia się społecznego

Proces, który obejmuje trzy etapy: nabywanie, generalizacja i stabilizacja.

Signup and view all the flashcards

Eksperyment

Badanie, które pozwala na bezpośrednie obserwowanie i mierzenie związku między bodźcem a reakcją.

Signup and view all the flashcards

Walter Mischel

Naukowiec, który krytykował teorię cech i twierdził, że zachowanie człowieka jest w pełni zależne od sytuacji.

Signup and view all the flashcards

Albert Bandura

Naukowiec, który jest przedstawicielem interakcjonizmu i bada teorię uczenia się społecznego.

Signup and view all the flashcards

Potrzeby fizjologiczne w hierarchii Maslowa

Potrzeby fizjologiczne to podstawowe potrzeby, takie jak jedzenie, spanie i picie. Są to potrzeby niezbędne do przeżycia i prawidłowego funkcjonowania organizmu.

Signup and view all the flashcards

Potrzeby bezpieczeństwa w hierarchii Maslowa

Potrzeby bezpieczeństwa dotyczą poczucia bezpieczeństwa i stabilizacji w życiu. Obejmują one poczucie bezpieczeństwa finansowego, zdrowotnego, a także ochronę przed zagrożeniami.

Signup and view all the flashcards

Potrzeby przynależności w hierarchii Maslowa

Potrzeby przynależności to potrzeba bycia częścią grupy, bycia kochanym i akceptowanym. Obejmują one przyjaźnie, miłość rodzinną i więzi społeczne.

Signup and view all the flashcards

Potrzeby uznania w hierarchii Maslowa

Potrzeby uznania dotyczą poczucia własnej wartości i szacunku. Obejmują one uznanie ze strony innych, poczucie kompetencji oraz poczucie bycia ważnym.

Signup and view all the flashcards

Potrzeby samorealizacji w hierarchii Maslowa

Potrzeby samorealizacji to najwyższe potrzeby w hierarchii Maslowa, które dotyczą rozwoju osobistego, wykorzystywania swoich talentów i potencjału. To realizowanie swoich ambicji i pasji.

Signup and view all the flashcards

Osobowość w behawioryzmie

Według behawioryzmu, osobowość jest zbiorem nawyków zdobytych poprzez warunkowanie.

Signup and view all the flashcards

Warunkowanie klasyczne

Warunkowanie klasyczne to proces uczenia się, w którym bodziec neutralny zostaje powiązany z bodźcem wywołującym naturalną reakcję.

Signup and view all the flashcards

Warunkowanie instrumentalne

Warunkowanie instrumentalne to proces uczenia się, w którym zachowanie jest wzmacniane lub osłabiane w zależności od jego konsekwencji.

Signup and view all the flashcards

Warunkowanie zastępcze

Warunkowanie zastępcze to proces uczenia się, w którym obserwujemy zachowanie innych i uczymy się na jego podstawie.

Signup and view all the flashcards

Uczenie się obserwacyjne

Uczenie się obserwacyjne to specyficzny rodzaj uczenia się, który polega na obserwowaniu i naśladowaniu zachowań innych.

Signup and view all the flashcards

Zaburzenie osobowości paranoidalne

Zaburzenie polegające na nadmiernym analizowaniu sytuacji, podejrzliwości i interpretowaniu działań innych w negatywnym kontekście, z tendencją do widzenia zagrożeń.

Signup and view all the flashcards

Zaburzenie osobowości schizoidalne

Cechuje się brakiem potrzeby kontaktów z innymi, preferowaniem samotności, chłodnym i wycofanym stylem bycia, problemami z wyrażaniem emocji.

Signup and view all the flashcards

Zaburzenie osobowości borderline

Styl życia charakteryzujący się niestabilnymi emocjami, impulsywnością, lękiem przed odrzuceniem i negatywnym obrazem siebie. Częste są zmiany w relacjach, zachowaniach i celach.

Signup and view all the flashcards

Zaburzenie osobowości histrioniczne

Osoby z tym zaburzeniem mają niezwykle silne dążenie do bycia w centrum uwagi i dostrzegania, są teatralni w wyrażaniu siebie, a ich emocje szybko i gwałtownie się zmieniają.

Signup and view all the flashcards

Zaburzenie osobowości narcystyczne

Charakteryzuje się postrzeganiem siebie (i świata) jako wyjątkowego i lepszego od innych, potrzebą podziwu, manipulowaniem ludźmi, brakiem empatii i lekceważeniem innych.

Signup and view all the flashcards

Zaburzenie osobowości antyspołeczne

Osoby z tym zaburzeniem wykazują brak empatii, trudności z przestrzeganiem norm społecznych, skłonność do kradzieży, oszustw i impulsywnych zachowań. Nie odczuwają skruchy za swoje czyny.

Signup and view all the flashcards

Zaburzenie osobowości unikowe

Odnosi się do człowieka, który stale unika sytuacji społecznych, obawia się krytyki, odrzucenia i poniżenia, a w rezultacie ma niską samoocenę i problemy ze zbudowaniem bliskich relacji.

Signup and view all the flashcards

Zaburzenie osobowości zależne

Osoby z tym zaburzeniem są uzależnione od innych i boją się samotności, mają problem z podejmowaniem decyzji i delegowaniem zadań. Niska samoocena i brak pewności siebie utrudnia im życie.

Signup and view all the flashcards

Zaburzenie osobowości obsesyjno-kompulsywne

Cechuje się perfekcjonizmem, skupieniem na szczegółach, trudnościami z delegowaniem zadań, natrętnymi myślami i rytuałami. Osoba z tym zaburzeniem jest bardzo skrupulatna i ma problem ze zrelaksowaniem się.

Signup and view all the flashcards

Study Notes

Wprowadzenie do psychologii osobowości

  • Osobowość to zbiór informacji opartych na doświadczeniu życiowym, intuicji, stereotypach i innych sposobach poznawania pozanaukowego.
  • Wiedza potoczna jest mało precyzyjna, ogólna i ma obniżoną moc przewidywania.
  • Psychologia osobowości bada ludzką naturę i różnice indywidualne, procesy psychologiczne i relacje między nimi.
  • Powstała jako nauka empiryczna w latach 30. XX wieku, łącząc europejską szkołę charakteru z amerykańską szkołą różnic indywidualnych.
  • Europa koncentruje się na pomiarze i kwestionariuszach, a Ameryka na podejściu eksperymentalnym.
  • Psychologia osobowości jest nauką całościową i integrującą, traktującą o spójności myśli, uczuć i zachowań człowieka, ujawniającej się w różnych sytuacjach i podlegającej zmianom.

Teorie osobowości

  • Kryteria oceny teorii psychologicznych dotyczą zakresu stosowalności, wierności, prostoty, oszczędności i znaczenia dla badań oraz użyteczności.
  • Teorie te powinny być otwarte na falsyfikację.

Osobowość. Jak badać? Jak poznawać?

  • Najważniejsze metody badania osobowości to testy psychologiczne, próba zachowania, wywiad, obserwacja i eksperyment.
  • Testy psychologiczne są najczęściej stosowane, zawierają zdania i stwierdzenia, z którymi badany musi się zgodzić lub nie zgodzić.

Główne nurty teoretyczne w psychologii osobowości

  • Psychoanalityczny (Freud, Jung): pojęcie nieświadomości, ego, archetypów.
  • Humanistyczny (Rogers, Maslow): pojęcie samoaktualizacji, potrzeb.
  • Społeczno-poznawczy (Watson, Skinner, Bandura, Rotter, Mischel): warunkowanie, wzmocnienia, uczenie się.

Różne stany świadomości (według Freuda)

  • Przedświadomość: myśli i wspomnienia, które nie są aktualnie świadome, ale mogą być przywołane.
  • Świadomość: aktualny stan umysłu.
  • Nieświadomość: ukryte impulsy, emocje i wspomnienia, które są wypierane na poziomie psychiki.

Osobowość, cechy i sytuacje

  • Cechy jako stabilne i powtarzalne cechy osobowości przejawiające się w różnych sytuacjach.
  • Podejście deskryptywne - postrzeganie cech osobowości jako opisów powtarzalnych wzorców zachowań.
  • Behawioralne dyspozycje - pewna tendencja do działania, myślenia i odczuwania w odpowiedzi na czynniki zewnętrzne (tj. sytuacje).
  • Cechy jako kategorie lingwistyczne - sposób postrzegania i klasyfikowania zachowań, niekoniecznie odzwierciedlające rzeczywiste cechy osoby.
  • Podejście interakcjonistyczne - zachowania ludzkie to interakcja myśli i zachowań osoby z sytuacją.

Badania w psychologii osobowości

  • Badania kliniczne i studium przypadku.
  • Badania korelacyjne i kwestionariuszowe (korelacje między zmiennymi).
  • Badania laboratoryjne i eksperymentalne (poszukiwanie związku przyczynowo-skutkowego).

Domena i Izolacja w psychologii osobowości

  • Unikanie doświadczeń społecznych i emocjonalnych.
  • Ograniczenie przeżyć i ekspresji emocjonalnych.
  • Niski poziom odczuwania przyjemności

Domena Antagonizm w psychologii osobowości

  • Skupienie na własnych potrzebach kosztem innych.
  • Wyolbrzymienie własnej ważności i oczekiwań specjalnego traktowania.
  • Konflikty interpersonalne.
  • Antypatia do innych.

Domena Rozhamowanie w psychologii osobowości

  • Nastawienie na natychmiastowe zadowolenie i nagrody.
  • Impulsywne zachowania.
  • Niewrażliwość na konsekwencje działań.
  • Niedobór odpowiedzialności.
  • Nieodpowiedzialność w stosunku do innych.

Domena Psychotyzm w psychologii osobowości

  • Wyrażanie ekscentrycznych lub nietypowych zachowań i przekonań
  • Odstępstwa od norm społecznych
  • Brak kontroli emocji

Katalog wartości w psychologii osobowości

  • Ostateczne wartości
  • Instrumentalne

Pomiar wartości

  • Portrait Value Questionnaire (PVQ): służy do pomiaru wartości.
  • Schwartz Value Scale: m.in. katalog wartości ostatecznych.
  • Pomiar wartości dla dzieci.

Kołowa struktura wartości

  • Reguła zgodności - wartości podobne są do siebie.
  • Reguła wykluczająca - wartości zlokalizowane po przeciwnych stronach.
  • Kontinuum motywacyjne - wartości tworzą ciągłe spektrum.

Domena ICD-11 vs DSM-V w psychologii osobowości

  • Brak jednostki nozologicznej w ICD-11.
  • Dodanie anankastyczności jako piątej cechy w ICD-11.

Studying That Suits You

Use AI to generate personalized quizzes and flashcards to suit your learning preferences.

Quiz Team

Related Documents

Wprowadzenie do Psychologii Osobowości PDF

Description

Quiz dotyczy podstawowych pojęć w psychologii osobowości, skupiając się na teoretycznych podstawach i różnicach pomiędzy europejskim a amerykańskim podejściem. Zawiera informacje na temat kryteriów oceny teorii osobowości oraz empirycznych korzeni tej dziedziny nauki.

More Like This

Use Quizgecko on...
Browser
Open
Browser
Browser