सुष्रुतसंहिताः - वेदिक साहित्य

Podcast

Play an AI-generated podcast conversation about this lesson

Questions and Answers

SÜ+mTv;t( kim yathA vidhIyate?

varaṇābhāva

vidhiṁ (correct)

svaśaktim

sānukūlyam

Kāḥ pratītya sūchayanti, yathā vijñānasyāgamane?

svabuddhiḥ

pratyabhijñāna (correct)

gauravam

bhayābheda

Kathaṃ sānukūlyam pratipādayati?

sādhanā

viyojana

prayukti (correct)

adhikāra

Tejo jūṣate kasyāḥ anuyojane?

adhikaraṇasya Signup and view all the answers

P[vtRte kīti vidhīyate?

pratipādanā Signup and view all the answers

SU+m; yathā vidhāyate?

upadeśayati Signup and view all the answers

Koœ' c kim prayogena sūchayati?

karmanirmāṇam Signup and view all the answers

Smayogena kāhāṃ pratiṣṭhā kṛtā?

vaimānikavihita Signup and view all the answers

सर्वतोमा नरसंक्षिप्तशक्तिः किम् अस्ति?

सर्वोपकारक. Signup and view all the answers

कथं सर्वप्रणाळीनां चिह्नं वेदितव्यम्?

वेदगुणानां बोधः. Signup and view all the answers

किम् उपदिश्यते सर्वोत्कृष्टतमस्य कार्यस्य?

उन्नतिविधि. Signup and view all the answers

सर्वत्र सम्पूर्णता विशेषः कः अस्ति?

सर्वाणि द्रव्याणि. Signup and view all the answers

धारणां सम्प्रदायस्य प्रेरणा कस्य कार्यः अस्ति?

मुक्ति ज्ञानम्. Signup and view all the answers

सर्वेषां नियमस्य प्रतिसंस्कृतेः आवश्यकताः कः?

संस्कृतिः. Signup and view all the answers

सर्वविधानां स्थितिः कः अस्ति?

अद्वितीयः. Signup and view all the answers

सर्वगुणपूर्णता सिद्धिः कस्य आइर्यत्यागादि वर्तते?

ध्यानम्. Signup and view all the answers

कस्य कारणेन 's*v,| su’t' cU,| k⁄œ' m/u `Ot' vc;'' इत्यस्मिन् वाक्ये विवेचनं आवश्यकं?

संस्कृतनियमाः Signup and view all the answers

उपयुक्तानां शब्दानां मध्ये 'p[svm;n;y; n;y;R' इत्यस्य अर्थः किं अस्ति?

परिस्थिति Signup and view all the answers

कतमः शब्दः 'cTv;roå….iht;' इत्यस्मिन् उद्देशः अतिविशिष्टः अस्ति?

व्याख्या Signup and view all the answers

'mTk⁄,gN/' इत्यस्मिन् उपादानस्य मुख्य: उद्देश्यः कः अस्ति?

विवर्तनम् Signup and view all the answers

's;m;Nyen g[hopsO∑l=' इत्यस्मिन् अभिप्रायः कः अस्ति?

व्यवस्थापनम् Signup and view all the answers

कस्य प्रक्रियायाः सूचकं 'j;to v; n …cr'' इत्यस्मिन् विशेषणं अस्ति?

अतिक्रमण Signup and view all the answers

'ag g….R,I' Vy;?yuTpˇ;vTyye'' इत्यस्मिन् उद्घाटितस्य मूलं दर्शयति?

सत्यताविषयः Signup and view all the answers

'dI`Rm;yurv;“otu dev;'' इत्यस्मिन् मुख्यं विषयं कः अस्ति?

अधिगमप्रकृतिः Signup and view all the answers

Study Notes

वैदिक साहित्य संग्रह (Maharishi University of Management)

आयुर्वेदिक ग्रंथः सुश्रुतसंहिता एक महत्वपूर्ण चिकित्सा ग्रंथ अस्ति।
सेतु विषयेषु अनेक भेदाः वर्णिताः यथा सर्जन, चिकित्सोपचारः, हृदयरोगः च।

चिकित्सा सिद्धान्ताः

सम्पूर्ण चिकित्सा प्रणालीं त्रिदोष सिद्धान्तेन व्याख्यायते - वात, पित्त, कफ।
रोगनिदानाय लक्षणानि च स्पष्टं विवरणं अस्ति।

पद्धतयः

शलाक्यशुराचार्यः चिकित्सा पद्धतिं उपन्यासति यत्र देहस्य छेदन, रक्तस्राव, शस्त्रक्रियाः वर्णिताः।
मर्म चिकित्सा विशेष ध्यानातीत अस्ति, यत्र सूक्ष्म स्थानानि शरीरस्य महत्वपूर्णात्वेन वर्णितानि सन्ति।

औषधीय गुणाः

औषधीनां गुनानां परिचयः एवं उपयोगः विस्तृतः।
विविध औषधीनां शुद्धता, प्रयोगनिषेधः च वर्णितः अस्ति।
चिकित्सापद्धतिज्ञानं व्यावहारिकरूपेण उपयुक्तं अस्ति।

वैद्यकीय नैतिकता

वैद्यस्य विशेषता, दायित्वं, चिकित्सायाः नैतिकतायाः महत्वं च दर्शितं अस्ति।
रोगिणः प्रति विशेष सुरक्षा एवं संवेदनशीलता आवश्यकः यथा वर्णितं अस्ति।

समसामयिकी

आधुनिक विज्ञानं चिकित्सा क्षेत्रे विकसितः, किन्तु प्राचीन विधाः अपि उपयोगिता धारणं कुर्वन्ति।
आयुर्वेदस्य पुनः उपजीवनं समग्र स्वास्थ्यविज्ञानस्य एक पर्यायः अस्ति।

जीवनशैली सुझावः

स्वस्थ जीवनशैलीं निवर्तमानं, भोजन योजना, योगाभ्यासस्यद्वारा स्वास्थ्यवर्धकं क्रियाः प्रदर्शितानि सन्ति।
मानसिक स्वास्थ्यं लीला, ध्यानं च अधीतव्यम्।

पुनर्विचारः

वैदिक साहित्यं मात्र चिकित्सा दृष्टिकोनस्य निकषं न, अपि तु मानवजीवनस्य सम्पूर्णता परिचयं ददाति।
शिक्षा, विद्या, धर्म, एवं चिकित्सा संसदः आवश्यक संरचना प्रदर्शितं पृष्ठालं चित्रं अस्ति।

Studying That Suits You

Use AI to generate personalized quizzes and flashcards to suit your learning preferences.

Description

सुष्रुतसंहितायाः विशेषताः, तत्र विधायाः उलेखनं, तथा औषधीय ज्ञानं आवलोक्यते। एषः प्रश्नवली वेदिक साहित्यस्य ज्ञानं प्रकटयति।