Sociaal Leren en Peuterontwikkeling

Samenvatting Psychologie

• Studocu samenvatting psychologie voor Arteveldehogeschool.
• Samenvatting is niet gesponsord of ondersteund door een hogeschool of universiteit.
• Document gedownload door Annabel Vandeweghe ([email protected])

Hoofdstuk 4: Babytijd

• Tijdsbestek: geboorte tot 1,5 jaar
• Fysiologische rijping: rijp voor de wereld bij geboorte
• Psychologische rijping: niet rijp, afhankelijk van omgeving.
• Theorie van de fysiologische vroeggeboorte van Portmann: mensenbaby's zijn onafhankelijk/onvolledig geboren, hersenen ontwikkelen zich na de geboorte, na een jaar bereiken kinderen het ontwikkelingsniveau van zoogdieren direct na hun geboorte.
• Mensen zijn een combinatie van nestblijvers en nestvlieders.
• Nestblijvers: meerdere jongen tegelijk, hulpeloos.
• Nestvlieders: één jong, zelfstandig.
• Mensen: nestvlieders, één baby, goed ontwikkelde zintuigen (horen en zien).
• Hulpeloosheid: hersenen nog niet voldoende ontwikkeld, geboortekanaal te klein.
• Belang van het eerste levensjaar: psychologische functies komen tot ontwikkeling, basis taalverwerving, spieren.
• Kind overgaat van fysiologische naar psychosociale baarmoeder.
• Pasgeborene (neonatus): aanpassingsmechanismen (hulpeloos, afhankelijk)
• Zintuigen functioneren reeds: motorische reactiewijzen (voelen, huilen)
• Instinctzwak, maar leerdier.

Hoofdstuk 4.1.1 Motorische reacties

• Grotere slaap dan activiteit
• 6 gedragstoestanden van Prechtl:
• Rustige slaap
• Actieve REM-slaap
• Slaperigheid
• Rustig wakker
• Actief wakker
• Huilen

Hoofdstuk 4.1.2 Waarneming en cognitie

• Adualisme:geen subject-object onderscheid
• Verschillende zintuigen werken goed:tastzin, temperatuurzin, pijn, smaak, reuk, gehoor en gezichtszin.

Hoofdstuk 4.1.3 Sociale gerichtheid en emoties

• Huilen als communicatiemiddel (honger, ongemak).
• Pasgeborene is niet sociaal van nature maar heeft basis voor sociale gerichtheid/herkennen vd stem/geur van moeder.

Hoofdstuk 4.2 Verder motorische ontwikkeling

• Grote vooruitgang op lichamelijk en neurologisch vlak.
• Cefalo-caudale ontwikkelingslijn = van hoofd naar staart.
• Proximo-distaal = van nabij naar veraf van het lichaam.
• 4 stadia van lichamelijke/motorische ontwikkeling
• Kijkstadium
• Grijpstadium
• Zitstadium
• Kruip- en optrekstadium
• Stapstadium

Hoofdstuk 4.3 Ontwikkelingen in de waarneming en de cognitie

• Sensorimotorische ontwikkelingsperiode (Piaget): kind kan motorisch reageren op zintuiglijke indrukken maar geen interne denkactiviteiten.
• Sensomotorische ontwikkelingsperiode = gedrag en feedback, geen interne denkactiviteiten.
• Sensorisch: via zintuigen input (wordt beter)
• Cognitie: denken

Hoofdstuk 5: Peuterjaren

• Tijdsbestek: vanaf ongeveer 1,5 tot 3 jaar
• Vroege- en laat-peutertijd
• Taalverwerving, lopen en zelfbewustzijn
• Lichamelijke groei: sneller lengte dan breedte.
• Grovere motoriek: lopen, andere dingen tegelijk, zonder ondersteuning.

Hoofdstuk 5.1 Lichamelijke en motorische ontwikkeling

• Grotere toename in lengte dan in breedte
• Spieren ontwikkelen zich verder;
• Gebruik skeletspieren;
• Grove motoriek
• Veilige context belangrijke om goede ontwikkeling te garanderen (BV: hekje om trap).
• Fijne motoriek;
• Zindelijkheidstraining: gemiddeld 2e - 2,5 jaar overdag en 3 tot 4 jaar 's nachts.

Hoofdstuk 5.2 Ontwikkelingen in de waarneming en het mentaal functioneren

• Sensorimotorische periode is afgelopen.
• Wereldbeeld verandert;
• Taal evolueert goed.
• Tertiaire circulaire reacties: experimenteren.
• Intentionaliteit/ doelgerichtheid.
• Geïnterioriseerde tertiaire reacties: inwendig experimenteren
• Relatief equilibrium = logica van het handelen.

Hoofdstuk 5.2.1 Einde sensorimotorische periode

• Denken als intern proces.
• Taalontwikkeling (samen).
• Kruipen (minder info), lopen, kijken, aanraken meer info.
• Experimenteel gedrag:intentionaliteit.
• Geïnterioriseerde experimenten.
• Relatief evenwicht.

Hoofdstuk 6: Kleuterjaren

• Tijdsbestek: 3 à 6 jaar
• Spelend leren over zichzelf en de wereld.
• Taal, rekenen en lezen.
• Schoolrijpheid testen: check beschikbaarheid kinderen voor schoolse context.

Hoofdstuk 6.1 Lichamelijke en motorische ontwikkeling

• Motoriek: verfijnd, sneller en steviger, evenwichtsbeheersing wordt beter
• Groot en fijn motoriek: Vlotte bewegingen zoals fietsen, lopen, grote blokken stapelen, aankleden en met bestek eten.
• Handvoorkeur (links of rechtshandig)
• Zindelijkheidstraining overdag (2,5 jaar) en 's nachts (3 tot 4 jaar).

Hoofdstuk 6.2 Ontwikkelingen in de waarneming en het mentaal functioneren

• Preoperationeel denken: geen logisch denken maar intuïtief.
• Intuïtief denken:
• Egocentrisme/rolneming: zien van de werkelijkheid vanuit eigen perspectief/ geen begrip voor het perspectief vd ander zonder overleg
• Conservatietaken: uiterlijke veranderingen object hebben geen invloed op hoeveelheid, gewicht, grootte of aantal.
• Gecentreerdheid (centrering op 1 kenmerk): enkel 1 aspect in rekening nemen bij probleem.
• Statisch denken: aandacht alleen voor toestanden, niet voor veranderingen.
• Onomkeerbaarheid: geen teruggekeerde denkstappen.
• Logisch denken is mogelijk maar vooraf (preconceptueel);
• Semiotische of symboolfunctie: verband leggen tussen symbolen en realiteit.
• Uitgestelde imitatie, fantasiespel, tekenen, taalgebruik.
• Verwarring fantasie en werkelijkheid (egocentrisme)
• Animisme: geven leven aan objecten.
• Artificialisme: dingen worden gemaakt door mensen.
• Finalisme: alles heeft een doel.

Hoofdstuk 6.3 Sociale en persoonlijkheidsontwikkeling

• Sociale relaties met een meerheid:
• Relatie met leeftijdgenoten: eerst evenwijdig samenspel, daarna samenspel en samenwerking.
• Zelfconcept: realistisch en positief zelfbeeld.
• Sociale vaardigheden: samenwerken, conflicten oplossen.

Hoofdstuk 6.3.1 Sociale ontwikkeling

• Relatie met leeftijdsgenoten: einde van spel met individuele activiteiten; samenspel, sociale vaardigheden.
• Zelfconcept: realistisch beeld en positieve self-waardering.
• Sociale spiegel:
• Positief: leren over jezelf door feedback van peers (leren over presteren).
• Negatief: ontwikkeling is afhankelijk van de groep - sociale omgeving.

Hoofdstuk 6.3.2 Dynamisch-affectieve ontwikkeling

• Moreel besef: ontwikkeling van een geweten, van een heteronome naar een autonome moraal.
• Taakgerichtheid: onderscheid spel/werk; verantwoordelijkheid opnemen.

Hoofdstuk 7 en 8 (Hoofdstuk 7 adolescent)

• 7 en 8: Adolescentie en puberteit;
• Lichamelijke veranderingen:
• Seksuele rijping
• Groeispurt, seksuele rijping
• Psychologische gevolgen: emotionele veranderingen, veranderend zelfbeeld, sociale verwachtingen.
• Cognitieve ontwikkeling:
• Formeel-operationeel denken. Aan abstract denken. Hypothesen controleren met observeerbare context.
• Geheugen, aandacht: veranderingen, maar blijft efficiënt.
• Sociale en persoonlijkheidsontwikkeling: Sociale relaties, vrienden, zelfstandigheid, identiteit.

Hoofdstuk 10: Ouderdom

• Lichamelijke veranderingen: fysieke, zintuiglijke en motorische achteruitgang.
• Psychische reacties op lichaamsveranderingen: coping mechanismen, aanpassing levensstijl, externe hulpmiddelen.
• Sociaal en emotioneel; sociale relaties, emotionele steun,zaamheid en acceptatie van veranderingen.
• Intellectuele vermogens: niet onvermijdelijke achteruitgang.
• Competent ouder worden; selectie, optimalisatie, compensatie.
• Intelligentieonderzoek: achteruitgang KTG, LTG behouden, testen op intelligentie.