Ontwikkelingpsych - Hfst 1 en 2

De wetenschappelijke studie van hoe mensen veranderen en hetzelfde blijven van de conceptie tot de dood, op verschillende gebieden en in interactie met hun omgeving.

Een manier om kennis te verwerven waarbij we vragen stellen, hypothesen opstellen en deze toetsen door middel van onderzoek.

Een type onderzoek dat kijkt naar verbanden tussen verschillende concepten, maar geen oorzaak-gevolg relatie kan aantonen.

Een type onderzoek dat de context en situatie controleert om oorzakelijke verbanden te onderzoeken.

Een visie op ontwikkeling waarbij verandering geleidelijk en continu verloopt, met kleine stappen in eenzelfde richting.

Een visie op ontwikkeling waarbij verschillende stadia met specifieke kenmerken elkaar opvolgen, met duidelijke kwalitatieve veranderingen.

De mate waarin ontwikkelingsaspecten universeel zijn voor alle mensen, of sterk beïnvloed worden door individuele verschillen.

Een periode waarin de hersenen meer gevoelig zijn voor bepaalde stimuli, waardoor specifieke vaardigheden sneller aangeleerd kunnen worden.

De theorie dat ontwikkeling kan worden begrepen door te kijken naar observeerbaar gedrag en de externe stimuli die dit gedrag uitlokken.

De theorie die ervan uitgaat dat iemands persoonlijkheid en gedrag gevormd worden door zowel genetische factoren als de omgeving.

Mensen worden geboren als een 'leeg blad' en worden gevormd door hun omgeving en ervaringen.

Een term die verwijst naar het onbewuste deel van onze geest, volgens Sigmund Freud.

De basis van het psychische leven volgens Freud, die streeft naar het bevredigen van biologische behoeften.

Een leerproces waarbij een natuurlijke reflex gekoppeld wordt aan een nieuwe stimulus.

Het deel van de persoonlijkheid dat rekening houdt met de realiteit en probeert de driften van het Es te beheersen.

Een leerproces waarbij het individu bepaald gedrag leert door beloningen of straffen.

Leren door te observeren.

Het deel van de persoonlijkheid dat onze normen, waarden en morele principes bevat.

De theorie dat mensen leren door observatie en cognitieve vaardigheden.

Een serie van psychoseksuele stadia die Freud beschreef, waarbinnen specifieke behoeften bevredigd moeten worden.

Een theorie die erkent dat sociale interacties en de cultuur ons beïnvloeden.

Het proces waarin kinderen hun denkwijze en abstract denken ontwikkelen en complexer wordt naarmate ze ouder worden.

Erik Erikson's beschrijving van 8 levensfasen, waarbij elk conflicten bevat die we moeten oplossen.

De theorie die de ontwikkeling van cognitief denken bij kinderen onderzoekt.

Deze benadering legt de nadruk op het unieke potentieel van elk individu en de vrije wil die we bezitten. In plaats van te focussen op het onderbewustzijn, omgeving of cognitieve processen, gelooft deze visie dat we in staat zijn om ons eigen leven te vormgeven.

De theorie van zelfactualisatie, gepromoot door Maslow, stelt dat mensen streven naar een staat van 'zelf vervulling' door hun potentieel optimaal te benutten. Dit gaat over het bereiken van je hoogste niveau van functioneren.

Dit model bekijkt hoe de ontwikkeling van een individu wordt beïnvloed door de verschillende contexten waarin hij/zij leeft, zoals familie, school, cultuur, etc. Deze contexten interacteren met elkaar en beïnvloeden onze groei.

Deze theorie, gepromoot door Vygotsky, benadrukt dat ontwikkeling plaatsvindt door interactie tussen het kind en zijn/haar omgeving. Het kind leert door te observeren en samen te werken met 'meer kundige' leden van de maatschappij.

In deze periode is het individu extra gevoelig voor bepaalde ervaringen die zijn/haar ontwikkeling kunnen beïnvloeden. Het is dan makkelijker om vaardigheden te ontwikkelen en kennis te verwerven.

Gebaseerd op de evolutietheorie van Darwin, onderzoekt deze benadering de adaptieve waarde van menselijke vaardigheden. Het bekijkt hoe onze biologische achtergrond heeft bijgedragen aan onze ontwikkeling en hoe we onze vaardigheden gebruiken om te overleven en te gedijen.

De gecombineerde invloed van genen en omgeving, waarbij een bepaald gen meer tot uiting komt door de aanwezigheid van specifieke omgevingsfactoren.

De situatie waarbij genen en omgeving samen voorkomen, maar elkaar niet noodzakelijk beïnvloeden. Bijvoorbeeld, iemand met een genetische predispositie voor muzikaal talent die opgroeit in een muzikaal gezin.

Een van de drie soorten genen-omgevingsverbanden waarbij ouders hun genen en een bijbehorende omgeving aan hun kinderen doorgeven. Bijvoorbeeld, sportieve ouders die hun kinderen aanmoedigen om te sporten.

Een van de drie soorten genen-omgevingsverbanden waarbij de genetische predispositie van een kind een reactie uitlokt bij de omgeving. Bijvoorbeeld, een baby die lacht, wordt vaker door zijn of haar ouders vastgehouden en geknuffeld.

Een van de drie soorten genen-omgevingsverbanden waarbij een individu actief een omgeving zoekt die aansluit bij zijn of haar genetische aanleg. Bijvoorbeeld, een extravert kind zoekt actief contact met andere kinderen.

De studie die onderzoekt in hoeverre menselijke kenmerken, eigenschappen, vaardigheden en gedragingen bepaald worden door een combinatie van genetica en omgeving.

Het idee dat ons lot volledig vastligt door onze genen, zonder ruimte voor vrije wil of omgevingsinvloed.

Onderzoek dat kijkt naar de aanwezigheid van een stoornis binnen families om genetische invloeden te bepalen.

Onderzoek waarbij tweelingen (eeneiige of twee-eiig) worden vergeleken om de invloed van genetica en omgeving te bepalen.

Een type tweelingen, met dezelfde genetische code.

Een type tweelingen, met verschillende genetische codes.

Onderzoek waarbij genetisch verwante personen in verschillende omgevingen worden vergeleken, of omgekeerd.

Een type onderzoek waarbij meerlingen apart opgegroeid zijn, om de effecten van genetica en omgeving te isoleren.