Sıvı ve Elektrolit Metabolizması

Choose a study mode

Play Quiz
Study Flashcards
Spaced Repetition
Chat to Lesson

Podcast

Play an AI-generated podcast conversation about this lesson

Questions and Answers

İnsan vücudunda en bol bulunan bileşen nedir?

Su

Normal bir erişkinde vücut ağırlığının yaklaşık ne kadarı sudur?

  • %60 (correct)
  • %50
  • %45
  • %70-80

Vücut suyu hangi bölümlere ayrılır?

  • Hepsi doğru (correct)
  • İnterstisyel ve İntravasküler
  • Transselüler ve İntraselüler
  • İntraselüler ve Ekstraselüler

Hücre içi sıvı bölümü, hücreler arası sıvıdan ne ile ayrılır?

<p>Hücre zarı</p> Signup and view all the answers

Hücre içindeki polianyonik moleküller, hücre zarının iki tarafında diğer moleküllerin dengesiz dağılımına neden olur.

<p>True (A)</p> Signup and view all the answers

Hücre içindeki major katyonlar hangileridir?

<p>K+ ve Mg2+ (C)</p> Signup and view all the answers

Hücreler arası sıvı bölümü, hücrelerin arasında nerede bulunur?

<p>Damar dışında</p> Signup and view all the answers

İntravasküler bölümü oluşturan sıvı nedir?

<p>Plazma</p> Signup and view all the answers

Plazma proteinlerinin damar içinde oluşturduğu basınca ne denir?

<p>Onkotik (kolloidal ozmotik) basınç (A)</p> Signup and view all the answers

Plazmadaki toplam katyon sayısı, toplam anyon sayısına eşittir.

<p>True (A)</p> Signup and view all the answers

Plazmada rutinde ölçülebilen anyonlar hangileridir?

<p>Cl- ve HCO3</p> Signup and view all the answers

Anyon açığı ne zaman yüksek olur?

<p>A ve B (A)</p> Signup and view all the answers

Vücut sıvı kompartmanlarının su ve elektrolit dağılımını gösteren tabloda, intravasküler sıvının hacmi kaç litredir?

<p>3,5 litre</p> Signup and view all the answers

İntraselüler sıvıda hangi elektrolitin konsantrasyonu en yüksektir?

<p>K+ (C)</p> Signup and view all the answers

Vücut sıvı bölümleri arasında suyun hareketini sağlayan mekanizmalar nelerdir?

<p>Osmotik basınç ve Starling güçleri</p> Signup and view all the answers

Hücre zarı, suya geçirgen ancak çözünenlere ve proteinlere geçirgen değildir.

<p>True (A)</p> Signup and view all the answers

Suyun membrandan geçişini ne belirler?

<p>Ozmotik basınç</p> Signup and view all the answers

Suyun çözünmüş madde konsantrasyonu az olan ortamdan yüksek ortama hareketine ne denir?

<p>Ozmoz</p> Signup and view all the answers

Çözeltilerin ozmotik basıncı neyle ölçülür?

<p>Hepsi doğru (A)</p> Signup and view all the answers

İyonlaşmayan bir maddenin 1 mol'ü, 1 Osmol'e eşittir.

<p>True (A)</p> Signup and view all the answers

1 mol NaCl, kaç Osmol'e eşittir?

<p>2 Osmol</p> Signup and view all the answers

Plazma osmolalitesi ne ile ölçülür?

<p>Ozmometre</p> Signup and view all the answers

Plazma osmolalitesini hesaplamak için kullanılan formülde hangi parametreler kullanılır?

<p>Na+, glikoz ve BUN</p> Signup and view all the answers

Osmolal gap, toksik maddelerin varlığına dair faydalı bir klinik ipucudur.

<p>True (A)</p> Signup and view all the answers

Nötral ve katyonik amino asitlerin birikimi de osmolal açığına neden olabilir.

<p>True (A)</p> Signup and view all the answers

İnterstisyel ve intravasküler bölümler arasında sıvı hareketini sağlayan yapı nedir?

<p>Kapiller duvar</p> Signup and view all the answers

Kapiller duvardan suyun hareketini etkileyen güçler nelerdir?

<p>A ve B (B)</p> Signup and view all the answers

Onkotik basınca karşı hidrostatik basıncın etkisiyle suyun intravasküler bölükten interstisyel bölüğe hareketine filtrasyon denir.

<p>True (A)</p> Signup and view all the answers

Kalbin oluşturduğu mekanik basınca hidrostatik basınç denir.

<p>True (A)</p> Signup and view all the answers

Starling Hipotezi'ne göre, kapillerlerin arteriyel ucunda yüksek hidrostatik basınç neye yol açar?

<p>Suyun damardan dokuya çıkmasına (A)</p> Signup and view all the answers

Venöz uçta hidrostatik basıncın düşmesi ile suyun filtrasyonu artar.

<p>False (B)</p> Signup and view all the answers

Vücut suyunun homeostazisi nedir?

<p>Vücut sıvılarının hacmi ve kompozisyonunu dengede ve sabit tutma</p> Signup and view all the answers

Vücut su dengesinin düzenlenmesinde en önemli organ hangisidir?

<p>Böbrekler</p> Signup and view all the answers

Günlük su alımının yaklaşık miktarı nedir?

<p>2500 mL (A)</p> Signup and view all the answers

Susama merkezi hipotalamusta bulunur.

<p>True (A)</p> Signup and view all the answers

Suyun atılımı (ekskresyon), sadece ADH (Antidiüretik Hormon) tarafından kontrol edilir.

<p>False (B)</p> Signup and view all the answers

Ozmoreseptörler, ekstraselüler sıvı osmolaritesindeki değişikliğe nasıl tepki verir?

<p>Hepsi doğru (D)</p> Signup and view all the answers

Baroreseptörler nerede bulunur?

<p>Atrium, aort kavisi ve karotid sinüslerinde</p> Signup and view all the answers

Kan hacmindeki azalma, renin-anjiotensin-aldosteron sistemini uyarır.

<p>True (A)</p> Signup and view all the answers

Atrial Natriüretik Peptid (ANP), böbreklerden Na atılımını sağlar.

<p>False (B)</p> Signup and view all the answers

Elektrolitlerin genel fonksiyonları nelerdir?

<p>Hepsi doğru (A)</p> Signup and view all the answers

Sodyum, ekstraselüler sıvının temel katyonudur.

<p>True (A)</p> Signup and view all the answers

Na+-K+ ATPaz pompası, hücre dışına kaç Na+ iyonu taşır?

<p>3 Na+ iyonu</p> Signup and view all the answers

Sodyumun alımı neye bağlıdır?

<p>İkisine de (B)</p> Signup and view all the answers

Sodyumun işlevleri nelerdir?

<p>Hepsi doğru (B)</p> Signup and view all the answers

Böbrekler, sodyum konsantrasyonunun kontrolünde ana düzenleyici organdır.

<p>True (A)</p> Signup and view all the answers

Aldosteron, sodyumun geri emilimini artırır ve hangi maddelerin atılımını artırır?

<p>Potasyum (K) ve Hidrojen (H)</p> Signup and view all the answers

Renin, böbreklerde nerede salgılanır?

<p>Jukstaglomerüler cisimlerde (A)</p> Signup and view all the answers

Anjiotensinojen nereden salınır?

<p>Karaciğerden</p> Signup and view all the answers

ACE (Anjiyotensin Dönüştürücü Enzim), özellikle akciğerlerde bulunur.

<p>True (A)</p> Signup and view all the answers

Anjiyotensin II, Aldosteron'un salgılanımını azaltır.

<p>False (B)</p> Signup and view all the answers

Hiponatremi, azalmış plazma sodyum düzeyini ifade eder.

<p>True (A)</p> Signup and view all the answers

Hiponatremiye neden olabilecek faktörler nelerdir?

<p>İkisi de (D)</p> Signup and view all the answers

Hiponatremi, beyin ödemine yol açabilir.

<p>True (A)</p> Signup and view all the answers

İzoozmotik hiponatremi (psödohiponatremi), hiponatremi ve düşük serum osmolalitesi ile birlikte görülür.

<p>False (B)</p> Signup and view all the answers

Hiperozmotik hiponatremi, glikoz ve mannitol gibi maddelerin artışı nedeniyle oluşabilir.

<p>True (A)</p> Signup and view all the answers

Hiperozmotik hiponatremi, genellikle tedavi gerektirmez.

<p>True (A)</p> Signup and view all the answers

Hipovolemik hiponatremi, su kaybından daha fazla Na kaybı ile karakterizedir.

<p>False (B)</p> Signup and view all the answers

Hipovolemik hiponatremiye neden olabilecek durumlar nelerdir?

<p>Hepsi doğru (B)</p> Signup and view all the answers

Normovolemik hiponatremi, genellikle uygunsuz ADH sendromu nedeniyle gelişir.

<p>True (A)</p> Signup and view all the answers

Hipervolemik hiponatremi, ekstraselüler sıvı hacminde artış ile karakterizedir.

<p>True (A)</p> Signup and view all the answers

Hipernatremi, plazma sodyum düzeyinin 145 mmol/L'nin üzerinde olması durumudur.

<p>True (A)</p> Signup and view all the answers

Hipernatremi, hücresel dehidratasyona yol açar.

<p>True (A)</p> Signup and view all the answers

Diüretik kullanımı, hipovolemik hipernatremiye neden olabilir.

<p>True (A)</p> Signup and view all the answers

Normovolemik hipernatremiye neden olabilecek durumlar nelerdir?

<p>Hepsi doğru (C)</p> Signup and view all the answers

Hipervolemik hipernatremi, su ve Na fazlalığı ile karakterizedir.

<p>True (A)</p> Signup and view all the answers

Potasyum, intraseller sıvının temel katyonudur.

<p>True (A)</p> Signup and view all the answers

Potasyumun atılımı nerede meydana gelir?

<p>Hepsi doğru (A)</p> Signup and view all the answers

Böbrekler, potasyum konsantrasyonunun düzenlenmesinde önemli rol oynar.

<p>True (A)</p> Signup and view all the answers

Yüksek potasyum düzeyi, aldosteron salınımını uyarır.

<p>True (A)</p> Signup and view all the answers

Hipopotasemi (hipokalemi), potasyum düzeyinin 3,5 mmol/L'nin altında olması durumudur.

<p>True (A)</p> Signup and view all the answers

Alkaloz durumu, hücre dışından hücre içine potasyum girişini artırabilir.

<p>True (A)</p> Signup and view all the answers

Potasyum düşüklüğünde akla gelmesi gereken durumlar nelerdir?

<p>Hepsi doğru (B)</p> Signup and view all the answers

Hiperpotasemi (hiperkalemi), potasyum düzeyinin 5 mmol/L'nin üzerinde olması durumudur.

<p>True (A)</p> Signup and view all the answers

Hiperpotasemiye neden olabilecek diğer faktörler nelerdir?

<p>İkisine de (A)</p> Signup and view all the answers

Asidoz, hücre dışına aşırı potasyum çıkışına yol açar.

<p>True (A)</p> Signup and view all the answers

İnsülin eksikliği, potasyumun hücreye girişini kolaylaştırır.

<p>False (B)</p> Signup and view all the answers

Hiperkalemiye bağlı en önemli tehlike, kardiyak aritmi ve kalp durması sonucu ölümdür.

<p>True (A)</p> Signup and view all the answers

Psödohiperpotasemi, turnikenin uzun süre ve sıkı bağlanması nedeniyle gerçekleşebilir.

<p>True (A)</p> Signup and view all the answers

Klor, ekstraselüler sıvının temel anyonudur.

<p>True (A)</p> Signup and view all the answers

Klorun atılımı nerede gerçekleşir?

<p>Böbrekler (B)</p> Signup and view all the answers

Hiperkloremi, klor alınımının atılımından fazla olduğu durumlarda görülür.

<p>True (A)</p> Signup and view all the answers

Hipokloremi, klor tüketiminin alınımını aştığı durumlarda görülebilir.

<p>True (A)</p> Signup and view all the answers

Bikarbonat, plazma total CO2'nin majör komponentidir.

<p>True (A)</p> Signup and view all the answers

Dehidratasyon, vücut toplam su miktarının artması durumudur.

<p>False (B)</p> Signup and view all the answers

Dehidratasyonun nedenleri nelerdir?

<p>Hepsi doğru (D)</p> Signup and view all the answers

Sıvı yüklenmesi (overhidrasyon), toplam vücut sıvısının azalması durumudur.

<p>False (B)</p> Signup and view all the answers

Su zehirlenmesi (intoksikasyonu), toplam vücut Na'u normal olurken vücut sıvısının artması durumudur.

<p>True (A)</p> Signup and view all the answers

Ödem, ekstraselüler sıvı hacmindeki azalışa denir.

<p>False (B)</p> Signup and view all the answers

Ödemin nedenleri nelerdir?

<p>Hepsi doğru (A)</p> Signup and view all the answers

Lenfatik drenajın azalması, ödemin oluşmasına neden olabilir.

<p>True (A)</p> Signup and view all the answers

Flashcards

Sıvı Metabolizması

İnsan vücudunda sıvı ve elektrolitlerin rolü ve düzenlenmesi.

Su Dağılımı

Erişkinde vücut ağırlığının ~%60'ı, yenidoğanda %70-80 sudur.

Intraselüler ve Ekstraselüler Sıvı

Vücut su miktarının 2/3'ü hücre içinde, 1/3'ü hücre dışında bulunur.

Gibbs-Donnan Dengesi

Hücre zarını geçemeyen moleküllerin, hücre içindeki katyon konsantrasyonunu artırması.

Signup and view all the flashcards

Onkotik Basınç

Plazma proteinlerinin oluşturduğu basınç, sıvı dengesini sağlar.

Signup and view all the flashcards

Anyon Açığı

Toplam katyon - toplam anyon = ~12 mmol/L şeklinde hesaplanır.

Signup and view all the flashcards

Ozmoz

Suyun konsantrasyon farkına göre hareketi.

Signup and view all the flashcards

Hidrostatik Basınç

Kalp tarafından oluşturulan mekanik basınç.

Signup and view all the flashcards

Starling Hipotezi

Kapiller ucundaki basınçlar suyun filtrasyon ve reabsorbsiyonunu belirler.

Signup and view all the flashcards

Homeostaz

Vücut sıvılarının hacim ve kompozisyon dengesini sağlar.

Signup and view all the flashcards

Su Alım ve Kaybı

Günlük su alımı genelde 2500 mL civarındadır.

Signup and view all the flashcards

Sodyum (Na)

Ekstraselüler sıvının temel katyonu, ozmotik basıncı düzenler.

Signup and view all the flashcards

Potasyum (K)

İntraselüler sıvının temel katyonu, kas ve kalp aktivitesinde kritik rol oynar.

Signup and view all the flashcards

Hiponatremi

Plazma sodyum düzeyi < 135 mmol/L, en sık elektrolit bozukluğu.

Signup and view all the flashcards

Hiperkloremi

Serum klorür düzeyinin 110 mmol/L'yi aşması.

Signup and view all the flashcards

Dehidratasyon

Toplam vücut su miktarının düşmesi, su ve elektrolit dengesi bozulur.

Signup and view all the flashcards

Ozmolarite

Bir çözelti içindeki çözünmüş madde konsantrasyonunun ölçüsü.

Signup and view all the flashcards

Hipervolemik Hiponatremi

Ekstraselüler sıvı hacminde artışın olduğu durumdur.

Signup and view all the flashcards

Klor (Cl)

Ekstraselüler sıvının temel anyonu, genellikle Na ile birlikte hareket eder.

Signup and view all the flashcards

Renin-Angiotensin Sistemi

Düştüğünde böbreklerden Na tutulmasını tetikler.

Signup and view all the flashcards

Kolestrol

Vücut sıvı kompozisyonunu etkileyen bir moleküldür.

Signup and view all the flashcards

Hiperglisemi

Yüksek kan şekeri durumu, hiponatremiye neden olabilir.

Signup and view all the flashcards

Study Notes

Sıvı ve Elektrolit Metabolizması

  • Sıvı, insan vücudundaki en bol bulunan bileşendir.
  • Normal bir erişkinde vücut ağırlığının yaklaşık %60'ı sudur.
  • Yenidoğanlarda bu oran %70-80 civarındadır.
  • Yaşlılarda ise yaklaşık %45'tir.
  • Erkeklerde ortalama vücut su oranı %60, kadınlarda ise %50'dir.
  • Genç erişkinlerde vücut su oranı yaşlı erişkinlere göre daha yüksektir.
  • Beyindeki su oranı yaklaşık %90, yağ dokusundaki su oranı ise %10'dur.
  • Vücut sıvısı, intraselüler (28L) ve ekstraselüler (14L) olmak üzere iki ana bölüme ayrılır. Ekstraselüler sıvı ise, intravasküler (3.5L) ve interstisyel (10.5L) ve transselüler (1-2L) sıvılardan oluşur.
  • Hücre içi sıvı, hücreler arası sıvılardan seçici geçirgen özelliğe sahip hücre zarı ile ayrılır.
  • Çeşitli maddeler, hücre zarından özgün taşıyıcılar ve iyon pompaları aracılığıyla taşınır.
  • Hücre zarını geçemeyen hücre içi polianyonlar, hücre zarını geçebilen diğer moleküllerin dengesiz dağılımına neden olur.
  • Hücre içi katyon konsantrasyonu daha yüksektir. Bu dağılım Gibbs-Donnan dengesi olarak tanımlanır.
  • Hücre içi sıvıda majör katyonlar K+ ve Mg2+ iyonları, majör anyonlar ise proteinler, organik fosfatlar ve sülfatlardır.
  • Hücreler arası sıvı, hücrelerin arasında, damar dışında bulunan sıvıdır. Lenf sıvısı da bu kategoriye dahildir.
  • Proteoglikanlar tarafından jel kıvamında tutulur.
  • Bu sıvılar, plazmadan kapiller duvarlar aracılığıyla ayrılır.
  • İntravasküler bölge (plazma), su, iyonlar, proteinler ve lipit gibi makro-moleküller içerir.
  • Ozmotik basıncı Na+ ve Cl- gibi elektrolitler ve plazma proteinleri (özellikle albümin) sağlar.
  • Proteinlerin damar içinde oluşturduğu basınca onkotik (kolloidal ozmotik) basınç denir.
  • Plazmadaki majör katyon Na+, majör anyonlar ise Cl- ve HCO³⁻'tür. Toplam katyonlar toplam anyonlara eşittir.
  • Plazmadaki anyonların ölçülebilen bölümüne göre, ölçülemeyen anyon miktarı hesaplanabilir.
  • Normal bir değer yaklaşık 12 mmol/L'dir. Böbrek yetmezliği ve diabetik ketoasidozda bu değer yükselir.
  • Vücut sıvı kompartmanlarının hacimleri ve içerdikleri maddelerin konsantrasyonları belirtilen değerlerle ilgilidir.
  • Sıvı hareketleri osmotik basınç farklılıkları ve kapiller duvarlardaki hidrostatik ve onkotik basınç farklılıkları (Starling güçleri) nedeniyle gerçekleşir.
  • Ozmotik basınç, çözünen maddelerin partikül sayısı ile belirlenir.
  • Su, çözünmüş madde konsantrasyonu düşük olandan yüksek olan ortama doğru hareket eder.
  • Bu harekete ozmoz denir; hareketi değiştiren kuvvet ise ozmotik basınçtır.
  • Çözeltilerin ozmotik basıncı osmol (Osm) birimiyle ölçülür.
  • Osmolalite, 1 kg çözücüdeki çözünen madde miktarıdır (Osm/kg Su).
  • Osmolarite, 1 litre çözücüdeki çözünen madde miktarıdır (Osm/L Su)
  • Plazma osmolalitesi, ozmometre ile ölçülebilir. Hesaplama ile de oldukça yakın sonuçlar elde edilebilir.
  • Osmotik basınç, yarı geçirgen bir zar tarafından ayrılan iki çözelti arasında gerçekleşir.
  • Osmolal gap, ölçülen osmolalite ile hesaplanan osmolalite arasındaki farktır.
  • Filtrasyon, interstisyel ve intravasküler bölümler arasında kapiller duvarlar vasıtasıyla gerçekleşen bir süreçtir.
  • Kapiller duvarlar, proteinler gibi büyük molekülleri geçirmez, ancak su ve küçük molekülleri geçirir.
  • Kapiller duvardan suyun hareketi, hidrostatik basınç ve onkotik basınç (Starling güçleri) tarafından belirlenir.
  • Hidrostatik basınç, kalbin oluşturduğu mekanik basınçtır.
  • Onkotik basınç, proteinlerin damar içinde oluşturduğu basınçtır.
  • Starling hipotezi, yüksek hidrostatik basınçla oluşan filtrasyonu ve düşük hidrostatik basınç ve yüksek onkotik basınçla oluşan reabsorbsiyonu açıklar.

Vücut Su Dengesi

  • Homeostaz, vücut sıvılarının hacmi ve kompozisyonunun dengede ve sabit kalmasını sağlar.
  • Homeostaz, sinir sistemi ve hormonal mekanizmalar aracılığıyla kontrol edilir.
  • Ana düzenleyici böbreklerdir.
  • Nefronlar glomerüler filtrasyon, tübüler reabsorbsiyon ve tübüler sekresyon gerçekleştirir.

Günlük Su Alımı ve Kaybı

  • Günlük su alımı ve kaybı miktarları birbirine eşittir ve yaklaşık 2500 mL'dir.

Susama Mekanizması

  • Susama merkezi, hipotalamustadır.
  • Susama merkezi, ekstraselüler sıvı osmolalitesindeki artışa ve buna bağlı uyarılmaya cevap göre su alımını düzenler.

Su Atımı

  • ADH ve natriüretik peptitler, su atımını düzenler.

Kan Hacmindeki Değişiklikler ve Homeostaz

  • Renin-anjiotensin-aldosteron sistemi (RAA), böbreklerden Na tutulumu sağlar, susama merkezi uyarılır ve su tutulması artar.
  • Kalp atriumundan atrial natriüretik peptid (ANP) salgılanır, idrarla Na ve su atımı artar.

Elektrolit Dengesi

  • Elektrolitler, ozmotik düzenleme, suyun dağılımı, asit-baz dengesi, kalp ve kas işlevleri, ATP'az regülasyonu ve enzim aktivitesi gibi birçok fonksiyonda rol oynar.

Sodyum (Na)

  • Ekstrasellüler sıvının majör katyonudur. Na-K ATPaz pompası, hücre içi ve hücre dışı sodyum konsantrasyonlarını düzenler.

Potasyum (K)

  • İntrasellüler sıvının majör katyonudur. Kas aktivitesi ve kas-sinir uyarılmasında rol oynar. K aktif taşıma ve böbrekler tarafından düzenlenir.

Klor (Cl)

  • Ekstrasellüler sıvının majör anyonudur. Böbrekler aracılığıyla sodyumla birlikte atılır.

Bikarbonat (HCO₃)

  • Plazma total CO₂ majördür ve asit-baz dengesini sağlar.

Dehidratasyon ve Overhidrasyon

  • Dehidratasyon, vücuttaki su miktarının azalması nedeniyle olur.
  • Overhidrasyon, vücuttaki su miktarının anormal artmasıdır.

Ödem

  • Ödem, ekstraselüler sıvı (hücreler arası) hacmindeki artışa denir.
  • Ödem, arttmış kapiller hidrostatik basınç, azalmış onkotik basınç ve arttmış kapiller geçirgenlikten kaynaklanabilir.

Studying That Suits You

Use AI to generate personalized quizzes and flashcards to suit your learning preferences.

Quiz Team

Related Documents

More Like This

Water and Electrolyte Balance Quiz
15 questions
Nursing Exam 2 Study Guide
41 questions
Sıvı ve Elektrolit Metabolizması
43 questions
Use Quizgecko on...
Browser
Browser