Risicoschatting en biologische effecten

Podcast

Play an AI-generated podcast conversation about this lesson

Questions and Answers

Wat houdt de stap 'Hazard' in bij risicoschatting?

Het identificeren van het gevaar en de eigenschappen van een stof.

Welke factoren worden onderzocht bij de 'Blootstelling'-stap van risicoschatting?

De wegen, concentraties en waarschijnlijkheid van aanraking met de stof.

Leg uit wat bedoeld wordt met 'bio-accumulatie'.

De opeenhoping van stoffen in de voedselketen.

Hoe wordt de ‘Effect’-stap gedefinieerd in risicoschatting?

Door het bepalen van de dosis die nodig is om een bepaald effect te geven. Signup and view all the answers

Wat is het belangrijkste doel van risicoschatting?

Het vaststellen van de risico's die stoffen met zich meebrengen voor de mens en het milieu. Signup and view all the answers

Noem een voorbeeld van een bijbehorende tabel die nuttig kan zijn in risicoschatting.

Risicoschattingstabellen voor blootstelling en effect. Signup and view all the answers

Waarom is het belangrijk om gegevens over risicoschatting met klasgenoten te bespreken?

Om verschillende uitkomsten en inzichten te delen en elkaar te helpen bij het verbeteren van de analyse. Signup and view all the answers

Wat moet je doen voordat je je risicoschatting-tabellen inlevert?

Laat de vragen per risicoschatting stap controleren door je docent. Signup and view all the answers

Wat is het verschil in gevoeligheid tussen knaagdieren en mensen volgens de extrapolatiemethode?

Het verschil is geschat op een factor 10. Signup and view all the answers

Hoeveel keer lager wordt de veilige waarde voor de mens vastgesteld ten opzichte van de veilige dosis bij proefdieren?

De veilige waarde voor de mens wordt 100 keer lager vastgesteld. Signup and view all the answers

Wat is de veilige dosis per kilogram lichaamsgewicht voor de mens als de veilige waarde bij proefdieren 500 mg/kg is?

De veilige dosis voor de mens is 5 mg/kg lichaamsgewicht per dag. Signup and view all the answers

Welke factoren maken mensen gevoeliger voor stoffen volgens de tekst?

Oude mensen, jonge mensen, zieke mensen en mensen met bepaalde levensstijlen. Signup and view all the answers

Waarom is het belangrijk dat de blootstellingsroute bij onderzoeken overeenkomt met die van mensen?

Omdat blootstelling via de ademhaling geen vergelijkbare informatie biedt als blootstelling via voedsel. Signup and view all the answers

Hoe wordt de methode genoemd die gebruikt wordt om veilige waarden voor mensen af te leiden uit dierproeven?

Deze methode wordt de extrapolatiemethode genoemd. Signup and view all the answers

Wat zijn grenswaarden in de context van risicoschatting voor menselijk blootstelling aan stoffen?

Grenswaarden zijn veilige waarden waaraan de mens zonder nadelige effecten blootgesteld kan worden. Signup and view all the answers

Welke rol speelt onderzoek in het vaststellen van veilige waarden voor stoffen?

Onderzoek zorgt voor betrouwbare data om veilige waarden vast te stellen. Signup and view all the answers

Wat is risicoschatting en waarom is het belangrijk?

Risicoschatting is het proces waarin de mogelijke negatieve effecten van een stof op mens en milieu worden beoordeeld. Het is belangrijk om de veiligheid van nieuwe stoffen te waarborgen voordat ze op de markt komen. Signup and view all the answers

Wat zijn de drie belangrijkste stappen in het risicoschattingsproces?

De drie belangrijkste stappen zijn hazard assessment, blootstellingsbepaling en effectbepaling. Deze stappen helpen om te beoordelen of een stof een risico vormt. Signup and view all the answers

Wat wordt bedoeld met 'hazard assessment'?

Hazard assessment verwijst naar het identificeren van de gevaarlijke eigenschappen van een stof, zoals fysische en chemische eigenschappen. Dit is de eerste stap in risicoschatting. Signup and view all the answers

Waarom is kennis over blootstelling belangrijk in risicoschatting?

Kennis over blootstelling is belangrijk omdat het helpt te bepalen welke dosis van de stof iemand daadwerkelijk binnenkrijgt. Dit is cruciaal om te begrijpen of het een risico vormt. Signup and view all the answers

Hoe wordt het effect van een stof in risicoschatting bepaald?

Het effect van een stof wordt bepaald door te kijken naar de dosis die nodig is om een bepaald effect te veroorzaken, vaak met behulp van toxiciteitsproeven. Deze proeven worden meestal met proefdieren uitgevoerd. Signup and view all the answers

Wat zijn de verschillende blootstellingroutes die overwogen moeten worden?

De blootstellingroutes omvatten niet alleen voedselconsumptie, maar ook inhalatie en contact met de huid. Het is belangrijk om al deze routes in overweging te nemen voor een correcte risicoschatting. Signup and view all the answers

Geef een voorbeeld van een stof die zowel een gewild als een ongewenst effect kan hebben.

Aspirine is een voorbeeld; het vermindert hoofdpijn als gewenst effect, maar kan giftig zijn bij overmatige inname. Signup and view all the answers

Wat is het belang van toxiciteitsproeven in het risicoschattingsproces?

Toxiciteitsproeven zijn belangrijk omdat ze gegevens leveren over de dosis die nodig is om schadelijke effecten te veroorzaken. Dit helpt bij het vaststellen van veiligheidsdrempels. Signup and view all the answers

Study Notes

Inleiding

Deze module behandelt giftige stoffen en hun gebruik in de maatschappij.
Toxicologen onderzoeken de mogelijke schadelijke effecten van stoffen op levende organismen.
De module legt uit hoe toxicologie belangrijk is voor het dagelijks leven.

Colofon

De module "Schat je Risico" is bestemd voor de lessen Natuur, Leven en Technologie (nlt).
De module is gecertificeerd op 12-01-2023 en geldig tot 13-01-2028.
De module is geschikt voor VWO.
De module behandelt de gezonde en zieke mens en veiligheid en bescherming.
De module is ontwikkeld door verschillende partijen (onder anderen Wageningen Pre-University en de Vereniging NLT).
De module mag niet gedeeld worden buiten de eigen school.
De module kan aangepast worden door leerkrachten, mits vermeld wordt dat het een aangepaste versie is en de naam van de auteur is vermeld.

Inhoudsopgave

De module bestaat uit verschillende hoofdstukken over giftige stoffen en hoe hun risico's worden ingeschat.
De module behandelt onderwerpen zoals giftige planten en dieren, toxiciteitstesten, giftige stoffen in de omgeving, methylkwik in vis, en risicoschatting van zelfgekozen stoffen.
Het deelt informatie over risico's van pesticiden, plastic, etc.

Hoofdstuk 1. Gif niet alleen voor kikkers

Giftige stoffen zijn al voor de mens aanwezig, bijvoorbeeld in giftige planten en dieren.
Planten en dieren gebruiken giftige stoffen om zich te verdedigen.
De geschiedenis van en gebruik van giftige stoffen door de mens wordt behandeld.
De toxische effecten van stoffen worden behandeld.

Hoofdstuk 2. Toxiciteittest

De toxiciteit van een stof wordt bepaald door laboratorium testen.
Deze testen (bioassays) kunnen met een complete levend organisme (in vivo) of met geïsoleerde onderdelen (in vitro).
Meestal worden in vitro testen met eencellige organismen uitgevoerd.
De module beschrijft de betekenis van LD50 en NED.
Het beschrijft een practicum met gist.

Hoofdstuk 3. Giftige stoffen in je eigen omgeving

Het gaat over het gebruik van verschillende stoffen in de samenleving.
De module beschrijft hoe je de toxiciteit van een stof kan bepalen middels een risicoschatting.
Het model van risicoschatting wordt gepresenteerd (hazard, blootstelling, effect en risico).
Het hoofdstuk bekijkt de schadelijke aspecten van stoffen in het milieu.
De module gebruikt voorbeelden van giftige stoffen zoals softenon en DDT.

Hoofdstuk 4. Is vis nou wel of niet gezond, de "Methylkwik" casus

Deze casus bespreekt methylkwik in vis en de effecten hiervan.
De effecten en blootstelling aan methylkwik, wordt beschreven en beoordeeld.
De inhoud van het artikel over het belang van vis en methylkwik is samengevat.
Methoden om verschillende risicoschattingen te doen, worden beschreven.
Een overzicht van blootstelling aan de stof methylkwik.
De veilige blootstelling limiet wordt beschreven.

Hoofdstuk 5. Risicoschatting zelf gekozen stof

Studenten kiezen een stof om zelf een risicoschatting voor uit te voeren.
Studenten worden geleid door de stappen die gemaakt moeten worden om een risicoschatting uit te voeren.
De stappen (hazard, blootstelling, effect en risico) van een risicoschatting procedure worden beschreven.
Studenten kunnen een stof uit een artikel kiezen.

Bijlagen

De bijlagen bevatten een begrippenlijst, URL-lijst en referentielijst.
De referentielijst bevat de bronnen waar informatie uit is gehaald.

Studying That Suits You

Use AI to generate personalized quizzes and flashcards to suit your learning preferences.

Description

Deze quiz behandelt cruciale stappen in het proces van risicoschatting, waaronder 'Hazard', 'Blootstelling' en 'Effect'. Daarnaast worden belangrijke concepten zoals bio-accumulatie en de gevoeligheid van verschillende soorten besproken. Test je kennis over de essentiële elementen en doelstellingen van risicoschatting.