Sıvı ve Elektrolit Metabolizması
91 Questions
0 Views

Choose a study mode

Play Quiz
Study Flashcards
Spaced Repetition
Chat to Lesson

Podcast

Play an AI-generated podcast conversation about this lesson

Questions and Answers

İnsan vücudunda en bol bulunan bileşen nedir?

Su

Normal bir erişkinde vücut ağırlığının yaklaşık ne kadarı sudur?

  • %60 (correct)
  • %50
  • %45
  • %70-80

    • Vücut suyu hangi bölümlere ayrılır?

  • Hepsi doğru (correct)
  • İnterstisyel ve İntravasküler
  • Transselüler ve İntraselüler
  • İntraselüler ve Ekstraselüler

    • Hücre içi sıvı bölümü, hücreler arası sıvıdan ne ile ayrılır?

    <p>Hücre zarı</p> Signup and view all the answers

    Hücre içindeki polianyonik moleküller, hücre zarının iki tarafında diğer moleküllerin dengesiz dağılımına neden olur.

    <p>True (A)</p> Signup and view all the answers

    Hücre içindeki major katyonlar hangileridir?

    <p>K+ ve Mg2+ (C)</p> Signup and view all the answers

    Hücreler arası sıvı bölümü, hücrelerin arasında nerede bulunur?

    <p>Damar dışında</p> Signup and view all the answers

    İntravasküler bölümü oluşturan sıvı nedir?

    <p>Plazma</p> Signup and view all the answers

    Plazma proteinlerinin damar içinde oluşturduğu basınca ne denir?

    <p>Onkotik (kolloidal ozmotik) basınç (A)</p> Signup and view all the answers

    Plazmadaki toplam katyon sayısı, toplam anyon sayısına eşittir.

    <p>True (A)</p> Signup and view all the answers

    Plazmada rutinde ölçülebilen anyonlar hangileridir?

    <p>Cl- ve HCO3</p> Signup and view all the answers

    Anyon açığı ne zaman yüksek olur?

    <p>A ve B (A)</p> Signup and view all the answers

    Vücut sıvı kompartmanlarının su ve elektrolit dağılımını gösteren tabloda, intravasküler sıvının hacmi kaç litredir?

    <p>3,5 litre</p> Signup and view all the answers

    İntraselüler sıvıda hangi elektrolitin konsantrasyonu en yüksektir?

    <p>K+ (C)</p> Signup and view all the answers

    Vücut sıvı bölümleri arasında suyun hareketini sağlayan mekanizmalar nelerdir?

    <p>Osmotik basınç ve Starling güçleri</p> Signup and view all the answers

    Hücre zarı, suya geçirgen ancak çözünenlere ve proteinlere geçirgen değildir.

    <p>True (A)</p> Signup and view all the answers

    Suyun membrandan geçişini ne belirler?

    <p>Ozmotik basınç</p> Signup and view all the answers

    Suyun çözünmüş madde konsantrasyonu az olan ortamdan yüksek ortama hareketine ne denir?

    <p>Ozmoz</p> Signup and view all the answers

    Çözeltilerin ozmotik basıncı neyle ölçülür?

    <p>Hepsi doğru (A)</p> Signup and view all the answers

    İyonlaşmayan bir maddenin 1 mol'ü, 1 Osmol'e eşittir.

    <p>True (A)</p> Signup and view all the answers

    1 mol NaCl, kaç Osmol'e eşittir?

    <p>2 Osmol</p> Signup and view all the answers

    Plazma osmolalitesi ne ile ölçülür?

    <p>Ozmometre</p> Signup and view all the answers

    Plazma osmolalitesini hesaplamak için kullanılan formülde hangi parametreler kullanılır?

    <p>Na+, glikoz ve BUN</p> Signup and view all the answers

    Osmolal gap, toksik maddelerin varlığına dair faydalı bir klinik ipucudur.

    <p>True (A)</p> Signup and view all the answers

    Nötral ve katyonik amino asitlerin birikimi de osmolal açığına neden olabilir.

    <p>True (A)</p> Signup and view all the answers

    İnterstisyel ve intravasküler bölümler arasında sıvı hareketini sağlayan yapı nedir?

    <p>Kapiller duvar</p> Signup and view all the answers

    Kapiller duvardan suyun hareketini etkileyen güçler nelerdir?

    <p>A ve B (B)</p> Signup and view all the answers

    Onkotik basınca karşı hidrostatik basıncın etkisiyle suyun intravasküler bölükten interstisyel bölüğe hareketine filtrasyon denir.

    <p>True (A)</p> Signup and view all the answers

    Kalbin oluşturduğu mekanik basınca hidrostatik basınç denir.

    <p>True (A)</p> Signup and view all the answers

    Starling Hipotezi'ne göre, kapillerlerin arteriyel ucunda yüksek hidrostatik basınç neye yol açar?

    <p>Suyun damardan dokuya çıkmasına (A)</p> Signup and view all the answers

    Venöz uçta hidrostatik basıncın düşmesi ile suyun filtrasyonu artar.

    <p>False (B)</p> Signup and view all the answers

    Vücut suyunun homeostazisi nedir?

    <p>Vücut sıvılarının hacmi ve kompozisyonunu dengede ve sabit tutma</p> Signup and view all the answers

    Vücut su dengesinin düzenlenmesinde en önemli organ hangisidir?

    <p>Böbrekler</p> Signup and view all the answers

    Günlük su alımının yaklaşık miktarı nedir?

    <p>2500 mL (A)</p> Signup and view all the answers

    Susama merkezi hipotalamusta bulunur.

    <p>True (A)</p> Signup and view all the answers

    Suyun atılımı (ekskresyon), sadece ADH (Antidiüretik Hormon) tarafından kontrol edilir.

    <p>False (B)</p> Signup and view all the answers

    Ozmoreseptörler, ekstraselüler sıvı osmolaritesindeki değişikliğe nasıl tepki verir?

    <p>Hepsi doğru (D)</p> Signup and view all the answers

    Baroreseptörler nerede bulunur?

    <p>Atrium, aort kavisi ve karotid sinüslerinde</p> Signup and view all the answers

    Kan hacmindeki azalma, renin-anjiotensin-aldosteron sistemini uyarır.

    <p>True (A)</p> Signup and view all the answers

    Atrial Natriüretik Peptid (ANP), böbreklerden Na atılımını sağlar.

    <p>False (B)</p> Signup and view all the answers

    Elektrolitlerin genel fonksiyonları nelerdir?

    <p>Hepsi doğru (A)</p> Signup and view all the answers

    Sodyum, ekstraselüler sıvının temel katyonudur.

    <p>True (A)</p> Signup and view all the answers

    Na+-K+ ATPaz pompası, hücre dışına kaç Na+ iyonu taşır?

    <p>3 Na+ iyonu</p> Signup and view all the answers

    Sodyumun alımı neye bağlıdır?

    <p>İkisine de (B)</p> Signup and view all the answers

    Sodyumun işlevleri nelerdir?

    <p>Hepsi doğru (B)</p> Signup and view all the answers

    Böbrekler, sodyum konsantrasyonunun kontrolünde ana düzenleyici organdır.

    <p>True (A)</p> Signup and view all the answers

    Aldosteron, sodyumun geri emilimini artırır ve hangi maddelerin atılımını artırır?

    <p>Potasyum (K) ve Hidrojen (H)</p> Signup and view all the answers

    Renin, böbreklerde nerede salgılanır?

    <p>Jukstaglomerüler cisimlerde (A)</p> Signup and view all the answers

    Anjiotensinojen nereden salınır?

    <p>Karaciğerden</p> Signup and view all the answers

    ACE (Anjiyotensin Dönüştürücü Enzim), özellikle akciğerlerde bulunur.

    <p>True (A)</p> Signup and view all the answers

    Anjiyotensin II, Aldosteron'un salgılanımını azaltır.

    <p>False (B)</p> Signup and view all the answers

    Hiponatremi, azalmış plazma sodyum düzeyini ifade eder.

    <p>True (A)</p> Signup and view all the answers

    Hiponatremiye neden olabilecek faktörler nelerdir?

    <p>İkisi de (D)</p> Signup and view all the answers

    Hiponatremi, beyin ödemine yol açabilir.

    <p>True (A)</p> Signup and view all the answers

    İzoozmotik hiponatremi (psödohiponatremi), hiponatremi ve düşük serum osmolalitesi ile birlikte görülür.

    <p>False (B)</p> Signup and view all the answers

    Hiperozmotik hiponatremi, glikoz ve mannitol gibi maddelerin artışı nedeniyle oluşabilir.

    <p>True (A)</p> Signup and view all the answers

    Hiperozmotik hiponatremi, genellikle tedavi gerektirmez.

    <p>True (A)</p> Signup and view all the answers

    Hipovolemik hiponatremi, su kaybından daha fazla Na kaybı ile karakterizedir.

    <p>False (B)</p> Signup and view all the answers

    Hipovolemik hiponatremiye neden olabilecek durumlar nelerdir?

    <p>Hepsi doğru (B)</p> Signup and view all the answers

    Normovolemik hiponatremi, genellikle uygunsuz ADH sendromu nedeniyle gelişir.

    <p>True (A)</p> Signup and view all the answers

    Hipervolemik hiponatremi, ekstraselüler sıvı hacminde artış ile karakterizedir.

    <p>True (A)</p> Signup and view all the answers

    Hipernatremi, plazma sodyum düzeyinin 145 mmol/L'nin üzerinde olması durumudur.

    <p>True (A)</p> Signup and view all the answers

    Hipernatremi, hücresel dehidratasyona yol açar.

    <p>True (A)</p> Signup and view all the answers

    Diüretik kullanımı, hipovolemik hipernatremiye neden olabilir.

    <p>True (A)</p> Signup and view all the answers

    Normovolemik hipernatremiye neden olabilecek durumlar nelerdir?

    <p>Hepsi doğru (C)</p> Signup and view all the answers

    Hipervolemik hipernatremi, su ve Na fazlalığı ile karakterizedir.

    <p>True (A)</p> Signup and view all the answers

    Potasyum, intraseller sıvının temel katyonudur.

    <p>True (A)</p> Signup and view all the answers

    Potasyumun atılımı nerede meydana gelir?

    <p>Hepsi doğru (A)</p> Signup and view all the answers

    Böbrekler, potasyum konsantrasyonunun düzenlenmesinde önemli rol oynar.

    <p>True (A)</p> Signup and view all the answers

    Yüksek potasyum düzeyi, aldosteron salınımını uyarır.

    <p>True (A)</p> Signup and view all the answers

    Hipopotasemi (hipokalemi), potasyum düzeyinin 3,5 mmol/L'nin altında olması durumudur.

    <p>True (A)</p> Signup and view all the answers

    Alkaloz durumu, hücre dışından hücre içine potasyum girişini artırabilir.

    <p>True (A)</p> Signup and view all the answers

    Potasyum düşüklüğünde akla gelmesi gereken durumlar nelerdir?

    <p>Hepsi doğru (B)</p> Signup and view all the answers

    Hiperpotasemi (hiperkalemi), potasyum düzeyinin 5 mmol/L'nin üzerinde olması durumudur.

    <p>True (A)</p> Signup and view all the answers

    Hiperpotasemiye neden olabilecek diğer faktörler nelerdir?

    <p>İkisine de (A)</p> Signup and view all the answers

    Asidoz, hücre dışına aşırı potasyum çıkışına yol açar.

    <p>True (A)</p> Signup and view all the answers

    İnsülin eksikliği, potasyumun hücreye girişini kolaylaştırır.

    <p>False (B)</p> Signup and view all the answers

    Hiperkalemiye bağlı en önemli tehlike, kardiyak aritmi ve kalp durması sonucu ölümdür.

    <p>True (A)</p> Signup and view all the answers

    Psödohiperpotasemi, turnikenin uzun süre ve sıkı bağlanması nedeniyle gerçekleşebilir.

    <p>True (A)</p> Signup and view all the answers

    Klor, ekstraselüler sıvının temel anyonudur.

    <p>True (A)</p> Signup and view all the answers

    Klorun atılımı nerede gerçekleşir?

    <p>Böbrekler (B)</p> Signup and view all the answers

    Hiperkloremi, klor alınımının atılımından fazla olduğu durumlarda görülür.

    <p>True (A)</p> Signup and view all the answers

    Hipokloremi, klor tüketiminin alınımını aştığı durumlarda görülebilir.

    <p>True (A)</p> Signup and view all the answers

    Bikarbonat, plazma total CO2'nin majör komponentidir.

    <p>True (A)</p> Signup and view all the answers

    Dehidratasyon, vücut toplam su miktarının artması durumudur.

    <p>False (B)</p> Signup and view all the answers

    Dehidratasyonun nedenleri nelerdir?

    <p>Hepsi doğru (D)</p> Signup and view all the answers

    Sıvı yüklenmesi (overhidrasyon), toplam vücut sıvısının azalması durumudur.

    <p>False (B)</p> Signup and view all the answers

    Su zehirlenmesi (intoksikasyonu), toplam vücut Na'u normal olurken vücut sıvısının artması durumudur.

    <p>True (A)</p> Signup and view all the answers

    Ödem, ekstraselüler sıvı hacmindeki azalışa denir.

    <p>False (B)</p> Signup and view all the answers

    Ödemin nedenleri nelerdir?

    <p>Hepsi doğru (A)</p> Signup and view all the answers

    Lenfatik drenajın azalması, ödemin oluşmasına neden olabilir.

    <p>True (A)</p> Signup and view all the answers

    Flashcards

    Sıvı Metabolizması

    İnsan vücudunda sıvı ve elektrolitlerin rolü ve düzenlenmesi.

    Su Dağılımı

    Erişkinde vücut ağırlığının ~%60'ı, yenidoğanda %70-80 sudur.

    Intraselüler ve Ekstraselüler Sıvı

    Vücut su miktarının 2/3'ü hücre içinde, 1/3'ü hücre dışında bulunur.

    Gibbs-Donnan Dengesi

    Hücre zarını geçemeyen moleküllerin, hücre içindeki katyon konsantrasyonunu artırması.

    Signup and view all the flashcards

    Onkotik Basınç

    Plazma proteinlerinin oluşturduğu basınç, sıvı dengesini sağlar.

    Signup and view all the flashcards

    Anyon Açığı

    Toplam katyon - toplam anyon = ~12 mmol/L şeklinde hesaplanır.

    Signup and view all the flashcards

    Ozmoz

    Suyun konsantrasyon farkına göre hareketi.

    Signup and view all the flashcards

    Hidrostatik Basınç

    Kalp tarafından oluşturulan mekanik basınç.

    Signup and view all the flashcards

    Starling Hipotezi

    Kapiller ucundaki basınçlar suyun filtrasyon ve reabsorbsiyonunu belirler.

    Signup and view all the flashcards

    Homeostaz

    Vücut sıvılarının hacim ve kompozisyon dengesini sağlar.

    Signup and view all the flashcards

    Su Alım ve Kaybı

    Günlük su alımı genelde 2500 mL civarındadır.

    Signup and view all the flashcards

    Sodyum (Na)

    Ekstraselüler sıvının temel katyonu, ozmotik basıncı düzenler.

    Signup and view all the flashcards

    Potasyum (K)

    İntraselüler sıvının temel katyonu, kas ve kalp aktivitesinde kritik rol oynar.

    Signup and view all the flashcards

    Hiponatremi

    Plazma sodyum düzeyi < 135 mmol/L, en sık elektrolit bozukluğu.

    Signup and view all the flashcards

    Hiperkloremi

    Serum klorür düzeyinin 110 mmol/L'yi aşması.

    Signup and view all the flashcards

    Dehidratasyon

    Toplam vücut su miktarının düşmesi, su ve elektrolit dengesi bozulur.

    Signup and view all the flashcards

    Ozmolarite

    Bir çözelti içindeki çözünmüş madde konsantrasyonunun ölçüsü.

    Signup and view all the flashcards

    Hipervolemik Hiponatremi

    Ekstraselüler sıvı hacminde artışın olduğu durumdur.

    Signup and view all the flashcards

    Klor (Cl)

    Ekstraselüler sıvının temel anyonu, genellikle Na ile birlikte hareket eder.

    Signup and view all the flashcards

    Renin-Angiotensin Sistemi

    Düştüğünde böbreklerden Na tutulmasını tetikler.

    Signup and view all the flashcards

    Kolestrol

    Vücut sıvı kompozisyonunu etkileyen bir moleküldür.

    Signup and view all the flashcards

    Hiperglisemi

    Yüksek kan şekeri durumu, hiponatremiye neden olabilir.

    Signup and view all the flashcards

    Study Notes

    Sıvı ve Elektrolit Metabolizması

    • Sıvı, insan vücudundaki en bol bulunan bileşendir.
    • Normal bir erişkinde vücut ağırlığının yaklaşık %60'ı sudur.
    • Yenidoğanlarda bu oran %70-80 civarındadır.
    • Yaşlılarda ise yaklaşık %45'tir.
    • Erkeklerde ortalama vücut su oranı %60, kadınlarda ise %50'dir.
    • Genç erişkinlerde vücut su oranı yaşlı erişkinlere göre daha yüksektir.
    • Beyindeki su oranı yaklaşık %90, yağ dokusundaki su oranı ise %10'dur.
    • Vücut sıvısı, intraselüler (28L) ve ekstraselüler (14L) olmak üzere iki ana bölüme ayrılır. Ekstraselüler sıvı ise, intravasküler (3.5L) ve interstisyel (10.5L) ve transselüler (1-2L) sıvılardan oluşur.
    • Hücre içi sıvı, hücreler arası sıvılardan seçici geçirgen özelliğe sahip hücre zarı ile ayrılır.
    • Çeşitli maddeler, hücre zarından özgün taşıyıcılar ve iyon pompaları aracılığıyla taşınır.
    • Hücre zarını geçemeyen hücre içi polianyonlar, hücre zarını geçebilen diğer moleküllerin dengesiz dağılımına neden olur.
    • Hücre içi katyon konsantrasyonu daha yüksektir. Bu dağılım Gibbs-Donnan dengesi olarak tanımlanır.
    • Hücre içi sıvıda majör katyonlar K+ ve Mg2+ iyonları, majör anyonlar ise proteinler, organik fosfatlar ve sülfatlardır.
    • Hücreler arası sıvı, hücrelerin arasında, damar dışında bulunan sıvıdır. Lenf sıvısı da bu kategoriye dahildir.
    • Proteoglikanlar tarafından jel kıvamında tutulur.
    • Bu sıvılar, plazmadan kapiller duvarlar aracılığıyla ayrılır.
    • İntravasküler bölge (plazma), su, iyonlar, proteinler ve lipit gibi makro-moleküller içerir.
    • Ozmotik basıncı Na+ ve Cl- gibi elektrolitler ve plazma proteinleri (özellikle albümin) sağlar.
    • Proteinlerin damar içinde oluşturduğu basınca onkotik (kolloidal ozmotik) basınç denir.
    • Plazmadaki majör katyon Na+, majör anyonlar ise Cl- ve HCO³⁻'tür. Toplam katyonlar toplam anyonlara eşittir.
    • Plazmadaki anyonların ölçülebilen bölümüne göre, ölçülemeyen anyon miktarı hesaplanabilir.
    • Normal bir değer yaklaşık 12 mmol/L'dir. Böbrek yetmezliği ve diabetik ketoasidozda bu değer yükselir.
    • Vücut sıvı kompartmanlarının hacimleri ve içerdikleri maddelerin konsantrasyonları belirtilen değerlerle ilgilidir.
    • Sıvı hareketleri osmotik basınç farklılıkları ve kapiller duvarlardaki hidrostatik ve onkotik basınç farklılıkları (Starling güçleri) nedeniyle gerçekleşir.
    • Ozmotik basınç, çözünen maddelerin partikül sayısı ile belirlenir.
    • Su, çözünmüş madde konsantrasyonu düşük olandan yüksek olan ortama doğru hareket eder.
    • Bu harekete ozmoz denir; hareketi değiştiren kuvvet ise ozmotik basınçtır.
    • Çözeltilerin ozmotik basıncı osmol (Osm) birimiyle ölçülür.
    • Osmolalite, 1 kg çözücüdeki çözünen madde miktarıdır (Osm/kg Su).
    • Osmolarite, 1 litre çözücüdeki çözünen madde miktarıdır (Osm/L Su)
    • Plazma osmolalitesi, ozmometre ile ölçülebilir. Hesaplama ile de oldukça yakın sonuçlar elde edilebilir.
    • Osmotik basınç, yarı geçirgen bir zar tarafından ayrılan iki çözelti arasında gerçekleşir.
    • Osmolal gap, ölçülen osmolalite ile hesaplanan osmolalite arasındaki farktır.
    • Filtrasyon, interstisyel ve intravasküler bölümler arasında kapiller duvarlar vasıtasıyla gerçekleşen bir süreçtir.
    • Kapiller duvarlar, proteinler gibi büyük molekülleri geçirmez, ancak su ve küçük molekülleri geçirir.
    • Kapiller duvardan suyun hareketi, hidrostatik basınç ve onkotik basınç (Starling güçleri) tarafından belirlenir.
    • Hidrostatik basınç, kalbin oluşturduğu mekanik basınçtır.
    • Onkotik basınç, proteinlerin damar içinde oluşturduğu basınçtır.
    • Starling hipotezi, yüksek hidrostatik basınçla oluşan filtrasyonu ve düşük hidrostatik basınç ve yüksek onkotik basınçla oluşan reabsorbsiyonu açıklar.

    Vücut Su Dengesi

    • Homeostaz, vücut sıvılarının hacmi ve kompozisyonunun dengede ve sabit kalmasını sağlar.
    • Homeostaz, sinir sistemi ve hormonal mekanizmalar aracılığıyla kontrol edilir.
    • Ana düzenleyici böbreklerdir.
    • Nefronlar glomerüler filtrasyon, tübüler reabsorbsiyon ve tübüler sekresyon gerçekleştirir.

    Günlük Su Alımı ve Kaybı

    • Günlük su alımı ve kaybı miktarları birbirine eşittir ve yaklaşık 2500 mL'dir.

    Susama Mekanizması

    • Susama merkezi, hipotalamustadır.
    • Susama merkezi, ekstraselüler sıvı osmolalitesindeki artışa ve buna bağlı uyarılmaya cevap göre su alımını düzenler.

    Su Atımı

    • ADH ve natriüretik peptitler, su atımını düzenler.

    Kan Hacmindeki Değişiklikler ve Homeostaz

    • Renin-anjiotensin-aldosteron sistemi (RAA), böbreklerden Na tutulumu sağlar, susama merkezi uyarılır ve su tutulması artar.
    • Kalp atriumundan atrial natriüretik peptid (ANP) salgılanır, idrarla Na ve su atımı artar.

    Elektrolit Dengesi

    • Elektrolitler, ozmotik düzenleme, suyun dağılımı, asit-baz dengesi, kalp ve kas işlevleri, ATP'az regülasyonu ve enzim aktivitesi gibi birçok fonksiyonda rol oynar.

    Sodyum (Na)

    • Ekstrasellüler sıvının majör katyonudur. Na-K ATPaz pompası, hücre içi ve hücre dışı sodyum konsantrasyonlarını düzenler.

    Potasyum (K)

    • İntrasellüler sıvının majör katyonudur. Kas aktivitesi ve kas-sinir uyarılmasında rol oynar. K aktif taşıma ve böbrekler tarafından düzenlenir.

    Klor (Cl)

    • Ekstrasellüler sıvının majör anyonudur. Böbrekler aracılığıyla sodyumla birlikte atılır.

    Bikarbonat (HCO₃)

    • Plazma total CO₂ majördür ve asit-baz dengesini sağlar.

    Dehidratasyon ve Overhidrasyon

    • Dehidratasyon, vücuttaki su miktarının azalması nedeniyle olur.
    • Overhidrasyon, vücuttaki su miktarının anormal artmasıdır.

    Ödem

    • Ödem, ekstraselüler sıvı (hücreler arası) hacmindeki artışa denir.
    • Ödem, arttmış kapiller hidrostatik basınç, azalmış onkotik basınç ve arttmış kapiller geçirgenlikten kaynaklanabilir.

    Studying That Suits You

    Use AI to generate personalized quizzes and flashcards to suit your learning preferences.

    Quiz Team

    Related Documents

    Sıvı ve Elektrolit Metabolizması PDF

    Description

    Bu quiz, sıvı ve elektrolit metabolizması hakkında temel bilgileri test etmek için hazırlanmıştır. İnsan vücudundaki su oranları, sıvı dağılımı ve hücresel taşıma mekanizmaları üzerine sorular içermektedir. Bu konu, sağlıklı yaşam ve tıbbi eğitim açısından son derece önemli bir alandır.

    More Like This

    Use Quizgecko on...
    Browser
    Open
    Browser
    Browser