Voedingsstoffen: Eiwitten en Koolhydraten
43 Questions
0 Views

Choose a study mode

Play Quiz
Study Flashcards
Spaced Repetition
Chat to Lesson

Podcast

Play an AI-generated podcast conversation about this lesson

Questions and Answers

Wat is de rol van pepsine in het verteringsproces?

  • Het breekt zetmeel af.
  • Het splitst eiwitmoleculen. (correct)
  • Het activeert pepsinogeen.
  • Het splitst vetmoleculen.

Alvleessap heeft een zure pH-waarde.

False (B)

Noem twee enzymen die aanwezig zijn in het alvleessap.

Amylase en trypsine

Gal helpt bij de inwerking van __________ op vetten.

<p>lipase</p> Signup and view all the answers

Koppel de enzymen aan hun functie:

<p>Amylase = Afbraak van zetmeel tot maltose Trypsine = Splitst polypeptiden Peptidasen = Breken af tot dipeptiden en tripeptiden Lipase = Splitst vetmoleculen</p> Signup and view all the answers

Welke van de volgende voedingsstoffen zijn essentieel voor de mens?

<p>Aminozuren (C)</p> Signup and view all the answers

Koolhydraten hebben alleen een functie als brandstof.

<p>False (B)</p> Signup and view all the answers

Noem twee voedingsstoffen die dienen als bouwstoffen in het lichaam.

<p>Eiwitten en vetten</p> Signup and view all the answers

Eiwitten worden omgezet in __________ als er een tekort aan glucose is.

<p>glucose</p> Signup and view all the answers

Wat is de belangrijkste functie van vetten?

<p>Brandstof (B)</p> Signup and view all the answers

Koppel de voedingsstoffen aan hun functies:

<p>Eiwitten = Bouwstof en enzymen Koolhydraten = Brandstof en bouwstof Vetten = Energie en isolatie Water = Regelmatige lichaamsfuncties</p> Signup and view all the answers

Verzadigde vetten bevatten een dubbele binding in hun vetzuurkegels.

<p>False (B)</p> Signup and view all the answers

Welke van de volgende groepen hebben extra vitaminen nodig?

<p>Zwangere vrouwen (D)</p> Signup and view all the answers

Wat is een voorbeeld van een voedingsstof die als brandstof kan dienen?

<p>Koolhydraten</p> Signup and view all the answers

De maag is verantwoordelijk voor de mechanische vertering van voedsel.

<p>False (B)</p> Signup and view all the answers

Wat gebeurt er met grote organische moleculen tijdens de vertering?

<p>Ze worden afgebroken tot kleine moleculen.</p> Signup and view all the answers

De __________ in de maag helpen bij het doden van bacteriën.

<p>zoutzuur</p> Signup and view all the answers

Koppel de onderdelen van het verteringsstelsel aan hun functie:

<p>Mond = Kauwen en malen van voedsel Speekselklieren = Productie van enzymen voor zetmeelvertering Slokdarm = Voedsel doorgeven aan de maag Maag = Sappen produceren voor chemische vertering</p> Signup and view all the answers

Wat is de rol van darmperistaltiek?

<p>Voedselbrij voortduwen en mengen (D)</p> Signup and view all the answers

Voedingsvezels stimuleren de darmperistaltiek.

<p>True (A)</p> Signup and view all the answers

Enzymen in de speekselklieren verteren __________ in de mond.

<p>zetmeel</p> Signup and view all the answers

Waarin komen vetten vooral voor?

<p>Kaas, noten, koek, halvarine en zonnebloemolie (C)</p> Signup and view all the answers

Cholesterol wordt alleen aangemaakt door de voeding die we consumeren.

<p>False (B)</p> Signup and view all the answers

Noem twee functies van water in het lichaam.

<p>Bouwstof voor lichaamscellen en oplosmiddel voor stoffen.</p> Signup and view all the answers

Mineralen zijn anorganische stoffen die in opgelost water uiteenvallen tot __________ .

<p>ionen</p> Signup and view all the answers

Koppel de mineralen aan hun functie:

<p>Calcium = Stevigheid van tandbeen Kalium = Geleiding van impulsen bij zenuwcellen Ijzer = Vorming hemoglobine Fluor = Versterkt tandglazuur</p> Signup and view all the answers

Welke vitamine wordt aangemaakt door de dikke darm?

<p>Vitamine K (A)</p> Signup and view all the answers

Vitaminen zijn anorganische stoffen die alleen via supplementen worden ingenomen.

<p>False (B)</p> Signup and view all the answers

Wat is een provitamine, geef een voorbeeld.

<p>Een provitamine is een stof die in het lichaam kan worden omgezet naar een vitamine; bijvoorbeeld provitamine D.</p> Signup and view all the answers

Wat is de rol van de galblaas?

<p>Is een tijdelijke opslagplaats voor gal (C)</p> Signup and view all the answers

De pH-waarde heeft geen invloed op de werking van enzymen.

<p>False (B)</p> Signup and view all the answers

Welk enzym in speeksel breekt zetmeel af?

<p>amylase</p> Signup and view all the answers

De __________ produceert gal, dat wordt opgeslagen in de galblaas.

<p>lever</p> Signup and view all the answers

Wat gebeurt er met amylase als het voedsel de maag binnenkomt?

<p>Het wordt inactief door de zuurheid (B)</p> Signup and view all the answers

Intracellulaire vertering vindt plaats in de maag-darmholte.

<p>False (B)</p> Signup and view all the answers

Welke stof wordt door de alvleesklier geproduceerd voor de vertering?

<p>alvleessap</p> Signup and view all the answers

Welke enzymen worden door darmsap geproduceerd?

<p>Maltase (C)</p> Signup and view all the answers

De dunne darm is ongeveer 6 meter lang.

<p>True (A)</p> Signup and view all the answers

Wat wordt verstaan onder resorptie?

<p>De opname van voedingsstoffen via de darmwand.</p> Signup and view all the answers

De wand van de dunne darm heeft sterke ________ die darmvlokken bevatten.

<p>plooien</p> Signup and view all the answers

Welke functie heeft lactase?

<p>Verteert lactose (D)</p> Signup and view all the answers

De dikke darm is ongeveer twee meter lang.

<p>False (B)</p> Signup and view all the answers

Waar komen onverteerde voedselresten terecht?

<p>In de dikke darm.</p> Signup and view all the answers

Flashcards

Eiwitten: wat zijn ze?

Eiwitten zijn organische stoffen die bestaan uit aminozuren. Ze zijn essentieel voor de opbouw en reparatie van weefsels, de productie van enzymen, hormonen en antistoffen, en kunnen dienen als brandstof.

Essentiële aminozuren

Van de 21 aminozuren die eiwitten vormen, zijn er 9 essentiële aminozuren die het lichaam niet zelf kan aanmaken. Deze moeten dus via voeding worden opgenomen.

Koolhydraten: wat zijn ze?

Koolhydraten zijn organische stoffen die vooral dienen als brandstof voor het lichaam. Ze bestaan uit suikers zoals glucose en fructose.

Koolhydraten: andere functies

Koolhydraten kunnen ook dienen als bouwstof voor DNA en RNA, en worden opgeslagen in spieren en lever als glycogeen.

Signup and view all the flashcards

Vetten: wat zijn ze?

Vetten zijn organische stoffen die dienen als brandstof, bouwstof voor membranen, en zorgen voor warmte-isolatie. Ze bestaan uit glycerol en vetzuren.

Signup and view all the flashcards

Verzadigde vs. onverzadigde vetten

Verzadigde vetten bevatten alleen enkelvoudige bindingen tussen koolstofatomen en zijn vaak vast bij kamertemperatuur. Onverzadigde vetten bevatten dubbele bindingen en zijn vaak vloeibaar.

Signup and view all the flashcards

Vetten: benodigdheid

De meeste vetten kunnen door het lichaam worden geproduceerd uit andere stoffen. We hoeven dus niet veel vetten te consumeren.

Signup and view all the flashcards

Voedingsstoffen: belang

Onze voeding moet voldoende voedingsstoffen bevatten om alle functies in ons lichaam te laten werken. Deze stoffen zijn essentieel voor onze groei, ontwikkeling, energievoorziening en bescherming.

Signup and view all the flashcards

Wat zijn vitamines?

Vitamines zijn essentiële organische stoffen die nodig zijn voor het functioneren van het lichaam. Ze werken vaak als bestanddelen van enzymen.

Signup and view all the flashcards

Waarom is een gevarieerde voeding belangrijk voor vitamines?

Een gevarieerde voeding is belangrijk om alle benodigde vitamines binnen te krijgen. Sommige groepen, zoals zwangere vrouwen, kinderen, ouderen en veganisten, hebben extra vitamines nodig.

Signup and view all the flashcards

Wat is vertering?

Het proces waarbij grote organische moleculen in voedsel worden afgebroken tot kleinere moleculen met behulp van enzymen.

Signup and view all the flashcards

Wat gebeurt er met de verteringsproducten?

De verteringsproducten, zoals aminozuren en monosachariden, worden opgenomen in het bloed via de cellen van de darmwand.

Signup and view all the flashcards

Wat is darmperistaltiek?

Kringspieren en lengtespieren in de darmwand werken samen om voedsel voort te duwen, te kneden en te mengen met verteringssappen.

Signup and view all the flashcards

Wat is mechanische vertering?

Het kauwen van voedsel met de tanden en het kneden en mengen van de voedselbrij door darmperistaltiek.

Signup and view all the flashcards

Wat is chemische vertering?

De bewerking van voedsel door enzymen en andere verteringssappen.

Signup and view all the flashcards

Wat is de rol van de maag bij de vertering?

De maag is een belangrijk orgaan in het spijsverteringsstelsel waar voedsel 3 tot 4 uur blijft. In de maag worden voedingsstoffen opgenomen in het bloed en wordt voedsel gemengd met maagsappen.

Signup and view all the flashcards

Wat zijn fosfolipiden?

Fosfolipiden zijn vetten die bestaan uit een glycerol-molecuul met twee vetzuren en een fosfaatgroep. De fosfaatgroep is hydrofiel (wateraantrekkend) en de vetzuren zijn hydrofoob (watervrezend). Dit zorgt voor een semipermeabele membraan.

Signup and view all the flashcards

Wat is cholesterol?

Cholesterol is een vet dat door de lever wordt geproduceerd en wordt gebruikt bij de vorming van membranen, gal, hormonen en vitamine D.

Signup and view all the flashcards

Wat zijn de functies van water?

Water (H2O) is cruciaal voor het leven. Het is een oplosmiddel voor veel stoffen, reguleert de osmotische waarde van vloeistoffen, dient als transportmiddel in het bloed en speelt een rol bij de lichaamstemperatuurregulatie.

Signup and view all the flashcards

Wat zijn mineralen?

Mineralen zijn anorganische stoffen die in oplossing uiteenvallen tot ionen. Ze dienen als bouwstof en zijn essentieel voor diverse lichaamsfuncties.

Signup and view all the flashcards

Wat is de functie van calcium?

Calcium is een mineraal dat essentieel is voor de stevigheid van botten en tanden.

Signup and view all the flashcards

Wat is de functie van kalium en natrium?

Kalium en Natrium zijn mineralen die belangrijk zijn voor de geleiding van impulsen in zenuwcellen.

Signup and view all the flashcards

Wat zijn spoorelementen?

Spoorelementen zijn mineralen die in zeer kleine hoeveelheden nodig zijn voor het functioneren van enzymen en hormonen.

Signup and view all the flashcards

Pepsine

Een enzym dat wordt geproduceerd in de maag en betrokken is bij de afbraak van eiwitten.

Signup and view all the flashcards

Gal

Een vloeistof die wordt geproduceerd in de lever en wordt opgeslagen in de galblaas. Het helpt bij de vertering van vetten.

Signup and view all the flashcards

Twaalfvingerige darm

Het eerste deel van de dunne darm, waar sappen van de lever en pancreas samenkomen.

Signup and view all the flashcards

Fagocytose

Een proces waarbij cellen voedsel opnemen door het celmembraan in te stulpen en een blaasje te vormen.

Signup and view all the flashcards

Extracellulaire vertering

Een vorm van vertering waarbij voedsel wordt afgebroken buiten de cellen in een speciale holte.

Signup and view all the flashcards

Enzymen voor eiwitvertering

Enzymen die betrokken zijn bij de afbraak van eiwitten tot afzonderlijke aminozuurmoleculen.

Signup and view all the flashcards

Enzymen voor koolhydraatvertering

Enzymen die betrokken zijn bij de afbraak van koolhydraten tot monosachariden.

Signup and view all the flashcards

Enzymen voor vetvertering

Enzymen die vetten afbreken tot glycerol en vetzuren.

Signup and view all the flashcards

Wat is pepsinogeen?

Pepsinogeen is een inactief enzym dat in de maag door kliercellen wordt geproduceerd. Het wordt geactiveerd door zoutzuur (HCl) tot pepsine, een enzym dat eiwitten afbreekt.

Signup and view all the flashcards

Hoe werkt de maagportier?

De maagportier is een kringspier die de opening tussen de maag en de twaalfvingerige darm regelt. Zodra voedsel de twaalfvingerige darm bereikt, daalt de pH-waarde, waardoor de maagportier sluit. De alvleesklier produceert dan alvleessap met basische stoffen, waardoor de pH in de twaalfvingerige darm weer stijgt. Dit zorgt ervoor dat de maagportier ontspant en meer voedselbrij de twaalfvingerige darm in kan stromen.

Signup and view all the flashcards

Wat is de functie van alvleessap?

Alvleessap bevat enzymen die helpen bij de vertering van voedingstoffen in de twaalfvingerige darm. Amylase breekt zetmeel af, trypsine breekt lange polypeptiden af en lipase breekt vetmoleculen af. Om deze enzymen optimaal te laten functioneren, moet de pH van de twaalfvingerige darm basisch zijn.

Signup and view all the flashcards

Wat is de rol van gal bij de spijsvertering?

Gal wordt geproduceerd door de lever en opgeslagen in de galblaas. Het helpt bij de vertering van vetten door ze fijn te verdelen en ze toegankelijk te maken voor lipase.

Signup and view all the flashcards

Wat is de functie van darmsap?

Het darmsap bevat enzymen die de verdere afbraak van voedingsstoffen afronden. De pH van de dunne darm is ongeveer neutraal (7), wat optimaal is voor de werking van deze darmenzymen.

Signup and view all the flashcards

Wat is darmsap?

Darmsap is een mengsel van enzymen dat in de dunne darm wordt geproduceerd. De enzymen in darmsap helpen bij de afbraak van voedsel.

Signup and view all the flashcards

Wat doet maltase?

Maltase is een enzym dat maltose splitst in twee glucose-moleculen.

Signup and view all the flashcards

Wat doet sacharase?

Sacharase is een enzym dat sacharose (rietsuiker) verteert.

Signup and view all the flashcards

Wat doet lactase?

Lactase is een enzym dat lactose (melksuiker) verteert.

Signup and view all the flashcards

Wat doen peptidasen?

Peptidasen zijn enzymen die dipeptiden en tripeptiden afbreken tot aminozuren.

Signup and view all the flashcards

Wat is de dunne darm?

De dunne darm is ongeveer 6 meter lang en heeft een geplooide wand met darmvlokken die het oppervlak vergroten voor de opname van voedingsstoffen.

Signup and view all the flashcards

Wat is darmepitheel?

Darmepitheelcellen zijn de buitenste laag cellen van de darmvlokken en hebben microvilli die het oppervlak nog verder vergroten voor opname van stoffen.

Signup and view all the flashcards

Wat is resorptie?

Resorptie is de opname van stoffen uit de voedselbrij in het bloed of de lymfe via de darmwand.

Signup and view all the flashcards

Study Notes

Voedingsstoffen

  • Heterotrofe organismen hebben voedingsstoffen nodig voor overleving.
  • Er zijn 6 soorten voedingsstoffen: eiwitten, koolhydraten, vetten, water, mineralen en vitaminen.

Eiwitten (aminozuren)

  • Hoofdrol is bouwstof voor collageen, beenweefsel en kraakbeen.
  • Functie in enzymen (membraan, receptoren, transport, antistoffen en stolling)
  • Bestaan uit aminozuren (met -NH3, -COOH, H and een restgroep).
  • Mensen kunnen 9 aminozuren niet zelf produceren.
  • Deze essentiële aminozuren moeten via voedsel binnenkomen (vlees, vis, zuivel, peulvruchten, eieren).
  • Eiwitten kunnen ook als brandstof dienen en worden omgezet in glucose.
  • Tekort aan glucose kan leiden tot afbraak van spieren, verlies van spiermassa

Koolhydraten (sachariden)

  • Hoofdfunctie is brandstof (suikers zoals glucose en fructose).
  • Kan bouwstof zijn (DNA en RNA)
  • Opslag als glycogeen in spieren en lever.
  • Overschot omgezet in vet en opgeslagen onder huid en organen.
  • Bronnen: fruit, granen, snoep, rijst, aardappelen, pasta.
  • Zetmeel is een koolhydraat (polysacharide).
  • Koolhydraten worden als eerste verbrand bij dissimilatie.

Vetten (lipiden)

  • Brandstof met veel energie.
  • Bevatten bouwstoffen, membranen.
  • Isolatiemiddel (warmte-isolatie).
  • Opgebouwd uit glycerol en drie vetzuren.
  • Verzadigde vs. onverzadigde vetten (verzadigd met waterstof, onverzadigd heeft dubbele bindingen → voorkomen vast worden bij kamertemp)
  • Meest vetten kunnen van andere organische stoffen lichaam gemaakt worden (geen noodzaak teveel vetten te consumeren)
  • In kaas, noten, koek, halvarine en zonnebloemolie.

Fosfolipiden

  • Type vet (2 vetzuren verbonden aan glycerol), derde koolstof verbonden aan fosfaatgroep.
  • Vormt semi-permeabele membranen door hydrofiele (waterminnende) en hydrofobe (waterafstotende) staart.

Cholesterol

  • Vet gemaakt door de lever. 
  • Bestanddeel van membranen.
  • Gebruikt bij productie van gal, hormonen en vitamine D.

Water (H₂O)

  • Bouwstof voor lichaamscellen.
  • Oplosmiddel voor stoffen.
  • Transportmiddel (bijvoorbeeld in het bloed).
  • Regelmatig water consumeren is belangrijk voor osmotische waarde van lichaam.
  • Regelt de lichaamstemperatuur.

Mineralen

  • Anorganische stoffen die in water oplossen.
  • Bouwstof, bijvoorbeeld calcium voor botten en tanden.
  • Zorgt voor impulsoverdracht in zenuwcellen (potassium en sodium)
  • Verscheidene spoorelementen zijn nodig in kleine hoeveelheden.

Vitaminen

  • Organische stoffen die nodig zijn voor processen in het lichaam.
  • Aangeven met letters (bijv., A, B, C, D, K).
  • Nodig voor groei en verschillende lichaamsfuncties.
  • Sommige vitamines kunnen we krijgen via voedsel, andere via provitamine (zonlicht) vorming.

Verteringsstelsel

  • Het darmkanaal breekt grote organische moleculen af tot kleine moleculen met behulp van enzymen.
  • Hierdoor ontstaan verteringsproducten (bv. aminozuren, monosachariden), opgenomen in bloed.
  • Kring- en lengtespieren in de darmwand zorgen voor peristaltiek (voedselbeweging door het darmkanaal, mixen en kneden).
  • Mechanische vertering: Kauwen en kneden van voedsel.
  • Chemische vertering: Afbraak van voedselmoleculen door enzymen.
  • Maag: Voedsel blijft 3-4 uur, maagsappen (enzymen, zoutzuur, slijm), dood bacteriën. 
  • Lever: Produceert gal, galkleurstoffen en galzouten.
  • Galblaas: Galopslag.
  • Alvleesklier: Produceert alvleessap met enzymen.
  • Twaalfvingerige darm: Vertering door sappen uit lever en alvleesklier.

Chemische vertering

  • Enzymen breken eiwitten, koolhydraten en vetten af (tot amino zuren, monosachariden and vetzuren, glycerol).
  • pH en temperatuur invloed op enzymen.

Resorptie (opname in bloed)

  • De dunne darm heeft een groot oppervlakte door darmplooien, villi en microvilli.
  • Stoffen worden opgenomen door diffusie, actief transport en via dragereiwitten
  • Stoffen opgenomen in bloed of lymfe.
  • Dikke darm: resorbeert water en mineralen, darmflora produceert vitaminen (bv. Vitamine K).

Gezonde Voeding

  • Kies verantwoord om gezondheid te bevorderen en het risico op hartproblemen, diabetes en kanker te minimaliseren.
  • Schijf van Vijf is een richtlijn.
  • Vermijd bewerkt voedsel dat veel vetten, zout, suikers bevat.

Body Mass Index

  • Een maatstaf voor het bepalen van een gezond gewicht. (gewicht / lengte²)
  • BMI-waarden bepalen categorisering in verschillende gewichtsklassen (ondergewicht, normaal, overgewicht, obesitas).

Cholesterol

  • Cholesterol is belangrijk voor verschillende functies in het lichaam, maar te veel kan schadelijk zijn.
  • LDL (lage dichtheid): Draagt cholesterol van de lever naar rest van het lichaam. Te veel leidt tot afzetting en verstoppingen.
  • HDL (hoge dichtheid): Draagt overtollige cholesterol terug naar de lever. Bevordert afvoer uit het lichaam.

Studying That Suits You

Use AI to generate personalized quizzes and flashcards to suit your learning preferences.

Quiz Team

Related Documents

H10 Voeding en vertering Biologie PDF

Description

Dit quiz gaat over de essentiële voedingsstoffen voor heterotrofe organismen, met een focus op eiwitten en koolhydraten. Het behandelt hun functies, bronnen en de rol van aminozuren in het lichaam. Test je kennis over hoe deze voedingsstoffen bijdragen aan de algehele gezondheid en overleving.

More Like This

Use Quizgecko on...
Browser
Open
Browser
Browser