TW1_Biologie_Variaties in genen en geslachtelijke voortplanting
24 Questions
7 Views

Choose a study mode

Play Quiz
Study Flashcards
Spaced Repetition
Chat to lesson

Podcast

Play an AI-generated podcast conversation about this lesson

Questions and Answers

Wat is een belangrijk kenmerk van geslachtscellen in termen van chromosomen?

  • Ze bevatten altijd twee exemplaren van elk gen.
  • Ze hebben geen geslachtschromosomen.
  • Ze zijn altijd haploïd, ongeacht het organisme.
  • Ze bevatten slechts één exemplaar van elk gen. (correct)

    • Wat gebeurt er bij twee-eiige tweelingen met betrekking tot genotypen?

  • Ze delen altijd hetzelfde genotype.
  • Ze bevatten geen genetische variatie.
  • Ze ontstaan door één eicel en één zaadcel.
  • Ze kunnen verschillende genotypes hebben. (correct)

    • Wat is een mutant fenotype?

  • Een fenotype dat alleen voorkomt bij kommavormige organismen.
  • Een fenotype dat uitsluitend optreedt bij eencellige organismen.
  • Fenotype dat het resultaat is van een mutatie. (correct)
  • Een organisme met genen die niet zijn veranderd.

    • Wat betekent 'metastase' bij kanker?

    <p>De verspreiding van kankercellen naar andere delen van het lichaam.</p> Signup and view all the answers

    Wat is een kenmerk van recombinant-DNA-techniek?

    <p>Het voegt genetisch materiaal van verschillende soorten samen.</p> Signup and view all the answers

    Wat is de oorzaak van mutaties in geslachtscellen?

    <p>Ze kunnen voortkomen uit omgevingsfactoren.</p> Signup and view all the answers

    Wat is een voorbeeld van een transgeen organisme?

    <p>Een bacterie met een insuline-gen van de mens.</p> Signup and view all the answers

    Wat is een goedaardig gezwel?

    <p>Een gezwel dat andere weefsels niet verstoort.</p> Signup and view all the answers

    Wat is de rol van geslachtschromosomen bij de mens?

    <p>Ze zijn de chromosomen die verschillen tussen mannen en vrouwen.</p> Signup and view all the answers

    Wat is een belangrijk kenmerk van meiose?

    <p>Het resulteert in haploïde geslachtscellen.</p> Signup and view all the answers

    Tijdens welk proces wordt RNA omgezet in eiwitten?

    <p>Translatie</p> Signup and view all the answers

    Wat houdt genetische modificatie in?

    <p>Het direct aanpassen van DNA in organismen.</p> Signup and view all the answers

    Wat zijn mutaties en hun potentiële gevolgen?

    <p>Mutaties kunnen zowel onschadelijk als schadelijk zijn.</p> Signup and view all the answers

    Welke eigenschap kenmerkt een kwaadaardig gezwel?

    <p>Het beschadigt omliggende weefsels.</p> Signup and view all the answers

    Wat is de functie van CRISPR-Cas in biotechnologie?

    <p>Het stelt wetenschappers in staat om DNA nauwkeurig te bewerken.</p> Signup and view all the answers

    Wat zijn allelen?

    <p>Varianten van een gen die op dezelfde locus van chromosomen liggen.</p> Signup and view all the answers

    Wat is de belangrijkste functie van het haploïde genoom?

    <p>Het bevat één set chromosomen voor geslachtscellen.</p> Signup and view all the answers

    Wat beschrijft een diploïde lichaamscel het beste?

    <p>Een cel met twee sets chromosomen, één van elke ouder.</p> Signup and view all the answers

    Wat wordt verstaan onder een transgeen organisme?

    <p>Een organisme dat genetisch materiaal van een andere soort heeft ontvangen.</p> Signup and view all the answers

    Welke term beschrijft een verandering in het DNA die kan leiden tot kanker?

    <p>Mutatie.</p> Signup and view all the answers

    Welke van de volgende uitspraken over meiose is onjuist?

    <p>Meiose is verantwoordelijk voor de productie van somatische cellen.</p> Signup and view all the answers

    Waarvoor is eiwitsynthese essentieel in de cel?

    <p>Het creëren van nieuwe celstructuren en functies.</p> Signup and view all the answers

    Wat is een typisch kenmerk van een mutationeel allel?

    <p>Het kan verschillen van het wildtype allel.</p> Signup and view all the answers

    Welke bewering over geslachtschromosomen is juist?

    <p>De man heeft een X- en een Y-chromosoom.</p> Signup and view all the answers

    Study Notes

    Variaties in genen

    • Een gen kan verschillende varianten hebben, bijvoorbeeld de bruine en blauwe variant van een oogkleurgen.
    • In een geslachtscel komt een gen slechts één keer voor, op één chromosoom van het chromosomenpaar.
    • Chromosomenparen worden ook wel homologe chromosomenparen genoemd (autosomen), terwijl geslachtschromosomen X en Y heten (bij de mens, bij andere organismen kunnen andere systemen bestaan).

    Geslachtelijke voortplanting en genotype

    • Door geslachtelijke voortplanting ontstaan nieuwe genotypen bij de nakomelingen.
    • Twee-eiige tweelingen ontwikkelen zich uit twee eicellen en twee zaadcellen, waardoor ze verschillende genotypen hebben.
    • Eeneiige tweelingen komen uit één eicel en één zaadcel, waardoor ze hetzelfde genotype hebben. De verschillen ontstaan tijdens celdeling, waarbij een klompje cellen in twee splitst.

    Mutaties

    • Een mutatie is een plotselinge verandering in het genotype of de basenvolgorde van het DNA.
    • Oorzaken van mutaties:
      • Kopieerfouten tijdens DNA-replicatie.
      • Kortgolvige elektromagnetische straling (UV, röntgen, radioactieve straling).
      • Chemische (mutagene) stoffen (asbest, sigarettenrook).
    • Mutaties hebben vooral effect in geslachtscellen, omdat alle cellen van een nakomeling deze mutatie erven na bevruchting.

    Fenotypes

    • Mutant fenotype: het fenotype waarin de mutatie tot uiting komt.
    • Wildtype fenotype: het fenotype dat oorspronkelijk in de populatie voorkwam.

    Kanker

    • Een gezwel of tumor ontstaat door ongecontroleerde celdeling, veroorzaakt door meerdere mutaties.
    • Goedaardige gezwellen verstoren andere weefsels niet en groeien meestal langzaam.
    • Kwaadaardige gezwellen verstoren andere weefsels, groeien door andere weefsels heen en kunnen uitzaaien (metastase).
    • Bij metastase verspreiden kankercellen zich via het bloed of lymfe en vormen nieuwe tumoren in andere delen van het lichaam.

    Biotechnologie

    • Biotechnologie is een verzamelnaam voor technieken die organismen gebruiken om producten voor de mens te maken.
    • Voorbeelden:
      • Gist (eencellige schimmel) voor het maken van brood, bier en wijn door gisting.
      • Melk en yoghurtbacteriën voor het maken van yoghurt.
      • Witte kool en bepaalde bacteriën voor het maken van zuurkool.

    Genetische modificatie

    • Genetische modificatie, ook wel recombinant-DNA-techniek genoemd, is het maken van een genetisch gemodificeerd organisme.
    • Transgeen organisme: een organisme dat DNA van een andere soort heeft ontvangen.
    • Cisgeen organisme: een organisme dat genetisch gemodificeerd is met DNA van dezelfde soort.
    • Insuline maken door het insulinegen van de mens in te bouwen in het DNA van een bacterie. De bacterie is dan een transgeen organisme.

    Belangrijke begrippen

    • Lichaamscel
    • Celdeling
    • Dochtercel
    • DNA
    • Gen
    • Genotype
    • Fenotype: alle waarneembare of meetbare eigenschappen van een organisme, beïnvloed door genotype, milieu, kans, leren en ontwikkeling.
    • Chromosomen: DNA + eiwitten.
    • Chromosomenparen
    • Geslachtschromosomen
    • Varianten van een gen (allelen)
    • Geslachtscel
    • Meiose
    • Variatie in genotypen
    • Basen (A, T, C, G)
    • Basenpaar
    • Eiwitten
    • Allelenpaar
    • Mutatie
    • Gemuteerd
    • Mutant
    • Albino
    • Mutagene invloeden
    • Kanker
    • Tumor
    • Kwaadaardig
    • Uitzaaiing of metastase
    • Genexpressie
    • DNA-sequentie
    • RNA
    • Transcriptie
    • Eiwit synthese
    • Spontane (erfelijke) mutaties
    • Biotechnologie
    • Recombinant-DNA-technieken
    • Genetische modificatie
    • Transgeen
    • CRISPR-Cas
    • Gene editing
    • Gentherapie
    • Genomics
    • DNA-tests
    • eDNA
    • Synthetische biologie

    Aanvullende concepten

    • Haploïde genoom: één set chromosomen (n)
    • Diploïde genoom: de gehele erfelijke informatie in de diploïde lichaamscel, verdeeld over twee sets chromosomen, afkomstig van beide ouders.
    • Mutaties
    • Mutant: veranderd allel
    • Wildtype: oorspronkelijk in de populatie voorkomend allel.
    • Transgeen
    • Cisgeen

    Extra leermiddelen

    • Kennisbank Biologie 1, 2HV
      • K4 Cellen
      • K5 Bacteriën-schimmels
      • K6 Plant en dier
      • K12 Generaties
      • K13 Erfelijk
    • Kahn Academy
      • Biological macromolecules + Important molecules for biology
      • Discovery of the Structure of DNA
      • Video: DNA
      • Video: Molecular structure of DNA

    Studying That Suits You

    Use AI to generate personalized quizzes and flashcards to suit your learning preferences.

    Quiz Team

    Related Documents

    Begrippenlijst Erfelijkheid I PDF

    Description

    Dit quiz gaat over variaties in genen, geslachtelijke voortplanting en de invloed van mutaties. Leer over hoe genen varianten hebben en hoe deze varianten de genotypes van nakomelingen beïnvloeden. Ontdek de rol van chromosomen en mutaties in de erfelijkheid.

    More Like This

    Use Quizgecko on...
    Browser
    Open
    Browser
    Browser