Tuiscint Fóineolaíochta - 10ú Rang
80 Questions
2 Views

Choose a study mode

Play Quiz
Study Flashcards
Spaced Repetition
Chat to Lesson

Podcast

Play an AI-generated podcast conversation about this lesson

Questions and Answers

Cad is brí le 'tuiscint fóineolaíochta'?

  • Fuaim na n-ainmfhocal (correct)
  • Cumas tuisceana ag baint le leabhair
  • Cumas scríbhneoireachta freagraí
  • Eolas faoi litriú agus rím (correct)

Is é 'díochódú' an próiseas a chiallaíonn 'seasann litir le haghaidh fuaim'.

True (A)

Ainmnigh dhá scil tuisceana atá féideartha maidir le foghlaim teanga.

tuar, ceistiúchán

Is é ______ na scileanna a chuireann ar chumas páistí scileanna teanga a aistriú.

<p>bunn- inniúlacht choiteann</p> Signup and view all the answers

Comhoiriúnachta na scileanna teanga le feidhmeanna:

<p>Cumas léitheoireachta = Treoshuíomh Scileanna tuisceana = Tuar Straitéisí Oideolaíochta = Obair bheirte Gnásanna cló = Poncaíocht</p> Signup and view all the answers

Cad is brí le 'straitéisí foghlama'?

<p>Foghlaim de ghlanmheabhair agus úsáid foclóra (C)</p> Signup and view all the answers

Is é 'an chluiche teanga' sampla de theagasc atá éifeachtach ag múinteoirí.

<p>True (A)</p> Signup and view all the answers

____ céim a bhaineann le húsáid foclóra i dteanga éagsúla.

<p>Straitéisí foghlama</p> Signup and view all the answers

Céard is brí le 'idirghníomhaíocht thaitneamhach'?

<p>Rólimirt nó cluiche (D)</p> Signup and view all the answers

Múintear feasacht fónaice sa tréimhse réamhchumarsáide.

<p>True (A)</p> Signup and view all the answers

Cad iad na stráitéisí a úsáidtear chun na páistí a chur I mbun aithrise?

<p>Scéalta, amhrain, nósmhaireachtaí laethúla, agus súgradh.</p> Signup and view all the answers

Is éard atá i gceist le _____ fóineolaíochta, an fheasacht a bhíonn ag duine ar struchtúr fuaime.

<p>feasacht</p> Signup and view all the answers

Comhoiriúnachtaí na fuaimeanna i nGaeilge agus i mBéarla:

<p>buachaill = bouncy bhí = very mhám = way teach = k</p> Signup and view all the answers

Cén é a úsáidtear chun na fuaimeanna a mhúineadh le linn ceacht?

<p>Luaschartaí (D)</p> Signup and view all the answers

Ní mhoillíonn páistí a foghlaim fuaime na litreacha céanna i nGaeilge agus i mBéarla.

<p>False (B)</p> Signup and view all the answers

Conas a mhúineann múinteoir na fuaimeanna nua i gceacht?

<p>Líonann sé/sí an t-am foirfe in aiseanna na fuaimeanna trí mhodúil, samplaí, agus athrá.</p> Signup and view all the answers

Cad é an chéad chéim i gceacht Gaeilge?

<p>Spreagadh (C)</p> Signup and view all the answers

Is é 'réamháisnéis na hAimsire' an t-ainm a thugtar ar an gcluiche ina gcuireann na páistí múnlaí aimsire faoi bhráid an ranga.

<p>True (A)</p> Signup and view all the answers

Cad atá i gceist le 'an ghrian ag taitneamh'?

<p>Tá an ghrian ag éirí, agus tá an aimsir grianmhar.</p> Signup and view all the answers

Tá sé ag _____ i dtaobh aimsire.

<p>cur báistí</p> Signup and view all the answers

Comhoiriúnacht a dhéanamh idir na cineálacha aimsire agus a n-ainmneacha:

<p>Fluich = Tá sé ag cur báistí Grianmhar = Tá an ghrian ag taitneamh Gaoithe = Tá sé gaoitheach Fuarchruaidh = Tá sé ag cur sneachta</p> Signup and view all the answers

Cén t-aistriú atá oiriúnach le 'multilingual displays'?

<p>Taispeántais ilteangacha (D)</p> Signup and view all the answers

Is é 'Comhchuir chuige' a bhaineann le gníomhaíochtaí ilteangacha.

<p>True (A)</p> Signup and view all the answers

Cad a chiallaíonn 'Páistí ag úsáid teanga' i gcomhthéacs an ghnóthachta teanga?

<p>Páistí ag léamh, ag labhairt, ag éisteacht nó ag scríobh.</p> Signup and view all the answers

Cén siollaíocht a bhaineann leis na gnáthfhocail a mholtar a úsáid i gcuraclam teanga?

<p>Focail ardmhinicíochta (B)</p> Signup and view all the answers

Is cuid de na curaclam teanga a bhíthar ag baint úsáide as pictiúir shoiléire chun tuiscint a chothú.

<p>True (A)</p> Signup and view all the answers

Cad atá i gceist le 'léitheoireacht roinnte'?

<p>Is é léitheoireacht roinnte nuair atá daltaí ag léamh le múinteoir, i mbeirteanna, nó i ngrúpaí.</p> Signup and view all the answers

Céard a chiallaíonn F, F & F i gcomhthéacs an ionchuir teanga?

<p>Fuaimeanna, Focal, Focail</p> Signup and view all the answers

Match the following reading strategies with their descriptions.

<p>Léitheoireacht léirithe = Múnlóireacht le ról an mhúinteora Léitheoireacht faoi threoir = Éisteacht agus cabhrú le daltaí Léitheoireacht neamhspleách = Léamh le haghaidh pléisiúir Léitheoireacht roinnte = Comhoibriú i ngrúpa le múinteoir</p> Signup and view all the answers

Cén tasc a mholtar chun tuiscint a thuilleadh atá ag baint le hábhar agus téama?

<p>Léigh agus dean nasc (A)</p> Signup and view all the answers

Níl aon bhaint ag 'treisiú' le tascanna atá á dhéanamh tar éis na tréimhse cumarsáide.

<p>False (B)</p> Signup and view all the answers

Cad é an sprioc a bhaineann le 'fócas ar fhoirm na teanga'?

<p>Feabhas a chur ar gramadach, litriú, comhréir, agus foghraíocht.</p> Signup and view all the answers

Cad é an chéad chéim sa phróiseas múinteoireachta filíochta?

<p>Taispeántas le taifead (B)</p> Signup and view all the answers

Bíonn páistí ag foghlaim go h-éifeachtach i ngan fhios dóibh féin.

<p>True (A)</p> Signup and view all the answers

Cad iad na gutaí leithne?

<p>a, o, u</p> Signup and view all the answers

Bíonn scileanna __________ á bhforbairt ag baint úsáide as an bhfilíocht.

<p>cuimhne</p> Signup and view all the answers

Match na samplaí le grúpaíodh i nGaeilge:

<p>Ólaim = Briathra san A.L théídí beag = Aidíacht tar éis an ainmhfhocal leaba = Litriú le 'ea' isteach = Fhoghraíocht 'ch'</p> Signup and view all the answers

Cén straitéis foghlama a mholtar chun píosa a scríobh?

<p>Féach, Abair, Clúdaigh, Scríobh, Seiceáil (C)</p> Signup and view all the answers

Níl aon ról ag prehrannadh i múineadh na Gaeilge.

<p>False (B)</p> Signup and view all the answers

Is é an __________ atá ag na páistí nuair a chanann siad píosa filíochta.

<p>muinín</p> Signup and view all the answers

Cad é an chéad chéim sa phróiseas 'teanga ó bhéal'?

<p>Éisteacht (B)</p> Signup and view all the answers

Is éard atá i gceist le 'féinmheasúnú' marcanna a thabharfaidh an múinteoir.

<p>False (B)</p> Signup and view all the answers

Cén fáth a dtugtar 'aiseolas ceartaitheach' don pháiste?

<p>Chun cabhrú leis na botúin a cheartú agus a fhoghlaim.</p> Signup and view all the answers

Sa chéim 3, oibríonn tú le do __________ chun botúin a cheartú.

<p>páirtí</p> Signup and view all the answers

Comhoibrigh na céimeanna i gcoibhinn leis na gníomhartha a bhaineann leo:

<p>Céim 1 = Éisteacht Céim 2 = Éisteacht agus scríobh Céim 3 = Oibriú le do pháirtí Céim 4 = Éisteacht leis an sliocht iomlán Céim 5 = Féinmheasúnú</p> Signup and view all the answers

Cad é an príomhthasc a dhéantar i gCéim 2?

<p>Scríobh amach an méid a chloistear (D)</p> Signup and view all the answers

Níl an comhoibriú tábhachtach sa phróiseas scríbhneoireachta.

<p>False (B)</p> Signup and view all the answers

Cad é an phríomhghné a churtear béim ar i dteagasc na scríbhneoireachta?

<p>Cumarsáid agus brí an phíosa.</p> Signup and view all the answers

Cad is brí le 'Tréimhse Iarchumarsáide' i dteagasc na teanga?

<p>Treisiú teanga agus athchúrsaíocht (B)</p> Signup and view all the answers

Is é an t-ábhar amháin a bhaineann le 'Ionchur Teanga' na focail a mhúintear.

<p>False (B)</p> Signup and view all the answers

Cad a chiallaíonn 'Comhtháthú' i gcomhthéacs na teanga?

<p>Sna gníomhaíochtaí a bhaineann le hÉisteacht, labhairt, léamh, agus scríobh.</p> Signup and view all the answers

Is é an __________ a dhéanann an múinteoir chun na páistí a chur ag léamh.

<p>cur chuige</p> Signup and view all the answers

Cén gníomh atá á bhaint le 'Tascanna' i dteagasc na Gaeilge?

<p>Cur síos a thabhairt ar scéal (C), Ag léamh le chéile (D)</p> Signup and view all the answers

Bíonn an múinteoir ag múineadh an sprioctheanga trí mheán an sprioctheanga.

<p>True (A)</p> Signup and view all the answers

Cad é an ceist atá le freagairt ag 'Ceist Fócais'?

<p>Beidh an freagra sa téacs.</p> Signup and view all the answers

Comhoiriúnacht na straitéisí le na céimeanna:

<p>Léigh &amp; Léargas = Deis chun tuiscint a léiriú Éisteacht = Comharthaí teanga a thuigbheáil Cur chuige = Tascanna a chur ar fáil Treisiú = Athchúrsáil teanga</p> Signup and view all the answers

Cén chuid de na scileanna atá á gcomhtháthú le múineadh an cheoil?

<p>Comhtháthú nádúrtha idir Gaeilge agus ceol (C)</p> Signup and view all the answers

Cén straitéis tuisceana a bhaineann le ceisteanna mar 'Cén fáth?' agus 'Conas?'?

<p>Léitheoireacht faoi Threoir (D)</p> Signup and view all the answers

Is é 'Léitheoireacht Léirithe' nuair a léann an múinteoir an scéal os ard go h-eaglais?

<p>False (B)</p> Signup and view all the answers

Is é 'Ionchur Teanga Nua' an gcéim deireanach i struchtúr an cheachta Gaeilge.

<p>False (B)</p> Signup and view all the answers

Ainmnigh dhá chuid atá i gceist le 'Cur Chuige don Léitheoireacht'.

<p>Léitheoireacht Léirithe agus Léitheoireacht Roinnte</p> Signup and view all the answers

Cad iad na cúiseanna a gcuireann 'treisiú' tacaíocht le foghlaim na ndaltaí?

<p>Tacaíonn 'treisiú' le bunú tuisceana agus le daingniú na foghlama trí thascanna beaga.</p> Signup and view all the answers

Céim a bhaineann le __________ i gceacht léitheoireachta is ea 'Dul Siar'.

<p>Athbhreithniú</p> Signup and view all the answers

____ is é an sprioc a bhaineann le 'fócas ar fhoirm na teanga'.

<p>gramadach</p> Signup and view all the answers

Céard is dócha a chuireann pictiúir shoiléire tacaíochta isteach?

<p>Feabhsaíonn sé tuiscint (D)</p> Signup and view all the answers

Cén straitéis a úsáideann múinteoirí chun suim a mhúscailt i gceacht léitheoireachta?

<p>Spreagadh (B)</p> Signup and view all the answers

Comhoiriúnachtaí a dhéanamh idir na céimeanna sa struchtúr an cheachta Gaeilge:

<p>Spreagadh = Múscail suim sa cheacht Dul Siar = Athbhreithniú ábhar tábhachtach Ionchur Teanga Nua = Foclóir agus Frásaí Treisiú = Tasc beag chun foghlaim a dhaingniú</p> Signup and view all the answers

Comhoiriúnnaigh na straitéisí le cur síos orthu:

<p>Léigh agus déan nasc = Nasc idir téacsanna nó leis an saol.</p> Signup and view all the answers

Níl aon tábhacht ag baint le spéis na ndaltaí sa téacs a léamh.

<p>False (B)</p> Signup and view all the answers

Cuirtear béim ar chomhtháthú na foghlama ceoil agus Ghaeilge le chéile.

<p>True (A)</p> Signup and view all the answers

Cad é an chéad chéim le haghaidh 'Dul Siar' sa phróiseas léitheoireachta?

<p>Scéal a léamh arís</p> Signup and view all the answers

I gceacht léitheoireachta, bíonn __________ ag daltaí le labhairt, éisteacht, nó scríobh.

<p>úsáid teanga</p> Signup and view all the answers

Cén fáth a mholtar an fhilíocht mar straitéis oideolaíochta chun an Ghaeilge a mhúineadh?

<p>Tugann sé muinín do pháistí (B)</p> Signup and view all the answers

Glactar le botúin mar chuid lárnach den phróiseas foghlama sa Ghaeilge.

<p>True (A)</p> Signup and view all the answers

Cad iad na healaíona cumarsáideacha a úsáidtear chun an Ghaeilge a mhúineadh?

<p>Agallaimh, cluichí teanga, drámaíocht, físeáin, scéalaíocht, filíocht.</p> Signup and view all the answers

Is é __________ an cur chuige a bhaineann le húsáid theanga mar ghnáth theanga bheo.

<p>an Cur Chuige Cumarsáideach</p> Signup and view all the answers

Comhoiriúnachtaí na samplaí le léirithe tacaíochta:

<p>Taispeántas le taifead = Múinteoir &amp; Rang Iomlán ag canadh Rang Iomlán os ard = Rang Iomlán le Geáitsíochtaí Cómórtas na nGrúpaí = Duine Aonair le Micreafón</p> Signup and view all the answers

Cén gné tábhachtach atá ag baint le foirm na teanga i gceacht Gaeilge?

<p>Béim ar chumarsáid (C)</p> Signup and view all the answers

Ní mholtar freastal ar ghrúpaí éagsúla mar straitéis múinteachta le haghaidh foghlama teanga.

<p>False (B)</p> Signup and view all the answers

Cad is brí le 'foirm na teanga'?

<p>Is é an struchtúr agus na riachtanais teanga atá ag teastáil le cumarsáid a dhéanamh.</p> Signup and view all the answers

Flashcards

Idirghníomhaíocht thaitneamhach

Gníomhaíochtaí a fhágann go mbíonn spraoi agus taitneamh ag páistí, agus a spreagann iad a bheith páirteach.

Aithrise

Nuair a dhéanann páistí iarracht gníomhaíochtaí nó fuaimeanna a chóipeáil ó dhaoine eile.

Feachtas Fónaice

An próiseas a mhúineann do pháistí na fuaimeanna atá ag baint le litreacha, ionas gur féidir leo focail a léamh agus a scríobh.

Sainmhíniú de Fheasacht Fóineolaíochta

An tuiscint atá ag duine ar na fuaimeanna a dhéanann suas teanga, lena n-áirítear siollaí, rím, agus fuaimeanna tosaigh agus deiridh.

Signup and view all the flashcards

Fóinéimí

Na fuaimeanna bunúsacha a dhéanann suas teanga.

Signup and view all the flashcards

Cén uair a mhúintear Feachtas Fónaice?

Múintear Feachtas Fónaice sa tréimhse réamhchumarsáíde, sula dtosaíonn páistí ag léamh.

Signup and view all the flashcards

Difríochtaí idir fuaimeanna na Gaeilge agus an Bhéarla

Tá difríochtaí idir na fuaimeanna a úsáideann litreacha sa Ghaeilge agus sa Bhéarla; uaireanta b’fhéidir go mbeadh an litir chéanna ag déanamh fuaim éagsúil

Signup and view all the flashcards

Fuaimeanna gan a bheith sa Bhéarla

Tá roinnt fuaimeanna sa Ghaeilge nach bhfuil sa Bhéarla.

Signup and view all the flashcards

An bhun-inniúlacht choiteann

Is é an bhun-inniúlacht choiteann an bhunús na scileanna teanga a fhoghlaimíonn páistí i dteanga amháin agus is féidir leo a úsáid i dteangacha eile.

Signup and view all the flashcards

Tuiscint Fóineolaíochta

Is éard atá i gceist le tuiscint fónólacht ná an tuiscint a bheith agat ar na fuaimeanna i dteanga, lena n-áirítear fuaimeanna, fónéim, rím agus litriú.

Signup and view all the flashcards

Díochódú

Is éard atá i gceist le díochódú ná an tuiscint a bheith agat ar cad is ionann litreacha agus fuaimeanna, agus conas a úsáidtear iad i bhfocail agus in abairtí.

Signup and view all the flashcards

Gnásanna Cló

Is iad gnásanna cló na rialacha agus na coinbhinsiúin a úsáidtear i léitheoireacht agus i scríbhneoireacht, mar shampla teideal leabhair, ainm an údair agus uimhir an leathanaigh.

Signup and view all the flashcards

Cumas Léitheoireachta

Cuimsíonn cumas léitheoireachta scileanna mar treoshuíomh, a ligeann do dhuine aithint cé acu an taobh clé nó an taobh deas de leathanach atá agus conas a léann sé nó sí síos an leathanach.

Signup and view all the flashcards

Eolas Coincheapúil

Is éard atá i gceist le heolas coincheapúil ná an tuiscint a bheith agat ar bhrí na focail, na coincheapa agus na smaointe a chuirtear i láthair.

Signup and view all the flashcards

Scileanna Tuisceana

Is iad scileanna tuisceana na scileanna a chabhraíonn leat tuiscint a fháil ar an ábhar a léann tú, lena n-áirítear tuar agus ceistiúchán.

Signup and view all the flashcards

Seánraí

Is iad seánraí na cineálacha éagsúla téacsanna a léann agus a scríobhann daoine, mar shampla, téacs ar an nguthán, suíomh Idirlín agus leabhar gan focal.

Signup and view all the flashcards

Treisiú

Tasc beag a chuireann leis an bhfoghlaim agus a thugann deis do na páistí an teanga a athchúrsáil.

Signup and view all the flashcards

Focail Ard-Mhinicíochta

Focail a úsáidtear go minic sa teanga agus a bhfuil gá leo chun tuiscint a fháil ar na téacsanna.

Signup and view all the flashcards

Fuaimeanna na Gaeilge

Na fuaimeanna a dhéanann suas an teanga agus a chabhraíonn le páistí focal a léamh agus a scríobh.

Signup and view all the flashcards

Poncaíocht

Na comharthaí a úsáidtear sa scríbhneoireacht chun an chiall a shoiléiriú.

Signup and view all the flashcards

Comhréir Aitheanta

Struchtúr nó patrún ar leith a bhíonn ag téacsanna, a chabhraíonn le tuiscint a fháil ar an scéal.

Signup and view all the flashcards

Léitheoireacht Léirithe

An múinteoir ag léamh an téacs os ard agus ag míniú an chiall do na páistí.

Signup and view all the flashcards

Léitheoireacht Roinnte

Léamh an téacs le chéile, i ngrúpaí nó i mbeirteanna, agus an múinteoir ag tabhairt treoracha.

Signup and view all the flashcards

Léitheoireacht Neamhspleách

Na páistí ag léamh go neamhspleách agus ag baint taitneamh as an bhfoghlaim.

Signup and view all the flashcards

Cluiche- isteach sa bhosca

Cluiche a úsáidtear chun foghlaim teanga nua trí rudaí a chur isteach i mbosca agus iad a aithint i dteangacha éagsúla.

Signup and view all the flashcards

T2 & T3

Taispeántais a úsáidtear i múineadh teanga, áit a ndéantar an teanga nua a chur i láthair agus a chleachtadh in éineacht le teangacha eile.

Signup and view all the flashcards

Beirteanna Dúnta

Gníomhaíocht a dhéanann páistí ina mbeirteanna, áit a bhfuil deis acu oibriú le chéile agus an teanga a fhoghlaim.

Signup and view all the flashcards

Imealltais na Gaillimhe

Baile Gaeltachta agus ceantar Gaeltachta i gContae na Gaillimhe

Signup and view all the flashcards

Rannóg na Gaeilge

An rannóg den Chúirt Uachtarach a éist le cásanna a bhaineann leis an dlí Gaelach

Signup and view all the flashcards

Teanga agus leitheoireacht

An caidreamh dlúth atá idir an dá fhoghlaim, agus conas a chuireann an ceann ceann eile chun cinn.

Signup and view all the flashcards

Scrúduithe aistriúcháin

Cineál scrúduithe a mheasaeann scileanna aistriúcháin daoine

Signup and view all the flashcards

Aistriú scileanna

Bainistiú scileanna teanga a fhoghlaimítear in aon teanga amháin chuig teangacha eile

Signup and view all the flashcards

Cad é an buntáiste a bhaineann le filíocht don pháiste?

Cuireann filíocht muinín agus spreagadh ar pháistí tríd an teanga a mheabhrú agus a bheith cruthaitheach. Cuireann sé ar a gcumas píosaí móra teanga a aithris gan mórán iarrachta.

Signup and view all the flashcards

Céim 1: Taispeántas le taifead

Tá an chéim seo dírithe ar na páistí a chur isteach i saol na filíochta agus iad a chur ar a gcumas éisteacht leis an teanga agus leis na fuaimeanna. Is féidir é a dhéanamh trí éisteacht le trac ar an gCBI, ar dhlúthcheirníní, físeán nó múinteoir ag canadh.

Signup and view all the flashcards

Céim 7: Duine Aonair le Micreafón

Is é seo an chéim ina bhfuil na páistí in ann an fhilíocht a chanadh go neamhspleách agus gan cabhair ón múinteoir. Ba cheart dóibh a bheith in ann an fhilíocht a chanadh gan é a léamh.

Signup and view all the flashcards

Gramadach

Is éard atá i gceist le gramadach ná an riail a bhaineann le struchtúr na teanga. Is féidir samplaí de ghramadach a fháil sa bhfilíocht trí na briathra a aithint, mar shampla: 'Ólaim', 'Ithim', 'Téim'.

Signup and view all the flashcards

Comhréir

Is éard atá i gceist le comhréir ná an riail a bhaineann le struchtúr na habairte. Is féidir samplaí de chomhréir a fháil sa bhfilíocht tríd an aidíacht a aithint tar éis an ainmhfhocal, mar shampla: 'Théídí beag', 'Séacláíd the'

Signup and view all the flashcards

Litriú

Is éard atá i gceist le litriú ná an riail a bhaineann le scríobh na teanga. Is féidir samplaí de litriú a fháil sa bhfilíocht tríd an patrún 'ea' a aithint, mar shampla: 'beag', 'leaba', 'isteach'

Signup and view all the flashcards

Caol le caol agus leathan le leathan

Is é an riail seo a bhaineann le litriú agus a mhíníonn conas a úsáidtear gutaí i bhfocail. Gutaí leithne- a, o, u. Gutaí caola- I, e. 'Caol le caol' ciallaíonn go mbíonn guta caol le guta caol, agus 'leathan le leathan' ciallaíonn go mbíonn guta leathan le guta leathan.

Signup and view all the flashcards

Straitéis Foghlama: Féach, Abair, Clúdaigh, Scríobh, Seiceáil, Scríobh Arís

Is straitéis foghlama é seo a chuireann ar chumas na bpáistí an litriú a fhoghlaim. Féach ar an litir, Abair an fhuaim, Clúdaigh an litir, Scríobh an litir, Seiceáil an litriú, agus Scríobh an litir arís.

Signup and view all the flashcards

Cad é ‘teanga ó bhéal’?

Is é ‘teanga ó bhéal’ an teanga a úsáidtear laistigh den seomra ranga mar fhoirm chumarsáide, agus a spreagann idirghníomhaíocht idir na daltaí agus an múinteoir.

Signup and view all the flashcards

Cad iad na buntáistí a bhaineann le ‘éist agus scríobh’?

Cuireann ‘éist agus scríobh’ ar chumas daltaí scileanna Gaeilge a chomhtháthú, ó éisteacht go labhairt, scríobh agus léamh. Chomh maith leis sin, is féidir leis an múinteoir straitéisí éagsúla measúnaithe a úsáid.

Signup and view all the flashcards

Cad iad na príomh-thréithe a bhaineann le múineadh na scríbhneoireachta?

Is é aidhm mhúineadh na scríbhneoireachta ná go mbeidh tuiscint ag na daltaí ar an bhrí agus ar an gcuma ar théacsanna, thar ghramadach amháin. Cuimsíonn sé freisin an tábhacht a bhaineann le comhoibriú agus cruthaitheacht i scríbhneoireacht.

Signup and view all the flashcards

Cad iad na céimeanna a bhaineann le ‘éist agus scríobh’?

Tá cúig chéim ag ‘éist agus scríobh’: éisteacht leis an sliocht iomlán, éisteacht le gach abairt agus é a scríobh síos, botúin a cheartú, éisteacht leis an sliocht iomlán arís, agus an sliocht a cheartú agus féinmheasúnú a dhéanamh.

Signup and view all the flashcards

Cad iad na gnéithe a bhaineann le cur chuige na scríbhneoireachta sa seomra ranga?

Ba cheart go mbeadh tascanna scríbhneoireachta beaga ar fáil gach lá, ionas gur féidir le daltaí foclóir agus frásaí nua a fhoghlaim de réir a chéile. Tá sé tábhachtach freisin aiseolas ceartaitheach a thabhairt agus scafaill a sholáthar dá gcuid oibre.

Signup and view all the flashcards

Cén fáth go bhfuil comhtháthú tábhachtach i múineadh na Gaeilge?

Leis an gcomhtháthú, is féidir scileanna a fhoghlaimtear i dteangacha eile nó in ábhair eile a úsáid sa Ghaeilge, agus é sin a dhéanamh níos éifeachtaí.

Signup and view all the flashcards

Cad é an ról atá ag na botúin i bpróiseas an fhoghlama?

Is cuid riachtanach den phróiseas foghlama iad na botúin. Is féidir le múinteoirí aiseolas ceartaitheach a thabhairt do na daltaí chun cabhrú leo foghlaim ó na botúin.

Signup and view all the flashcards

Cad é an tábhacht a bhaineann le foclóir a mhúineadh go córasach?

Cuidíonn foclóir a mhúineadh go córasach le daltaí tuiscint níos fearr a fháil ar fhocail agus ar fhrásaí nua. Cabhraíonn sé freisin lena gcuid scileanna léitheoireachta agus scríbhneoireachta a fheabhsú.

Signup and view all the flashcards

Measúnú Fócas ar Fhoirm na Teanga

Sainmhíniú ar na gnéithe a bhaineann le measúnú ar fhoirm na teanga, lena n-áirítear gramadach, comhréir, poncúlacht, litriú agus foghraíocht.

Signup and view all the flashcards

Poncúlacht

Is éard atá i gceist le poncúlacht ná na comharthaí a úsáidtear sa scríbhneoireacht chun an chiall a shoiléiriú, mar shampla, coma, pointe, agus comhartha ceiste.

Signup and view all the flashcards

Foghraíocht

Is éard atá i gceist le foghraíocht ná an bealach a gcuirtear fuaimeanna le chéile, mar shampla, an difríocht idir 'b' agus 'bh'

Signup and view all the flashcards

Comhtháthú nádúrtha

Ciallaíonn sé seo go bhfuil naisc nádúrtha idir na hábhair staidéir éagsúla, mar shampla, idir Gaeilge agus ceol.

Signup and view all the flashcards

Amhráin Ghaeilge agus ceol Gaelach

Is féidir amhráin Ghaeilge a úsáid mar mhodh chun teanga a fhoghlaim nó chun an cultúr Gaelach a chur chun cinn.

Signup and view all the flashcards

Léigh agus Déan Nasc

An chumas nasc a dhéanamh idir an téacs agus ábhar eile, mar shampla scéalta eile, ábhair scoile nó saol an pháiste.

Signup and view all the flashcards

Treisiú (Tréimhse Iarchumarsáide)

Tasc beag a chuireann leis an bhfoghlaim agus a thugann deis do na páistí an teanga a athchúrsáil.

Signup and view all the flashcards

Ceartúcháin agus Aiseolas

Tugann an múinteoir aiseolas agus cabhraíonn sé le botúin a cheartú.

Signup and view all the flashcards

Cad is brí le 'straitéis oideolaíochta'?

Modh nó bealach atá deartha chun cabhrú le daoine foghlaim, í faoi chur i bhfeidhm chun rath a bhaint amach i gcothéacs foghlama.

Signup and view all the flashcards

Cén fáth a bhfuil filíocht chomh maith i gcothéacs an fhoghlama?

Tá roinnt buntáistí a bhaineann le filíocht, lena n-áirítear a chumas spreagadh agus taitneamh a thabhairt, agus cuimhne a fheabhsú go nádúrtha.

Signup and view all the flashcards

Cad iad na cineálacha cur chuige a bhaineann le filíocht a mhúineadh?

Is féidir le múinteoirí filíocht a mhúineadh trí éagsúlacht modhanna, ó thaispeántais le taifead go gníomhaíochtaí grúpaí agus ó chanadh go cómórtais.

Signup and view all the flashcards

Cad is brí le 'foirm na teanga'?

Is éard atá i gceist le foirm na teanga ná struchtúr na teanga, lena n-áirítear gramadach, litriú, agus comhréir.

Signup and view all the flashcards

Cén fáth a bhfuil sé tábhachtach díriú ar 'foirm na teanga'?

Tá sé tábhachtach do dhaltaí tuiscint a fháil ar fhoirm na teanga chun cumarsáid éifeachtach a dhéanamh agus chun tuiscint a fháil ar an teanga.

Signup and view all the flashcards

Conas is féidir 'foirm na teanga' a theagasc i gcothéacs an cheachta fhilíochta?

Is féidir foirm gramadaí, litriú, agus comhréire a mhúineadh le linn staidéir fhilíochta tríd an teanga a anailísiú agus tríd an gcuid seo a léiríonn an fhilíocht.

Signup and view all the flashcards

Cad is brí le 'cur chuige cumarsáideach'?

Is éard atá i gceist le 'cur chuige cumarsáideach' ná foghlaim a chur chun cinn tríd an teanga a úsáid i gcomhthéacs cumarsáideach, ar an bpointe boise go mbeadh ionchur ón múinteoir sa tús, agus go nglactar le botúin mar chuid den phróiseas.

Signup and view all the flashcards

Cad is brí le 'gnáth teanga bheo'?

Is éard atá i gceist le 'gnáth teanga bheo' ná teanga a úsáidtear sa saol laethúil i measc na ndaoine, i gcothéacsí éagsúla, agus a bhíonn á athrú agus á fhorbairt go leanúnach.

Signup and view all the flashcards

Ionchur Teanga

Is é an t-ábhar a chuirtear ar fáil do na páistí chun foghlaim, mar shampla scéalta, amhráin, nó cluichí.

Signup and view all the flashcards

Ceist Fócais

Ceist a chuirtear ar na páistí chun a gcuid tuisceana a thástáil agus chun cabhrú leo díriú ar an ábhar a fhoghlaim.

Signup and view all the flashcards

Straitéis Tuisceana

Modhanna a úsáidtear chun tuiscint a fháil ar an ábhar a fhoghlaimtear, mar shampla léamh go cúramach, athbhreithniú, nó cur síos ar an ábhar.

Signup and view all the flashcards

Comhtháthú

An próiseas a bhaineann le scileanna a fhoghlaimtear i dteangacha eile nó in ábhair eile a úsáid sa Ghaeilge.

Signup and view all the flashcards

Seicliosta don Cheacht

Liosta seiceála a chabhraíonn leis an múinteoir a fhíorú go raibh an cheacht rathúil agus go raibh na páistí in ann foghlaim.

Signup and view all the flashcards

An raibh spraoi ag baint leis an gceacht?

Ceist a fhiafraíonn an múinteoir chun a fhíorú go raibh an cheacht taitneamhach agus spreagúil do na páistí.

Signup and view all the flashcards

Ar ghlac gach dalta páirt sa cheacht?

Ceist a fhiafraíonn an múinteoir chun a fhíorú go raibh gach páiste rannpháirteach sa cheacht agus go raibh deis acu foghlaim.

Signup and view all the flashcards

Ar mhúin an múinteoir an sprioctheanga tríd an sprioctheanga?

Ceist a fhiafraíonn an múinteoir chun a fhíorú go raibh an múineadh iomlán tríd an Ghaeilge, gan Béarla a úsáid.

Signup and view all the flashcards

Study Notes

Irish Exam Prep - Week 2

  • "Interactive enjoyment" means engaging with children through activities like conversation, games, role-playing, or drama.
  • Strategies for oral expression include storytelling, songs, and everyday activities.
  • Planning a lesson starts with defining key points to communicate the subject.

Phonological Awareness in Primary Schools

  • Phonological awareness is the ability to recognize and understand the structure of speech sounds and syllables. This includes recognizing sounds, syllables, beginnings and endings of words, and phonemes (the smallest units of sound in a language).

Phonics

  • Young Irish students cannot correctly read Irish from the first stage.
  • Phonological awareness is taught in the pre-communication phase in conjunction with whole language learning (oral, reading, and writing).
  • Examples of Irish vowel sounds include "a," "e," "l," "o," "u," "á," "é," "í," "ó," and "ú."

Irish and English Phonetics

  • Create a list of Irish and English words or letters that have the same sounds. Example: "buachaill" and "bouncy."
  • Make a list that shows the same sounds using different letters. Example: "bhí" and "very/mham/way."
  • Create a list of Irish sounds not found in English. Example: "teach" (k) sound.

Irish Exam Prep - Week 3

  • Pedagogy involves the steps in teaching a subject.
  • Teacher language means teacher's phrases, questions, and examples when teaching sounds.
  • Lesson steps: Introducing a letter, modeling its sound, repeating the sound, introducing related sounds, repeating those sounds, and illustrating the sound with objects.

Irish Exam Prep - Week 4

  • Transfer of language skills is the ability to apply language skills from one language to another.
  • Core competence is the basic language ability kids have in their first language and can apply when learning a second one.

Irish Exam Prep - Week 5

  • Engagement/Stimulation/motivation focuses on exciting the student's interest in the teaching of Irish.
  • Going back returning to previous, and relevant, important topic material.
  • New language input introducing new words, phrases, or grammatical structures.

Irish Exam Prep - Week 6

  • Interactive learning/collaboration methods are activities that get students to interact with each other.
  • Assessment/evaluation means checking if the students understand or can use their skills properly.

Irish Exam Prep - Week 7

  • Instructional/Learning procedures means describing how the teacher transfers language learning skills and strategies to other languages. This would include using the whole class, paired work, or individual tasks depending on the language/material/subjects that are being taught

Irish Exam Prep - Week 8

  • Motivation/Excitement/Engagement techniques which highlight the importance of language in other areas.
  • Oral language focus the teacher needs to provide activities that improve oral communication skills in the students.

Irish Exam Prep - Week 9 and 10

  • Methods that include using dictation are described from the teacher's point of view/ perspective.
  • Different teaching strategies for improving writing skills and using feedback are outlined.

Studying That Suits You

Use AI to generate personalized quizzes and flashcards to suit your learning preferences.

Quiz Team

Related Documents

Irish Flashcards Quiz Exam PDF
Irish Exam Prep PDF

Description

Sa quiz seo, beidh tú ag scrúdú do thuiscint ar fhóineolaíocht agus ar na stráitéisí foghlama a bhaineann le teangacha. Cuirfidh na ceisteanna dúshlán ort chun na scileanna tuisceana atá riachtanach do fhoghlaim na teanga a chur san áireamh. Bí réidh le haghaidh a lán ceisteanna suimiúla!

More Like This

Rhyming Words: Importance and Examples
12 questions

Rhyming Words: Importance and Examples

CheeryWerewolf avatar
CheeryWerewolf
Phonological Awareness in Reading
14 questions

Phonological Awareness in Reading

MerryMinimalism avatar
MerryMinimalism
Phonological Awareness Quiz
21 questions

Phonological Awareness Quiz

FearlessElm8510 avatar
FearlessElm8510
Phonological Development Milestones
41 questions

Phonological Development Milestones

SupremeJadeite8436 avatar
SupremeJadeite8436
Use Quizgecko on...
Browser
Open
Browser
Browser