Шыңғыс ханның билігі мен Алтын Орда

Podcast

Play an AI-generated podcast conversation about this lesson

Questions and Answers

Темужін моңғолдардың барлық тайпаларын біріктіріп, 1206 ж. оны ______ хан деп жариялайды.

Шыңғыс

Шыңғыс хан әскери-ұйымдастыру принципін ______ құрылыстың негізі етіп алады.

мемлекеттік

Елдің бүкіл жері мен халқын үш әскери әкімшілік ______ бөліп, он мың адамнан тұратын бірнеше түмгелер болды.

округке

Шыңғыс хан қытайдан көптеген ______, қамал бұзатын машиналарын алған.

қару-жарақ Signup and view all the answers

Моңғол шапқыншылығы Жетісу арқылы ______ алуға бағытталды.

Орта Азияға Signup and view all the answers

1219 ж. күзінде Шыңғыс хан зор армияны Жетісу арқылы ______ аттандырды.

Мәуереннахрға Signup and view all the answers

Отырар 6 ай бойы ______ қарсыласты.

қарсыласты Signup and view all the answers

Қараджа түн ішінде ______ ашып жіберіп, моңғолдарға өтіп кетті.

қақпаны Signup and view all the answers

Шыңғыс хан Бұхара мен Самарқанд арасындағы жолда ______ қаласын қорғады.

Сығанақ Signup and view all the answers

1220 ж. 4 сәуірде моңғолдар ______ алды.

Жентті Signup and view all the answers

1219—1221 жылдары Шыңғыс хан әскері _________ ойрандады.

Орта Азия Signup and view all the answers

Моңғол әскері 1222 жылы __________ кірді.

Кавказға Signup and view all the answers

Шыңғыс хан ендігіндегі жерлерді _______ бөліп берді.

балаларына Signup and view all the answers

Алтын Орда халқы этникалық жағынан __________ болған жоқ.

біркелкі Signup and view all the answers

Алтын Орда орталығы __________ болды.

Еділ бойы Signup and view all the answers

Ислам діні Өзбек хан тұсында _________ дінге айналды.

үстем Signup and view all the answers

Алтын Орда құрамына __________ жерлер енді.

Солтүстік Хорезм Signup and view all the answers

Алтын Орда хандары Беркеден бастап ____________ деп есептеді.

тәуелсізбіз Signup and view all the answers

1380 жылы ____________ Алтын Орда нояны Мамайға қарсы шабуыл жасады.

орыстар Signup and view all the answers

Алтын Орда құлауын тездеткен оқиға ____________ болды.

Куликово шайқасы Signup and view all the answers

15 ғасырға қарай ______________________________ бюджеттен өзар жұмыстарды жүргізе бастады.

Бату хан Signup and view all the answers

Ауыл шаруашылығынан түсетін салық _________________________ болды.

астық Signup and view all the answers

Шыңғыс әулетінен тараған сұлтандар ___________ құқын сақтап қалды.

билік жүргізу Signup and view all the answers

Алтын Орда ___________ құрылғаннан кейін де бақыланатыны болды.

несие жүйесі Signup and view all the answers

Study Notes

Шыңғыс ханның билігі мен Алтын Орданың құрылуы

1206 жылы Онан өзенінің жағасында Шыңғыс хан моңғолдардың әміршісі болып сайланды.
Шыңғыс хан моңғол мемлекетін әскери-ұйымдастыру принципіне негіздеп құрды.
Ел үш әскери әкімшілік округке (он қанат, сол қанат, орталық) бөлінді, әр округте он мың адамнан тұратын түмдер болды.
Қытайдан қару-жарақ пен қамал бұзатын машиналардың дайындарын алып, моңғол әскерінің жабдығын жақсарды.
Моңғолдар Қазақстан мен Орта Азияға Жетісу арқылы жорық жасады.
Найман ханы Күшлік ханды жеңіп, Жетісуды басып алды.
1219 жылы 150 мың адамнан тұратын моңғол әскері Хорезм мемлекетіне жорыққа аттанды.
Моңғол әскері Отырар, Бұхара, Самарқанд сияқты қалаларды басып алды.
Отырар 6 ай бойы қарсыласты.
Орта Азия қалалары қарсылық көрсетсе де, моңғол әскерінің күшіне шыдай алмады.
1221 жылы шабуыл Хорасан, Ауғанстан және Солтүстік Үндістанға ауысты.
Моңғолдар Солтүстік Иранды, Кавказды басып алды, қыпшақтар мен орыстарды жеңді.
1224 жылы Шыңғыс хан Ертіс өзені бойындағы ордасына қайта оралды.
1219-1224 жылдар аралығында Қазақстан мен Орта Азия моңғол империясының құрамына кірді.
Шыңғыс хан жаулап алған жерлерді балаларына бөліп берді.
Жошыға Ертістен Орал тауларына дейінгі жер, Орта Азияның кейбір жерлері берілді.
Алтын Орда (Көк Орда) моңғол империясының ұлысы болды, кейін дербес мемлекетке айналды.
Алтын Орданың құрамына түрлі халықтар кірді (түркі халықтары, орыстар, болғарлар).
Алтын Орда халқы әр түрлі этникалық топтардан тұрды.
1239 жылы моңғолдар орыс жерлеріне екінші жорыққа аттанды.
Киев 1240 жылы алынды, Польша, Венгрия, Чехия талқандалды.
Алтын Орданың шекарасы батыста Днестр аңғарына, шығыста Ертіс өзеніне және оңтүстікте Солтүстік Кавказға дейін созылды.
Алтын Ордада көтерілістер жиі болды.
1380 жылы Куликово шайқасы Алтын Орданың әлсіреуіне әсер етті.

Алтын Орданың құлауы мен ақырыштары

14 ғасырдың соңында Ақсақ Темір Алтын Ордаға шабуыл жасады.
Алтын Орданың ыдырауы 15 ғасырдың басында Тоқтамыс ханмен Едіге бидің таласымен күшейді.
15 ғасырдың ортасында Алтын Орданың едәуір бөлігі бөлініп оңтүстіктен өзге егемен мемлекеттер пайда болды.
1480 жылы орыс князьдықтары моңғолдардан толығымен тәуелсіздік алды.
Қазан, Қырым, Аштархан, Қазақ сияқты хандықтар пайда болды.
Моңғолдар жаңа жерлерге қоныс аударды, бірақ уақыт өте келе түркі тілдес халықтармен сіңісіп кетті.

Моңғол жаулап алуының әсерлері

Моңғолдар жергілікті халықтың тілдерімен және дәстүрлерімен үйлесе бастады.
Шыңғыс ханның қол астындағы елдер моңғолдардың ашық әдістермен басқарылуына бейімделген.
Басқаруды ұйымдастыру үшін уәкілдер-даруғашылар мен тамғашылар тағайындалды.
Шыңғыс ханнан кейінгі әміршілерге моңғол ханының құқық нормаларын қолдануға міндеттеме қойылды.
Жергілікті халық моңғол салықтарын төледі (копчур, харадж, астық).

Studying That Suits You

Use AI to generate personalized quizzes and flashcards to suit your learning preferences.

Description

Бұл квиз Шыңғыс ханның билігі мен Алтын Орданың құрылуымен таныстырады. Оқиғалардың басты кезеңдері, әскери ұйымдастыру принциптері мен моңғолдардың жеңістері туралы мәліметтер беріледі. Қазақстан мен Орта Азиядағы жорықтар мен жеңістерді талқыға саламыз.