Tarjima Nazariyasi

<p>Xos so'zlar (C)</p> Signup and view all the answers

<p>Qisman ekvivalentlar (C)</p> Signup and view all the answers

<p>Turli xil tarzda tilda ifodalanadi. (C)</p> Signup and view all the answers

<p>Ikkita tilga muvofiq so'zlar berish (D)</p> Signup and view all the answers

<p>Kontekstga muvofiq kelmaslik (C), Gapning ma'nosini aniqlash (D)</p> Signup and view all the answers

<p>Koptok va bal tushunchalari bo'lishi mumkin. (B)</p> Signup and view all the answers

<p>Raqs kechasi. (B)</p> Signup and view all the answers

<p>Kontekstni tahlil qilish (B)</p> Signup and view all the answers

<p>Murakkab ekvivalentlar. (D)</p> Signup and view all the answers

<p>Arm va hand. (D)</p> Signup and view all the answers

<p>Baland va daroz (C)</p> Signup and view all the answers

<p>Informativ qiymatini kamaytiradi (C)</p> Signup and view all the answers

<p>Bularnoma'lum va informativ ahamiyatga ega emas (B)</p> Signup and view all the answers

<p>Ikki hodisa o'rtasidagi mantiqiy aloqaga asoslanadi (A)</p> Signup and view all the answers

<p>Natija sabab bilan almashtirilishi mumkin (C)</p> Signup and view all the answers

<p>Semantik jihatdan rivojlanish (C)</p> Signup and view all the answers

<p>Matndagi mazmunni berishda yordam berishi (B)</p> Signup and view all the answers

<p>Ma'lumot bermasligi (D)</p> Signup and view all the answers

<p>Kontekst talablariga asoslangan muvofiqlik (A), Asliyat va tarjima tillarining xususiyatlari (D)</p> Signup and view all the answers

<p>Antonimlar orqali ma'no berish (C)</p> Signup and view all the answers

<p>Antonimik tarjima (D)</p> Signup and view all the answers

<p>He is weak - U kuchli (B)</p> Signup and view all the answers

<p>Matnning stilistik jihatdan boyitilishi (C)</p> Signup and view all the answers

<p>Stilistik usullarni aniq belgilaydi (A)</p> Signup and view all the answers

<p>Kompensatsiya (B)</p> Signup and view all the answers

<p>Fe'lning ma'nosi doimo kontekstga bog'liq. (B)</p> Signup and view all the answers

<p>disarmament - qurollanish (C)</p> Signup and view all the answers

<p>yordam (C)</p> Signup and view all the answers

<p>Ishga olish, ishga yollash (B)</p> Signup and view all the answers

<p>Ular kontekstdan kelib chiqib, o'zgaruvchan. (A)</p> Signup and view all the answers

<p>Keng ma'noli so'zlarni ma'nosini aniqlashda (A)</p> Signup and view all the answers

<p>Ularning ma'nosi kontekstdan kelib chiqadi. (C)</p> Signup and view all the answers

Ikki tildagi bir-biriga ma'no jihatidan to'g'ri keladigan so'zlar. Masalan, "kitap" (o'zbek) va "book" (ingliz).

Faqat bitta ma'noga ega bo'lgan so'zlar. Masalan, "qalam" faqat "yozuv asbobi" degan ma'noni anglatadi.

Ikki tildagi so'zlar qisman bir-biriga to'g'ri keladi, lekin to'liq emas. Masalan, "cover" (ingliz) "yopmoq", "solrnoq" va boshqa ma'nolarga ega bo'lishi mumkin.

Ekvivalentlarning uch xil turi mavjud: monosernantik, qisman ekvivalent va eng murakkab ekvivalentlar.

Ikki tildagi so'zlarning ba'zi bir ma'nolari bir-biriga mos keladi, lekin boshqa ma'nolari turlicha bo'lishi mumkin. Masalan, "ball" (ingliz) 'koptok, to'p' va 'bal (raqs)' degan ma'nolarni bildiradi, lekin o'zbek tilidagi 'bal' faqat 'raqs' degan ma'noni anglatadi.

Turli xalqlar ob'yektiv reallikni turlicha qabul qiladi va uni tilda o'ziga xos tarzda aks ettiradi. Masalan, ingliz tilida "qo'l" tushunchasini ifodalashda bir nechta so'z ishlatiladi, o'zbek tilida esa bitta so'z bilan ifodalanadi.

So'zlarning asosiy ma'nosidan tashqari boshqa ma'nolarni anglatishidir. Masalan, "qo'l" so'zi faqat "tananing bir bo'lagi" emas, balki "yordam berish" ma'nosini ham anglatishi mumkin.

So'zlarning ma'nosiga, ularning ishlatilishiga ta'sir etuvchi omillar. Masalan, tillarning oilalari, so'zlarning o'zlashtirilganligi va boshqalar.

ئىككى سۆز ياكى ئىبارە قارشى مەنىنى بىلدۈرسە, ئۇلار بىر-بىرىگە ئانتونېم دېيىلىدۇ. ئانتونېمىك تەرجىمە, ئەسلى تىلدا ئىشلىتىلگەن سۆز ياكى ئىبارە, تەرجىمىدە كاراماتلىق بىلەن ئانتونېمى بىلەن ئالماشتۇرۇلۇپ قويۇلىدۇ.

ئانتونېمىك تەرجىمىگە سەۋەپ بولۇش سەۋەبلەر: 1) ئەسلى تىل ۋە تەرجىمە تىلىنىڭ ئالاھىدىلىكى. 2) مەزمۇننىڭ تەلىپى. 3) تەرجىمە تىلىنىڭ ئەنئەنىۋى قاعدىسى.

كۆپ ھاللاردا, ئانتونېمىك تەرجىمە مەزمۇننىڭ مەنىسىنى توغرا بىلدۈرىدۇ ھەمدە مەزمۇننىڭ تەسىرىنى كۈچەيتىدۇ.

ھەر بىر تىلنىڭ ئۆزىگە خاس ئەنئەنىۋى قاعدىلىرى بولىدۇ. ئانتونېمىك تەرجىمە بۇ قاعدىلەرنى ئېتىبارغا ئېلىپ ئېلىپ بېرىلىشى كېرەك.

كۆپ تىللىق تەرجىمە يەنى بىر تىلنى بىر نەچچە تىلغا تەرجىمە قىلىش.

ھەر بىر تىلنىڭ ئۆزىگە خاس ئەنئەنىۋى قاعدىلىرى بولىدۇ. تەرجىمە بۇ قاعدىلەرنى ئېتىبارغا ئېلىپ ئېلىپ بېرىلىشى كېرەك.

تەرجىمە جەريانىدا, ئەسلى ماتېرىيالنىڭ تىلىنى خاتىرەگە ئالدۇرۇپ, بۇ ماتېرىيالنىڭ تىلىنى ئۆزگەرتىش.

بىر قانچە مەنالى سۆز. مەسىلەن، "to marry" سۆزى "ئۆيلەنمەك" ياكى "ئۆيلەندۈرۈش" دىگەن مەنىلەرنى بىلدۈرىدۇ.

سۆزنىڭ مەنىسىنى ئېنىقلاشقا ياردەم بېرىدىغان سۆز ئەتراپى. كونتېكىست سۆز ئىشلىتىلگەن جاي، ۋاقىت ۋە ۋەزىيەت لەرنى ئۆز ئىچىگە ئالىدۇ.

ئىككى تىلنىڭ سۆزلىرىنىڭ تەرجىمىسىنى ئۆز ئىچىگە ئالغان لۇغەت. بۇ لۇغەتلەر سۆزىنىڭ مەنىسىنى تېپىشقا ياردەم بېرىدۇ.

تەرجىمە جەريانىدا سۆزلەرنىڭ مەنىسىنى ئۆزگەرتىش. بۇ سۆزنىڭ مەنىسىنى بىر تىلدىن يەنە بىر تىلغا تەرجىمە قىلغاندا ئۆزگىرىشىنى ئۆз ichiga ئالىدۇ.

ئىككى تىلنىڭ ساختىسى ۋە قۇرۇلۇشىنى ئۆز ئىچىگە ئالغان تىل تىزىمى.

بىر تىل ئارقىلىق پىكىر ئالماشتۇرۇش ۋە مۇناسىۋەت قۇرۇش ئۇسۇلى.

يازما شەكىلدە بېرىلگەن نۇتۇق ھاللىرى.

ياردەمچى قېلىپ، ۋاقىت، ئورۇن، شەكىل ۋە باشقا مەلۇماتلارنى بىلدۈرىدۇ ۋە ئاساسلىق قېلىپنىڭ مەنىسىنى ئۆزگەرتىدۇ.

«ئىش» سۆزى كۆپ خىل مەنىگە ئىگە بولۇپ، مەزمۇنغا قاراپ تەرجىمە قىلىنىشى كېرەك.

تەرجىمىدە سۆزلەرنىڭ يەنە بىر مەنىسى بولۇشى مۇمكىن، بۇنى «كوننوتاتىپ مەنى» دەپ ئاتايدۇ ۋە ئۇ سۆزنىڭ تەرجىمىسىگە تەسىر يەتكۈزىدۇ.

«ئىشلەتمەك» سۆزى كۆپ خىل مەنىگە ئىگە بولۇپ، ھەتتا سەلبىي مەنىنى بىلدۈرىدىغان ۋاقىتلارمۇ بولىدۇ.

«سېن» ۋە «سىز» تەرجىمىسى، سۆزنىڭ كىمگە قارىتىلغانلىقىنى ئىنباتقا ئېلىش كېرەك.

تەرجىمىدە، ئاسلىي تىلدا بېرىلگەن مەلۇماتنى ئومۇملاشتۇرۇش ھاجەت بولۇشى مۇمكىن.

ئىنگلىز تىلىدا، كىشىلەرنىڭ بويى va og'irلىقى راقمىلار bilan كۆرسىتىلىدۇ، ئۇيغۇر دا بۇ راقمىلارنى ئومۇملاشتۇرۇش kerak.

ئەسلىي تىلدا بېرىلگەن مەلۇماتنى قىسقارتىپ ۋە ئومۇملاشتۇرۇپ بېرىش ھاجەت بولىدۇ.

ئەسلىي تىلدا ئىشلىتىلگەن ئاتلارنىڭ ھەممىسىنى تەرجىمە قىلىش ھاجەت بولمايدۇ.

ئەسلىي تىلدا بېرىلگەن بوينى ۋە вазىننىڭ سانلىق مەلۇماتلىرىنى ئومۇملاشتۇرۇش ھاجەت بولىدۇ.

چەت تىلدا ئىشلىتىلگەن ئاتلارنى ئۆزگەرتىپ يېزىش ئۇسۇلى.

ئەسلىي تىلدا بېرىلگەن ماتېرىيالنى يېڭى تىلغا ئۆزگەرتىش.

ماتېرىيالنىڭ مەنىسىنى ئىنباتقا ئېلىش.

ماتېرىيالنىڭ mantiqiy bayanni چۈشىنىش.

تەرجىمە جەريانىدا، تىل قاعدىلىرىگە ۋە ئەنئەنىلىرىگە rioya qilish.