Ontwikkelingpsych - Hfst 1 en 2

Podcast

Play an AI-generated podcast conversation about this lesson

Questions and Answers

Wat is de belangrijkste focus van de psychoanalytische theorie van Sigmund Freud?

Het onbewuste en het onderbewustzijn (correct)

De sociale interactie binnen de gemeenschap

De rol van genetische factoren in de ontwikkeling

De invloeden van de omgeving op gedrag

Wat omvat de ES in Freuds structuur van de psyche?

Het realiteitsprincipe dat gedrag reguleert

De ontwikkelingsfasen van de mens

De biologisch gedreven driften en verlangens (correct)

Het geweten dat sociale normen weergeeft

In welke ontwikkelingsfase volgens Freud komt de orale fase voor?

0-1 jaar (correct)

1-3 jaar

6-11 jaar

3-6 jaar

Volgens Erik Erikson, wat wordt er benadrukt in de psychosociale theorie?

De invloed van sociale interactie en cultuur Signup and view all the answers

Wat gebeurt er volgens Freud als er te veel of te weinig bevrediging is in een ontwikkelingsfase?

Er kan een fixatie optreden die later problemen veroorzaakt Signup and view all the answers

Wat is de rol van het Uber-Ich in de structuur van de psyche?

Het geweten en het besef van goed en kwaad Signup and view all the answers

Wat zijn de 8 levensfasen volgens Erikson?

Fasen met unieke ontwikkelingstaken die opgelost moeten worden Signup and view all the answers

Wat omvat de ontwikkelingspsychologie?

De analyse van verandering en stabiliteit bij individuen van conceptie tot aan de dood. Signup and view all the answers

Wat karakteriseert de driften van het ES volgens Freud?

Ze volgen het lustprincipe zonder controle Signup and view all the answers

Welke onderzoeksmethode bevestigt oorzaak-gevolgrelaties?

Experimenteel onderzoek. Signup and view all the answers

Wat is een voorbeeld van een kwalitatieve verandering in ontwikkeling?

Een peuter die opeens begint te praten. Signup and view all the answers

Hoe kan ontwikkeling gekarakteriseerd worden als 'continu'?

Met een geleidelijke toename van dezelfde soort vaardigheid. Signup and view all the answers

Wat beïnvloedt de ontwikkeling in verschillende levensfasen?

Cultuur en tijd. Signup and view all the answers

Wat is een kritieke of gevoelige periode in de ontwikkelingspsychologie?

Een tijd waarin bepaalde vaardigheden zich optimaal ontwikkelen. Signup and view all the answers

Welke uitspraak over ontwikkeling is correct?

Ontwikkeling kan zowel universele als individuele aspecten omvatten. Signup and view all the answers

Wat resulteert typisch uit een discontinu ontwikkelingsmodel?

Snelle sprongen tussen verschillende stadia. Signup and view all the answers

Wat beschrijft het behaviorisme in termen van ontwikkeling?

Ontwikkeling als gevolg van observeerbaar gedrag en externe stimuli. Signup and view all the answers

Wat is een kenmerk van klassieke conditionering, zoals beschreven door Pavlov?

Reacties kunnen niet gecontroleerd worden. Signup and view all the answers

Wat beschrijft het proces van operante conditionering zoals geïllustreerd door Skinner?

De rol van beloning en straf in het aanleren van gedrag. Signup and view all the answers

Wat is een belangrijk aspect van de sociaal-cognitieve leertheorie van Bandura?

Observatie leidt tot leren zonder dat gevolgen ervaren hoeven te worden. Signup and view all the answers

Waarom is cognitie belangrijk in de sociaal-cognitieve leertheorie?

Individuen spelen een actieve rol tijdens het leerproces. Signup and view all the answers

Welke uitspraak over de stadia van cognitieve ontwikkeling volgens Piaget is juist?

Kinderen ontwikkelen complexe denkprocessen naarmate ze ouder worden. Signup and view all the answers

Hoe verschilt het leerproces bij behaviorisme van dat bij de sociaal-cognitieve leertheorie?

Behaviorisme is gefocust op observable gedragingen, terwijl de sociaal-cognitieve theorie sociale interactie benadrukt. Signup and view all the answers

Wat is een gevolg van het leerproces volgens de sociaal-cognitieve leertheorie?

Observatie leidt tot herinnering en accurate herhaling van gedrag. Signup and view all the answers

Wat beschrijft het beste het verschil tussen genen-omgevingsinteractie en genen-omgevingscorrelatie?

Interactie betekent dat genen en omgeving elkaar versterken, terwijl correlatie een gelijktijdige aanwezigheid zonder versterking impliceert. Signup and view all the answers

Wat is een voorbeeld van een passieve link binnen genen-omgevingscorrelatie?

Een kind dat dezelfde laag opleidingsniveaus vertoont als zijn ouders, ongeacht hun motivatie. Signup and view all the answers

Wat is een kenmerk van evocatieve/reactieve links?

Ze houden in dat de omgeving gedragingen aanmoedigt gebaseerd op de genetische aanleg van een persoon. Signup and view all the answers

Welke soort link houdt in dat individuen actief zoeken naar ervaringen die overeenkomen met hun genotypes?

Actieve/niche-picking links. Signup and view all the answers

Wat is een uitdaging bij onderzoek naar de rol van genen en omgeving in extraversie?

Het is moeilijk te bepalen of extraversie meer door genen of omgeving wordt veroorzaakt. Signup and view all the answers

Welk van de volgende uitspraken over genetica is juist?

Genetica biedt patronen die niet deterministisch zijn. Signup and view all the answers

Waar richt gedragsgenetica zich voornamelijk op?

De combinatie van erfelijkheidsinvloeden en omgevingsinvloeden. Signup and view all the answers

Wat is een belangrijk kenmerk van identieke tweelingen in gedragsgenetica?

Ze zijn genetisch gelijk en groeien meestal in dezelfde omgeving op. Signup and view all the answers

Wat kan worden geconcludeerd uit adoptieonderzoek?

Omgevingsfactoren kunnen het gedrag van een kind sterk beïnvloeden. Signup and view all the answers

Waarom zijn apart geplaatste meerlingen belangrijk in gedragsgenetisch onderzoek?

Ze hebben gelijke genetische eigenschappen maar verschillende omgevingen. Signup and view all the answers

Wat is het doel van familieonderzoek binnen gedragsgenetica?

Te onderzoeken hoe vaak een stoornis voorkomt in een familie. Signup and view all the answers

Wat wordt in het nature-nurture debat besproken?

De invloed van genetische versus omgevingsfactoren op menselijke ontwikkeling. Signup and view all the answers

Welke uitspraak over genetische aandoeningen is juist?

Genetische aanleg kan leiden tot een aandoening, maar wordt beïnvloed door de omgeving. Signup and view all the answers

Welke benadering legt de nadruk op vrije wil en unieke menselijke kwaliteiten?

Humanistisch perspectief Signup and view all the answers

Wat verwijst naar de toestand van 'zelfvervulling' volgens Maslow?

Self-actualization Signup and view all the answers

Wat is een kenmerk van het bio-ecologisch model van Urie Bronfenbrenner?

Beinvloeding van individu door externe context Signup and view all the answers

Welke theorie legt de nadruk op de rol van cultuur in de ontwikkeling van een kind?

Socioculturele theorie Signup and view all the answers

Wat beschrijft de term 'sensitieve periodes' in de evolutionaire psychologie?

Specifieke tijdstippen voor optimale ontwikkeling van capaciteiten Signup and view all the answers

Volgens het humanistisch perspectief is de ontwikkeling vooral gericht op wat?

Zelfactualisatie Signup and view all the answers

Wat benadrukt de socioculturele theorie van Vygotsky in de interactie tussen een kind en zijn omgeving?

Wederkerige interactie met meer kundige leden Signup and view all the answers

Wat stelt de evolutionaire psychologie als relevant voor menselijke vaardigheden?

Adaptieve waarde van vaardigheden moet worden onderzocht Signup and view all the answers

Study Notes

Ontwikkelingspsychologie - Samenvatting

Ontwikkelingspsychologie: De wetenschappelijke studie van veranderingsprocessen en stabiliteit bij individuen, van conceptie tot dood, in wisselwerking met de omgeving.
Wetenschappelijke aanpak: Vragen stellen, hypothesen opstellen en toetsen, onderzoek uitvoeren om verklaringen te bevestigen of verwerpen.
Correlationeel onderzoek: Onderzoekt verbanden, maar bewijst geen oorzaak-gevolg.
Experimenteel onderzoek: Controleert context en situatie om oorzakelijke verbanden te onderzoeken.
Levensfasen: Ontwikkeling omvat diverse, overlappende levensfasen, beïnvloed door cultuur en tijd.
Domeinen: Ontwikkeling gebeurt op fysiek, cognitief en sociaal gebied.
Interactie met omgeving: Ontwikkeling wordt beïnvloed door factoren als tijd, cultuur en omgeving.

Basisprincipes van Ontwikkeling

Continu vs. discontinu: Continu betekent geleidelijke toename van vaardigheden (kwantitatief), discontinu betekent verschillende stadia met specifieke kenmerken (kwalitatief).
Universeel vs. individueel: Universele principes (kritische/gevoelige perioden) bestaan naast individuele verschillen in ontwikkeling.
Nature vs. nurture: De discussie over de relatieve invloed van genetica en omgeving op ontwikkeling.

Theoretische Kaders

Psychoanalytische theorie (Freud): Focus op het onbewuste, driften, persoonlijkheid en gedrag.
- ES: Biologische driften (lustprincipe), zoals Eros (levensdrift) en Thanatos (doodsdrift).
- ICH: Realiteitsprincipe om driften te beheersen en aan de maatschappij aan te passen.
- UBER-ICH: Het geweten, ontwikkeld door interacties met ouders.
- Psychoseksuele ontwikkeling: Verscheidene fasen (orale, anale, fallische, latentie, genitale) waarin behoeften moeten worden vervuld.
Psychosociaal (Erikson): Nadruk op sociale interactie en cultuur; acht levensfasen met conflicten die moeten worden opgelost.
Behaviorisme (Watson, Skinner): Ontwikkeling wordt bepaald door observeerbaar gedrag, externe stimuli (leren door beloning/straf - operante conditionering) - geen onbewustzijn.
Sociaal cognitief leren (Bandura): Leren door observatie en imitatie (modelling).
Cognitief leren (Piaget): Stadia van denkprocessen die complexer en abstracter worden met de leeftijd.
Humanistisch perspectief (Rogers): Centraal staat het zelf-actualisatie, het optimaal benutten van potentieel (zelfvervulling).
Contextueel perspectief (Bronfenbrenner): Individu groeit binnen een context met invloeden op ontwikkeling. Ouders, tijd, land, cultuur,...
Sociocultureel perspectief (Vygotsky): Ontwikkeling ontstaat door interactie met meer kundige personen en cultuur overdracht.
Evolutionaire psychologie (Lorenz): Onderzoekt de biologische achtergrond in ontwikkeling, adaptieve eigenschappen en gevoelige perioden.
Epigenetica: Genetische invloed is niet constant, maar wordt beïnvloed door omgeving, met mogelijk intergenerationeel effect.

Prenatale Periodes

Genetica: Bepaalt genetische aanleg, maar de volledige uitwerking van genen wordt bepaald door omgeving en interacties. (Determinisme is niet echt belangrijk!)
Gedragsgenetica: Studeert de rol van erfelijkheid en omgeving. Verschillende onderzoeken (familie-, tweeling-, adoptieonderzoek) helpen bij het oplossen van de Nature-Nurture debat.
Teratogenen: Schadelijke stoffen die de ongeboren foetus kunnen schaden, met timing als essentiële factor in potentiële schade.
Timing: Timing during gestation is crucial.
Moederfactoren: Leeftijd, voedingspatroon, gezondheids-status, druggebruik en alcohol/tabakgebruik van moeder, en eventuele ondersteuning, hebben invloed. Rollen van vader.

Studying That Suits You

Use AI to generate personalized quizzes and flashcards to suit your learning preferences.

Description

Deze quiz test je kennis over de belangrijke concepten binnen de psychoanalytische theorie van Sigmund Freud en de psychosociale theorie van Erik Erikson. Je leert over de structuur van de psyche, ontwikkelingsfasen en de invloed van driften op gedrag. Bereid je voor om dieper in de dynamiek van menselijke ontwikkeling te duiken.