Қырғыз тілі: Тарихы мен Сипаттамасы

Қырғыз тілінің Тарихы мен Сипаттамасы

• Қырғыз тілінің лексика-грамматикалық және фонетикалық ерекшеліктері басқа түркі тілдеріне ұқсас келеді, оларды алтай тілдерінің жанұясына жатқызады.
• Қырғыз тілінің тарихы түркі қағанаты және ұйғыр тайпалық одағымен байланысты болғандықтан, оның лексикасы мен грамматикасына әсер еткен.
• Қырғыз тілінің ескі енисей жазба ескерткіштерімен де байланысы бар; бұл жазбалар кейбір ерекшеліктерді сақтап қалған.
• Қырғыз тілінің фонетикалық құрамы мен лексика-грамматикалық құрылысын зерттеу оның тарихына және басқа алтай тілдерімен байланысына көз жеткізеді.
• Қырғыз тілінің хакас, тува, якут, моңғол, тунгус және манжур тілдерімен байланысы оның фонетикасы мен грамматикасына әсер еткен.
• Қырғыз тілі Орта Азия тілдеріне, соның ішінде Қазақ және Қарақалпақ тілдеріне жақын.
• Қырғыз тіліндегі бөліс дауыстардың (aa, ee, өө, ыы, уу) алтай тілдеріне ұқсастығы байқалады.
• Ерін үндестік заңы (мысалы, қырғызша "токум" және қазақша "тоқым" сөздері) екі тілде де байқалады.
• Қырғыз тіліндегі грамматикалық құрылым алтай тілдерінің грамматикасына жақын.
• Қырғыздардың Орта Азияда қоныстануына байланысты тілге араб, парсы, өзбек сөздері енген.
• Қырғыз тілі территориялық негізде екі диалектке бөлінеді: Солтүстік және Оңтүстік.

Қырғыз Тілінің Классификациясы

• Ремюза Қырғыз тілін "Қырғыз тобы" деп атап, оған Қазақ тілін қосады.
• С. Е. Малов Қырғыз тілін алтай тілімен бірге "Қырғыз-алтай тобы" деп атап, алтай тілдерінің бөлігі екенін дәлелдейді.
• В. А. Богородский Қырғыз тілін қыпшақ тобына жатады деп есептейді.
• Қырғыз тілі алтай тілімен жақын болуы оның қырғыз-алтай тобына жататындығын көрсетеді.

Қорытынды

• Қырғыз тілі - алтай тілдерінің жанұясына жататын және Орта Азия тілдерімен байланысты тіл.
• Қырғыз тілінің фонетикасы, лексикасы және грамматикасы алтай тілдерінің әсерін байқатады.
• Қырғыз тілінің тарихын, географиялық орналасуын және тілдік байланыстарын зерттеу оның ерекшеліктерін және даму тарихын толық түсінуге мүмкіндік береді.