Türkiye Anayasası Değişiklikleri 1924-1961
33 Questions
1 Views

Choose a study mode

Play Quiz
Study Flashcards
Spaced Repetition
Chat to Lesson

Podcast

Play an AI-generated podcast conversation about this lesson

Questions and Answers

Cumhuriyetçilik ile hangi diğer ilke 1937'de benimsenmiştir?

  • Kapitalizm
  • Milliyetçilik (correct)
  • Monarşi
  • Feodalizm

24 Aralık 1952'de anayasanın hangi özelliği geri getirilmiştir?

  • Bağımsızlık kelimesinin kaldırılması
  • Karışık dil yapısı
  • Orijinal dil (correct)
  • Sadeleştirilmiş dil

Çok partili siyasi hayata geçiş, hangi dönemde olmuştur?

  • 1930
  • 1945 (correct)
  • 1960
  • 1950

Tek dereceli seçim sistemi hangi tarihte benimsenmiştir?

<p>1945 (B)</p> Signup and view all the answers

Aşağıdaki ilkelerden hangisi 1937'de anayasa ile kabul edilmiştir?

<p>Milliyetçilik (C)</p> Signup and view all the answers

Yasama yetkisi hangi organa aittir?

<p>TBMM (B)</p> Signup and view all the answers

Aşağıdakilerden hangisi Türkiye Cumhuriyeti'nin devlet anlayışını tanımlar?

<p>Sosyal hukuk devleti (C)</p> Signup and view all the answers

Millet egemenliği nasıl kullanılır?

<p>Yetkili organlar aracılığıyla (A)</p> Signup and view all the answers

Aşağıdakilerden hangisi Türkiye Cumhuriyeti'nin temel ilkelerinden biri değildir?

<p>Sınırsız egemenlik (C)</p> Signup and view all the answers

Başkomutanlık kim tarafından temsil edilir?

<p>Cumhurbaşkanı (D)</p> Signup and view all the answers

1924 Anayasası döneminde hangi hüküm Anayasa'dan çıkarılmıştır?

<p>Devletin dini İslam’dır. (A)</p> Signup and view all the answers

1928 yılında Anayasa'dan hangi hüküm çıkarılmıştır?

<p>Dini emirleri TBMM yerine getirir. (D)</p> Signup and view all the answers

1924 Anayasası'nda çıkarılan yemin metnindeki hangi kelime kaldırılmıştır?

<p>'vallahi' (C)</p> Signup and view all the answers

1924 Anayasası döneminde Anayasa'nın dindeki hükmü ne şekilde değiştirilmiştir?

<p>Devletin dini İslam’dır. hükmü Anayasa’dan çıkarılmıştır. (D)</p> Signup and view all the answers

1924 Anayasası'nda yapılan değişikliklerin genel amacı ne olmuştur?

<p>Devletin laikleşmesini sağlamak (C)</p> Signup and view all the answers

Hangi yapılanma, Anayasa'da anayasal bir kuruluş olarak yer almıştır?

<p>Devlet Planlama Teşkilatı (C)</p> Signup and view all the answers

Temel hak ve özgürlüklerin kullanımında karşılaşılan genel sınırlandırma nedenleri nelerdir?

<p>Toplumsal güvenlik (C)</p> Signup and view all the answers

Hangi kuruluş, temel hak ve özgürlüklerin sınırlandırılmasına dair düzenlemeler yapmaktadır?

<p>Anayasa Mahkemesi (D)</p> Signup and view all the answers

Devlet Planlama Teşkilatı'nın Anayasa'da yer almasının amacı nedir?

<p>Kamu politikalarını belirlemek (B)</p> Signup and view all the answers

Temel hak ve özgürlüklerin kötüye kullanılmasını önlemek için hangi yaklaşım benimsenmiştir?

<p>Genel sınırlandırma (C)</p> Signup and view all the answers

1961 Anayasası ile kabul edilen kuvvetler ayrılığı ilkesi hangi özelliği taşır?

<p>Kuvvetler ayrılığı ilk kez uygulanmıştır. (C)</p> Signup and view all the answers

1961 Anayasası'na göre yasama organının yapısı nasıldır?

<p>İki meclisten oluşan bir yapıya sahiptir. (C)</p> Signup and view all the answers

Millet Meclisi, kaç milletvekilinden oluşmaktadır?

<p>450 milletvekili (A)</p> Signup and view all the answers

1961 Anayasası'nın getirdiği yeniliklerden biri aşağıdakilerden hangisidir?

<p>Milletin egemenliği yetkili organlar aracılığıyla kullanılır. (A)</p> Signup and view all the answers

Parlamenter sistem, 1961 Anayasası ile nasıl bir değişiklik göstermiştir?

<p>Tüm unsurlarıyla birlikte kabul edilmiştir. (B)</p> Signup and view all the answers

Anayasa Mahkemesinde hangi değişiklik 2010 yılında gerçekleştirilmiştir?

<p>Yedek üyeliğe son verilmesi (C)</p> Signup and view all the answers

2010 yılında Anayasa Mahkemesine hangi hak tanınmıştır?

<p>Bireysel başvuru hakkı (B)</p> Signup and view all the answers

Aşağıdakilerden hangisi 2010 yılındaki yargı yoluna açılmış olan cezalar arasında yer almaz?

<p>Ödül verme (A)</p> Signup and view all the answers

Anayasa Mahkemesinin yapısı 2010 yılında nasıl değiştirilmiştir?

<p>İki Bölümden oluşması (B)</p> Signup and view all the answers

Aşağıdakilerden hangisi Anayasa Mahkemesinin kararları dışındaki kararlarına karşı yargı yolunun açılmasına dair doğru bir ifadeye karşılıktır?

<p>Tüm kararlar yargı yolu açıktır. (D)</p> Signup and view all the answers

Signup and view all the answers

<h1>=</h1> <h1>=</h1> Signup and view all the answers

Signup and view all the answers

Flashcards

1924 Anayasası'nda Yapılan Değişiklikler

1924 Anayasası'nda yapılan değişiklikler, Türkiye'nin seküler bir devlete dönüşümünde önemli bir rol oynamıştır.

1928 Yılında Yapılan Değişiklikler

1928 yılında yapılan değişiklikler, Anayasa'dan İslam diniyle ilgili bazı maddelerin çıkarılmasıyla sonuçlanmıştır. Bu değişiklikler, laikliğin daha da güçlendirilmesi ve dinin siyasi alandan ayrılmasının bir göstergesidir.

"Devletin dini İslam’dır." hükmünün çıkarılması

1928 yılında Anayasa'dan çıkarılan "Devletin dini İslam’dır." hükmü, laikliğin temel prensiplerinden birini ifade ediyordu.

Yemin metninden "vallahi" kelimesinin çıkarılması

Milletvekilleri ve Cumhurbaşkanının yemin metninden "vallahi" kelimesinin çıkarılması, dini etkilerin azaltılması ve laikliğin güçlendirilmesi amacını taşıyordu.

Signup and view all the flashcards

"Dini emirleri TBMM yerine getirir." hükmünün çıkarılması

"Dini emirleri TBMM yerine getirir." hükmünün çıkarılması, Anayasa'nın laik bir karaktere kavuşmasının bir göstergesidir.

Signup and view all the flashcards

Kuvvetler Ayrılığı

1961 Anayasası ile ilk kez Türk siyasetinde uygulanmaya başlanmıştır. Bu sistemde, yasama, yürütme ve yargı yetkileri bağımsız organlar tarafından yürütülür.

Signup and view all the flashcards

Parlamenter Sistem

1961 Anayasasında ilk kez tüm özellikleriyle yer almıştır. Hükümet, parlamentoya karşı sorumludur ve parlamento tarafından seçilen bir başbakan tarafından yönetilir.

Signup and view all the flashcards

İki Meclisli Yasama

1961 Anayasasına göre, Türk yasama organı, iki meclisli bir yapıdadır.

Signup and view all the flashcards

Millet Meclisi Üye Sayısı

1961 Anayasası, Millet Meclisi'nin 450 milletvekilinden oluştuğunu belirtmiştir.

Signup and view all the flashcards

Millet Meclisi

Millet Meclisi, genel oy ile seçilen 450 milletvekili tarafından oluşturulan yasama organıdır.

Signup and view all the flashcards

Atatürk İlkeleri

Cumhuriyetçilik, milliyetçilik, halkçılık, laiklik, devletçilik ve inkılapçılık gibi ilkeler, Türkiye Cumhuriyeti devletinin temel felsefesi ve yönetim sistemini oluşturur.

Signup and view all the flashcards

Çok Partili Siyasi Hayat

Birden çok siyasi partinin özgürce seçimlere katılabildiği ve hükümet kurabildiği bir siyasi sistem.

Signup and view all the flashcards

Tek Dereceli Seçim Sistemi

Seçmenlerin tek bir oy kullanma hakkına sahip olduğu, milletvekili seçilen kişilerin bireysel olarak oy aldıkları sistem.

Signup and view all the flashcards

1937 Anayasa Değişikliği

1937 yılında, Anayasa'nın dili sade ve anlaşılır bir şekilde düzenlendi.

Signup and view all the flashcards

1945 Türkiye Siyasi Tarihi

1945'te başlayan çok partili sistem, Türkiye'de siyasi yaşamı kökten değiştirerek farklı siyasi görüşlerin yarışmasını sağladı.

Signup and view all the flashcards

Genel Sınırlama Nedenleri

Anayasa'da belirtilen temel hak ve özgürlükleri sınırlandırmak için kullanılan nedenleri ifade eder. Örneğin, kamu düzeni, milli güvenlik veya başkalarının haklarının korunması gibi nedenler, temel hak ve özgürlüklere sınırlama getirilmesini gerektirebilir.

Signup and view all the flashcards

Temel Hak ve Özgürlüklerin Kötüye Kullanımı

Anayasa'da temel hak ve özgürlüklerin kötüye kullanımı engellenmek istenir. Bu, hakların kötüye kullanılmaması için bazı sınırlamalar getirilmesi anlamına gelir.

Signup and view all the flashcards

Diyanet İşleri Başkanlığı'nın Anayasal Statüsü

Anayasa'da Diyanet İşleri Başkanlığı'nın yasal statüsü tanımlanmıştır. Artık Anayasa'da yer alan bir kurum olarak resmi bir statüye sahiptir.

Signup and view all the flashcards

Devlet Planlama Teşkilatı'nın Anayasal Statüsü

Devlet Planlama Teşkilatı, Anayasada önemli bir rol oynayarak, ülkenin ekonomik ve sosyal gelişimini planlayan bir kurum olarak kabul edilmiştir.

Signup and view all the flashcards

Egemenlik

Ülkenin yönetim hakkının kayıtsız şartsız millete ait olmasıdır. Yani, siyasi iktidarın kaynağı halktır.

Signup and view all the flashcards

Milletin Egemenliğin Kullanımı

Millet egemenliğini, seçtiği yetkili organlar aracılığıyla kullanır. Örneğin, yasama yetkisi TBMM'ye aittir.

Signup and view all the flashcards

Yasama Yetkisi

TBMM, ülkenin yasalarını çıkarma yetkisine sahiptir. Bu yetki kimseye devredilemez.

Signup and view all the flashcards

Devlet Anlayışı

Türkiye Cumhuriyeti, insan haklarına saygılı, demokratik, laik, sosyal bir hukuk devletidir.

Signup and view all the flashcards

Başkomutanlık

Cumhurbaşkanı, Türk Silahlı Kuvvetlerinin Başkomutanlığını temsil eder. Fakat Başkomutanlık, TBMM'nin manevi varlığından ayrılamaz.

Signup and view all the flashcards

YAŞ'ın kararlarına karşı yargı yolu

Yargıtay'ın verdiği kararlar dışında, Yüksek Seçim Kurulu'nun (YAS) kararlarına karşı mahkemelere başvurma hakkı sağlanmıştır.

Signup and view all the flashcards

Uyarma ve Kınama Cezalarına Karşı Yargı Yolu

Uyarma ve kınama gibi disiplin cezaları verilen kamu görevlileri, mahkemelere başvurarak bu cezaların iptalini isteyebilirler.

Signup and view all the flashcards

Anayasa Mahkemesi'nin Bölümleri

Anayasa Mahkemesi, kararlar alırken iki farklı bölümden oluşur: Genel Kurul ve Bölüm.

Signup and view all the flashcards

Anayasa Mahkemesi'ne Bireysel Başvuru

Vatandaşlar, Anayasa Mahkemesi'ne bireysel başvuruda bulunarak hak ihlalleri hakkında şikayet edebilirler.

Signup and view all the flashcards

Anayasa Mahkemesi'nde Yedek Üyelik

Daha önce Anayasa Mahkemesinde bulunan yedek üyelik sistemi kaldırılmıştır.

Signup and view all the flashcards

Study Notes

1924 Anayasası Değişiklikleri

  • 1928'de "Devletin dini İslam'dır" maddesi Anayasa'dan çıkarıldı.
  • 1928'de milletvekilleri ve Cumhurbaşkanı yemin metninden "vallahi" kelimesi çıkarıldı.
  • 1930'da "Dini emirleri TBMM yerine getirir" hükmü çıkarıldı.
  • 1933'te kadınlar belediye seçimlerine katılma hakkı kazandı (seçme-seçilme).
  • 1933'te kadınlar muhtarlık seçimlerine katılma hakkı kazandı (seçme-seçilme).
  • 1934'te kadınlar genel seçimlerde milletvekili seçme ve seçilme hakkına sahip oldu.
  • 1934'te seçmenlik yaşı 18'den 22'ye yükseltildi.
  • 1937'de CHP programındaki altı ilke (Cumhuriyetçilik, milliyetçilik, laiklik, halkçılık, devletçilik, inkılapçılık) Anayasa'ya eklendi.
  • 1945'te Anayasa'nın dili sadeleştirildi ve 24 Aralık 1952'de orijinal haline getirildi.

1961 Anayasası

  • 27 Mayıs 1960 darbesi sonrasında hazırlandı.
  • Kurucu Meclis tarafından hazırlandı ve 6 Ocak 1961'de göreve başladı.
  • 9 Temmuz 1961'de yapılan halk oylamasında %61,5 oy ile kabul edildi.
  • Türkiye'de ilk kez halk oylaması yapıldı.
  • 1961 Anayasası ilk halkoylaması ile yürürlüğe giren anayasaydı.
  • 1982 Anayasası'nda da halk oylaması yapıldı. İlk halk oylaması olan 1961 Anayasası sürekli bir usul olmadığı için 1982 Anayasası'nda süreklilik sağlanmıştır.
  • 1982, 1987, 1988, 2007, 2010 ve 2017 yıllarında Anayasa değişiklikleri için halk oylamasına gidildi.
  • 1988 yılındaki halk oylamasında anayasa kabul edilmedi.
  • Türkiye'de toplam 7 referandum yapıldı. 5'i anayasa değişikliği, 2'si anayasa kabulü içindir.

1961 Anayasası Özellikleri

  • Kuvvetler ayrılığı ilkesi ilk kez kabul edildi.
  • Parlamenter sistem ilk kez tüm unsurlarıyla kabul edildi.
  • Yasama yetkisi iki meclise (Millet Meclisi ve Cumhuriyet Senatosu) verildi.
  • Hükümet Millet Meclisine karşı sorumlu tutuldu.
  • Yürütme görevi Cumhurbaşkanı ve Bakanlar Kuruluna aitti.
  • Cumhurbaşkanı Meclis tarafından seçildi ve görev süresi 7 yıldır.
  • Bakanlar Kurulu Başbakan ile bakanlardan oluşuyordu.
  • Temel hak ve özgürlüklere ilişkin hükümler önemliydi. 3 kategorede (kişi, sosyal ve ekonomik, siyasi haklar) sıralanmışlardı
  • Anayasa Mahkemesi kuruldu.
  • Yargıtay, Danıştay, Uyuşmazlık Mahkemeleri, Askeri Yargıtay yüksek mahkemeler olarak yer aldı.
  • Diyanet İşleri Başkanlığı ilk defa anayasada yer aldı (1924'te kuruldu).
  • Devlet Planlama Teşkilatı (DPT) anayasada belirtildi.
  • Yüksek Seçim Kurulu anayasa ile düzenlendi.

1971-1973 Anayasa Değişiklikleri

  • Yürütme güçlendirildi (Bakanlar Kurulu'na Kanun Hükmünde Kararname çıkarma yetkisi verildi).
  • Meclisin gensoru yetkisi sınırlandı.
  • Sıkıyönetim ilan sebepleri artırıldı.
  • MGK'nın rolü güçlendirildi.
  • Askeri Yüksek İdare Mahkemesi ve DGM kuruldu.

Temel Hak ve Hürriyetler

  • Temel hak ve özgürlüklerin sınırlandırılmasına ilişkin hükümler getirildi.
  • Memurların sendika kurma hakkı kısıtlandı.
  • Üniversitelerin özerkliği sınırlandırıldı.
  • TRT'nin özerkliği kaldırıldı.
  • Anayasa Mahkemesi sadece Anayasa değişikliklerinin şeklini kontrol edebilir hale geldi.
  • Yüksek Savcılar Kurulu kuruldu.
  • Siyasi partilere hazine yardımı yapılması düzenlendi.

1982 Anayasası

  • Askeri müdahale sonrası hazırlandı, halkoylaması ile onaylandı.
  • Kurucu Meclis, Milli Güvenlik Konseyi ve Danışma Meclisinden oluşuyordu.
  • İnsan hakları ve demokrasi vurgusu yapıldı.
  • Parlamenter sistem değil, rasyonalize edilmiş parlamenter sisteme geçiş sağlandı.
  • Siyasi partiler ve seçim sistemi konusunda değişiklikler yapıldı.
  • Cumhurbaşkanlığı yetkileri güçlendirildi.
  • İki meclisli sistem kaldırıldı ve tek meclisli sistem kuruldu.
  • Cumhurbaşkanına TBMM seçimlerini yenileme yetkisi verildi.
  • 10'dan 20'ye çıkarılan Meclis üyelik sayısı ile siyasi partilere yapılan sınırlamalar.
  • Anayasa değişikliği yetkisi 3/5 çoğunluğa getirildi.
  • Yürütme organının güçlendirilmesi (anayasanın ilk halinde hükümet parlamenter sistem, 2017’de Cumhurbaşkanlığı hükümet sistemi oldu.)
  • Devlet Denetleme Kurulu (İlk defa) ve Hakimler ve Savcılar Kurulu kuruldu.
  • Olağanüstü hal ve sıkıyönetim hükümleri getirildi.

1982 Anayasası'nda Yer Alan Önemli Kurumlar

  • Anayasa Mahkemesi, Yargıtay, Danıştay, Uyuşmazlık Mahkemesi, Sayıştay, Yüksek Seçim Kurulu, Milli Güvenlik Kurulu ve Diğer ilgili Kurumlar.

1961 ve 1982 Anayasaları Karşılaştırma

  • Her iki anayasa askeri müdahalelerden sonra hazırlanmış ve halkoylaması ile kabul edildi.
  • Her iki kurucu mecliste de bir askeri ve bir sivil kanat bulunuyordu.

Studying That Suits You

Use AI to generate personalized quizzes and flashcards to suit your learning preferences.

Quiz Team

Related Documents

1924 Anayasası Değişiklikleri PDF

Description

Bu quiz, Türkiye Cumhuriyeti'nin 1924 ve 1961 Anayasası'ndaki önemli değişiklikleri ele almaktadır. Anayasa'da kadın hakları, laiklik ve dinin devletteki yeri gibi kritik konulara dair gelişmeler incelenmektedir. Bilgilerinizi sınamak için bu quiz'e katılın!

More Like This

Turkish Constitution: Parliamentary Functions
1 questions

Turkish Constitution: Parliamentary Functions

FortunateHawkSEye9183 avatar
FortunateHawkSEye9183
Turkish Constitution Article 83-87 Quiz
7 questions

Turkish Constitution Article 83-87 Quiz

FortunateHawkSEye9183 avatar
FortunateHawkSEye9183
1923 Constitution of Turkey
12 questions

1923 Constitution of Turkey

LovingLyre avatar
LovingLyre
Anayasa Hukuku - Temel Hak ve Hürriyetler
30 questions

Anayasa Hukuku - Temel Hak ve Hürriyetler

MarvelousEmpowerment8883 avatar
MarvelousEmpowerment8883
Use Quizgecko on...
Browser
Open
Browser
Browser