Wat is wetenschap?

Podcast

Play an AI-generated podcast conversation about this lesson

Questions and Answers

Wat is het belangrijkste bezwaar van voorstanders van waardevrije wetenschap tegen het openen van de 'black box'?

Het maakt wetenschappelijk onderzoek te ingewikkeld en onbegrijpelijk voor het publiek.
Het vertraagt het wetenschappelijk proces en vermindert de efficiëntie.
Het is onnodig omdat de wetenschappelijke methode objectieve feiten oplevert. (correct)
Het leidt tot relativisme waarbij wetenschappelijke kennis niet meer serieus wordt genomen.

Volgens Latour's actor-netwerk-theorie zijn alleen wetenschappers actoren in de constructie van wetenschappelijke feiten.

False (B)

Wat is het risico van de stelling dat feiten volledig geconstrueerd zijn?

relativisme

Het openen van de 'black box' kan de ______ van wetenschap ondermijnen doordat belangengroepen zich met onderzoek gaan bemoeien.

onafhankelijkheid Signup and view all the answers

Welke vergelijking wordt in de context gemaakt om de betrouwbaarheid van de wetenschap te illustreren bij het openen van de 'black box'?

Een vergelijking met een open rechtsgang in een democratie versus een gesloten systeem in een dictatuur. (A) Signup and view all the answers

Combineer de volgende concepten met hun juiste beschrijving:

Blackboxing = Het presenteren van een theorie als een vaststaand feit zonder de totstandkoming ervan bloot te leggen. Actor-netwerk-theorie = Een benadering die stelt dat wetenschappelijke feiten worden geconstrueerd door een netwerk van menselijke en niet-menselijke actoren. Waardevrije wetenschap = Het idee dat wetenschap objectieve feiten weergeeft zonder invloed van subjectieve waarden of constructies. Relativisme = Het idee dat kennis afhankelijk is van het perspectief en er geen absolute waarheid bestaat. Signup and view all the answers

Welke van de volgende uitspraken vat de kern van Latours actor-netwerk-theorie het beste samen?

Wetenschappelijke feiten worden geconstrueerd door een complex netwerk van menselijke en niet-menselijke actoren. (B) Signup and view all the answers

Het openen van de 'black box' in de wetenschap heeft altijd positieve gevolgen voor de betrouwbaarheid van wetenschappelijke bevindingen.

False (B) Signup and view all the answers

Welke van de volgende beweringen beschrijft het beste Kuhns concept van een 'paradigma' binnen de wetenschap?

Een breed kader van aannames, theorieën en methoden die door een wetenschappelijke gemeenschap worden gedeeld. (B) Signup and view all the answers

Volgens Popper kan een wetenschappelijke theorie nooit definitief worden bewezen, maar wel definitief worden weerlegd.

True (A) Signup and view all the answers

Hoe onderscheidt Kuhn pseudowetenschap van echte wetenschap?

Door te kijken naar het probleemoplossend vermogen van een paradigma. Signup and view all the answers

Volgens de tekst worden wetenschappelijke hypothesen getest in ' ______ ' van theorieën, niet in isolatie.

bundels Signup and view all the answers

Wat is een wetenschappelijke revolutie volgens Kuhn?

Een abrupte verandering waarbij een gevestigd paradigma wordt vervangen door een nieuw paradigma. (D) Signup and view all the answers

Welke van de volgende uitspraken beschrijft het beste de positie van constructivisten ten opzichte van waardevrije wetenschap?

Waardevrije wetenschap is onmogelijk omdat feiten en normen onlosmakelijk met elkaar verbonden zijn en wetenschap altijd in een sociale context opereert. (A) Signup and view all the answers

Karl Popper was een voorstander van de stelling dat wetenschappelijke theorieën bewezen kunnen worden door middel van herhaalde observaties.

False (B) Signup and view all the answers

Hoe zou je, in de context van wetenschapsfilosofie, de term 'black box' omschrijven en wat houdt het in?

Een metafoor voor de wetenschap waarbij de interne processen onbekend of ontoegankelijk zijn, maar de output (feiten) wel observeerbaar is. Signup and view all the answers

David Hume's 'is-ought' probleem stelt dat wetenschap ons kan vertellen hoe de wereld is, maar niet wat we ______ te doen.

behoren Signup and view all the answers

Combineer de volgende wetenschapsfilosofen met hun belangrijkste ideeën:

Thomas Kuhn = Paradigmaverschuivingen Karl Popper = Falsifieerbaarheid Bruno Latour = Actor-netwerktheorie Bas van Fraassen = Constructief empirisme Signup and view all the answers

Wat is volgens constructief empirisme de rol van theorie in de wetenschappelijke taal?

Theorie is onvermijdelijk in wetenschappelijke taal en construeert gedeeltelijk de onderzoeksresultaten. (B) Signup and view all the answers

Volgens Kuhn leiden paradigmaverschuivingen altijd tot een objectieve verbetering van wetenschappelijke kennis.

False (B) Signup and view all the answers

Leg in je eigen woorden uit wat Bruno Latour bedoelt met 'actor-netwerktheorie'.

Een benadering die stelt dat zowel mensen als niet-menselijke actoren (objecten, technologieën) relaties aangaan en netwerken vormen die invloed hebben op wetenschappelijke en sociale processen. Signup and view all the answers

Popper's criterium voor demarcatie stelt dat een wetenschappelijke theorie ______ moet zijn.

falsifieerbaar Signup and view all the answers

Welke van de volgende beweringen sluit het nauwst aan bij het pleidooi voor waardevrije wetenschap?

Morele en politieke waarden mogen geen invloed hebben op het wetenschappelijk onderzoek zelf. (D) Signup and view all the answers

Wat is volgens Popper een cruciaal kenmerk van een wetenschappelijke theorie?

De theorie moet weerlegbaar (falsifieerbaar) zijn. (A) Signup and view all the answers

Volgens Popper leidt het succesvol doorstaan van falsificatie pogingen tot een definitief bewijs van een wetenschappelijke theorie.

False (B) Signup and view all the answers

Wat is een anomalie volgens Kuhn?

Een onregelmatigheid die niet verklaard kan worden binnen het paradigma Signup and view all the answers

Volgens Kuhn werken wetenschappers tijdens een periode van 'normale wetenschap' binnen een gemeenschappelijk ______.

paradigma Signup and view all the answers

Combineer de wetenschapsfilosoof met de bijpassende beschrijving:

Popper = Falsificatiecriterium Kuhn = Paradigmaverschuiving Latour = Actorennetwerktheorie Signup and view all the answers

Welke van de volgende uitspraken is NIET in overeenstemming met het gedachtegoed van Karl Popper?

Het doel van wetenschap is het vinden van bevestiging voor theorieën. (D) Signup and view all the answers

Volgens Kuhn leiden anomalieën binnen een paradigma onvermijdelijk tot een wetenschappelijke revolutie.

False (B) Signup and view all the answers

Wat is het belangrijkste verschil tussen Poppers en Kuhns visie op wetenschappelijke vooruitgang?

Popper ziet vooruitgang als geleidelijke falsificatie, Kuhn ziet vooruitgang als verschuiving van een paradigma. Signup and view all the answers

Welk van de volgende voorbeelden is volgens Popper het meest falsifieerbaar?

Het regent nooit. (D) Signup and view all the answers

Popper stelde dat de psychoanalyse van Freud geen wetenschap is, omdat het geen risico loopt op ______.

falsificatie Signup and view all the answers

Welke van de volgende uitspraken over paradigma's in de wetenschap is correct?

Een wetenschapper kan soms werken binnen een paradigma dat hij/zij niet volledig aanvaardt. (A) Signup and view all the answers

Volgens Popper is het voldoende om een theorie te bevestigen met bewijs om haar wetenschappelijke waarde aan te tonen.

False (B) Signup and view all the answers

Wat wordt bedoeld met de 'theoriegeladenheid van waarneming'?

Waarneming is nooit neutraal maar altijd verbonden met theorieën. Signup and view all the answers

Volgens de coherentietheorie van de waarheid is een uitspraak waar wanneer deze in overeenstemming is met de rest van onze ______.

uitspraken Signup and view all the answers

Welke theorie stelt dat een theorie 'waar' is als deze 'werkt'?

Pragmatische waarheidstheorie (C) Signup and view all the answers

Match de volgende kenmerken met het concept pseudowetenschap:

Niet falsifieerbaar = Kenmerk van pseudowetenschap Specifieke voorspellingen = Kenmerk van wetenschap (in tegenstelling tot pseudowetenschap) Immunisatiestrategie = Kenmerk van pseudowetenschap Onderbouwing door methode = Kenmerk van wetenschap (in tegenstelling tot pseudowetenschap) Signup and view all the answers

Wat is het belangrijkste verschil tussen de 'context van ontdekking' en de 'context van rechtvaardiging' in de wetenschap?

De context van ontdekking is niet relevant voor de wetenschappelijkheid, de context van rechtvaardiging wel. (D) Signup and view all the answers

Volgens Feyerabend is er één universele wetenschappelijke methode die alle wetenschappen moeten volgen.

False (B) Signup and view all the answers

Wat zijn 'bundels van theorieën' volgens Duhem?

Hypothesen worden getest in combinatie met randvoorwaarden en begincondities. Signup and view all the answers

Een kenmerk van pseudowetenschap is het gebruik van ______ om kritiek op de theorie te weerleggen.

immunisatiestrategieën Signup and view all the answers

Flashcards

Blackboxing

Het presenteren van ADHD als een feit zonder uitleg over de oorsprong en waarden.

Waarden in wetenschap

De waarden die aan feiten ten grondslag liggen en invloed hebben op wetenschappelijk onderzoek.

Actor-netwerk-theorie

Een theorie van Bruno Latour die laat zien hoe wetenschappers feiten construeren met verschillende actoren.