Tinea Pedis dhe Onikomikoza

• Dermatofitozat janë infeksione nga funget që prekin zonat e keratinizuara të trupit, si shtresa korneale e lëkurës, folikujt e qimeve dhe thonjtë.
• Dermatofitet vendosen në zona të pasura me keratine dhe ushqehen me të.
• Llojet më të shpeshta të fungeve janë Epidermophyton, Microsporum dhe Trichophyton.
• Dermatofitozat ndahen në Tinea Corporis, Tinea Cruris, Tinea Pedis, Tinea Unguium, Tinea Capitis dhe Tinea Barbae, bazuar në vendndodhjen e zonave të infektuara.
• Mënyrat e transmetimit përfshijnë kontaktin nga një njeri në tjetrin, nga kafshët te njeriu dhe nga terreni te njeriu.
• Imuniteti i ulur është një faktor predispozues për infeksion.

Tinea Corporis

• Manifestimi përfshin shfaqjen e erupsioneve rrethore në lëkurë me ngjyrë të kuqe që deskuamojnë.
• Zona qëndrore e erupsioneve është më e zbehtë se kufijtë, të cilët janë lehtësisht të ngritur.
• Evolucioni i lezioneve është nga qendra në periferi, duke shkaktuar prurit.
• Preken tipikisht ekstremitetet, trungu dhe rrallë disa zona të fytyrës.
• Mikroorganizmat gjenden normalisht në lëkurë dhe në ambientin rrethues, por lëkura dhe sistemi imunitar kontrollojnë proliferimin e shprehur të fungeve.
• Në kushte të favorshme, mikroorganizmat sillen si oportunistë, duke shfrytëzuar dobësimin e imunitetit, duke u shumuar dhe invaduar lëkurën.
• Shfaqen më shpesh në zonën me pilozitet të ulur të këmbëve dhe duarve, dhe trungut, por pa prekur lëkurën e trashë të duarve, këmbëve dhe rajonit inguinal.
• Transmetohet përmes objekteve të infektuara dhe kontaktit të drejtpërdrejtë me personat e infektuar.
• Transmetohet duke përkëdhelur dhe prekur zonat e infektuara të kafshëve, dhe gjatë ekspozimit për një kohë të gjatë në një terren me dermatofite.
• Faktorët predispozues përfshijnë infeksionet e shpeshta në periudhën e fund-pranverës dhe në verë, higjienën e ulët, veshjet e ngushta, trajtimin me antibiotikë ose kortizonikë, kemioterapinë, kequshqyerjen dhe diabetin.
• Diagnoza vendoset nëpërmjet pamjes klinike të lezionit dhe ekzaminimit citologjik.
• Nëpërmjet një lame deskuamohet zona e lezionit dhe verehet prania e hifeve në mikroskop.
• Trajtimi përfshin terapi topike me kremëra, solucion ose xhel me përmbajtje Mikonazoli ose Klotrimazoli (aplikuar dy herë në ditë për tre javë) dhe terapi sistemike me terbinafine në rrugë orale (1 tabletë/ditë për 7 ditë).

Tinea Barbae

• Është një infeksion mykotik që prek sipërfaqen e lëkurës së fytyrës dhe qafës në zonat ku janë të pranishme qimet (mjekra dhe mustaqet)
• Prek më së shumti meshkujt adultë.
• Shkakton lezione sipërfaqësore unazore eritematoze që deskuamohen, dhe ndonjëherë infeksioni shkon më thellë dhe prek folikulin e qimes.
• Prekja e folikulit të qimes indukton një përgjigje inflamatore, duke shkaktuar cikatrizim dhe mungesë të qimeve në zonën e prekur.
• Shfaq prurit.
• Transmetohet nga personi në person përmes kontaktit me lëkurën e prekur, nga kafshët te njeriu, ose nga autoinokulimi nga prania e një onikomikoze ose tinea pedis.
• Faktorët predispozues janë frekuentimi i vendeve me shumë njerëz, higjiena e ulët personale, përdorimi i përbashkët i jastëkëve, briqeve të rrojes, krehërit apo objekteve të tjera të kontaminuara.
• Ka qenë më e shpeshtë në të kaluarën dhe njihet ndryshe si "pruriti i berberit".
• Jetesa në zona të nxehta dhe me lagështirë kontribuon në shfaqjen e infeksionit.
• Paraqiten zona eritematoze dhe prekje e folikujve me elemente papulo-pustulozë.
• Diagnoza bazohet në vlerësimin klinik dhe citologjik.
• Mjekimi është topik, por shpesh shoqërohet me mjekim sistemik (griseofulvina, 1 tabletë/ditë në rrugë orale për 3 javë).
• Në raste më të rënda përdoret mjekim IV me terbinafike ose itrakonazol.

Tinea Capitis

• Është një infeksion fungal që prek skalpin, shkaktuar kryesisht nga gjinitë Trichophyton dhe Microsporum.
• Këto gjini parazitojnë në strukturat e keratinizuara të lëkurës, si shtresa korneale e epidermës dhe folikujt e qimeve.
• Është shumë ngjitëse dhe mund të shfaqet dhe në formë epidemie.
• Shkaktohet nga kontakti i drejtpërdrejtë nga personi në person ose nga kafshët te njeriu.
• Është e shpeshtë te fëmijët në moshë shkollore.
• Manifestohet me humbje të lëkurës me zona dhe ka një periudhë inkubimi prej 14 ditësh.
• Ka formë të rrumbullakët dhe dimensione të ndryshme, duke shfaqur eritema me deskuamim kutan të thatë dhe ndonjëherë reaksion inflamator.
• Shfaq prurit në lëkurë.
• Në zonat e prekura të lëkurës, qimet verehen të holla dhe këputen në traumën më të vogël.
• Mund të shoqërohet me deskuamim si në formë zbokthi dhe ndonjëherë formohen pustula që lënë pas cikatrice, duke bërë që qimet të mos shfaqen më në këto zona.
• Diagnoza vendoset nëpërmjet ekzaminimit klinik dhe citologjik.
• Trajtimi është me terapi sistemike me antimykotikë dhe ndonjëherë përdoren kortizonikë topikë për të lehtësuar pruritin.

Tinea Pedis (Këmba e Atletit)

• Është mykoza më e përhapur.
• Shkaktohet nga funget Trichophyton saprofiti që proliferojnë në kushte nxehtësie dhe lagështie.
• Kanë predispozitë ata që përdorin çorape dhe këpucë me materiale jo transpirante.
• Mund të shfaqet edhe te ata që kanë zakon të lajnë shpesh këmbët dhe nuk i thajnë siç duhet.
• Shfaqet më shpesh te meshkujt në moshë të madhe dhe te atletët.
• Lekura verehet e skuqur, me deskuamim, hiperkeratozë, erë të rëndë, prurit, vezikula në pjesën plantare të këmbës dhe çarje të lëkurës.
• Kuadri klinik mund të ndërlikohet me mbivendosje të infeksioneve bakteriale.
• Rekomandohet ndjekja e rregullave higjienike, larja dhe tharja e këmbëve dhe gishtërinjve.
• Rekomandohet aplikimi i substancave antiseptike në këpucë, në këmbë dhe në çorape.
• Diagnoza vendoset nëpërmjet klinikës dhe ekzaminimit citologjik të marrë nga lezioni në këmbë i pacientit.
• Mjekimi rekomandohet me antimikotikë topikë dhe në rastet e vështira rekomandohen antimikotikë oralë dhe disa cikle antibiotikësh për mbivendosjet bakteriale.
• Mikonazoli aplikohet 2 herë në ditë (mbidozimi mund të shkaktojë reaksione hipersensibiliteti, djegie dhe prurit të lokalizuar).
• Klotrimazoli aplikohet 3 herë në ditë, dhe në rast inflamacioni të shprehur mund të trajtohet duke shtuar betametazonë.

Tinea Cruris

• Është një infeksion mikotik që prek shtresën sipërfaqësore të lëkurës në rajonin inguinal.
• Shkaktohet nga funget e gjinisë Trichophyton.
• Është më e shpeshtë te meshkujt se te femrat.
• Zakonisht shfaqet në verë, pas një episodi djersitjeje të shprehur.
• Infeksioni favorizohet nga ambienti i ngrohtë dhe i lagësht.
• Faktorë të tjerë përfshijnë veshjet e ngushta, aktivitetin sportiv, obezitetin dhe gjendjet e imunodeprimuara.
• Klinikisht, verehen zona të rrumbullakëta me kufij eritematozë që kanë tendencë të deskuamohen dhe kanë formën e unazave.
• Shfaq prurit.
• Mund të shfaqet dhe dhimbje në rast mbivendosjeje bakteriale si pasojë e kruajtjes me thonjtë.
• Shfaqet fillimisht në rrëzë të kofshës, në rajonin inguinal dhe rajonin perianal.
• Diagnoza vendoset nëpërmjet shfaqjeve klinike, ku ndryshe nga Candida te meshkujt, lezionet janë të mirekufizuara dhe nuk përhapen në nivelin e skrotumit dhe të penisit.
• Infektimi bëhet përmes shkëmbimit të rrobave, peshqirëve, çarçafëve, briqkut, dhe në ndonjë rast edhe përmes kontaktit seksual, shumë rrallë nga kontakti me kafshët apo me ambientin e jashtëm.
• Mjekimi bëhet nëpërmjet mjekimit me antimikotikë topikal (aplikuar 2 herë në ditë deri 10 ditë pas largimit të lezionit) si terbinafine, mikokonazole, clotrimazole, ketokonazole, dhe antimikotikë oralë si Itraconazole për 3 javë.
• Parandalimi përfshin tharjen e mirë të rajonit inguinal pas dushit, veshje intime prej pambuku, evitimin e përdorimit të objekteve personale të njerëzve të tjerë dhe rënia në peshë.

Onikomikozat

• Janë infeksione fungale te thonjve dhe janë shumë të shpeshta.
• Mund të prekin një thua ose disa.
• Zakonisht fillon me ndryshimin e ngjyrës së thoit, dhe me kalimin e kohës mund të ekzistojë rreziku që thoi të dëmto

Ky material mbulon shenjat klinike, faktorët predispozues, diagnozën dhe trajtimin e Tinea Pedis (këmba e atletit) dhe onikomikozës (infeksionin e thonjve). Ai gjithashtu trajton faktorët e rrezikut, simptomat dhe rekomandimet për parandalimin e përhapjes së këtyre infeksioneve fungale.