Voedingsstoffen en hun functies

• Een voedingsmiddel is iets wat je eet of drinkt.
• Voedingsstoffen zijn stoffen die in voeding zitten, zoals eiwit en vet in melk.
• Er zijn zes hoofdgroepen voedingsstoffen: koolhydraten, eiwitten, vetten, mineralen, vitaminen en water.

De 3 groepen voedingsstoffen

• Energierijke stoffen leveren energie om te bewegen en warm te blijven.
• Koolhydraten (suikers en zetmeel) en vetten zijn energierijke stoffen.
• Bouwstoffen zijn nodig voor de groei en opbouw van het lichaam.
• Eiwitten, mineralen, vetten en water zijn bouwstoffen.
• Beschermende stoffen zijn nodig om gezond te blijven.
• Vitaminen en mineralen zijn beschermende stoffen.
• Volkorenbrood, groente en vezels bevatten voedingsvezels, die belangrijk zijn voor een actieve spijsvertering.
• Voedingsvezels zijn geen voedingsstoffen.
• De spieren en darmen blijven actief door voedingsvezels, waardoor het eten beter verteert.

Energie

• Energie is nodig om het lichaam op temperatuur te houden.
• Energie wordt verkregen uit energierijke stoffen in voeding.
• Zetmeel zit in brood, aardappelen en pasta.
• Glucose en tafelsuiker zitten in zoet broodbeleg, koek en snoep.
• Vet zit in olie, margarine en pinda's.
• De hoeveelheid energie wordt uitgedrukt in kilojoule (kJ) of kilocalorie (kcal).

Bouwstoffen

• Bouwstoffen zijn nodig om nieuwe cellen te maken.
• Volwassenen hebben bouwstoffen nodig, omdat cellen afsterven en vernieuwd moeten worden.
• Huidcellen leven 14-20 dagen.
• Botcellen worden steeds vernieuwd, waarvoor calcium (kalk) en fosfor nodig zijn.
• Rode bloedcellen worden eens in de 4 maanden vernieuwd, waarvoor ijzer nodig is.
• Een tekort aan ijzer kan leiden tot bloedarmoede.
• Bouwstoffen zijn nodig om beschadigde cellen te herstellen, bijvoorbeeld bij een schram.
• Cellen bestaan grotendeels uit water.
• Door zweten en plassen verlies je water, dat moet worden aangevuld door voldoende te drinken.

Beschermende stoffen

• Beschermende stoffen zijn vitaminen en mineralen.
• Vitaminen zorgen ervoor dat het lichaam goed blijft werken.
• Mineralen beschermen cellen tegen beschadiging en zijn nodig voor de werking van spieren en zenuwen.
• Een tekort aan vitaminen kan leiden tot een gebreksziekte.
• Een tekort aan vitamine A kan leiden tot nachtblindheid, waarbij het hoornvlies troebel wordt en blindheid kan ontstaan.
• Een tekort aan vitamine D kan leiden tot de Engelse ziekte, waarbij er niet genoeg calcium wordt opgenomen, wat resulteert in zachte en kromme botten, vooral in de benen en wervelkolom.
• Eenzijdig eten, zoals alleen pap eten, kan leiden tot een tekort aan vitaminen en mineralen.
• Dit komt vooral voor in arme landen.