Түрк Кагандыгынын Негизделиши жана Ийгиликтери

Podcast

Play an AI-generated podcast conversation about this lesson

Questions and Answers

Истеми жакшы салык төлөгөн өлкөлөргө кандай өлкөлөр кирет?

Кытай (correct)

Византия

Иран (correct)

Рим

Ким 575-жылы дүниөдөн өткөн?

Таспар каган

Шах Хосров

Тарду Боке каган

Истеми (correct)

Түрк кагандыгындагы кандар арасында бийлик үчүн күрөш качан башталды?

575-жылдан кийин (correct)

581-жылдан кийин

590-жылдан кийин

576-жылдан кийин

Түрк кагандыгы кайсы жылы эки кагандыктын бөлүнүшүнө алып келди?

603-жыл Signup and view all the answers

Ким Батыш Түрк кагандыгын башкарып турган?

Таспар каган Signup and view all the answers

Түрк кагандыгынын ички саясатында кандай кырдаал орун алды?

Ич кесилиштери Signup and view all the answers

Он ок эли кимдерден турат?

Беш уруу Signup and view all the answers

Түрк кагандыгынын мурасчысы ким болду?

Тарду Боке каган Signup and view all the answers

Кайсы жылы византиялыктар Боспорду Түрк кагандыгынан бошотуп алышты?

590-жыл Signup and view all the answers

Түрк кагандыгынан Кытай шылтоо менен келишкен салыкты кандай династияга баш кошуп алынды?

Суй Signup and view all the answers

Ким Илиг-каган Бумындын агасы болуп, бийликке келген?

Истеми Signup and view all the answers

Истеми каганга кандай титул берилген?

он уруунун каганы Signup and view all the answers

550-жылдарда Түрк кагандыгы эмне менен алек болчу?

эфталиттерге каршы согуш Signup and view all the answers

Истеми каган жана Ирандын шахы Хосров Ануширванд арасында эмнеден улам чатак чыккан?

Салыктар боюнча талаш Signup and view all the answers

Кандай шаар турганда каган ордосу жайгашкан?

Теңир-Тоодо Signup and view all the answers

555-жылы түрк жана ирандык союз кандай максатта түзүлгөн?

Эфталиттерге каршы Signup and view all the answers

Ирандын шахы Хосров Ануширванд кандай талаптарга баш ийбейт?

Салыктын төлөмдөрүнө Signup and view all the answers

Истеми кагандыктан кийин кимдер ижарачылык кылган?

Бумындын туугандары Signup and view all the answers

Кайсы окуядан кийин түрк, ирандык элчилер ортосундагы абал татаалданган?

Элчилердин уулануы Signup and view all the answers

Истеми каган кандай территорияларды багындырууну ишке ашырган?

Орто Азия жана Казакстан Signup and view all the answers

Study Notes

Түрк Кагандыгынын Негизделиши

553-жылы Бумындын өлүмүнөн кийин анын иниси Истеми "он уруу каганы" болуп, батыш бөлүгүн башкарган.
Илиг-каган Мухан (553-572) чыгышта бийлик жүргүзүп, Түштүк Сибир менен Кытайды багындырган.
Истеми Орто Азияны эфталиттерден бошотуп, алардын титулун алган.
Истеминин кагандыгы Теңир-Тоодо болгон, бул жайгашуу соода жана дипломатиялык байланыштарды жеңилдеткен.

Истеми менен Ирандын Кагылышуусу

Ирандын Хосров Ануширван шаһы Истеминин кызына үйлөнгөн, бирок салт боюнча шах кагандын кичүү иниси болууга тийиш болгон.
Истеми эфталиттерден алынган салыкты Ирандан талап кылган, бул талап аткарылган эмес.
Элчилердин Иранда өлүмүнүн себеби түрктөрдүн Иранга каршы чыгышына алып келген.

Түрк Кагандыгынын Ийгиликтери

Түрктөр Византия менен Иранга каршы союз түзгөн.
576-жылы Турксанф Византияга кол салып, Боспорду жеңип алган.
580-жылы түрктөр Крымды басып алып, Херсонести курчаган.

Түрк Кагандыгынын Алсырашы

Истеминин өлүмүнөн (575-жылы) кийин кагандыктын ичинде бийлик үчүн күрөш башталган.
Төрт талапкер такка болгон талашып, бири-бири менен согушкан.
Истеминин мураскери Тарду Боке каган болгон (587-жылы), бирок уруулар арасындагы кармашуу токтогон эмес.
Түрк Кагандыгы алсырап , тышкы саясаты басаңдаган.

Түрк Кагандыгынын Экиге Бөлүнүшү

Кытайдын Суй династиясы (581-618) түрктөргө салык төлөөдөн баш тарткан.
Иран 588-жылы түрктөрдү Гератта жеңген.
590-жылы Византия Боспорду кайрадан өзүнө алган.
Тарду Бокенин өлүмүнөн кийин 603-жылы Түрк мамлекети Чыгыш жана Батыш кагандыктар болуп бөлүнгөн.
Кыргызстандын тарыхы Батыш Түрк Кагандыгы менен байланыштуу, бул кагандык "Он ок эли" деп аталган.

"Он Ок Эли"

"Он ок эли" Теңир-Тоонун жергиликтүү эли болгон.
"Нушиби" конфедерациясы Сыр-Дарыядан Чүй суусуна чейинки аймакты ээлеген (беш уруу).
"Дулу" конфедерациясы Чүйдөн Алтай менен Жунгарияга чейинки аймакты ээлеген (беш уруу).
Батыш Түрк Кагандыгына Чыгыш Түркстан, Орто Азиянын дыйканчылыкка ыңгайлуу жерлери, Арал бою, Түштүк Казакстан кирген.

Studying That Suits You

Use AI to generate personalized quizzes and flashcards to suit your learning preferences.

Description

Бул тест Түрк Кагандыгынын тарыхына, анын негизделишине, Иран менен болгон кагылышуусуна жана жетишкендиктерине арналган. Истеми кагангын 553-жылдан бери кандай өзгөрүүлөргө дуушар болгондугун баалоого мүмкүнчүлүк берет.