Türkiye Eğitim Sosyolojisi Gelişimi

Türkiye'de Eğitim Sosyolojisinin Gelişimi

• Eğitim sosyolojisi disiplininin sosyolojinin bir alt disiplini olduğu kabulü yaygındır, ancak bu disiplinin gelişimi eğitim bilimleri içerisinde olmuştur.
• Türkiye'de, başlangıçtan günümüze, İstanbul Üniversitesi, Ankara Üniversitesi ve diğer üniversitelerdeki sosyoloji kürsüleri/bölümlerinde eğitim sosyolojisinin varlığına ve gelişimine dair kanıtlar bulmak zordur.
• Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi'nin 1965 yılında kurulmasıyla, eğitim sosyolojisinin akademik gelişimi eğitim bilimleri içerisinde sürdürülebilir hale gelmiştir.
• Türkiye'de eğitim sosyolojisi disiplininin, sosyoloji disiplininden ziyade eğitim bilimleri içerisinde kurumsallaştığı görülmektedir.
• Eğitim sosyolojisi, Türkiye'de, farklı disiplinlerin verilerini kullanan disiplinlerarası bir disiplin olarak kurumsallaşmıştır.

Eğitim Sosyolojisinin Temsilcileri

• Emrullah Efendi (1858-1914): Eğitimde reformların ilköğretimden değil üniversitelerden başlaması gerektiğini savunmuş, aydın nitelikli öğretmenlerin yetiştirilmesi gerektiğini vurgulamıştır.
• Ziya Gökalp (1876-1924): Türkçülük dünya görüşüyle bilinir, eğitimin milli ve gayri milli oluşunu ele almış, "örgün eğitim" ve "örgün olmayan eğitim" (günümüzdeki yaygın eğitim) kavramlarını ilk ortaya atanlardan biri.
• Prens Sabahattin (1877-1948): Eğitimin birey ve toplum gelişimi için önemli olduğunu savunmuş, eğitim sistemindeki problemlere genel çerçeveden bakmış ve toplumu geliştiren bir araç olarak görmüştür.
• Mustafa Satı Bey (1880-1968): Öğrenci merkezli öğretim, psikoloji bilginin önemliliği, çocuğun geçmiş deneyimlerine vurgu, soru-cevap tekniği gibi konularda görüşleri var.
• Ethem Nejat (1882-1921): Milli duygulara dayalı beden, müzik, el sanatları ve tarım derslerine ağırlık verilmesi gerektiğini savunmuş, ezberci eğitime karşı çıkmıştır.
• İsmail Hakkı Baltacıoğlu (1886-1978): Modern pedagoji fikrinin temsilcilerindendir, eğitimde uygulamanın önemi, topluma karşı sorumluluk duygusu geliştirme, sadeleştirilmiş programlar ve ders kitapları için görüşler sunmuştur.
• İsmail Hakkı Tonguç (1893-1960): Atatürk'ün eğitim anlayışının temelinde, pratik, kullanılabilir ve amaçlı eğitim vurgusu vardır, köylerde eğitim kurumlarını görüşmüş, köylü ve toplumsal eğitime vurgu yapmıştır.
• Nusret Köymen (1903-1964): Eğitim sosyolojisinin amaçları, öğretmenlerin eğitim yoluyla topluma hizmet etme becerilerinin geliştirilmesi, eğitimin toplumun bütününe ulaşması, halk eğitimine vurgu yapmıştır.
• Nurettin Topçu (1909-1975): Öğrenmenin çıraklık ve deneyim temelli olması, öğrenme süreçlerin insan yaşamındaki anlamı üzerine görüşlere sahiptir.
• Mümtaz Turhan (1908-1969): Milli bilinç ve millet varlığının korunması üzerine görüşler sunmuş, eğitimde kültürel öğeler ve batı'dan alınan bilgilerin korunması gerektiğini savunmuştur.

Kaynaklar

• Eğitim sosyolojisinin ve temsilcilerin kaynakları gösterilmektedir