Қазақстанның еңбек ресурстары туралы мәлімет

Қазақстанның еңбек ресурстары

• Еңбек ресурстары – елдің экономикалық дамуына үлес қоса алатын еңбекке жарамды халықтың жиынтығы.
• Қазақстандағы еңбек ресурстарының жалпы саны шамамен 9,5–10 млн адамды құрайды.
• Еңбекке жарамды жас ерлер үшін 16-63 жас, әйелдер үшін 16-61 жас аралығын қамтиды. Осы жас аралығындағы халық елдің экономикалық әлеуетін арттыруға қатысады.
• Жыныстық құрылымда ерлер мен әйелдердің үлесі шамамен тең, бұл еңбек ресурстарының әртүрлілігін көрсетеді.
• Еңбек нарығында жоғары білімді мамандардың үлесі артып келеді, бұл білім берудің маңыздылығын және сұранысын көрсетеді.

Экономикалық белсенді халықтың орналасуы

• Экономикалық белсенді халық – жұмыспен қамтылғандар мен жұмыссыздардан тұратын халық бөлігі.
• Қазақстанда экономикалық белсенді халық 9,3 млн адамды құрайды.
• Халықтың 60%-ы қалаларда тұрады, еңбек нарығы Алматы, Астана және Шымкент сияқты ірі қалаларда қарқынды дамыған.
• Халықтың шамамен 40%-ы ауылдық жерлерде тұрады және негізінен ауыл шаруашылығымен және шағын кәсіпкерлікпен айналысады.
• Қарағанды, Павлодар, Атырау және Маңғыстау облыстары сияқты өнеркәсіптік аймақтар кен өндіру, металлургия және мұнай-газ секторына мамандандырылған.
• Түркістан, Жамбыл, Ақмола және Қостанай облыстары негізінен ауыл шаруашылығына бағытталған.
• Өнеркәсіпте халықтың 15-20%-ы жұмыс істейді.
• Ауыл шаруашылығында халықтың 10-15%-ы жұмыс істейді.
• Халықтың 50%-дан астамы қызмет көрсету саласында жұмыс істейді.
• Мемлекеттік басқару және білім беру саласында халықтың 10-15%-ы жұмыс істейді.

Әлеуметтік құрылым

• Қазақстанның әлеуметтік құрылымы халықтың кәсіби, кірістік, білімдік, аймақтық және басқа да белгілер бойынша жіктелуін көрсетеді.
• Жоғары әлеуметтік топқа ірі кәсіпкерлер, мемлекеттік шенеуніктер және жоғары табысты мамандар кіреді.
• Орта тапқа мемлекеттік қызметкерлер, мұғалімдер, дәрігерлер, шағын және орта бизнес иелері кіреді.
• Жұмысшы табына өнеркәсіп, ауыл шаруашылығы және қызмет көрсету саласында жұмыс істейтін азаматтар кіреді.
• Әлеуметтік осал топтарға зейнеткерлер, мүгедектер, көп балалы отбасылар және жұмыссыздар кіреді.
• Аймақтар бойынша жұмыспен қамту теңсіздігі еңбек нарығындағы мәселелердің бірі болып табылады.
• Жастар арасындағы жұмыссыздық мәселесі өзекті болып қала береді.
• Көлеңкелі экономика және бейресми жұмыспен қамту еңбек нарығындағы проблемаларды тудырады.
• Қалалық және ауылдық аймақтардағы табыс айырмашылығы әлеуметтік теңсіздікті көрсетеді.