Тас дәуірі

Тас дәуірі

• Тас дәуірі - адамзат тарихындағы ең ұзақ кезең
• Бұл кезеңде адамдар тас құралдарын қолданған, аң аулап, жинаумен айналысқан

Тас дәуірінің кезендері

• Палеолит (Ежелгі тас дәуірі): 2,5 миллион жыл бұрыннан б.з.б. 12 мың жылға дейін
  • Ерте палеолит: б.з.д. 2,5 млн - 100 мың жыл
  • Кейінгі палеолит: б.з.д. 40 - 12 мың жыл
• Мезолит (Орта тас дәуірі): б.з.д. 12-8 мың жыл
  • Садақ пен жебенің пайда болуы
  • Балық аулау кең тарады
  • Майда тастан жасалған құралдар қолданылды
• Неолит (Жаңа тас дәуірі): б.з.д. 8-3 мың жыл
  • Тасты тегістеу біліктілігі
  • Бұрғылау, аралау
  • Жаңа технологиялар
• Энеолит (Мыс-тас дәуірі): б.з.д. 4-3 мың жыл
  • Адамзат алғаш рет мыс құралдарын пайдаланған
  • Тас құралдарды кеңінен қолдану жалғасты

Тас дәуіріндегі қару-жарақтары

• Найза: аң аулау, қорғану, соғыс үшін көп қолданылған қару
• Оқ пен жебе: алыстан жануарларды аулау үшін тиімді қару
• Тас балта: ағаш кесу, ет турау, қорғану үшін қолданылған

Қола дәуірінің хронологиясы мен мәдениеті

• Ерте Қола дәуірі: б.з.д. 3000-2000 жылдар
  • Қола өндірудің басталуы
  • Қоладан жасалған құралдардың пайда болуы
• Орта Қола дәуірі: б.з.д. 2000-1500 жылдар
  • Қола өндірісі дамыды
  • Қоладан жасалған қару-жарақтар жақсарды
• Кейінгі Қола дәуірі: б.з.д. 1500-1000 жылдар
  • Қола өндірісі шыңына жетті
  • Қоладан жасалған бұйымдар таралды

Андронов пен Беғазы Дәндібай мәдениеттері

• Андронов мәдениетіне (б.з.д. 2000-700 жж.)
• Оңтүстік Орал, Батыс Сібір, Орта Азия
• Мал шаруашылығы және егіншілік
• Қола мен тас құралдар
• Қыш ыдыстар, әшекейлер
• Беғазы-Дәндібай мәдениеті (б.з.д. 2000-1000 жж.)
• Орталық Қазақстан
• Қола құралдар мен керамика
• Жерлеу жерлері археологиялық қызығушылық тудырады

Үйсін мемлекеті

• Қазақстанның оңтүстік-шығысы, Жетісу өңірі
• Күнби деп аталған билеушілер
• Қытаймен және Ферғана жазығымен қарым-қатынас
• Орталық астанасы: Қызыл Аңғар

Ғұн мемлекеті

• Моңғолияның солтүстігінен Байкал көліне дейін, Қазақстанның орталық және оңтүстік аудандарына дейін
• Билеушілер - шаньюй
• Маңызды орталықтардың орналасқан жерлері - Моңғолия аумағы.

Қаңлы мемлекеті

• Қазақстанның оңтүстігі, Сырдария өзенінің орта ағысы
• Билеушілер - хан
• Шығысында Үйсіндер, батысында Сарматтар, оңтүстігінде Парфия мен Бактриямен шектескен
• Негізгі қаласы - Битянь

Қорытынды

• Тас дәуірінен бастап Қаңлы тайпаларына дейін Қазақстан жерінде көптеген ежелгі халықтар өмір сүрді
• Олардың мәдениеті мен тарихы қазіргі зерттеулерде зерттеледі
• Сақ, ғұн, үйсін, қаңлы сияқты мемлекеттер Орталық Азияның тарихында маңызды рөл атқарды