Vazomotor Refleks ve Düzenleme

Vazomotor Refleks

• Asetilkolin, yüzün ve üst ekstremitelerin damarlarında dilatasyona neden olur.
• Serotonin, cilt damarlarında konstrüksiyon, kapillerde dilatasyon yapar.

Vazomotor Refleksin Etkileri

• Travma ve soğuk, vazokontruksiyona neden olur.
• Sıcak ise vazodilatasyona neden olur.

Hormonal ve Kimyasal Düzenleme

• Epinefrin, yüzeyel damarlarda konstruksiyon; kalp, beyin ve kasların damarlarında ise dilatasyona neden olur.
• Norepinefrin, vazokontrüksiyona neden olur.
• Anjiyotensin 2, akciğerlerde anjiyotensin II’ye çevrilir ve bu madde kısa sürede vazokontrüksiyon yaparak, arteriyal basıncın artmasına neden olur.

Lokal Düzenleyiciler

• Histamin, küçük damarlarda dilatasyon; büyük damarlarda konstrüksiyona neden olur.
• Bradikinin, cilde yakın arteriyollerde vazodilatasyona neden olur.

Parasempatik ve Sempatik Uyarı

• Parasempatik uyarı, kalp hızını azaltır ve vazodilatasyona neden olur.
• Sempatik uyarı, kalp hızını ve kasılma gücünü artırır ve vazokonstrüksiyona neden olur.

Venler ve Fonksiyonları

• Venüller, kan ve interstisyel sıvıların değişiminde rol oynar.
• Venüller, kan taşırlar ve kalbe yaklaştıkça genişler, dallanma azalır.
• Venlerin çoğunda seminular biküspit kapaklar vardır, bunlar tunika intima tabakasından oluşmuştur.
• Kapaklar, yerçekimine karşı kanın akımını kolaylaştırır.

Venlerin Yapısı

• Venlerin 3 tabakası vardır.
• Elastik ve kolojen lif sayıları daha azdır ve arterlere göre daha fazla gerilir, sıkışırlar.

Venlerde Kapakların Yokluğu

• Çapı 1 mm’den daha dar olan venlerde kapaklar yoktur.
• Bunun yerine, kas pompası kalbe dönüşü hızlandırır (örn: torasik ve abdominal boşlukta bulunan venler).

Nefes Alıp Verme ve Kan Dolaşımı

• Nefes alıp verme sırasında periferik venler ile kalp arasında basınç farkı meydana gelir ve bu da kanın kalbe geri itilmesine yardımcı olur.

Varisler (Varikoze Venler)

• Varisler, bedenin alt kısımlarında bulunan ven kapaklarının yetersizliği sonucu ortaya çıkan bir hastalıktır.
• Varisler, venlerin anormal şekilde kıvrılması ve genişlemesi sonucu oluşur.

Varislerin Çeşitleri

• Primer varisler: konjenital venöz kapaklarının olmaması, kalıtımsal venöz duvar elestikiyetinin zayıflığı…
• Sekonder varisler: DVT, gebelik, abdominal tümör, travma ya da venöz kapakların inflamasyonu…

Belirti ve Bulgular

• Ayak parmaklarında ve tabanında oluşan ağrı en tipik ve erken belirtidir.
• Yürüme kekemeliği denilen Intermittent kloudikasyon, yürürken baldırlarda oluşan ağrı nedeniyle durma belirtisi.

Tedavi ve Önlemler

• Hastaya stresli ve güvensiz ortamlardan korunması konusunda eğitim verilir ve stres yönetimi öğretilmelidir.
• Kış aylarında hastanın olabildiğince dışarı çıkmaması ya da çıkacaksa sıkı giyinmesi gerekir.
• Soğuk yüzeylere temas etmemesi, buzdolabını temizlerken, hatta buzluktan donmuş bir yiyecek alırken eldiven giymesi söylenmelidir.