Tıbbi Biyoloji: RNA Transkripsiyonu
23 Questions
5 Views

Choose a study mode

Play Quiz
Study Flashcards
Spaced Repetition
Chat to lesson

Podcast

Play an AI-generated podcast conversation about this lesson

Questions and Answers

Hücrede genetik bilginin kullanımı nasıl gerçekleşir?

Hücrede genetik bilgi, öncelikle replikasyon ile eşlenir ve yavru hücrelere taşınır. Daha sonra bu bilgi transkripsiyon ve translasyon adımlarını geçirerek hücrenin canlılık faaliyetlerini sürdürmesini sağlar.

Santral dogma kuramı, DNA'daki genetik bilginin hücrede nasıl kullanıldığını gösterir. Hangi sıra doğru bir şekilde bu süreci açıklar?

  • Replikasyon → Translasyon → Transkripsiyon
  • Transkripsiyon → Replikasyon → Translasyon
  • Replikasyon → Transkripsiyon → Translasyon (correct)
  • Translasyon → Replikasyon → Transkripsiyon

    • Transkripsiyon sırasında RNA sentezinde kullanılan kalıp olarak DNA'nın her iki ipliği kullanılır.

    False

    RNA transkripti kalıp olan DNA ipliği ile aynı diziyi taşır.

    <p>False</p> Signup and view all the answers

    Transkripsiyon ve translasyon süreçlerinin gerçekleşmesi için hangi iki ana işlem gereklidir?

    <p>Transkripsiyon ve translasyon, DNA'daki genetik bilginin protein sentezinde kullanılması için gerekli iki temel adımdır.</p> Signup and view all the answers

    Transkripsiyonun temel mekanizması prokaryotik ve ökaryotik hücrelerde aynı mıdır?

    <p>Transkripsiyonun temel mekanizması aynıdır, ancak ökaryotik hücrelerde çok daha karmaşık ve düzenlidir.</p> Signup and view all the answers

    Ökaryotik hücrelerde, transkripsiyonu ______ proteinler ile etkileşimi etkiler.

    <p>histon</p> Signup and view all the answers

    Ökaryotik hücrelerde transkripsiyonu başlatmak için hangi faktörler gereklidir?

    <p>Ökaryotik hücrelerde transkripsiyonu başlatmak için RNA polimeraz II'nin yanı sıra transkripsiyon faktörlerine ihtiyaç vardır.</p> Signup and view all the answers

    Transkripsiyonun keşfi, biyokimyager Roger Kornberg’in 2006 Kimya Nobel Ödülüne layık görülmesine yol açmıştır. Bu çalışmada Roger Kornberg hangi konuda önemli bir keşfe imza atmıştır?

    <p>Roger Kornberg, ökaryotik hücrelerde transkripsiyonun moleküler mekanizmasını açıklamıştır, yani DNA'dan RNA'ya bilgi geçişinin nasıl gerçekleştiğini keşfetmiştir.</p> Signup and view all the answers

    Aşağıdaki RNA polimeraz tiplerini, ökaryotik hücrelerde sentezledikleri RNA türleri ile eşleştirin.

    <p>RNA Polimeraz I = Büyük rRNA'lar (28S, 18S ve 5.8S) RNA Polimeraz II = mRNA öncül transkripleri ve bazı snRNA'lar (küçük nükleer) RNA Polimeraz III = tRNA'lar ve küçük rRNA (5S) ve bazı snRNA'lar RNA Polimeraz IV = Mitokondriyal RNA sentezinden sorumlu</p> Signup and view all the answers

    Transkripsiyonun üç aşaması nelerdir? Kısaca açıklayın.

    <p>Transkripsiyonun üç aşaması: başlatma, uzama ve sonlanmadır. Başlatmada RNA polimeraz, DNA'ya bağlanarak transkripsiyonu başlatır. Uzamanın RNA polimeraz, DNA ipliğini kullanarak RNA'yı sentezler. Sonlanmada ise transkripsiyon durdurulur ve RNA açığa çıkar.</p> Signup and view all the answers

    E. coli'de transkripsiyon, ______ enzim kompleksinin görev aldığı üç aşamada gerçekleşir: başlatma, uzama ve sonlanma.

    <p>RNA polimeraz</p> Signup and view all the answers

    Transkripsiyon başlatma aşamasında RNA polimeraz, DNA'nın hangi bölgesine bağlanır?

    <p>Transkripsiyon başlatma aşamasında, RNA polimeraz, genin önünde yer alan promotor sekansına bağlanır.</p> Signup and view all the answers

    Uzama aşamasında, RNA polimeraz, DNA kalıp dizisine komplementer bir [blank] molekülü sentezler.

    <p>RNA</p> Signup and view all the answers

    Sonlanma aşamasında RNA polimerazın DNA'dan ayrılmasını ve RNA transkriptinin serbest kalmasını sağlayan faktör nedir?

    <p>Sonlanma aşamasında, RNA polimerazın DNA'dan ayrılmasını ve RNA transkriptinin serbest kalmasını sağlayan faktör, DNA'nın özel bir sonlandırma dizisidir.</p> Signup and view all the answers

    Ökaryotik hücrelerde transkripsiyonu etkileyen, DNA ve histon proteinlerinin arasındaki etkileşimin evrimsel önemini kısaca açıklayın.

    <p>Ökaryotik hücrelerde DNA'nın histonlarla etkileşimi, DNA'nın paketlenmesi ve kompakt bir şekilde organizasyonunu sağlar. Bu etkileşim, hem DNA'nın hasardan korunmasını, hem de transkripsiyonun düzenlenmesini sağlar.</p> Signup and view all the answers

    Ökaryotik hücrelerde transkripsiyonu artıran, promotor dizisinin öncesinde yer alan Enhancer dizileri, DNA sarmalının yapısını değiştirerek transkripsiyon faktörlerinin bağlanmasını kolaylaştırır.

    <p>True</p> Signup and view all the answers

    Prokaryotik ve Ökaryotik transkripsiyonun en önemli farklarından biri nedir?

    <p>Prokaryotik hücrelerde transkripsiyon ve translasyon aynı bölgede gerçekleşirken, ökaryotik hücrelerde bu iki işlem ayrı bölmelerde gerçekleşir. Prokaryotik hücrelerde transkripsiyon çekirdekte, translasyon ise sitoplazmada gerçekleşir.</p> Signup and view all the answers

    Revers transkriptaz enzimi, hangi süreçte önemli rol oynar ve hangi organizmalarda bulunur?

    <p>Revers transkriptaz enzimi, RNA'dan DNA sentezini yöneten bir enzimdir. Bu enzim genellikle retrovirüslerde bulunur ve DNA sentezini sağlayarak, virüsün kalıtsal materyalinin konak hücrenin genomuna entegre olmasını sağlar.</p> Signup and view all the answers

    Antibiyotikler, bakteriyal enfeksiyonların tedavisinde kullanılan ilaçlardır. Bazı antibiyotikler, RNA sentezini inhibe ederek etki gösterir. Rifampisin'in etki mekanizmasını açıklayın.

    <p>Rifampisin, prokaryotik RNA polimerazın beta alt ünitesine bağlanarak, ilk fosfodiester bağının oluşumunu engeller ve transkripsiyonun başlamasını önler. Bu antibiyotik, tüberküloz tedavisinde etkilidir.</p> Signup and view all the answers

    Aktinomisin D, ökaryotik DNA ipliğine bağlanarak RNA polimerazın ilerlemesini engeller. Bu antibiyotik hangi hastalığın tedavisinde kullanılmıştır?

    <p>Aktinomisin D, tümör kemoterapisinde kullanılan ilk antibiyotiktir.</p> Signup and view all the answers

    Bir polipeptid zinciri üreten DNA/RNA parçasına ne denir?

    <p>Bir polipeptid zinciri üreten DNA/RNA parçasına <em>sistron</em> denir.</p> Signup and view all the answers

    Ökaryotik hücrelerde her bir gen için tek bir mRNA transkripti üretilirken, prokaryotik hücrelerde bir mRNA transkripti birden fazla genin genetik bilgisini taşıyabilir.

    <p>True</p> Signup and view all the answers

    Study Notes

    Tıbbi Biyoloji: RNA Transkripsiyonu

    • RNA transkripsiyonu, DNA'daki genetik bilgiyi kullanarak canlılık faaliyetlerini sağlamak için gerekli olan protein sentezi sürecinin ilk adımıdır.
    • DNA'daki protein kodlayan bölümler ve tRNA/rRNA dizilerinin transkriptleri yapılır.
    • Sadece DNA'nın tek bir ipliği kalıp olarak kullanılır.
    • Oluşan RNA transkripti, kalıp olmayan DNA ipliğiyle aynı diziye sahiptir ancak T bazları yerine U içerir.
    • RNA polimeraz enzimi, RNA zincirini 5' ila 3' yönünde sentezler.

    Hücrede Genetik Bilginin Kullanımı

    • DNA'daki genetik bilgi, replikasyon ile eşlenir ve yavru hücrelere taşınır.
    • Hücre, bu bilgileri transkripsiyon yoluyla mRNA'ya dönüştürür.
    • mRNA, translasyon yoluyla protein moleküllerine (amino asit zincirlerine) dönüştürülür.

    Santral Dogma Şema

    • DNA, replikasyon ile çoğalır ve yavru hücrelere taşınır.
    • DNA'nın bir bölümü, transkripsiyonda mRNA'ya kopyalanır.
    • mRNA, translasyonla proteini oluşturmak için ribozomlar tarafından kullanılır.
    • Bu süreç, DNA'daki genetik bilginin protein sentezi için nasıl kullanıldığını gösteren santral dogma kuramını açıklar.

    Prokaryotik/Ökaryotik Transkripsiyon ve Translasyon

    • Prokaryotik ve ökaryotik transkripsiyon ve translasyon süreçleri benzerliklerine rağmen mekanizmalarda bazı farklılıklar vardır.
    • Prokaryotlarda transkripsiyon ve translasyon aynı sitoplazmada gerçekleşir, ökaryotlarda ise transkripsiyon çekirdekte translasyon sitoplazmada gerçekleşir.
    • Ökaryotik transkriptler, intronların çıkarılmasını içeren bir işlemden (işleme) geçerken prokaryotlarda bu işlem yoktur.

    Transkriptom

    • Bir hücrede/hücre popülasyonunda/organizmada, belirli bir gelişim aşaması veya fizyolojik durum için, genom tarafından herhangi bir zamanda üretilen tüm RNA moleküllerinin tam setidir.

    Transkripsiyonun Moleküler Elemanları

    • RNA polimeraz enzimi: RNA zincirini 5' ila 3' yönünde sentezler.
    • Transkripsiyon birimi: Transkripsiyonun gerçekleştiği DNA bölümü.
    • Promotor dizisi: RNA polimerazın bağlanıp transkripsiyonu başlattığı bölge.
    • Terminatör dizisi: Transkripsiyonun sonlanma sinyal dizisi.
    • Topoizomeraz enzimi: DNA'nın süper kıvrımlarını açar.

    Prokaryotik ve Ökaryotik RNA Polimeraz Enzimlerinin Ortak Özellikleri

    • Kalıp DNA ipliğine ihtiyaç duyar.
    • Gen dizisinin önündeki başlama sinyal dizisine (promotor) ihtiyaç duyarlar.
    • dNTP yerine NTP kullanırlar (ATP, GTP, UTP ve CTP).
    • Mg2+ iyonu gereklidir.
    • Primere ihtiyaç duymazlar.
    • Hata düzeltme (proofreading) aktivitesi yoktur.

    Prokaryotik RNA Polimeraz

    • mRNA, rRNA ve tRNA transkriptlerini tek bir RNA polimeraz enzim kompleksi üretir.
    • Komplekse holoenzim denir (a2 b b's alt ünitelerinden oluşur).
    • s (sigma) alt ünitesi promotor dizisini tanır ve RNA polimeraz kompleksi DNA'ya bağlanır;
    • Transkripsiyondan sonra kompleksten ayrılır.
    • Geriye kalan kısım (a2 b b') ana enzimdir.
    • Farklı ortam koşullarında farklı genlerin transkripsiyonunu sağlayan farklı sigma faktörleri vardır (Sigma70, Sigma32, Sigma60).

    Ökaryotik RNA Polimerazlar

    • Farklı RNA'ların sentezi farklı RNA polimerazlar tarafından yapılır
    • RNA Pol I, büyük rRNA'ları (28S, 18S ve 5.8S); RNA Pol II, mRNA öncül transkriptleri ve bazı snRNA'ları (küçük nükleer) sentezler
    • RNA Pol III, tRNA'ları ve bazı snRNA'ları (küçük nükleer) sentezler
    • RNA Pol IV, Mitokondriyal RNA sentezinden sorumludur.
    • Transkripsiyon faktörleri, transkripsiyona katılırlar.

    Ökaryotik Genlerin Transkripsiyonu

    • Ökaryotik transkripsiyon, prokaryotik transkripsiyona benzer aşamalara sahiptir ancak daha komplekstir.
    • DNA-histon etkileşimi (histonların asetilasyonu ve deasetilasyonu) transkripsiyonu etkiler.
    • Promotor dizinin önündeki enhacer dizileri transkripsiyonda önemli rol oynar.

    E. coli Transkripsiyonu

    • Üç aşamada gerçekleşir: Başlangıç, Uzaman ve Sonlanma.
    • DNA'daki başlama ve sonlanma bölgeleri vardır
    • RNA polimeraz, DNA'yı açar ve ona komplementer RNA molekülünü 5'ten 3' yönünde sentezler.
    • RNA transkripti, kalıp olmayan DNA ipliği ile aynı bilgiye sahiptir, ancak U içerir.

    RNA Başlangıç, Uzama ve Bitiş Aşamaları

    • Başlangıç: RNA polimeraz genin promotor dizisine bağlanır.
    • Uzama: RNA polimeraz DNA'yı açar ve ona komplementer RNA molekülünü sentezler.
    • Bitiş: RNA polimeraz genin sonlanma dizisine ulaştığında sentezi durur.

    Ökaryotik Genlerin Transkripsiyonu

    • Ökaryotlarda transkripsiyon, prokaryotlara göre daha karmaşıktır, çünkü DNA histon proteinlerle ilişkilidir.
    • Histonların asetilasyonu veya deasetilasyonu, DNA ile histon proteinleri arasındaki etkileşimi değiştirir ve transkripsiyon düzenlenmesine yardımcı olur.
    • Transkripsiyonun başlaması için yardımcı faktörler ve enhancer dizileri gereklidir.

    Ökaryotik RNA Polimeraz II'nin İşleyişi

    • Konu, ökaryotik RNA polimeraz II'nin yapısı ve işlevi hakkında ayrıntılar istediği için buraya bırakılıyor.

    Revers Transkriptaz Enzimi

    • Bazı virüsler, RNA'dan DNA oluşturmak için bir enzim olan ters transkriptaz kullanır.
    • HIV, M-MLV, AMV gibi virüslerde bulunur.

    Antibiyotikler

    • Bazı antibiyotikler prokaryotik RNA polimerazın belirli birimlerine bağlanarak transkripsiyonu engeller.
    • Örnek olarak rifampisin.

    Bir polipeptid Zinciri Üreten DNA/RNA Parçaları

    • Bir polipeptid zinciri üreten DNA/RNA parçasına sistron denir.

    Prokaryotik ve Ökaryotik Transkripsiyonun Karşılaştırılması

    • Prokaryotlarda, transkripsiyon ve translasyon aynı anda aynı lokasyonda gerçekleşir.
    • Ökaryotlarda, transkripsiyon çekirdekte translasyon ise sitoplazmada gerçekleşir.

    Studying That Suits You

    Use AI to generate personalized quizzes and flashcards to suit your learning preferences.

    Quiz Team

    Related Documents

    RNA Transkripsiyonu PDF

    Description

    Bu quiz, RNA transkripsiyonunun temel sürecini, DNA üzerindeki genetik bilginin nasıl kullanıldığını ve hücre içindeki protein sentezine giden adımları kapsamaktadır. RNA polimeraz enziminin rolü ve mRNA üretimi gibi konulara odaklanmaktadır.

    More Like This

    Use Quizgecko on...
    Browser
    Open
    Browser
    Browser