Шәкәрімнің «Жастарға» өлеңі

Choose a study mode

Play Quiz
Study Flashcards
Spaced Repetition
Chat to Lesson

Podcast

Play an AI-generated podcast conversation about this lesson

Questions and Answers

Абайдың білім беру тақырыбындағы көзқарасы қандай?

  • Тек тәжірибеге басымдық береді
  • Білімге құштарлықты қолдайды (correct)
  • Білімді теріске шығарады
  • Білім мен өнерді қажетсіз санайды

Абай жастардың ғылым мен өнерден үмітсіз болуын қолдайды.

False (B)

Абайдың ақылын алған жастар қандай сезімде болуы керек?

бақытты

Абайдың сөзі бойынша, біз ____________ ақылын үйренуге келдік.

<p>өнер</p> Signup and view all the answers

Абайға жақын ұғымдарды сәйкестендіріңіз:

<p>Білім = Адам дамуының негізі Өнер = Тәжірибе мен шеберлік Ақыл = Түсініктің тереңдігі Надандық = Білімсіздік пен ысырап</p> Signup and view all the answers

Абай жастарға не жасауға кеңес береді?

<p>Білім алуға (B)</p> Signup and view all the answers

Абай тек саудагер ретінде өмір сүріп, ақыл сатқан.

<p>False (B)</p> Signup and view all the answers

Абай жастарға қандай нәрселерден алыстамауды ұсынады?

<p>арамдық пен алдаушылықтан</p> Signup and view all the answers

Шәкәрім Құдайбердіұлының «Жастарға» өлеңінде қандай көркемдегіш құралдар жиі қолданылады?

<p>Эпитет (B)</p> Signup and view all the answers

Шәкәрімнің шығармалары сиқырлы сөздерге бай.

<p>True (A)</p> Signup and view all the answers

Шәкәрім Құдайбердіұлының поэзиясына қандай бейнелеу құралдары ерекше серпін береді?

<p>Теңеу, эпитет, метафора, метонимия, ассонанс, аллитерация.</p> Signup and view all the answers

Шәкәрімнің "Жастарға" өлеңіндегі: "Арам, айла, _____________ мал табалық".

<p>зорлықсыз</p> Signup and view all the answers

Келесі көркемдегіш құралдарды олардың анықтамаларымен сәйкестендіріңіз:

<p>Теңеу = Заттың, құбылыстың өлеңдегі салыстыруы Эпитет = Заттың не құбылыстың ерекшелігі Метафора = Суреттелген затты басқа затқа балап айту Метонимия = Заттың қасиетін алмастыру</p> Signup and view all the answers

Шәкәрім поэзиясындағы ассонанс неге байланысты?

<p>Бірінші дыбыстардың бірдей дауысты дыбыс болуына (D)</p> Signup and view all the answers

Шәкәрім «Жастарға» өлеңінде білімді адамдарды іздеуді ұсынады.

<p>True (A)</p> Signup and view all the answers

Шәкәрімнің «Жастарға» өлеңіндегі негізгі ой қалай білдірілген?

<p>Жастарға адал және білімді жолмен мал табуды ұсыну.</p> Signup and view all the answers

Шәкәрімнің «Жастарға» өлеңі ___________ таланты мен шеберлігін айқындайды.

<p>поэзияның</p> Signup and view all the answers

Шәкәрім Құдайбердіұлының поэзиясында қандай метафоралық тіркестер болады?

<p>Қалам мен қарындаш (B)</p> Signup and view all the answers

Flashcards

«Жүз айтқанмен, өзгенің бәрі надан, Жалыналық Абайға, жүр, баралық!»

Өзгелердің надандығын мойындап, білім іздеу керектігін, Абайдан білім алудың маңыздылығын айтады.

«Өмір зая болмастық өнер үйрет, Ақылыңды аяма бізге» делік.

Абайдан білім алып, өмірді зая кетірмеуді сұрайды.

«Ұқпас деп бізден үміт үзбе» делік!

Абайға деген сенімдерін және үміттерін білдіреді.

«Залымдар заң үйретіп адастырды, Бізді сал жөнделерлік ізге» делік!

Абайдан шындыққа және жөнге жетуді үйренгісі келетіндігін білдіреді.

Signup and view all the flashcards

Бұл Абай саудагер ғой ақыл сатқан, Әртүрлі асылы көп өтпей жатқан.

Абайдың ақылдылығын, білімділігін және көп адамға пайдасы тиетіндігін сипаттайды.

Signup and view all the flashcards

Енді бізге ақылын көрсетіп тұр, Алушы жоқ па екен деп жастар жақтан.

Абайдың ақылдылығы және іс-әрекетінің маңыздылығын атап көрсетеді.

Signup and view all the flashcards

Қой, ойлалық шатылып, шатаспастан, Оңамыз ба Абайдан бата алмастан?

Абайдан бата алудың маңыздылығын, білімнің және ақылдың маңыздылығын атап көрсетеді.

Signup and view all the flashcards

Абай кетсе, осы елде кім қалады, Не табамыз наданнан сұранбақтан?

Абайдың тез кетіп қалуына, оның кетуінің жаман салдарын айтады.

Signup and view all the flashcards

Теңеу

Заттың, құбылыстың сипаттарын, қасиеттерін басқа затпен салыстырып суреттеу арқылы айқындау.

Signup and view all the flashcards

Эпитет

Заттың немесе құбылыстың ерекше жақтарын айқындайтын және оларға тікелей сипаттама беретін көркемдегіш құрал.

Signup and view all the flashcards

Метафора

Бір заттың басқа затқа ұқсастығын көрсету арқылы бейнелеу. Заттың қасиеттерін басқа затқа ауыстырып беру.

Signup and view all the flashcards

Метонимия

Заттың атауының орнына оның белгісі немесе бөлігін айту арқылы суреттеу.

Signup and view all the flashcards

Ассонанс

Өлең шумағындағы бірдей дауысты дыбыстардың қайталануы арқылы ерекше ырғақ пен үндестік қалыптастыру.

Signup and view all the flashcards

Аллитерация

Өлең жолдарындағы бірыңғай дауыссыз дыбыстардың қайталануы арқылы ерекше ырғақ пен үндестік қалыптастыру.

Signup and view all the flashcards

Шәкәрім Құдайбердіұлының тілінің ерекшеліктері

Шәкәрім Құдайбердіұлының шығармаларының тілін сипаттау.

Signup and view all the flashcards

«Жастарға» өлеңінің тақырыбы

«Жастарға» өлеңінің тақырыбы қандай?

Signup and view all the flashcards

«Жастарға» өлеңіндегі кейіпкердің жағдайы

Өлеңдегі кейіпкердің жағдайы қандай?

Signup and view all the flashcards

«Жастарға» өлеңіндегі кеңес

«Жастарға» өлеңінде жастарға қандай кеңес беріледі?

Signup and view all the flashcards

Study Notes

Ш.Құдайбердіұлының «Жастарға» өлеңінің көркемдік ерекшеліктері

  • Шәкәрім Құдайбердіұлының тілі өте бай және суретті, көркемдеу тәсілдеріне толы.
  • Бегендеген ойларын ажарлау, құбылту және айшықтау сияқты бейнелеу тәсілдері арқылы жеткізеді.
  • Бұл тәсілдер оқырманның түсінуін тереңдетеді және әсерін күшейтеді.
  • Ақынның өлеңінің жалынды сөзі оқырманның жүрегін табады және оның жанын оятады.

Көркемдеу құралдары

  • Теңеу: Заттарды немесе құбылыстарды өзге заттармен салыстыра отырып, олардың қасиеттерін, сипаттамаларын ашу. Мысалы, «Шүу дегенде бұл сөзі жанға батты, / Бұрын ондай көргем жоқ жаманатты. / Қайырусыз, қағусыз өскен басым, / Бұлқындым шу асаудай мойны қатты» – жағдайға асау тайдай наразы болғанын көрсетеді.
  • Эпитет: Зат немесе құбылыстың сапасын немесе сипатын ерекше айқындайтын сөздер. Мысалы, «Жатпалық жалқауланып тіпті жайға, / Жайлы ақыл ойланалық жанға пайда».
  • Метафора: Суреттелген зат немесе құбылысты ұқсас зат немесе құбылыспен ауыстыруы.
  • Метонимия: Зат немесе құбылысты оның қасиеті, түрі немесе белгісімен айқындау.
  • Ассонанс: Шумақта бірдей дауысты дыбыстардың жиі қолданылуы.
  • Аллитерация: Өлеңдегі бірдей дауыссыз дыбыстардың мезгіл-мезгіл қайталануы.

«Жастарға» өлеңінен үзіндінің талдауы

  • Өлең жастарға білім алудың, адамгершілік қасиеттерді дамытудың маңыздылығын насихаттайды.
  • Жастар қарапайым болудан аулақ болу керек деген ойды жеткізеді.
  • Өлеңде Абайға деген құрмет және оның біліміне деген ізгі ұмтылыс көрсетілген.
  • Білімге жету жолдарына назар аударады.

Studying That Suits You

Use AI to generate personalized quizzes and flashcards to suit your learning preferences.

Quiz Team

More Like This

Use Quizgecko on...
Browser
Open
Browser
Browser