Kyrgyz tilini ×yrgyz tilini ×yrgyz PDF

Summary

This presentation, "Kyrgyz tilini. ×yrgyz edebi ×lgiilerin Öqyp ×yrenu". explains the kyrgyz language, comparing it to other Turkic languages in Central Asia. It also notes similarities with Altaic languages, and that the language, via historical context, is related to other groups in Central Asia, like Kazak and Kara-Kalpak.

Full Transcript

Қырғыз тілі. Қырғыз әдеби үлгілерін оқып үйрену. презентация Жалғасбаева Мөлдір Қырғыз тiлiмен алтай тiлдерiн басқа түркi тiлiмен салыстырғанда, лексика- грамматикалық, фонетикалық жақтан өздерiнiң ұқсастығы анықталады. Бұның үстiне қырғыздар тарихи жақтан түрiктердiң...

Қырғыз тілі. Қырғыз әдеби үлгілерін оқып үйрену. презентация Жалғасбаева Мөлдір Қырғыз тiлiмен алтай тiлдерiн басқа түркi тiлiмен салыстырғанда, лексика- грамматикалық, фонетикалық жақтан өздерiнiң ұқсастығы анықталады. Бұның үстiне қырғыздар тарихи жақтан түрiктердiң туқуй қағанаты және ұйғыр тайпалық одағымен де байланысты болған. Бундай тарихи жағдайлар қырғыз тiлiнде де өз iзiн сөзсiз қалдырған. Оның қырғыз тiлiнiң фонетикалық құрамын, лексика-грамматикалық құрылысын тарихи салыстыру тәсiлдерiмен зерттеудiң нәтижесiнде ғана байқауға болатындығын көремiз. Сондықтан қырғыз тiлi-Орта Азия тiлдерiнiң iшiнде алтай тiлiне жақын, ескi енисей жазба ескеркiштерiне тiкелей қатысы бар ескi қырғыз тiлiнiң кейбiр өзгешелiгiн өзiне сiңiрген тiл. Бұл тарихи жағдайлар қырғыз тiлiн басқа алтай тiлдерiмен, атап айтқанда, хакас, тува, якут сонымен қатар көршi отырған моңғол, тунгус, манжур тiлдерiмен де байланысты түскен. Бұл жағдайлар қырғыз тiлiн жалпы Орта Азия тiлдерiмен, соның iшiнде қыпшақ группасына жататын қазақ, қарақалпақ тiлдерiмен салыстырғанда байқалады. Үлес қосқандар. Қырғыз тiлiн Абель С.Е.Малов қырғыз Ремюза қырғыз группасы ал В.А.Богородский өз тiлiн алтай тiлiмен деп атап, оған қазақ тiлiн классификациясында бiрге қырғыз- қосады. географиялық қыпшақ группасына жағдайды есепке жатқызады. алып, қырғыз тiлiн қазiргi Орта Азия тiлдерiнiң қатарына қарайды деген. Сөйтiп, қырғыз тiлi алтай тiлiмен бiрiгiп, қырғыз-алтай группасын түзуi де орынды.Қырғыз бен алтай тiлдерiндегi соңғы созылма дауыстылар бiрдей қолданылады: аа, ээ, өө, ,уу, ыы болып айтылады. Сол сияқты ерiн үндестiк заңы сөздiң барлық буындарында сақталады: алт: қырг. - токум, қазақша тоқым. алт. қырг-төлө, қазақша төле. Бұл сияқты жақындық қырғыз бен алтай тiлiнiң грамматикалық құрылысында да байқалады. Қырғыздардың Орта Азияда қоныстануына байланысты лексикалық құрамына араб, парсы, өзбек сөздерi де кiрген. Бұл алтай тiлдерiне тән емес. Қырғыз тiлi терiстiк және түстiк болып екi диалектiге бөлiнедi. НАЗАРЛАРЫҢЫЗҒА РАҚМЕТ.

Use Quizgecko on...
Browser
Browser