Podcast
Questions and Answers
Welke van de volgende factoren wordt beschouwd als een natuurlijke oorzaak van lage ontwikkeling?
Welke van de volgende factoren wordt beschouwd als een natuurlijke oorzaak van lage ontwikkeling?
Wat is een menselijke oorzaak van lage ontwikkeling?
Wat is een menselijke oorzaak van lage ontwikkeling?
Wat vormt een belangrijke externe oorzaak van lage ontwikkeling?
Wat vormt een belangrijke externe oorzaak van lage ontwikkeling?
Wat zijn centrumlanden in het centrum-periferiemodel?
Wat zijn centrumlanden in het centrum-periferiemodel?
Signup and view all the answers
Welke van de volgende omstandigheden zou een land kunnen belemmeren in zijn ontwikkeling?
Welke van de volgende omstandigheden zou een land kunnen belemmeren in zijn ontwikkeling?
Signup and view all the answers
Welke van de volgende kenmerken is meestal niet een oorzaak van lage ontwikkeling?
Welke van de volgende kenmerken is meestal niet een oorzaak van lage ontwikkeling?
Signup and view all the answers
Wat is een gevolg van het centrum-periferiemodel?
Wat is een gevolg van het centrum-periferiemodel?
Signup and view all the answers
Welke factor wordt als een externe oorzaak van lage ontwikkeling beschouwd?
Welke factor wordt als een externe oorzaak van lage ontwikkeling beschouwd?
Signup and view all the answers
Wat veroorzaakt de hoogste verstedelijkingsgraad?
Wat veroorzaakt de hoogste verstedelijkingsgraad?
Signup and view all the answers
Welke van de volgende factoren is NIET een oorzaak van de snelle groei van steden in ontwikkelingslanden?
Welke van de volgende factoren is NIET een oorzaak van de snelle groei van steden in ontwikkelingslanden?
Signup and view all the answers
Hoe verhoudt de verstedelijkingsgraad zich in rijke landen ten opzichte van arme landen?
Hoe verhoudt de verstedelijkingsgraad zich in rijke landen ten opzichte van arme landen?
Signup and view all the answers
Wat is het verstedelijkingstempo in Nigeria in vergelijking met Nederland?
Wat is het verstedelijkingstempo in Nigeria in vergelijking met Nederland?
Signup and view all the answers
Wat gebeurt er met stedelijke patronen op de wereldkaart?
Wat gebeurt er met stedelijke patronen op de wereldkaart?
Signup and view all the answers
Wat houdt het proces van verstedelijking in?
Wat houdt het proces van verstedelijking in?
Signup and view all the answers
Wat is het belangrijkste kenmerk van verstedelijking in de 19e eeuw in westerse landen?
Wat is het belangrijkste kenmerk van verstedelijking in de 19e eeuw in westerse landen?
Signup and view all the answers
Wat zegt het verband tussen welvaart, verstedelijkingsgraad en verstedelijkingstempo?
Wat zegt het verband tussen welvaart, verstedelijkingsgraad en verstedelijkingstempo?
Signup and view all the answers
Wat wordt bedoeld met de term 'periferie' in de context van Nederland?
Wat wordt bedoeld met de term 'periferie' in de context van Nederland?
Signup and view all the answers
Wat is een belangrijk kenmerk van een exploitatiekolonie?
Wat is een belangrijk kenmerk van een exploitatiekolonie?
Signup and view all the answers
Welke van de volgende uitspraken over de dekolonisatie is juist?
Welke van de volgende uitspraken over de dekolonisatie is juist?
Signup and view all the answers
Wat wordt verstaan onder de internationale arbeidsverdeling?
Wat wordt verstaan onder de internationale arbeidsverdeling?
Signup and view all the answers
Welk van de volgende is een gevolg van de de-industrialisatie in centrumgebieden na 1965?
Welk van de volgende is een gevolg van de de-industrialisatie in centrumgebieden na 1965?
Signup and view all the answers
Wat is een belangrijke reden voor de stijgende vraag naar grondstoffen in rijke landen in de 19e eeuw?
Wat is een belangrijke reden voor de stijgende vraag naar grondstoffen in rijke landen in de 19e eeuw?
Signup and view all the answers
Wat is kenmerkend voor een vestigingskolonie?
Wat is kenmerkend voor een vestigingskolonie?
Signup and view all the answers
Welke wijziging vond er plaats in de beroepsbevolking na 1970?
Welke wijziging vond er plaats in de beroepsbevolking na 1970?
Signup and view all the answers
Wat is een belangrijke factor die bijdraagt aan een hoge geboortecijfer in een bevolkingsgroep?
Wat is een belangrijke factor die bijdraagt aan een hoge geboortecijfer in een bevolkingsgroep?
Signup and view all the answers
Welke fase beschrijft de transitie van hoge naar lage geboorte- en sterftecijfers?
Welke fase beschrijft de transitie van hoge naar lage geboorte- en sterftecijfers?
Signup and view all the answers
Wat kan leiden tot een daling van het aantal geboorten in een samenleving?
Wat kan leiden tot een daling van het aantal geboorten in een samenleving?
Signup and view all the answers
Wat beschrijft een populatie met een jonge leeftijdsopbouw waarschijnlijk?
Wat beschrijft een populatie met een jonge leeftijdsopbouw waarschijnlijk?
Signup and view all the answers
Welke uitspraak betreft de gevolgen van vergrijzing in een samenleving?
Welke uitspraak betreft de gevolgen van vergrijzing in een samenleving?
Signup and view all the answers
Wat zijn gevolgen van een piramidevormige bevolkingsstructuur?
Wat zijn gevolgen van een piramidevormige bevolkingsstructuur?
Signup and view all the answers
Welke economische trend werd tussen 1960 en 2010 voornamelijk waargenomen?
Welke economische trend werd tussen 1960 en 2010 voornamelijk waargenomen?
Signup and view all the answers
Wat is een één van de vooruitzichten volgens professor Hans Rosling over de toekomst tot 2050?
Wat is een één van de vooruitzichten volgens professor Hans Rosling over de toekomst tot 2050?
Signup and view all the answers
Wat wordt bedoeld met natuurlijke bevolkingsgroei?
Wat wordt bedoeld met natuurlijke bevolkingsgroei?
Signup and view all the answers
Waarom daalt de relatieve groei van de wereldbevolking?
Waarom daalt de relatieve groei van de wereldbevolking?
Signup and view all the answers
Wat is een kenmerk van de bevolkingsgroei tussen 1970 en 2020?
Wat is een kenmerk van de bevolkingsgroei tussen 1970 en 2020?
Signup and view all the answers
Wat verklaart het hoge geboortecijfer in arme landen?
Wat verklaart het hoge geboortecijfer in arme landen?
Signup and view all the answers
Wat toont de samenhang aan tussen economische ontwikkeling en demografische transitie?
Wat toont de samenhang aan tussen economische ontwikkeling en demografische transitie?
Signup and view all the answers
Welke uitspraak over de wereldbevolking is waar?
Welke uitspraak over de wereldbevolking is waar?
Signup and view all the answers
Wat is een gevolg van een hoger geboortecijfer in ontwikkelingslanden?
Wat is een gevolg van een hoger geboortecijfer in ontwikkelingslanden?
Signup and view all the answers
Wat vertelt het demografisch transitiemodel ons over bevolkingsontwikkeling?
Wat vertelt het demografisch transitiemodel ons over bevolkingsontwikkeling?
Signup and view all the answers
Wat is een belangrijke reden voor jonge gezinnen om westerse steden te verlaten?
Wat is een belangrijke reden voor jonge gezinnen om westerse steden te verlaten?
Signup and view all the answers
Waarom heeft de migratie naar randgemeenten sinds 1960 plaatsgevonden?
Waarom heeft de migratie naar randgemeenten sinds 1960 plaatsgevonden?
Signup and view all the answers
Welke twee problemen hebben veel megasteden door de snelgroeiende bevolking?
Welke twee problemen hebben veel megasteden door de snelgroeiende bevolking?
Signup and view all the answers
In welke regio zullen de meeste megasteden in 2030 liggen?
In welke regio zullen de meeste megasteden in 2030 liggen?
Signup and view all the answers
Welke wereldsteden worden genoemd als belangrijke wereldsteden?
Welke wereldsteden worden genoemd als belangrijke wereldsteden?
Signup and view all the answers
Wat is een kenmerk van de rol van megasteden in de toekomst?
Wat is een kenmerk van de rol van megasteden in de toekomst?
Signup and view all the answers
Wat heeft geleid tot de groei van westerse landen door buitenlandse migranten sinds 2010?
Wat heeft geleid tot de groei van westerse landen door buitenlandse migranten sinds 2010?
Signup and view all the answers
Wat is een gevolg van de uitbreiding van steden in de westerse wereld?
Wat is een gevolg van de uitbreiding van steden in de westerse wereld?
Signup and view all the answers
Study Notes
Wereldbeeld Paragraaf 2.4 t/m 2.6
-
De paragraaf behandelt de samenhang tussen ontwikkeling en werk, ongelijke welvaart, en het centrum-periferiemodel.
-
Het centrum-periferiemodel kan op verschillende schaalniveaus worden toegepast.
-
De ongelijke welvaartsverdeling in de wereld kan worden verklaard aan de hand van interne en externe factoren.
-
Het koloniale verleden van landen heeft gevolgen voor de internationale arbeidsverdeling en het centrum-periferiemodel.
Economisch wereldsysteem
-
De wereld kan worden ingedeeld in drie hoofdgroepen gebaseerd op welvaart: centrum, semiperiferie en periferie.
-
Deze groepen vormen samen een economisch wereldsysteem.
Ongelijke verdeling (1) - Interne oorzaken
-
Natuurlijke oorzaken voor ongelijke verdeling: bergachtig terrein, onvruchtbaar land, droogte, gebrek aan natuurlijke hulpbronnen, gebrek aan toegang tot de zee.
-
Menselijke oorzaken voor ongelijke verdeling: oorlog, slecht bestuur, corruptie.
Ongelijke verdeling (2) - Externe oorzaken
-
Lage ontwikkeling in sommige landen wordt veroorzaakt door hun relatie met rijke landen.
-
Rijkere landen belemmeren de ontwikkeling van minder ontwikkelde landen door ongelijke uitwisseling van goederen, arbeid en kapitaal.
Centrum-periferiemodel
-
Centrumlanden hebben de basis gelegd voor het centrum-periferiemodel tijdens het kolonialisme.
-
Centrumlanden hebben een grote invloed op de ontwikkeling van arme landen.
-
Het centrum-periferiemodel kan op verschillende schaalniveaus worden toegepast (bv. wereldniveau, Nederland).
-
De Randstad is het centrum op nationale schaal en het noordoosten van Groningen de periferie.
Industrialisatie en koloniën
-
Rijke landen, zoals het VK, hebben een proces van industrialisatie doorgemaakt in de 19e eeuw.
-
Dit zorgde voor een grotere vraag naar grondstoffen.
-
Een exploitatiekolonie is een kolonie die dient als leverancier van grondstoffen.
-
Een vestigingskolonie is een gebied dat in zijn geheel overgenomen en ingericht wordt.
Gevolgen oorspronkelijke bewoners
-
In vestigingskoloniën werden oorspronkelijke bewoners vaak als minderwaardig beschouwd en vormden een achtergestelde minderheid.
-
Het proces van dekolonisatie volgde de Tweede Wereldoorlog.
Zelfstandigheid
-
Na 1965 volgde een periode van de-industrialisatie in centrumlanden.
-
Industriële activiteiten verdwijnen in gebieden of verplaatsen zich naar lageloonlanden.
Internationale arbeidsverdeling
-
Internationale arbeidsverdeling is de specialisatie van werkgelegenheid in verschillende delen van de wereld.
-
Na 1970 verschoof de beroepsbevolking in veel landen van de landbouw naar industrie en dienstverlening
-
Vroegere vestigingskoloniën zijn nu rijker, en exploitatiekoloniën armer.
Toepassing
- Bekijk de video van Hans Rosling over bevolkingsgroei en beantwoord de vragen.
Paragraaf 2.5 Samenhang: ontwikkeling en bevolkingsgroei
-
De absolute wereldbevolking groeit, terwijl de relatieve groei daalt.
-
Het geboortecijfer in arme landen is hoger dan in rijke landen.
-
Er bestaat een verband tussen economische en sociaal-culturele ontwikkeling en de positie van een land in het demografisch transitiemodel.
Bevolkingsgroei:
-
Geboortecijfer minus sterftecijfer = natuurlijke bevolkingsgroei.
-
De natuurlijke bevolkingsgroei is wereldwijd gedaald tussen 1970 en 2020.
Relatief minder, maar absoluut meer:
-
De relatieve bevolkingsgroei neemt af, maar de absolute groei niet.
-
Dit komt doordat de "moeders van morgen" al geboren zijn.
-
De wereldwijde stijging van de levensverwachting speelt ook een rol.
De 'moeders van morgen':
-
De 'moeders van morgen' zullen minder kinderen krijgen dan hun moeders.
-
De bevolking zal blijven stijgen in werelddelen als Afrika en delen van Azië.
Verschil in vruchtbaarheid:
-
Er is een verschil in vruchtbaarheid tussen rijke en arme landen.
-
Dit hangt samen met factoren zoals demografie, onderwijs, cultuur en gezondheid.
Demografische transitie:
-
Het demografisch transitie model laat de overgang van hoge naar een lage geboorte- en sterftecijfers zien.
-
Het model bestaat uit verschillende fasen.
Gevolgen bevolkingsopbouw:
-
Een jonge bevolkingsopbouw leidt tot een grotere natuurlijke bevolkingsgroei in arme landen.
-
Een vergrijzende bevolkingsopbouw leidt in rijke landen tot grijze druk.
De weg tot verdere ontwikkeling:
-
Goed onderwijs en voldoende banen zijn essentieel voor economische groeispurt.
-
Werkloosheid en armoede leiden tot sociale onrust en migratie.
Megasteden:
-
Armens landen migreren naar grote steden.
-
Verschuiving van bevolking naar stedelijke gebieden.
Belangrijke steden in de wereld:
-
Megasteden in ontwikkelingslanden hebben vaak uitdagingen op het gebied van woningen en infrastructuur.
-
Wereldsteden in rijke landen zijn knooppunten van economische, culturele en politieke activiteiten.
De toekomst:
- De verstedelijkingsgraad groeit wereldwijd, maar vooral in de periferie (arme landen).
Overige opdrachten:
- Er zijn opdrachten voor de lessen gegeven, kijk naar een aparte bladzijde om die te vinden.
Studying That Suits You
Use AI to generate personalized quizzes and flashcards to suit your learning preferences.
Related Documents
Description
Deze quiz verkent de samenhang tussen ontwikkeling en werk, ongelijke welvaart, en het centrum-periferiemodel. Je leert over de oorzaken van ongelijkheid en hoe het koloniale verleden van landen de internationale arbeidsverdeling beïnvloedt. Ontdek hoe verschillende schaalniveaus van het centrum-periferiemodel functioneren binnen het economisch wereldsysteem.
