Veiligheid bij Lassen en Besloten Ruimten

Veiligheid VOL-VCA

• Presentatie van VOL-VCA Dimitri De Raeve, 3 november 2023.
• Onderwerp: Veiligheid.

Hoofdstuk 10: Specifieke werkzaamheden

• Lassen, besloten ruimten, Ex-zones, Sloopwerken en uitgravingen, Asbest, Kwartsstof zijn specifieke werkzaamheden.

Specifieke werkzaamheden (detail)

• Lassen: Warmte wordt gebruikt om een smeltbad-verbinding tussen metalen te maken, eventueel met extra lasmateriaal.
• Elektrisch lassen en autogeen lassen zijn voorbeelden.
• Besloten ruimten: Meestal nauw, maar voldoende ruimte voor toegang. Moeilijk toegankelijk, slechts 1 toegang.
• Ex-zones: Gebieden met explosief gasmengsel (Zone 0, Zone 1, Zone 2) of stof (Zone 20, Zone 21, Zone 22).
• Sloopwerken en uitgravingen: Gevaren: instorting, vallend sloopmateriaal, uitstekende onderdelen. Maatregelen: werkplan, opruimen, schermen en randbeveiliging.
• Uitgravingen: Gevaren: elektrocutie (beschadiging van kabels), brand en explosie (beschadiging gasleidingen), bedolven worden. Maatregelen: correct gereedschap (geen getande graafbak), stut- en taludvoorzieningen en veilige vluchtwegen.
• Asbest: Natuurlijk mineraal, opgebouwd uit microscopisch kleine vezels. Vormen: Serpentijn (gekrulde vezels, białe asbest) en Amfibolen (stafvormige vezels, groene, bruine, blauwe asbest).
• Kwartsstof: Siliciumdioxide, veel voorkomend. Probleem bij frezen, zagen, boren, slijpen. Concentratie kan hoog oplopen in slecht geventileerde ruimten en is gevaarlijk in inadembare vorm.

Risico's

• Voor de mens: elektrocutie, vergiftiging door lasrook, oogbeschadiging (UV-straling), huidverbranding (IR-straling).
• Voor de omgeving: brand en explosie.

Elektrocutie

• Spanning rond 80 Volt. Isolerende en geaarde lastoestelapparatuur. Aarding geïntegreerd in de kabel van de elektrodehouder. Groot risico in besloten ruimten.

Brand en explosie

• Inherent risico. Wegspattend materiaal. Brandblusser in de buurt, type geschikt voor het risico. Vuurvergunning in bepaalde gevallen.

Straling

• Zeer fel licht. Oogvermoeidheid. UV-straling. Huidverbranding (Lasogen, IR-straling = Warmte). Gebruik beschermingsmiddelen (helm, handschoenen). Nooit lassen met blote handen, armen of benen.

Vergiftiging door lasrook

• Gebruik stofzuiger systeem.

Autogeen lassen

• Warmtebron is de verbranding van een gasmengsel (O2, C2H2, O2 en C3H8). Vlamtemperaturen boven 3000°C.

Autogeen installatie

• Bestellen onderdelen die voor autogeen lassen nodig zijn (in lijst).

Acetyleenflessen

• Rechtopstaand en hoek van minimaal 30° gebruiken. Vastmaken. Flessen in een flessenwagen plaatsen.

Vlamdovers

• Beschermingsmiddelen.

Slangbreukbeveiliging

• Veiligheidsmaatregelen.

Opslag acetyleen

• Acetyleen wordt opgelost in aceton . Flessen gevuld met poreus materiaal.

Kleurcode gascilinders

• Verschillende kleuren voor verschillende gassen.

Kenmerken van besloten ruimten

• Meestal nauw. Groot genoeg om betreden te kunnen worden. Moeilijk toegankelijk. Slechte vluchtmogelijkheden en ventilatie. Geen of slechte verlichting. Voorbeelden: silo's, rioleringen, tanks, schoorstenen, liftschachten.

Gevaren van werken in besloten ruimten

• Verstikking, brand en explosie, vergiftiging, elektrocutie.

Boer dood door giftige dampen

• Landbouwer stierf doordat hij bedwelmd raakte door giftige dampen in een waterput.

Arbeider bij ArcelorMittal

• Werknemer kwam om het leven bij ArcelorMittal door inademing van argongas.

Maatregelen bij werken in besloten ruimten

• Zo kort mogelijk verblijf, werkvergunning vereist, metingen van zuurstofpercentage (continu). Soms mechanische beluchting vereist. Continue gasmonitoring bij hoge concentratie van giftige gassen. Steeds lager dan grenswaarde.

PBM in besloten ruimten

• Standard uitrusting (overall, veiligheidsbril, handschoenen, veiligheidsschoenen, veiligheidshelm). Extra beschermingsmiddelen (Onafhankelijke adembescherming, gehoorbescherming, veiligheidsharnas). Veiligheidswacht aanwezig (minstens 2 personen aanwezig).

De zorg van de veiligheidswacht

• Waakt over de veiligheid van de persoon in de ruimte. Oefent toezicht uit. Onderhoudt de communicatie. Kennis van PBM. Minstens 18 jaar. Moet bij calamiteit ter plaatse blijven, interventieteam verwittigen en hulp bieden.

Verven en lakken

• Verfdampen zijn zwaarder dan lucht (bescherming vereist). Onafhankelijke ademhalingsbescherming noodzakelijk. De ruimte moet na de werkzaamheden blijven geventileerd worden tot de concentratie beneden 10% LEL is. Ruimte niet afsluiten. Alle apparatuur moet geaard zijn.

Lassen in besloten ruimten

• Lassen zorgt voor schadelijke gassen. Verwijder brandbare stoffen. Hou blusmiddelen bij de hand. Noodzakelijk: gedwongen ventilatie. Zuurstof- en acetyleenflessen niet in de ruimte. Controleren van lekkages op slangen.

Elektrocutiegevaar

• Gebruik pneumatische gereedschappen, lage spanningen (batterijen). Noodzakelijk: veiligheids- en scheidingstransformatoren. Lock-out en tag-out procedures.

Ex-zones (ATEX-zones)

• Gebieden met explosief gasmengsel of stof. Verschillende zones op basis van aanwezigheid en duur van aanwezigheid van explosiegevaarlijke stoffen.

Sloopwerkzaamheden en uitgravingen

• Gevaren: instorting , vallend materiaal, uitstekende delen. Maatregelen: werkplan, opruimen, aanbrengen van schermen, randbeveiliging, draagkracht, goed gereedschap (geen getande graafbak), goede stutsen, taludvoorzieningen en veilige vluchtwegen.

Asbest

• Geschiedenis, oorsprong en soorten. Risico's: vezelachtig, onzichtbaar, inadembare, inslikbare deeltjes. Accumulatie, lange termijn effecten. Oorzaken en aandoeningen.

Waarom asbest gebruiken?

• Goedkoop, warmte-isolerend, hittebestendig, grote slijtweerstand, bestand tegen chemische stoffen.

Toepassingen van asbest

• Verscheidenheid van materialen.

Preventiemaatregelen (1)

• Bronbestrijding. Niet produceren en gebruiken. Collectieve beveiliging: afsluiten werf, fixeren vrij asbest, opzuigen van asbeststof, afval in dubbel geïsoleerde zak, signalisatie werfwerkzaamheden, werkruimte in onderdruk, gescheiden sas-systeem voor mens en materiaal.

Preventiemaatregelen (2)

• Isolerend werkpak. Volgelaatsmasker met persluchttoevoer of P3-filter. Goede handschoenen en schoeisel. Hygiene bij verlaten 'zone': kleding stofzuigen en douche.

Preventiemaatregelen (3)

• Organisatie: opleiding, risico's, onderhoud PBM, strenge voorschriften, toezicht, jaarlijkse medisch onderzoek, luchtmonitoring.

Hoe asbestplaten verwijderen?

• Veiligheidsmaatregelen en voorbereidingen.

Wetgeving omtrent gebruik van asbest

• Verboden materialen. Melden van aanwezigheid. Duidelijke labels. Gespecialiseerde firma nodig voor verwijdering.

Problematiek (kwarts)

• Kwarts als materiaal. Problemen bij inademing: stof, irritatie luchtwegen, longaandoeningen, kanker.

Concentratiekwartsstof

• Hoeveelheid van kwartsstof bij droog zagen van betonklinkers, en leggen van betonklinkers in nabijheid van droogzaging. Wettelijk toegelaten doses overschreden.

Preventiemaatregelen (kwarts)

• Bronbestrijding (gipsblokken ipv klassieke steen, afmetingen minimaliseren, nat werken). Collectieve beveiliging (afzuiging, regelmatige natte poetsen). Gebruik van P3-filters om adembescherming (P1 of P2 in combinatie met 'natte' werkomgeving is voldoende).

Test je kennis over de veiligheidsmaatregelen en risico's die gepaard gaan met lassen, vooral in besloten ruimtes. De quiz behandelt essentiële vragen over smeltbad-verbindingen, lasrook en de gevaren van straling. Ontdek ook de vereiste veiligheidsprocedures en situaties die ongelukken kunnen veroorzaken.