Wijsbegeerte

Study Flashcards Play Quiz

Questions and Answers

Wat was het doel van Descartes' filosofie?

Afbreken van de conventionele filosofie en opbouwen vanaf nul

Wat is volgens Dick Swaab de relatie tussen ons brein en onze mentale toestand?

Onze mentale toestand valt samen met onze hersentoestanden

Welke filosoof twijfelde aan de relatie tussen ons brein en onze mentale toestand?

Alva Noë

Wat was het doel van Descartes' revolutionaire ideeën?

Afbreken van de conventionele filosofie en opbouwen vanaf nul Signup and view all the answers

Wat was de belangrijkste reden voor Descartes om conventioneel te blijven?

Om veiligheidsredenen, omdat er geen vrijheid van meningsuiting was Signup and view all the answers

Wat is de naam van de Nederlands hersenonderzoeker die stelde dat 'we ons brein zijn'?

Dick Swaab Signup and view all the answers

Welke vraag stelde Alva Noë in zijn gedachte-experiment?

Wat gebeurt er als een microscopische alien ons brein binnendringt? Signup and view all the answers

Welke filosoof onderzocht de relatie tussen lichaam en geest?

Descartes Signup and view all the answers

Wat is een belangrijk probleem met het concept van dualisme?

Het is tegen de wet van behoud van massa Signup and view all the answers

Wat is het alternatief voor dualisme dat slechts één soort spul erkent in de werkelijkheid?

Fysicalisme Signup and view all the answers

Wie probeerde uit te leggen hoe de wisselwerking tussen geest en lichaam plaatsvindt?

René Descartes Signup and view all the answers

Wat is de naam van de wet die stelt dat de totale hoeveelheid massa en energie in een gesloten systeem constant blijft?

Wet van Lavoisier Signup and view all the answers

Wat is een belangrijk uitgangspunt bij het evalueren van theorieën?

De theorie moet simpel mogelijk zijn Signup and view all the answers

Wat is de naam van de filosoof die stelde dat de ziel terugkeert naar haar oorsprong voor eeuwig?

Plato Signup and view all the answers

Wat is de naam van het concept dat stelt dat er twee soorten spul bestaan in de werkelijkheid?

Dualisme Signup and view all the answers

Wat is het probleem met het dualisme als het gaat om de omzettingen van lichaam naar geest en omgekeerd?

Er is een conceptueel probleem met de wederzijdse beïnvloeding Signup and view all the answers

Wat is het fundamentele probleem bij dualisme?

Er is geen verklaring voor de interactie tussen lichaam en geest Signup and view all the answers

Wat is het kenmerk van qualia?

Het is enkel toegankelijk vanuit een individueel perspectief Signup and view all the answers

Wie bekeek Plato als het fundament waar het mis is gegaan?

Nietzsche Signup and view all the answers

Wat is de ideeënwereld volgens Plato?

Een wereld die essenties en sjablonen bevat van de zintuiglijke wereld Signup and view all the answers

Wat is het kernpunt van Nietzsche's kritiek op Plato?

Dat Plato de lichamelijkheid en realiteit veracht Signup and view all the answers

Wat is het Sonarsysteem?

Een systeem om de omgeving te verkennen door middel van geluidsgolven Signup and view all the answers

Wat is het belangrijkste kenmerk van Nietzsche's filosofie?

Dat hij een oorlog verklaart tegen alle bestaande waarden Signup and view all the answers

Wat is het doel van Nietzsche's werk?

Om een nieuwe levensvorm te creëren Signup and view all the answers

Wat is het belangrijkste kenmerk van Plato's filosofie?

Dat hij twee werelden onderscheidt Signup and view all the answers

Welke filosoof kritiseerde de ideeën van Plato en Socrates?

Nietzsche Signup and view all the answers

Wat is volgens Nietzsche de basis van de christelijke moraal?

Een product van mensenhanden Signup and view all the answers

Wat is de naam van de Griekse god die verwijst naar wanorde en chaos?

Dionysus Signup and view all the answers

Wat is het doel van Nietzsche's kritiek op de christelijke moraal?

Om de oorsprong van de moraal te onderzoeken Signup and view all the answers

Welke filosofie wordt gezien als een voortzetting en uitbreiding van het platonisme?

Christendom Signup and view all the answers

Wat is de naam van de genealogie van de christelijke moraal volgens Nietzsche?

De genealogie van de christelijke moraal Signup and view all the answers

Welke Griekse filosoof wordt gezien als een voorloper van de natuurfilosofen?

Heraclitus Signup and view all the answers

Wat is het basisprincipe van de naturalisten?

Het gebruik van natuurwetenschappelijke methoden Signup and view all the answers

Wat is het doel van Nietzsche's werk?

Om het evenwicht tussen twee levenskrachten terug te herstellen Signup and view all the answers

Welke filosoof wordt gezien als een vertegenwoordiger van de 'ressentiment'-filosofie?

Socrates Signup and view all the answers

Wat is volgens Nietzsche de reden dat Plato vluchtte in een ideeënwereld?

Omdat Plato een ressentiment had Signup and view all the answers

Welke filosoof had een fascinatie voor de sofisten?

Nietzsche Signup and view all the answers

Wat is het kenmerk van Nietzsche's kritiek op Plato?

Hij dacht dat Plato's ideeënwereld niet objectief was Signup and view all the answers

Wat is de reden dat Nietzsche erg gehecht was aan de ideeën van de presocratici?

Omdat zij een prachtige filosofische traditie vertegenwoordigden Signup and view all the answers

Wat is het gevaar van Nietzsche's psychologische verklaring van Plato's ideeënwereld?

Dat het stelt dat theorieën volledig beïnvloed worden door persoonlijke motieven Signup and view all the answers

Wanneer leefden de presocratici?

Tussen de 6e en 4e eeuw v.C. Signup and view all the answers

Wat is het interessante aan Nietzsche's psychologische verklaring van Plato's ideeënwereld?

Dat het een ander soort verklaring geeft voor Plato's ideeënwereld Signup and view all the answers

Wat is het kenmerk van Plato's ideeënwereld?

Dat het een wereld van ideeën is Signup and view all the answers

Wat is het probleem met dualisme?

Geen verklaring voor interactie tussen lichaam en geest Signup and view all the answers

Wat is het alternatief voor dualisme dat slechts één soort spul erkent in de werkelijkheid?

Fysicalisme Signup and view all the answers

Wat is het kenmerk van qualia?

Kwaliteit van pijn, geur van gras, smaak van appel Signup and view all the answers

Wie bekeek Plato als het fundament waar het mis is gegaan?

Friedrich Nietzsche Signup and view all the answers

Wat is de ideeënwereld volgens Plato?

Een wereld die essentie, sjablonen bevat van de zintuiglijke wereld Signup and view all the answers

Wat is het kernpunt van Nietzsche's kritiek op Plato?

Dat Plato's ideeën de ontwikkeling van een nieuwe soort mensen hadden verhinderd Signup and view all the answers

Wat is het Sonarsysteem?

Een systeem dat gebruikt maakt van verschillende klanken om een 'kaart' van de omgeving te maken Signup and view all the answers

Wat is het belangrijkste kenmerk van Nietzsche's filosofie?

Zijn kritiek op Plato en de traditionele filosofie Signup and view all the answers

Wat is het doel van Nietzsche's werk?

Het creëren van een nieuwe soort mens Signup and view all the answers

Wat is de Übermensch?

Een nieuwe soort mens die de traditionele waarden en normen overstijgt Signup and view all the answers

Wat is het hoofddoel van de metafysica?

Het begrijpen van de aard en structuur van de wereld Signup and view all the answers

Welke visie stelt dat alles uit materie bestaat, inclusief onze hersenen?

Materialistische visie Signup and view all the answers

Wat is een probleem bij het strafrechtssysteem als de vrije wil niet bestaat?

Er is geen basis voor het straffen van misdadigers Signup and view all the answers

Wat is een belangrijke vraag in de metafysica?

Wat is de betekenis van het bestaan? Signup and view all the answers

Wat is een belangrijk deel van de filosofie?

Metafysica Signup and view all the answers

Welke visie stelt dat er twee soorten spul bestaan in de werkelijkheid?

Dualistische visie Signup and view all the answers

Wat is een diskussiepunt in de metafysica?

De relatie tussen lichaam en geest Signup and view all the answers

Wat is een probleem bij het dualisme?

Het is lastig om de relatie tussen lichaam en geest te begrijpen Signup and view all the answers

Wat was het doel van Descartes' revolutionaire ideeën?

Om alle wijsgerig denken overnieuw te beginnen Signup and view all the answers

Wat was de reden dat Descartes soms conventioneel was?

Omdat hij geen vrijheid van meningsuiting had Signup and view all the answers

Wat stelde Dick Swaab over ons brein en ons mentale leven?

Ons mentale leven is een product van ons brein Signup and view all the answers

Wat was het doel van Alva Noë's gedachte-experiment?

Om de relatie tussen brein en mentale toestand te laten zien Signup and view all the answers

Waarom zijn sommige filosofen kritisch over de relatie tussen ons brein en ons mentale leven?

Omdat ze vonden dat ons mentale leven complexer is dan ons brein Signup and view all the answers

Wat is de relatie tussen ons brein en ons mentale leven volgens sommige filosofen?

Ons mentale leven is een product van ons brein Signup and view all the answers

Wat is de naam van de Nederlands hersenonderzoeker die stelde dat 'we ons brein zijn'?

Dick Swaab Signup and view all the answers

Waarom wilde Descartes alle wijsgerig denken overnieuw beginnen?

Omdat hij zekerheden wilde vinden Signup and view all the answers

Wat is het doel van kritiek volgens de tekst?

Om de mogelijkheid open te houden dat dingen anders kunnen zijn Signup and view all the answers

Hoe wordt intuïtie in de 17e-18e eeuw omschreven?

Als een manier om kennis op onmiddellijke manier te verkrijgen Signup and view all the answers

Wat is de Müller-Lyer illusie?

Een visuele illusie waarbij twee evenwijdige en horizontale lijnen als verschillende lengte worden ingeschat Signup and view all the answers

Wie gebruikten intuïtie in hun denken?

Zowel filosofen als wetenschappers Signup and view all the answers

Wat is het belangrijkste kenmerk van intuïtie in de 20e eeuw?

Het is een spontane overtuiging die moeilijk te veranderen is Signup and view all the answers

Wat is het doel van kritiek volgens de tekst?

Om de mogelijkheid open te houden dat dingen anders kunnen zijn Signup and view all the answers

Wat is het resultaat van de Müller-Lyer illusie?

Twee evenwijdige en horizontale lijnen worden als verschillende lengte ingeschat Signup and view all the answers

Wat is het kenmerk van intuïtie in de 17e-18e eeuw?

Het is een manier om kennis op onmiddellijke manier te verkrijgen Signup and view all the answers

Wat is het hoofddoel van logica?

Om de kunst van correct redeneren en argumenteren te bestuderen Signup and view all the answers

Wat is het belangrijkste aspect van epistemologie?

Het bestuderen van de aard en structuur van kennis Signup and view all the answers

Wat is een voorbeeld van een drogreden in logica?

Slippery slope redenering Signup and view all the answers

Wat is het doel van epistemologisch gedachte-experimenten?

Om het gerechtvaardigd te bepalen om te geloven dat wat we 'weten' waar is Signup and view all the answers

Wat is het belangrijkste aspect van ethiek?

Het bepalen van morele plichten Signup and view all the answers

Wat is het verschil tussen morele plichten en juridische kwesties?

Morele plichten zijn een deelverzameling van normatieve universum, juridische kwesties zijn een andere deelverzameling Signup and view all the answers

Wat is een voorbeeld van een deterministische voorstelling van de werkelijkheid?

Een oorzaak die ongetwijfeld bepaald resultaat garandeert Signup and view all the answers

Wat is het belangrijkste probleem bij het bepalen van morele plichten?

Het probleem van de weerspiegeling van ethiek in de juridische kwesties Signup and view all the answers

Wat is het kenmerk van de deontologie?

De morele waarde van een handeling wordt bepaald door de intentie ervan Signup and view all the answers

Wie is de grondlegger van de kantiaanse ethiek?

Immanuel Kant Signup and view all the answers

Wat is het doel van de hypothetische imperatief volgens Kant?

Om de omstandigheden van een handeling te bepalen Signup and view all the answers

Wat is consequentialisme?

Een theorie gebaseerd op de stelling dat de morele waarde van een handeling wordt bepaald door de gevolgen ervan Signup and view all the answers

Wat is de categorische imperatief volgens Kant?

Een morele wet die ons vertelt wat we moeten doen ongeacht de omstandigheden Signup and view all the answers

Wat is het voorbeeld van de Fat Man in de deontologie?

Een voorbeeld van hoe we een morele keuze moeten maken gebaseerd op de intentie Signup and view all the answers

Wat is de relatie tussen de morele wet en de goede wil volgens Kant?

De morele wet is een voorwaarde voor de goede wil Signup and view all the answers

Wat is het doel van de deontologie?

Om de morele waarde van een handeling te bepalen gebaseerd op de intentie Signup and view all the answers

Study Notes

Descartes en de tweestrijd tussen revolutie en conventie

Descartes wilde een filosofie zonder waarschijnlijkheden, hij wilde zekerheden
Hij wilde alles afbreken en vanaf nul opbouwen
Maar Descartes was ook conventioneel, hij gebruikte conceptuele theorieën en woordenschat van middeleeuwse filosofie

Lichaam en Geest

Dick Swaab: "We zijn ons brein", onze mentale toestand is gelijk aan onze hersenen
Alva Noë: "We zijn toch geen brein?" Hij stelde het idee ter discussie dat onze mentale toestand samenvalt met onze hersenen
Er zijn problemen met dualisme, zoals het interactieprobleem tussen geest en lichaam en het wetenschappelijk probleem dat het niet samenvalt met de wet van behoud van massa

Problemen met Dualisme

Interactieprobleem: hoe is wederzijdse beïnvloeding mogelijk tussen lichaam en geest als ze twee parallelle, gescheiden sferen vormen?
Wetenschappelijk probleem: dualisme gaat in tegen de wet van behoud van massa
Conceptueel probleem: hoe is de wederzijdse beïnvloeding mogelijk tussen lichaam en geest als ze twee verschillende entiteiten zijn?

Fysicalisme

Alles is samengesteld uit fysisch spul, zowel lichaam als geest
Probleem: ondanks de bekendheid van fysicalisme, is het problematisch vanuit filosofisch standpunt; onmogelijk dat denken niets meer is dan knetteren van hersencellen

Friedrich Nietzsche

Nietzsche was een van de bekendste buitenbeentjes in filosofie
Hij ging met een sloophamer door de westerse filosofie heen
Hij vond dat de westerse beschaving ziek was en dat er een hervorming nodig was van alle bestaande waarden
Hij kwam met het idee van de Übermensch, een nieuwe levensvorm

De lafheid van Plato

Nietzsche zag Plato als het fundament waar het mis is gegaan
Plato en Socrates ontwikkelden een filosofische traditie die deugdzaamheid en redelijkheid verheerlijkte
Nietzsche vond dit een 'infectiehaard' die de ontwikkeling van nieuw soort mensen heeft verhinderd

Nietzsche en het Naturalisme

Nietzsche erkende zich in het naturalisme omdat hij rekening hield met de methoden van de natuurwetenschappen en geen beroep deed op bovennatuurlijke zaken.
Hij zag geen onderscheid tussen filosofie en natuurwetenschap.
Nietzsche was ook een empirist, hij vond dat de zintuigen van groot belang waren om tot waarheid te komen.
Hij was een realist, hij geloofde dat de werkelijkheid onafhankelijk is van ons denken en spreken.

Nietzsche en de Presocratici

Nietzsche had een grote liefde voor de presocratici, zoals Heraclitus, Democritus en Thucydides.
Hij zag hen als de echte Griekse filosofen omdat zij voorafgingen aan Socrates.
Hij vond dat Thucydides' werk veel naturalisme bevatte, hij beschreef de wereld als een plaats waar de mensen voortgedreven werden door machtswellust, geilheid en zelfzucht.

Ressentiment

Nietzsche introduceerde het concept van ressentiment, een reactieve psychologische toestand waarbij men waarden en overtuigingen creëert om een negatieve en onvermijdelijke toestand te minimaliseren.
Hij zag ressentiment als een manier om de harde waarheid te ontlopen.

Plato en Socrates

Nietzsche was kritisch over Plato en Socrates omdat zij de echte wereld ontkenden en excuses zochten.
Hij vond dat zij het evenwicht tussen twee levenskrachten, het dionysische en het apollinische, verstoorden.
Het dionysische verwijst naar de Griekse god Dionysus, die staat voor wanorde en chaos.
Het apollinische verwijst naar Apollo, die staat voor orde en harmonie.

Het Christendom

Nietzsche geloofde dat het christendom een voortzetting en uitbreiding was van het platonisme.
Hij zag het christendom als een manier om de boodschap van Plato te vertalen voor het volk.
Het christendom creëerde een moraal van goed en kwaad, waarbij goeddeugden centraal stonden.
Nietzsche vond dat deze moraal een product was van mensenhanden, en niet een goddelijke oorsprong had.

Genealogie van de Christelijke Moraal

Nietzsche's analyse van de ontstaansgeschiedenis van de christelijke moraal was een genealogie.
Hij wilde ontmaskeren wat er schuil ging achter de christelijke moraal.
Hij vond dat de christelijke moraal een product was van de belangen van bepaalde mensen en groepen.

Nietzsche's Visie op het Leven

Nietzsche geloofde dat het leven hard is, doordrongen van lijden.
Hij vond dat mensen werden gedreven door driften en irrationele factoren.
Hij introduceerde het concept van de Übermensch, een nieuwe levensvorm die zou kunnen helpen om de waarden van de westerse beschaving te hervormen.

Logica

Logica is de kunst van correct redeneren en argumenteren
Het richt zich voornamelijk op het weerleggen van potentiële drogredenen
Voorbeeld van een drogreden: slippery slope redenering (als we vandaag A doen, zal vroeg of laat B gebeuren, en aangezien B onwenselijk is, moeten we ook A niet doen)

Epistemologie

Epistemologie, of kennisleer, bestudeert de aard, structuur en mogelijkheid van kennis
Het vraagt zich af wat kennis is en hoe we weten wat we denken te weten
Epistemologisch gedachte-experiment: brain in a vat (vraag of en in welke mate het gerechtvaardigd is om te geloven dat wat we 'weten' waar is)

Ethiek

Ethiek, of moraalfilosofie, gaat over morele plichten en wat we wel of niet moeten doen
Normatief universum: verzameling van rechten, plichten, aanbevelingen, geboden en verboden
Ethische kwesties: deelverzameling van normatieve universum
Discussie over de vraag wat een probleem tot een moreel probleem maakt

Metafysica

Metafysica bestudeert de aard en structuur van de wereld
Het zoekt naar het wezen van de werkelijkheid en wat daarachter zit
Vragen over het bestaan, zoals: wat betekent het dat iemand bestaat? Op basis waarvan kunnen we zeggen dat iemand bestaat?
Materialistische visie: alles is opgebouwd uit materie, ook onze hersenen
Dualistische visie: mentale toestanden zijn opgebouwd uit 'geestesspul'
Discussie over de vrije wil en het determinisme

Paradigma

Paradigma: stelsel van afspraken dat wetenschappers hanteren
Fundamenteel model van waaruit men vertrekt

Deeldomeinen van filosofie

Filosofie heeft vier deeldomeinen: logica, epistemologie, ethiek en metafysica
Het is moeilijk om deze deeldomeinen eenduidig te bepalen

Lichaam en geest

Discussie over de relatie tussen lichaam en geest
Materialistische visie: wij zijn ons brein
Dualistische visie: wij zijn meer dan ons brein

Deontologie

Deontologie: moraalfilosofische strekking waarbij de morele waarde van een handeling wordt bepaald door de intentie
Illustratie met het gedachte-experiment Fat Man
Grondlegger: Immanuel Kant => kantiaanse ethiek

Consequentialisme

Consequentialisme: theorie gebaseerd op de stelling dat de morele waarde van een handeling te maken heeft met de gevolgen ervan

Morele wet als imperatief

Morele wet als imperatief: Kant splitst deze morele wet op in een hypothetische imperatief en een categorische imperatief
Hypothetische imperatief: zegt ons wat we moeten doen in bepaalde omstandigheden
Categorische imperatief: bepaalt de morele waarde van een handeling onafhankelijk van de omstandigheden

Studying That Suits You

Use AI to generate personalized quizzes and flashcards to suit your learning preferences.