Sırt Kasları Anatomisi

• Sırt kasları (Mm. dorsi), Anatomi ABD'den Doç. Dr. Tufan ULCAY tarafından sunulmaktadır.
• Musculi dorsi, sırt kaslarının Latince adıdır.
• Sırt kaslarının temel fonksiyonel özelliği, vücut ağırlığının çoğunun columna vertebralis'in önünde olması nedeniyle columna vertebralis'in hareketini ve desteklenmesini sağlamaktır.

Sırt Kaslarının Gruplandırılması

• Yüzeyel grup, ekstrinsik sırt kaslarını içerir ve üst ekstremite hareketlerinde rol oynar.
• Orta grup kasları, omurgayı üst ekstremiteye bağlar.
• Derin grup, otokton sırt kaslarıdır, omurga hareketlerini kontrol eder ve vücut postürünü sağlar.
• Derin grup sırt kasları yüzeyel, orta ve derin tabakalara ayrılır.

Yüzeyel Grup Sırt Kasları

• M. trapezius, M. latissimus dorsi, M. rhomboideus major, M. rhomboideus minor, ve M. levator scapulae yüzeyel grup kaslarındandır.
• Bu kaslar, servikal spinal sinirlerin ventral dallarından innerve olurlar.

Orta Grup Sırt Kasları

• M. serratus posterior superior ve M. serratus posterior inferior orta grup sırt kaslarını oluşturur.

Derin Grup Sırt Kasları - Yüzeyel Tabaka

• M. splenius capitis ve M. splenius cervicis bu tabakada yer alır.
• Splenion, Latince'de bandaj anlamına gelir.

Derin Grup Sırt Kasları - Orta Tabaka (M. Erector Spinae)

• M. iliocostalis, M. longissimus ve M. spinalis bu tabakadaki kaslardır.
  • M. iliocostalis lumborum, thoracis ve cervicis bölümlerine ayrılır.
  • M. longissimus thoracis, cervicis ve capitis bölümlerine ayrılır.
  • M. spinalis thoracis, cervicis ve capitis bölümlerine ayrılır.

Derin Grup Sırt Kasları - Derin Tabaka

• Transversospinal kaslar (M. semispinalis, Mm multifidi, Mm. rotatores), Mm. interspinales, Mm. intertransversarii ve M. levatores costarum bulunur.
• M semispinalis thoracis, cervicis ve capitis bölümlerine ayrılır.
• M levatores costarum longus ve brevis bölümlerine ayrılır.

Derin Grup Sırt Kaslarının Genel Yapısı

• Musculi spinotransversalis (yüzeyel bölgedeki kaslar) ve M. erector spinae (orta tabakadaki kaslar) bulunur.
• Derin tabakadaki kaslar Mm. Transversospinales, Mm. interspinales, Mm. İntertransversarii ve Mm. levatores costarum'dur.
• Otokton sırt kasları, spinal sinirlerin arka dalları tarafından innerve edilir.

Kasların Genel Özellikleri

• Kasların orijin (origo), insersiyo (insertio), fonksiyon (function) ve innervasyon (innervation) gibi özellikleri vardır.

M. Trapezius

• Origo: Linea nuchae superior, Protuberentia occipitalis externa, tüm servikal vertebraların processus spinosus'ları ve lig. nuchae, 1-6 torakal vertebraların proc. spinosus'ları ve ligg.supraspinalia, 6-12 torakal vertebraların proc. spinosusları ve ligg.supraspinalia.
• Insertio: Clavicula'nın 1/3 dış kısmı, acromion ve spina scapulanın üst kenarları, spina scapulae'nın medial ucu.
• Fonksiyon: Omuzu yukarı-içe çeker, Clavicula ve scapula sabit iken tek taraflı kasılırsa başı aynı tarafa, iki taraflı kasılırsa başı arkaya eğer, yük taşırken omuzun aşağı çekilmesini önler.
• Pars Transversa Fonksiyonu: Omuzu arkaya çekerek scapula’yı columna vertebralis’e yaklaştırır.
• Pars Ascendens Fonksiyonu: Omuzu aşağı içe çeker ve yüksekte bir yere tutunduğumuzda gövdemizi yukarı çekmeye yardımcı olur.
• İnnervasyon: N. accesorius ve 3,4. servikal spinal sinirler.
• N. accessorius felcinde scapula yana ve aşağı doğru kayarak columna vertebralis’ten uzaklaşır.

M. Latissimus Dorsi

• Origo: 7-12 torakal ve tüm lumbal vertebraların spinal çıkıntılarından, Crista sacralis mediana’dan, Crista iliaca’nın arka kısmından, 9-12 kaburgalardan Fascia thoracolumbalis aracılığı ile başlar.
• Insertio: Humerus’ta Crista tuberculi minoris’e tutunur.
• Fonksiyon: Kola adduksiyon, iç rotasyon ve ekstansiyon yaptırır; kaburgaya yapışan kısımlar solunuma yardımcıdır; kürek çekme, yüzme, tırmanma, barfiks, odun kesme gibi işlerde görevlidir.
• İnnervasyon: N. thoracodorsalis.
• N. thoracodorsalis’in zedelenmesi durumunda colun adduksiyonu ve iç rotasyonu zayıflar.
• M.latissumus dorsi (N. thoracodorsalis)’i test için kol 90 derece abduksiyon’a getirilir ve dirence karşı adduksiyon yaptırılır.

Trigonum Oscultationis (Oskultasyon Üçgeni)

• Scapula’nın medial kenarı, M. trapezius’un dış kenarı ve M. latissimus dorsi’nin üst kenarı ile sınırlanır.
• Steteskop ile akciğer’in arka bölümünün dinlenmesi için önemlidir.
• Kollar göğüs’ün önüne çaprazlaştırılır, gövde fleksiyon’a getirilir ve dinleme üçgeni genişler.

Trigonum Lumbale Inferius (Petit Üçgeni)

• M. obliquus externus abdominis, M. latissimus dorsi’nin dış kenarı ve Crista iliaca ile sınırlanır.

M. Rhomboideus Major ve M. Rhomboideus Minor

• Origo: 7. servikal ve 1. torakal vertebra'ların proc. spinosus'ları ve ligg. supraspinalia ile 2 - 5 torakal vertebra'ların proc. spinosus'ları ve ligg. supraspinalia.
• Insertio: Margo medialis’in angulus superior scapulae ile spina scapulae arasında kalan kısmı, ve Margo medialis’in angulus inferior scapulae ile spina scapulae arasında kalan kısmı.
• İnnervasyon: N.dorsalis scapulae.
• Her iki kas scapula’ya rotasyon yaptırarak cavitas glenoidalis’i aşağı doğru baktırır ve scapulayı toraks duvarına fikse etmede görevlidir. Yukarı kalkan üst ekstremite’nin kuvvetlice aşağı doğru indirilmesinde (örn: çekiç ile bir şeyi çakma) rol oynar.

M. Levator Scapulae

• Origo: 1-4 servikal vertebra’ların proc. transversus’larının tuberculum posterius’ları.
• Insertio: Angulus superior scapulae ve Margo medialis’in en üst kısmı.
• Fonksiyon: Scapula’yı yukarıya ve içe doğru çekerek margo lateralisi aşağıya döndürür.
• Scapula diğer kaslar ile tespit edilmiş ise kas tek taraflı kasıldığında baş ve boynu kendi tarafına, iki taraflı kasıldığında başı arkaya çeker.
• İnnervasyon: N. dorsalis scapulae.
• N.dorsalis scapulae'ile innerve olan kasları test etmek için hastanın elleri kalça üzerine konur ve dirseklerini dirence karşı (abduksiyona karşı adduksiyon) arkaya ittirmesi sağlanır.

Orta Grup Sırt Kasları - M. Serratus Posterior Superior ve M. Serratus Posterior Inferior

• Origo: Ligamentum nuchae ‘nın alt kısmı, 7. servikal ve 1-3 torakal vertebra’ların proc.spinosus'ları ile son iki torakal ve ilk iki veya üç lumbal vertebra’ların proc. spinosus’ları ile bunlar arasındaki lig. supraspinale’ler.
• Insertio: 2-5. costa’ların angulus costae’larının lateral kısmının üst kenarları ve 9-12. costa’ların angulus costae’larının lateral kısmının alt kenarları.
• Fonksiyon: İnspirasyon ve ekspirasyon.
• İnnervasyon: 2-5. nn. intercostales ve 9-11. nn. intercostales ve n.subcostalis.

Derin Grup Sırt Kasları - M. Splenius Capitis ve M. Splenius Cervicis

• Yüzeyel tabakada yer alırlar ve boynun arka ve yan tarafında uzanırlar; vertikal seyirli kasları bandaj gibi sararlar ve derin boyun kaslarını kaplayarak yerinde tutarlar.
• Her iki kasın origosu çok yakındır.
  • M. splenius capitis: Lig.nuchae'nin alt kısmı ve 7. servikal ile ilk 3 veya 4. torakal vertebraların proc. spinosos’larından başlar.
  • M. splenius cervicis: 3-6 torakal vertebraların proc. spinosus'larından başlar.
• İnsersiyoları ayrıdır:
  • M. splenius capitis (occipital kemik): Processus mastoideus ile linea nuchea superior’un 1/3 lateral kısmı.
  • M. splenius cervicis (servikal vertebra): 1-3 servikal vertebra’ların proc. transversus’larının tuberculum posterius’ları.
• Fonksiyon: Kasıldıkları zaman başa ekstansiyon yaptırırlar.
• Kaslar tek taraflı kasıldığında başı kendi tarafına eğer ve başı boynu aynı tarafa eğer.
• M. splenius cervicis başa tutunmadığı için doğrudan başa hareket yaptıramaz.

Derin Grup Sırt Kasları - M. İliocostalis

• En lateralde yer alır ve bu kaslar ilium’dan costa’lara ve costa’lardan costa’lara uzanır.
• 3 bölümü vardır: M. iliocostalis lumborum, thoracis, cervicis.
• İnnervasyon: Servikal, torakal ve lumbal sinirlerin ramus dorsalis'leri.
• Fonksiyon: İki taraflı kasıldıkları zaman columna vertebralis’e ekstansiyon, tek taraflı kasıldıklarında ise aynı taraf columna vertebralis’e lateral fleksiyon yaptırırlar.
• Lumbal ve torakal kısımları kaburgaları aşağı çekerek ekspirasyon yapar.

Derin Grup Sırt Kasları - M. Longissimus

• Üç bölümden oluşur: M. longissimus thoracis, cervicis, capitis.
• İnnervasyon: Servikal, torakal ve Lumbal sinirlerin ramus dorsalis’leri.
• Fonksiyon: M.longissumus thoracis ve cervicis İki taraflı kasıldığında omurgayı arkaya eğer tek taraflı kasıldığında ise aynı tarafa eğer. M.longissumus capitis ise iki taraflı kasıldığında başı arkaya tek taraflı kasıldığında başı aynı tarafa eğerek yüzünde aynı tarafa çevrilmesini sağlar.

Derin Grup Sırt Kasları - M. Spinalis

• Üç bölümü vardır: M. spinalis thoracis, cervicis, capitis.
• Bu kaslar proc. spinosus’lardan proc. spinosus’lara uzanır.

Trigonum Lumbale Superius (Grynfelt Üçgeni)

• 12. kaburga, m. serratus posterior inferior ve m. erector spinae ile sınırlanır. M. obliquus internus abdominis de alt sınırını oluşturur.

Derin Ense Kasları

• Derin ense kaslarının örnekleri arasında M. rectus capitis posterior major, M. rectus capitis posterior minor, M. obliquus capitis inferior ve M. obliquus capitis superior bulunur.

M. Rectus Capitis Posterior Major

• Axis'in processus spinosus’undan başlar ve linea nuchalis inferior’un lateral kısmında sonlanır.

M. Rectus Capitis Posterior Minor

• Atlas’ın tuberculum posterius’undan başlar ve linea nuchalis inferior’un medial kısmında sonlanır.

M. Obliquus Capitis Inferior

• Axis'in processus spinosus’undan başlayıp atlas’ın processus transversus’unda sonlanır.

M. Obliquus Capitis Superior

• Atlas’ın processus transversus’undan başlayıp linea nuchalis inferior’un üst kısmında sonlanır.

Trigonum Suboccipitale

• Arterial ve vertebral yapıları içerir, tanımı verilmemiştir.