Quiz về Viêm và Cytokine

Tóm tắt Seminar Sinh Lý Dinh Dưỡng 2024

• Chủ đề seminar là Sinh Lý Dinh Dưỡng năm 2024.

Glycogenesis và Gluconeogenesis

• Glycogenesis: Quá trình tạo glycogen (dạng dự trữ glucose) xảy ra khi nồng độ glucose trong máu cao.
• Gluconeogenesis: Quá trình sản xuất glucose từ các chất khác xảy ra khi nồng độ glucose trong máu thấp.
• Điều kiện: Glycogenesis xảy ra khi nồng độ glucose trong máu cao, còn gluconeogenesis xảy ra khi nồng độ glucose trong máu thấp.
• Vai trò Insulin: Insulin hoạt hóa quá trình Glycogenesis bằng cách hoạt hóa protein kinase (PI3K).
• Nguyên liệu đầu vào: Glucose dư thừa dùng làm nguyên liệu cho Glycogenesis. Nguồn khác cho gluconeogenesis gồm lactate, glycerol, và axit amin.
• Sản phẩm: Glycogen là sản phẩm chính của Glycogenesis, glucose được đưa vào máu trong gluconeogenesis.
• Điểm chung: Cả hai quá trình đều xảy ra trong tế bào gan, giúp điều hòa lượng glucose trong máu, duy trì ổn định.

Vai trò của chất xơ

• Ngăn ngừa táo bón: Chất xơ có khả năng giữ nước giúp nhuận tràng.
• Làm chậm hấp thu glucose: Chất xơ làm chậm quá trình hấp thu glucose vào máu, hỗ trợ kiểm soát đường huyết.
• Làm giảm cholesterol dư thừa: Chất xơ có thể kết hợp với cholesterol trong ruột và bài tiết ra khỏi cơ thể, giúp giảm nồng độ cholesterol.
• Chuyển đổi thành SCFAs qua quá trình lên men: Chất xơ được lên men thành các axit béo ngắn chuỗi (SCFAs) có tác dụng bảo vệ niêm mạc ruột, giảm viêm, tăng cường hệ miễn dịch.

Probiotics + Prebiotics (Synbiotics)

• Tác động đến chuyển hóa lipid: Có thể giúp giảm cholesterol, điều hòa hệ thống miễn dịch, ảnh hưởng đến chuyển hóa lipid.
• Tăng cường chức năng hàng rào ruột: Giúp tăng cường sự bền vững của hàng rào ruột, giảm viêm ruột.
• Điều hòa cảm giác thèm ăn: Có ảnh hưởng đến cảm giác thèm ăn, điều hòa khẩu phần ăn.
• Giảm tích tụ mỡ: Giúp giảm tích tụ mỡ, hỗ trợ giảm cân, duy trì cân nặng lành mạnh.
• Cải thiện chức năng hàng rào ruột: Synbiotics cải thiện chức năng của hàng rào ruột, giúp giảm viêm và tăng cường hệ miễn dịch.

Arginine & Citrulline đi vào cơ thể

• Cơ chế: Arginine và citrulline đi vào cơ thể, một phần vào thận, một phần vào gan, chuyển hóa thành nitric oxide (NO). NO gây giãn mạch máu.

Cơ chế của 5-HTP trong điều trị mất ngủ và căng thẳng thần kinh

• Cơ chế: 5-HTP làm tăng serotonin, một chất dẫn truyền thần kinh. Serotonin điều chỉnh các chức năng như giấc ngủ, cảm xúc, và kiểm soát căng thẳng.

Collagen và Collagen thủy phân

• Collagen: Protein chiếm 30% tổng lượng protein cơ thể, quan trọng cho da, xương, gân, dây chằng.
• Collagen thủy phân: Collagen đã được phân giải thành peptide nhỏ hơn, dễ hấp thụ hơn. Giúp hấp thu nhanh hơn collagen nguyên bản, dễ dàng được vận chuyển đến các mô, đặc biệt là lớp trung bì của da.
• Yếu tố ảnh hưởng: Liều lượng, dạng sử dụng, thời gian sử dụng, vitamin C, Vitamin E, kẽm, đồng, tuổi tác, tình trạng da.
• Hiệu quả: Cải thiện độ đàn hồi, độ ẩm da, giảm nếp nhăn, tái tạo mô sụn, giảm đau khớp, tăng cường chức năng linh hoạt cho khớp.

Vai trò của protein pha cấp tính

• Phản ứng với viêm: Protein pha cấp tính là protein trong huyết tương tăng nhanh lên khi cơ thể bị viêm cấp tính.
• Tương tác thần kinh: Cytokine gây viêm ảnh hưởng não qua các cơ chế tín hiệu thần kinh, thẩm thấu qua hàng rào máu não, hoặc gắn vào thụ thể hàng rào máu não.
• Tạo máu: Cytokine đóng vai trò quan trọng trong phát triển và biệt hóa tế bào gốc tạo máu.
• Phản ứng sinh hóa: Sự hiện diện của cytokine như IL-6, IL-1β và TNF-α làm giảm sản xuất transferrin, sắt tự do trong huyết tương, ức chế sự phát triển của vi khuẩn.

Bệnh Alzheimer

• Liên quan đến thoái hóa thần kinh: Bệnh Alzheimer gây suy giảm nhận thức liên quan đến mảng bám ngoại bào và đám rối thần kinh.
• Apolipoprotein E (ApoE): Gen ApoE chứa nhiều alen, alen ε4 là một yếu tố nguy cơ di truyền đối với bệnh Alzheimer.
• Tác động của alen ε4: Có ảnh hưởng tiêu cực đến quá trình sinh bệnh bao gồm: giảm độ thanh thải các mảng bám, tăng quá trình phosphoryl hóa Tau, viêm thần kinh và phá hủy hàng rào máu não.
• Kết luận: Alen ε4 chỉ là dấu hiệu sinh học, không phải là nguyên nhân chính gây bệnh Alzheimer.

Dầu cá và chất béo

• Giảm viêm: Dầu cá (EPA và DHA) giúp trung hòa viêm bằng cách kích thích các enzyme chống oxy hóa, điều chỉnh các con đường tín hiệu viêm, ức chế các chất trung gian gây viêm.
• Hỗ trợ kiểm soát cholesterol: Hỗ trợ giảm cholesterol trong máu và con đường vận chuyển cholesterol ngược.
• Chuyển hóa các gốc tự do: Dầu cá có tác dụng chuyển hóa các gốc tự do từ các phân tử nước.
• Tích trữ tại mô mỡ: Dầu cá có thể tích trữ tại mô mỡ, giúp giảm stress oxy hóa.
• Đào thải: Đào thải qua đường nước tiểu là chủ yếu.

Điều hòa năng lượng cơ thể

• Cung cấp đủ năng lượng: Cần ăn đủ và đúng 3 bữa chính, 1-2 bữa phụ; ưu tiên các loại ngũ cốc, rau củ quả, thịt cá, đậu đỗ; tránh lạm dụng caffeine.
• Cơ chế điều hòa năng lượng: Điều hòa bởi các hormone như insulin, adiponectin, leptin, ghrelin; hoạt động của tế bào thần kinh, hệ thống tiêu hóa.
• Lựa chọn thực phẩm: Ưu tiên thực phẩm giàu dinh dưỡng, cân bằng các dưỡng chất thiết yếu, đảm bảo đủ protein, chất xơ, vitamin, khoáng chất.

Folate

• Vai trò quan trọng: Folate cần thiết cho tổng hợp DNA, protein, đặc biệt quan trọng trong thai kỳ.
• Thiếu folate: Có thể gây nhiều vấn đề nghiêm trọng như tiền sản giật, dị tật ống thần kinh, hạn chế tăng trưởng trong tử cung.
• Cơ chế hoạt động: Folate đóng vai trò thiết yếu trong chu trình 1 carbon, cần thiết cho quá trình tổng hợp DNA và protein.
• Lưu ý bổ sung: Phụ nữ không mang thai: 400 µg DFE/ngày; Phụ nữ mang thai: 600 µg DFE/ngày; Phụ nữ đang cho con bú: 500 µg DFE/ngày.

Vitamin A và sinh lý tiêu hóa

• Vitamin A: Vitamin tan trong chất béo, gồm retinol, retinal, acid retinoic.
• Sự tiêu hóa: Đầu tiên tiêu hoá cơ học trong miệng. Ở dạ dày, axit clohydric và pepsin chuyển đổi collagen thành gelatin và peptide nhỏ. ở ruột non, enzyme tiếp tục phân giải thành di/tripeptid và axit amin tự do.
• Hấp thụ: Được hấp thụ qua niêm mạc ruột non, vào hệ thống bạch huyết.
• Vận chuyển: Este retinyl, retinol chưa được este hóa và carotenoid đến các mô ngoài gan.

Thiếu Iốt

• Phân bố: Cơ thể chứa khoảng 15-20mg iốt, là thành phần quan trọng của hormone tuyến giáp.
• Hấp thu: Được hấp thu dưới dạng ion.
• Hậu quả thiếu iốt: Có thể ảnh hưởng đến khả năng sinh sản của phụ nữ, dẫn tới giảm độ dày và chất lượng nội mạc tử cung, ngăn cản sự phát triển của trứng. Ngoài ra, có thể gây ra suy giáp, làm tăng kích thước tuyến giáp, dẫn tới suy giảm trí tuệ.

Viêm mãn tính, vi sinh vật đường ruột, và rối loạn thần kinh

• Mối liên quan phức tạp giữa hệ vi sinh vật đường ruột, viêm mãn tính và rối loạn thần kinh.
• Điều này bao gồm sự ảnh hưởng của vi sinh vật đường ruột đến chức năng miễn dịch và rối loạn chuyển hóa.
• Sự thay đổi vi sinh đường ruột có thể dẫn đến các bệnh như bệnh Alzheimer.

Chế độ chăm sóc dinh dưỡng và sức khỏe

• Chế độ ăn uống đa dạng: Để cung cấp đủ các dưỡng chất thiết yếu cho cơ thể hoạt động tối ưu, khỏe mạnh.
• Cân bằng chất dinh dưỡng: Ăn uống đủ nhóm thực phẩm và có sự cân bằng về protein, chất béo, carbohydrate, vitamin và khoáng chất.

Tăng thể tích tinh dịch và số lượng tinh trùng

• Vai trò của các vitamin và khoáng chất: Vitamin E, kẽm, Coenzyme Q10, N-acetyl-cystein, và các chất dinh dưỡng khác có vai trò trong quá trình sản xuất tinh trùng và tăng chất lượng tinh dịch.