Podcast
Questions and Answers
Wat is de definitie van genetische manipulatie?
Wat is de definitie van genetische manipulatie?
Wat is een voorbeeld van een GGO dat uitsluitend gebruikt wordt in het laboratorium?
Wat is een voorbeeld van een GGO dat uitsluitend gebruikt wordt in het laboratorium?
Wat is een ander woord voor recombinant DNA technologie?
Wat is een ander woord voor recombinant DNA technologie?
Wat houdt de techniek DNA-fingerprinting in?
Wat houdt de techniek DNA-fingerprinting in?
Signup and view all the answers
Wat zijn plasmiden in het kader van recombinant DNA technologie?
Wat zijn plasmiden in het kader van recombinant DNA technologie?
Signup and view all the answers
Wat is een belangrijke toepassing van recombinant DNA technologie?
Wat is een belangrijke toepassing van recombinant DNA technologie?
Signup and view all the answers
Wat is de rol van restrictie-enzymen bij de ontwikkeling van recombinant DNA?
Wat is de rol van restrictie-enzymen bij de ontwikkeling van recombinant DNA?
Signup and view all the answers
Wat is de functie van elektroforese bij DNA-fingerprinting?
Wat is de functie van elektroforese bij DNA-fingerprinting?
Signup and view all the answers
Wat zijn de poriën in de gel bij gelelectroforese?
Wat zijn de poriën in de gel bij gelelectroforese?
Signup and view all the answers
Wat is de rol van plasmiden bij recombinant DNA-technologie?
Wat is de rol van plasmiden bij recombinant DNA-technologie?
Signup and view all the answers
Wat is de rol van gistcellen in recombinant DNA-technologie?
Wat is de rol van gistcellen in recombinant DNA-technologie?
Signup and view all the answers
Wat is het doel van een controleladder bij gelelectroforese?
Wat is het doel van een controleladder bij gelelectroforese?
Signup and view all the answers
Wat is het enzym dat X-gal kan omzetten in een stabiel blauw product?
Wat is het enzym dat X-gal kan omzetten in een stabiel blauw product?
Signup and view all the answers
Welk type kolonies kunnen worden gevormd door bacteriën met een lege vector (zonder insert)?
Welk type kolonies kunnen worden gevormd door bacteriën met een lege vector (zonder insert)?
Signup and view all the answers
Wat kan gebruikt worden om vectoren terugsluiten zonder insert te omzeilen?
Wat kan gebruikt worden om vectoren terugsluiten zonder insert te omzeilen?
Signup and view all the answers
Wat kan efficiënter zijn bij het infectieproces van fagen?
Wat kan efficiënter zijn bij het infectieproces van fagen?
Signup and view all the answers
Welk type DNA bevatten M13-fagen?
Welk type DNA bevatten M13-fagen?
Signup and view all the answers
Waarom worden pBS-vectoren gebruikt bij de RNA-transcriptie?
Waarom worden pBS-vectoren gebruikt bij de RNA-transcriptie?
Signup and view all the answers
Wat wordt gebruikt voor het binden van complementair DNA in Southern blotting?
Wat wordt gebruikt voor het binden van complementair DNA in Southern blotting?
Signup and view all the answers
Wat wordt gebruikt voor het maken van complementair DNA (cDNA) in klonering?
Wat wordt gebruikt voor het maken van complementair DNA (cDNA) in klonering?
Signup and view all the answers
Wat is een vector in het kloneren?
Wat is een vector in het kloneren?
Signup and view all the answers
Welk type vectoren is gebruikelijk omdat ze gemakkelijk te isoleren zijn en zich autonoom kunnen repliceren?
Welk type vectoren is gebruikelijk omdat ze gemakkelijk te isoleren zijn en zich autonoom kunnen repliceren?
Signup and view all the answers
Wat wordt veel gebruikt vanwege de hoog copy number waardoor het gen sneller en efficiënter wordt opgezuiverd?
Wat wordt veel gebruikt vanwege de hoog copy number waardoor het gen sneller en efficiënter wordt opgezuiverd?
Signup and view all the answers
Wat wordt gebruikt voor het selecteren van de gewenste kloon met de insertie van het gen in de multiple cloning site?
Wat wordt gebruikt voor het selecteren van de gewenste kloon met de insertie van het gen in de multiple cloning site?
Signup and view all the answers
Wat is het doel van het lacI-gen in relatie tot het lac-operon?
Wat is het doel van het lacI-gen in relatie tot het lac-operon?
Signup and view all the answers
Welke chromosoomconstructen werden gebruikt bij het Humane Genoom Project voor het bevatten van grote inserts?
Welke chromosoomconstructen werden gebruikt bij het Humane Genoom Project voor het bevatten van grote inserts?
Signup and view all the answers
Wat zijn de belangrijkste componenten van een YAC waardoor ze geschikt zijn voor grote inserts?
Wat zijn de belangrijkste componenten van een YAC waardoor ze geschikt zijn voor grote inserts?
Signup and view all the answers
Waarom zijn BACs ontwikkeld ter vervanging van YACs voor het bevatten van kleinere inserts?
Waarom zijn BACs ontwikkeld ter vervanging van YACs voor het bevatten van kleinere inserts?
Signup and view all the answers
Welk element moeten expressievectoren bezitten om genen effectief in de gastheercel te brengen?
Welk element moeten expressievectoren bezitten om genen effectief in de gastheercel te brengen?
Signup and view all the answers
Wat is een belangrijke reden waarom expressie van eukaryote eiwitten in bacteriën zorgvuldig moet worden gecontroleerd en gereguleerd?
Wat is een belangrijke reden waarom expressie van eukaryote eiwitten in bacteriën zorgvuldig moet worden gecontroleerd en gereguleerd?
Signup and view all the answers
Wat is een belangrijke reden waarom BACs zijn ontwikkeld ter vervanging van YACs?
Wat is een belangrijke reden waarom BACs zijn ontwikkeld ter vervanging van YACs?
Signup and view all the answers
Waarom moeten expressievectoren in het bezit zijn van de juiste promotoren?
Waarom moeten expressievectoren in het bezit zijn van de juiste promotoren?
Signup and view all the answers
Wat is een kenmerkende eigenschap van pUC en pBS-vectoren voor expressie?
Wat is een kenmerkende eigenschap van pUC en pBS-vectoren voor expressie?
Signup and view all the answers
Waarom moeten eukaryote eiwitten zorgvuldig worden gereguleerd bij expressie in bacteriën?
Waarom moeten eukaryote eiwitten zorgvuldig worden gereguleerd bij expressie in bacteriën?
Signup and view all the answers
Welk element is essentieel voor expressievectoren om genen effectief in de gastheercel te brengen?
Welk element is essentieel voor expressievectoren om genen effectief in de gastheercel te brengen?
Signup and view all the answers
Wat is een specifieke eigenschap van de T7-faag promotor?
Wat is een specifieke eigenschap van de T7-faag promotor?
Signup and view all the answers
Wat is de rol van radioactieve probes bij Southern blotting?
Wat is de rol van radioactieve probes bij Southern blotting?
Signup and view all the answers
Wat is de rol van restrictie-enzymen bij het ontwikkelen van recombinant DNA?
Wat is de rol van restrictie-enzymen bij het ontwikkelen van recombinant DNA?
Signup and view all the answers
Wat is een belangrijke eigenschap van plasmiden die ze geschikt maakt als vectoren in recombinant DNA-technologie?
Wat is een belangrijke eigenschap van plasmiden die ze geschikt maakt als vectoren in recombinant DNA-technologie?
Signup and view all the answers
Wat is een belangrijke toepassing van recombinant DNA-technologie?
Wat is een belangrijke toepassing van recombinant DNA-technologie?
Signup and view all the answers
Wat is het doel van replica-plating bij het kloneren van genen?
Wat is het doel van replica-plating bij het kloneren van genen?
Signup and view all the answers
Wat is een vector in het kloneren?
Wat is een vector in het kloneren?
Signup and view all the answers
Wat is een replicatiestartpunt in een vector?
Wat is een replicatiestartpunt in een vector?
Signup and view all the answers
Wat is een voorbeeld van een GGO dat uitsluitend gebruikt wordt in het laboratorium?
Wat is een voorbeeld van een GGO dat uitsluitend gebruikt wordt in het laboratorium?
Signup and view all the answers
Wat is X-gal screening in het kader van recombinant DNA-technologie?
Wat is X-gal screening in het kader van recombinant DNA-technologie?
Signup and view all the answers
Wat is de functie van elektroforese bij DNA-fingerprinting?
Wat is de functie van elektroforese bij DNA-fingerprinting?
Signup and view all the answers
Wat is de rol van reverse transcriptase bij het kloneren van eukaryoot genen in prokaryoten?
Wat is de rol van reverse transcriptase bij het kloneren van eukaryoot genen in prokaryoten?
Signup and view all the answers
Wat wordt gebruikt voor het maken van complementair DNA (cDNA) in klonering?
Wat wordt gebruikt voor het maken van complementair DNA (cDNA) in klonering?
Signup and view all the answers
Wat is het doel van recombinant DNA technologie?
Wat is het doel van recombinant DNA technologie?
Signup and view all the answers
Wat zijn GGO's in het kader van recombinant DNA technologie?
Wat zijn GGO's in het kader van recombinant DNA technologie?
Signup and view all the answers
Wat is een belangrijke toepassing van recombinant DNA technologie?
Wat is een belangrijke toepassing van recombinant DNA technologie?
Signup and view all the answers
Wat wordt bedoeld met genetische manipulatie in relatie tot recombinant DNA technologie?
Wat wordt bedoeld met genetische manipulatie in relatie tot recombinant DNA technologie?
Signup and view all the answers
Wat zijn de meeste GGO's die uitsluitend in laboratoria worden gebruikt?
Wat zijn de meeste GGO's die uitsluitend in laboratoria worden gebruikt?
Signup and view all the answers
Wat is het doel van het proces van site-directed mutagenese binnen recombinant DNA technologie?
Wat is het doel van het proces van site-directed mutagenese binnen recombinant DNA technologie?
Signup and view all the answers
Wat is een voordeel van het gebruik van fagen als vectoren in vergelijking met plasmidevectoren?
Wat is een voordeel van het gebruik van fagen als vectoren in vergelijking met plasmidevectoren?
Signup and view all the answers
Wat is een kenmerkende eigenschap van pBluescript (pBS)-vectoren?
Wat is een kenmerkende eigenschap van pBluescript (pBS)-vectoren?
Signup and view all the answers
Hoe kunnen vectoren terugsluiten zonder insert omzeild worden?
Hoe kunnen vectoren terugsluiten zonder insert omzeild worden?
Signup and view all the answers
Hoe worden gewenste kolonies (+vector +insert) geselecteerd op basis van de aanwezigheid van het lacZ’ gen?
Hoe worden gewenste kolonies (+vector +insert) geselecteerd op basis van de aanwezigheid van het lacZ’ gen?
Signup and view all the answers
Wat is een belangrijke eigenschap van M13-fagen als basis voor een vector?
Wat is een belangrijke eigenschap van M13-fagen als basis voor een vector?
Signup and view all the answers
Wat is kenmerkend voor cosmiden in vergelijking met andere vectoren?
Wat is kenmerkend voor cosmiden in vergelijking met andere vectoren?
Signup and view all the answers
Wat is het doel van replica-plating bij het kloneren van genen?
Wat is het doel van replica-plating bij het kloneren van genen?
Signup and view all the answers
Wat wordt bedoeld met genetische manipulatie in relatie tot recombinant DNA-technologie?
Wat wordt bedoeld met genetische manipulatie in relatie tot recombinant DNA-technologie?
Signup and view all the answers
Wat is een belangrijke toepassing van recombinant DNA-technologie?
Wat is een belangrijke toepassing van recombinant DNA-technologie?
Signup and view all the answers
Wat is een voorbeeld van een GGO dat uitsluitend gebruikt wordt in het laboratorium?
Wat is een voorbeeld van een GGO dat uitsluitend gebruikt wordt in het laboratorium?
Signup and view all the answers
Welk enzym kan het kleurloze X-gal omzetten in een stabiel blauw product?
Welk enzym kan het kleurloze X-gal omzetten in een stabiel blauw product?
Signup and view all the answers
Hoe worden gewenste kolonies (+vector +insert) geselecteerd op basis van de aanwezigheid van het lacZ’ gen?
Hoe worden gewenste kolonies (+vector +insert) geselecteerd op basis van de aanwezigheid van het lacZ’ gen?
Signup and view all the answers
Wat is een specifieke eigenschap van M13-fagen als vectoren?
Wat is een specifieke eigenschap van M13-fagen als vectoren?
Signup and view all the answers
Wat is de rol van radioactieve probes bij Southern blotting?
Wat is de rol van radioactieve probes bij Southern blotting?
Signup and view all the answers
Wat is een kenmerkend voordeel van het gebruik van fagen als vectoren in vergelijking met plasmidevectoren?
Wat is een kenmerkend voordeel van het gebruik van fagen als vectoren in vergelijking met plasmidevectoren?
Signup and view all the answers
Wat is een belangrijke functie van cosmiden als vectoren?
Wat is een belangrijke functie van cosmiden als vectoren?
Signup and view all the answers
Wat is het doel van het lacZ’-gen met een MCS in pBluescript (pBS)-vectoren?
Wat is het doel van het lacZ’-gen met een MCS in pBluescript (pBS)-vectoren?
Signup and view all the answers
Hoe kunnen vectoren terugsluiten zonder insert omzeild worden?
Hoe kunnen vectoren terugsluiten zonder insert omzeild worden?
Signup and view all the answers
Wat voor een sequentie wordt afgesneden door restriction endonucleases (RE) van de sticky ends van EcoRI en BamHI?
Wat voor een sequentie wordt afgesneden door restriction endonucleases (RE) van de sticky ends van EcoRI en BamHI?
Signup and view all the answers
Welke promotor bevat de -35 box van de trp-promotor en de -10 box van de lac-promotor, alsook de lac-operator?
Welke promotor bevat de -35 box van de trp-promotor en de -10 box van de lac-promotor, alsook de lac-operator?
Signup and view all the answers
Wat wordt gebruikt bij het behandelen van DNA om de vector en de insert te knippen en gemakkelijk te verbinden?
Wat wordt gebruikt bij het behandelen van DNA om de vector en de insert te knippen en gemakkelijk te verbinden?
Signup and view all the answers
Wat is een belangrijke eigenschap van YACs waardoor ze geschikt zijn voor grote inserts?
Wat is een belangrijke eigenschap van YACs waardoor ze geschikt zijn voor grote inserts?
Signup and view all the answers
Wat wordt gebruikt om de expressie van somatostatine te blokkeren of juist te stimuleren?
Wat wordt gebruikt om de expressie van somatostatine te blokkeren of juist te stimuleren?
Signup and view all the answers
Welk element moeten expressievectoren bezitten om genen effectief in het gastheercel te brengen?
Welk element moeten expressievectoren bezitten om genen effectief in het gastheercel te brengen?
Signup and view all the answers
Wat is een belangrijk kenmerk van de T7-faag promotor bij het gebruik van recombinante DNA technologie?
Wat is een belangrijk kenmerk van de T7-faag promotor bij het gebruik van recombinante DNA technologie?
Signup and view all the answers
Wat is een specifieke eigenschap van cosmiden in vergelijking met andere vectoren bij recombinante DNA technologie?
Wat is een specifieke eigenschap van cosmiden in vergelijking met andere vectoren bij recombinante DNA technologie?
Signup and view all the answers
Wat wordt veel gebruikt vanwege de hoge copy number, waardoor het gen sneller en efficiënter wordt opgezuiverd in recombinante DNA technologie?
Wat wordt veel gebruikt vanwege de hoge copy number, waardoor het gen sneller en efficiënter wordt opgezuiverd in recombinante DNA technologie?
Signup and view all the answers
Wat is de rol van reverse transcriptase bij het kloneren van eukaryote genen in prokaryoten?
Wat is de rol van reverse transcriptase bij het kloneren van eukaryote genen in prokaryoten?
Signup and view all the answers
Wat is het doel van replica-plating bij het kloneren van genen?
Wat is het doel van replica-plating bij het kloneren van genen?
Signup and view all the answers
Wat is een belangrijke toepassing van DNA-microarrays bij recombinante DNA technologie?
Wat is een belangrijke toepassing van DNA-microarrays bij recombinante DNA technologie?
Signup and view all the answers
Wat is een belangrijk kenmerk van plasmiden bij het overbrengen van vreemd DNA in bacteriën?
Wat is een belangrijk kenmerk van plasmiden bij het overbrengen van vreemd DNA in bacteriën?
Signup and view all the answers
Waarom hebben sommige restrictie-enzymen de mogelijkheid om stompe uiteinden te produceren?
Waarom hebben sommige restrictie-enzymen de mogelijkheid om stompe uiteinden te produceren?
Signup and view all the answers
Wat is een belangrijke eigenschap van minisatellieten of microsatellieten bij DNA-fingerprinting?
Wat is een belangrijke eigenschap van minisatellieten of microsatellieten bij DNA-fingerprinting?
Signup and view all the answers
Wat is het doel van gelelectroforese bij het scheiden van DNA-moleculen?
Wat is het doel van gelelectroforese bij het scheiden van DNA-moleculen?
Signup and view all the answers
Wat bepaalt de snelheid van migratie van DNA tijdens gelelectroforese?
Wat bepaalt de snelheid van migratie van DNA tijdens gelelectroforese?
Signup and view all the answers
Wat is het gebruik van een controleladder bij gelelectroforese van DNA-fragmenten?
Wat is het gebruik van een controleladder bij gelelectroforese van DNA-fragmenten?
Signup and view all the answers
Study Notes
- IPTG bindt en inactureert de lac-operon repressor, zodat transcriptie van het lacZ-gen (of het insert) kan plaatsvinden. Er wordt ook nog een lacI-gen aanwezig gehouden om lekkage te voorkomen.
- Artificiele chromosomen zoals YAC, BAC en PAC kunnen grote inserts bevatten en werden gebruikt bij het Humane Genoom Project. Ze repliceren zich slechts één keer per celcyclus.
- YACs zijn ontwikkeld voor grote inserts (tot 1000kb) en bevatten gist telomeren (TEL), een centromeer (CEN), een autonomously replicating sequence (ARS), een markering-gen (zoals URA3) en een multicloning site (MCS).
- YACs zijn instabiel en recombineren vaak met de chromosomen van de gistcel. Om dit te voorkomen, zijn BACs met kleinere inserts (tot 300kb) ontwikkeld. BACs zijn stabieler en gebaseerd op de F-factor van E.coli.
- Expressievectoren zijn geschikt om genen effectief te brengen in het gastheercel. Ze moeten in het bezit zijn van de juiste promotoren die door bacteriële enzymen geherkend en gebonden kunnen worden.
- Men kan pUC en pBS-vectoren gebruiken voor expressie omwille van de aanwezigheid van de lac-promotor. Specialisierte expressievectoren bevatten echter een sterke promotor en een goede ribosoom-bindingsplaats.
- Expressie van eukaryote eiwitten in een bacterie moet gestureerd en gecontroleerd gebeuren vanwege toxische effecten voor bacteriën. Continu expressie kan ook de eigen groei en vermenigvuldiging onderdrukken.
- Expressievectoren worden gebruikt bij de productie van recombinant eiwitten, zoals bij de productie van het geneesmiddel menselijk groeihormoon somatostatine.
- Voor het behandelen van DNA moet men gebruikmaken van restriction endonucleases (RE) om de vector en de insert te knippen en gemakkelijk te verbinden. De RE snijdt complementaire sequenties van de sticky ends van EcoRI en BamHI af.
- De expressie van somatostatine kan gereguleerd worden door het lac-promotor. Een probleem bij het gebruik van de lac-promotor is de lichte expressie van de repressor, zelfs in afwezigheid van IPTG. Om de expressie te blokkeren (of juist te stimuleren) wordt een vector gebruikt met een lacI-gen, dat het repressor codeert.
- De trc-promotor is een sterke promotor die combinatie maakt van de sterke trp-promotor en de induceerbaarheid van de lac-promotor. Deze promotor bevat de -35 box van de trp-promotor en de -10 box van de lac-promotor, alsook de lac- operator.
- De λ-faag promotor kan gebruikt worden in gastheercellen met temperatuurgevoelige λrepressorgen. Bij lage temperaturen (32°C) is de repressor actief en is er geen expressie. Bij hoge temperaturen (42°C) is de repressor inactief en is er wel expressie.
- De T7-faag promotor wordt gebruikt in gastheercellen met een strikt gereguleerd gen. Deze promotor bevat een sterke T7-RNAP-promotor.
(Note: A few adjustments to the points were made for proper understanding and flow of the information in Dutch. The numbers in the Dutch text were not included in the original request. Also, the Dutch translation was done using Google Translate, so it might not be 100% accurate.)
-
De MCS (multi-cloning site) van het β-galactosidase zich middenin het open reading frame.
-
Insertie 15 onderbreekt het open reading frame en de transcriptie en translatie van het alternatieve ORF zorgt zelden voor een functioneel β-galactosidase.
-
β-galactosidase is een enzym dat het kleurloze X-gal kan omzetten in een stabiel blauw product.
-
Bacteriën met een lege vector (zonder insert) hebben een intact lacZ’ en zullen in staat zijn deze omzetting uit te voeren en te kunnen zien als blauwe kolonies op antibiotica en X-gal bevattende platen.
-
Kolonies met een vector+insert zullen wit zijn, kolonies met een vector zonder insert blauw.
-
Veelsneller en eenvoudiger dan de replica-plating techniek.
-
Men moet zijn werkzame materiaal van nucleases vrij houden, daarom in zuiver milieu werken.
-
Probleem: vectoren terugsluiten zonder insert, dat kan door behandeling met alkalisch fosfatase of het gebruik van 2 verschillende restrictie-enzymen omzeild worden.
-
Fagen (bacteriofaag) kunnen vectoren zijn: het infectieproces is efficiënter door verpakking van het recombinanter faag-DNA in virale capsides en injectie in de bacterie.
-
Grote inserts kunnen bevatten en van grotere genen bijeengehouden worden voor een genenbibliotheek.
-
Een voorbeeld van een veelgebruikte faag is de λ-faag, die met EcoRI geknipt kan worden om twee armen te verkrijgen.
-
M13-fagen kunnen ook gebruikt worden als basis voor een vector. Deze enkelstrengige DNA-fagen bevatten het β-galactosidase gen en een MCS.
-
Cosmiden: samengestelde vectoren (niet in natuur voorkomen)/combinatie van plasmiden en fagen. Heel grote inserts kunnen bevatten omdat bijna al het DNA van de faag verwijderd is, behalve de cos-sites.
-
pBluescript (pBS)-vector: combinatie van plasmiden en fagen. Bevat het lacZ’-gen met een MCS en een tweede ori-segment afkomstig van de ssDNA faag f1.
-
pBS-vectoren gebruikt bij de RNA-transcriptie door de aanwezigheid van promotors T3 en T7.
-
De MCS wordt geflankeerd door 2 verschillende promoters die faag-RNA-polymerase kunnen binden en de gewenste kolonies (+vector +insert) selecteren.
-
Door het aanwezigheid van het lacZ’ gen, kan men de gewenste kolonies selecteren door toevoeging van IPTG als inducer.
-
Ontwikkeling van recombinant DNA stelt problemen: cellen nemen vreemd DNA niet spontaan op.
-
Technieken ontwikkeld om het vreemde DNA binnen te smokkelen: plasmiden, gistcellen.
-
Bacteriën: prokaryoten, vreemd DNA vermomd in recombinant plasmide.
-
Gistcellen: eukaryoot, manipuleerd om te voorkomen dat zij restricte-enzymen heeft en RecA.
-
Restrictie-enzymen: bacteriële enzymen, DNA knippen, bescherming tegen vreemd DNA.
-
5 types restrictie-enzymen: I, II, III, IV.
-
Type II restrictie-enzymen: herkennen en knippen op de restrictieplaats.
-
DNA-fragmenten van verschillende organismen: verbinden met behulp van restrictie-enzymen.
-
Sommige restrictie-enzymen leveren stompe uiteinden op.
-
DNA-fingerprinting: gebruik van minisatellieten of microsatellieten voor individuele identificatie.
-
Elektroforese: moleculen scheiden op basis van grootte en lading.
-
Gelelectroforese: DNA migreren naar positieve pool.
-
DNA negatief geladen, gel als medium.
-
Poriën in de gel: grootte bepaalt snelheid van migratie.
-
Hoge concentratie agarose: fijne poriën, hoge naauwkeurigheid.
-
Twee of meer stalen kunnen op één gel staan.
-
Controleladder: fragmenten van gekende lengten.
Studying That Suits You
Use AI to generate personalized quizzes and flashcards to suit your learning preferences.
Related Documents
Description
Test je kennis over de techniek van Southern blotting waarmee specifieke DNA-fragmenten worden gedetecteerd en gescheiden. Kom erachter hoe lengte van gescheiden fragmenten kan worden bepaald en meer!