Psychologia Empiryczna i Teorie

Podcast

Play an AI-generated podcast conversation about this lesson

Questions and Answers

Jakie podejście do psychologii jest związane z empiryzmem?

Umysł jest jak czysta karta (correct)

Zachowanie jest niezmienne

Umysł ma wrodzone struktury

Doświadczenie jest nieważne

Jaką metodę badawczą wprowadził Edward Titchener?

Metodę eksperymentalną

Kwantytatywne analizy statystyczne

Analizę przypadku

Introspekcję (correct)

Kto założył pierwsze laboratorium psychologiczne w 1879 roku?

Hermann Ebbinghaus

William James

Stanley Hall

Wilhelm Wundt (correct)

Które z poniższych zdań najlepiej opisuje teorię natywizmu?

Umysł ma wrodzone struktury (A) Signup and view all the answers

Jakie pytania były kluczowe w metodzie Titchenera?

Co? (A) Signup and view all the answers

Jaką dominującą koncepcję psychologii wprowadził William James?

Funkcjonalizm (B) Signup and view all the answers

Co jest głównym celem kierowania zachowaniem według psychologów?

Poprawa jakości życia (C) Signup and view all the answers

Kiedy psychologia zaczęła wyłaniać się jako dyscyplina naukowa?

Pod koniec XIX wieku (B) Signup and view all the answers

Jakie warunki analizują behawioryści przed zrozumieniem zachowania?

Uprzednie warunki środowiskowe (B) Signup and view all the answers

Jakie jest główne zadanie jednostki według kierunku humanistycznego?

Dążenie do pozytywnego rozwoju (D) Signup and view all the answers

Co definiuje termin 'samorealizacja' według Abrahama Maslowa?

Dążenie do maksymalnego rozwoju potencjału (D) Signup and view all the answers

Jakie procesy poznawcze są istotne w kierunku poznawczym?

Gromadzenie wiedzy i myślenie (D) Signup and view all the answers

Jakie czynniki według kierunku biologicznego wpływają na zachowanie?

Funkcjonowanie genów i mózgu (D) Signup and view all the answers

Jak nazywa się interdyscyplinarna dziedzina badań nad procesami mózgowymi dotyczącymi zachowania?

Behawioralna nauka o układzie nerwowym (D) Signup and view all the answers

Co w modelu poznawczym determinuje zachowanie jednostki?

Procesy myślowe i oczekiwania (C) Signup and view all the answers

W jaki sposób doświadczenie wpływa na zachowanie zgodnie z podejściem biologicznym?

Modyfikuje biologiczne struktury i procesy (B) Signup and view all the answers

Jakie receptory są odpowiedzialne za sensorykę zmysłu równowagi?

Cienkie włoski w uchu wewnętrznym (B) Signup and view all the answers

Która z poniższych struktur w uchu wewnętrznym jest odpowiedzialna za informowanie o przyspieszeniu lub zwolnieniu ruchu w linii prostej?

Woreczek i łagiewka (A) Signup and view all the answers

Jaką teorię bólu zaproponował Ronald Melzack?

Teorię modulacji bólu (D) Signup and view all the answers

Co sprawia, że ból jest odczuwany przez mózg?

Uszkodzenie tkanek ciała (A), Zjawisko nieprzyjemnych bodźców (B) Signup and view all the answers

Jakiego rodzaju włókna nerwowe są odpowiedzialne za szybkie przewodzenie sygnałów bólowych?

Włókna mielinowe (D) Signup and view all the answers

Która z poniższych struktur jest odpowiedzialna za informację o ruchu w dowolnym kierunku?

Przewody półkoliste (C) Signup and view all the answers

Która z poniższych odpowiedzi najlepiej definiuje zmysł kinestetyczny?

Rejestracja pozycji ciała oraz ruchów jego części (D) Signup and view all the answers

Jak działa teoria tamy w kontekście odczuwania bólu?

Niektóre sygnały bólowe są blokowane przez komórki rdzenia przedłużonego (A) Signup and view all the answers

Co to jest losowy dobór próby?

Metoda, która zapewnia, że każdy członek populacji ma równe szanse udziału w eksperymencie. (D) Signup and view all the answers

Jakie znaczenie ma współczynnik korelacji (r) w badaniach?

Określa stopień związku między zmiennymi. (C) Signup and view all the answers

Czym różni się miara behawioralna od miary samoopisowej?

Miara behawioralna opiera się na obserwacjach, a samoopisowa na opiniach uczestników. (B) Signup and view all the answers

Co oznacza rzetelność w kontekście badań psychologicznych?

Stabilność i spójność wyników uzyskanych w kolejnych próbach. (A) Signup and view all the answers

Jakie jest główne założenie jednego grupowego planu eksperymentalnego?

Każdy uczestnik pełni rolę własnej osoby kontrolnej. (A) Signup and view all the answers

Czym jest zgoda po otrzymaniu informacji w badaniach psychologicznych?

Krokiem, w którym badacze informują uczestników o ryzyku przed eksperymentem. (C) Signup and view all the answers

Jakie jest znaczenie komunikatów podprogowych w badaniach?

Są to komunikaty, które działają poza świadomością uczestników. (C) Signup and view all the answers

Co oznacza pojęcie 'rozmowa wyjaśniająca' w kontekście badań psychologicznych?

Ostatni etap eksperymentu, w którym uczestnicy otrzymują informacje o badaniu. (A) Signup and view all the answers

Co to jest reakcja warunkowa?

Reakcja wywołana przez bodziec, który wcześniej był obojętny. (B) Signup and view all the answers

Co oznacza etap nabywania w warunkowaniu klasycznym?

Po raz pierwszy pojawiająca się reakcja warunkowa wywołana przez bodziec warunkowy. (B) Signup and view all the answers

Jakie jest znaczenie samorzutnego odnowienia?

Pojawienie się wygaszonej reakcji warunkowej po pewnym czasie. (B) Signup and view all the answers

Co to jest generalizacja bodźca?

Rozszerzenie reakcji warunkowej na bodźce podobne. (D) Signup and view all the answers

Które warunkowanie polega na tym, że bodziec warunkowy pojawia się przed bodźcem bezwarunkowym?

Warunkowanie następcze. (A) Signup and view all the answers

Jakie znaczenie ma wartość informacyjna w kontekście warunkowania klasycznego?

Wartość informacyjna sprawia, że bodziec jest bardziej zauważalny. (C) Signup and view all the answers

Na czym polega różnicowanie bodźców?

Reagowanie na różne bodźce w odmienny sposób. (C) Signup and view all the answers

Jakie jest znaczenie prawa efektu w warunkowaniu sprawczym?

Wystąpienie reakcji mniej prawdopodobne, gdy są niezadowalające konsekwencje. (C) Signup and view all the answers

Co jest główną funkcją centralnego mechanizmu wykonawczego?

Koordynowanie informacji z pętli fonologicznej i szkicownika wzrokowo-przestrzennego (C) Signup and view all the answers

Jakie są dwa główne rodzaje pamięci deklaratywnej?

Pamięć epizodyczna i pamięć semantyczna (C) Signup and view all the answers

Jakie znaczenie ma kontekst przy kodowaniu informacji?

Zwiększa zdolność do przypomnienia sobie informacji w odpowiednich okolicznościach (D) Signup and view all the answers

Czym różni się odtwarzanie od rozpoznawania w kontekście pamięci jawnej?

Odtwarzanie polega na reprodukcji informacji, a rozpoznawanie na identyfikacji bodźców (B) Signup and view all the answers

Która z poniższych definicji najlepiej opisuje bufor epizodyczny?

Ograniczony system przechowywania pod kontrolą centralnego mechanizmu wykonawczego (C) Signup and view all the answers

Jakie czynniki wpływają na poziom skuteczności wydobywania informacji z pamięci?

Zgodność kontekstu kodowania z kontekstem wydobywania (D) Signup and view all the answers

Co to jest szok kontekstowy?

Moment, w którym przypominamy sobie osobę, ale nie możemy określić, skąd ją znamy (A) Signup and view all the answers

Czym jest interwał przechowania w kontekście pamięci?

Okres, w którym informacje są utrzymywane w pamięci (A) Signup and view all the answers

Study Notes

Psychologia i życie - Rozdział I

Psychologia to naukowe badanie zachowań i procesów psychicznych jednostek.
Wnioski psychologiczne powinny być oparte na dowodach zebranych zgodnie z zasadami metody naukowej.
Metoda naukowa to zbiór procedur służących do zbierania i interpretowania obiektywnych informacji w taki sposób, aby zminimalizować błędy i umożliwić wiarygodne uogólnienia.
Zachowanie to działania, dzięki którym organizm przystosowuje się do otoczenia.
Cele psychologii badawczej to opisywanie, wyjaśnianie i przewidywanie zachowania, a także kierowanie nim.
Opisywanie zachowania polega na dokładnych obserwacjach i sprawozdaniach z obserwacji zachowań organizmów oraz warunków, w których te zachowania zachodzą (ważny jest obiektywny sposób pomiaru).
Poziomy analizy obejmują od całościowego (kontekst społeczny, kulturowy) do bardzo szczegółowego (np. zmiany biochemiczne w procesie uczenia się).
Wyjaśnianie zachowania polega na znajdowaniu prawidłowości w procesach behawioralnych i psychicznych (np. analizując indywidualną skłonność do podejmowania ryzyka wobec nacisku rówieśników).

Psychologia - Rozdział 2

Przewidywanie, jak zachowanie będzie ewoluować w danym czasie,
Kierowanie zachowaniem - wpływanie na występowanie, zahamowanie lub zmianę zachowania.

Psychologia - Rozdział 3

Introspekcja - metoda badania własnych stanów świadomości i procesów psychicznych.
Strukturalizm - szkoła psychologiczna badająca podstawowe elementy świadomości i ich relacje.
Funkcjonalizm - szkoła psychologiczna badająca funkcje ludzkiej psychiki w kontekście interakcji organizmu z otoczeniem.

Psychologia - Rozdział 4

Percepcja - proces organizowania i interpretowania informacji sensorycznych.
Procesy percepcji:
Odbiór wrażeń - przekazywanie informacji o bodźcach z narządów zmysłowych mózgu.
Organizacja percepcji - łączenie i integrowanie informacji sensorycznych.
Identyfikacja i rozpoznawanie - przypisywanie znaczenia do spostrzeżeń.
Rodzaje bodźców percepcyjnych: dystalne i proksymalne; Psychofizyka - badanie relacji między stymulacją fizyczną a doświadczeniem psychicznym; próg absolutny - minimalna intensywność bodźca, która wywołuje wrażenie.
Funkcja psychometryczna - graficzny opis zależności intensywności bodźca od częstości jego detekcji.
Adaptacja sensoryczna - zmiana wrażliwości na bodźce na skutek ciągłego działania bodźca.
Teoria detekcji sygnałów - model tłumaczący, w jaki sposób ludzie detektują słabe lub delikatne bodźce sensoryczne.
Próg różnicy (JND) - minimalna różnica w intensywności dwóch bodźców, którą można rozróżnić.
Prawo Webera - próg różnicy jest proporcjonalny do intensywności bodźca.
Zmysł wzroku - struktura i funkcja układu wzrokowego człowieka (źrenice, soczewki, siatkówka, nerw wzrokowy).
Zmysł słuchu - struktura i funkcja układu słuchowego człowieka (małżowina uszna, błona bębenkowa, ślimak, nerw słuchowy).
Zmysł węchu - struktura i funkcjonowanie receptorów węchowych w jamie nosowej.
Zmysł smaku - struktura i procesy receptorów smaku na języku (kubki smakowe).
Zmysł dotyku - wrażliwość skóry na receptory czuciowe (wrażenia nacisku, temperatury, bólu).
Zmysł równowagi - sensoryczny system informujący o położeniu i ruchu.

Psychologia - Rozdział 5

Świadomość - stan, w którym jednostka ma wiedzę o sobie i otoczeniu.
Nieświadomość - procesy psychiczne, do których jednostka nie ma dostępu.
Przedświadomość – procesy psychiczne mogące stać się dostępne dla świadomości.
Hipnoza - stan zmienionej świadomości.
Medytacja - technika skupienia uwagi na celu; prowadzi do różnych stanów świadomości.
Substancje psychoaktywne - wpływają na procesy psychiczne i zachowania, zmieniając tymczasowo świadomość.

Psychologia - Rozdział 6

Uczenie się - względnie trwała zmiana zachowania lub potencjału zachowania na skutek doświadczenia.
Habituacja - zmniejszenie reakcji na powtarzający się bodziec.
Uwrażliwienie - zwiększenie reakcji na powtarzający się bodziec.
Warunkowanie klasyczne - uczenie się asocjacyjne dwóch bodźców.
Warunkowanie sprawcze - uczenie się na skutek konsekwencji zachowania.
Wygaszanie - zmniejszenie siły reakcji na skutek braku wzmocnienia.
Generalizacja bodźca - rozszerzenie reakcji na bodźce podobne do bodźca warunkowego.
Różnicowanie bodźców - uczenie się odróżniania bodźców.
Mnemotechniki - techniki zapamiętywania (np. kodowanie, wiązanie).

Psychologia - Rozdział 7

Pamięć sensoryczna - krótkotrwała pamięć przetwarzania informacji zmysłowych; procesy pamięciowe, dzięki którym przechowywane są informacje zmysłowe.
Pamięć krótkotrwała - ograniczona pojemność, krótkoterminowe przechowywanie informacji; procesy pamięciowe, służące krótkoterminowemu przechowywaniu informacji.
Pamięć operacyjna - krótkotrzywałe przechowywanie i przetwarzanie informacji; umożliwia manipulowanie informacją.
Pamięć długotrwała - zdolność do kodowania, przechowywania i odtwarzania informacji w dłuższym czasie.
Wspomnienia deklaratywne - informacje dotyczące faktów, wydarzeń; sąjawne.
Wspomnienia proceduralne - wiedza o sposobach działania; są utajone.
Interferencja - zjawisko, w którym dotychczasowe wspomnienia zakłócają zapamiętywanie nowych informacji.
Kodowanie - proces konwersji doświadczenia sensorycznego na reprezentacje pamięciowe.
Przechowywanie - utrzymanie reprezentacji wspomnień w pamięci.
Wydobywanie - odzyskanie informacji z pamięci.

Psychologia - Rozdział 8

Procesy poznawcze - wyższe czynności umysłowe, takie jak percepcja, uwaga, pamięć, język, myślenie, rozwiązywanie problemów.
Uwaga - skupienie zasobów poznawczych na wybranym obszarze info.
Poznanie - proces przetwarzania info, tworzenia idei, rozumowania oraz reagowania na środowisko.
Myślenie - proces rozumowania i rozwiązywanie problemów.
Rozumowanie deukcyjne - logiczne wnioskowanie z założeń.
Rozumowanie indukcyjne - przewidywanie na podstawie obserwowanych tendencji.
Ocenianie i podejmowania decyzji - procesy wyciągania wniosków i wyborów między opcjami.
Heurystyka - uproszczone strategie myślowe.

Psychologia - Rozdział 9

Pomiar psychologiczny - formalne i standaryzowane procedury, służące do mierzenia zdolności i cech psychologicznych.
Inteligencja - złożona zdolność poznawcza.
Testy inteligencji - metody pomiaru zdolności poznawczych, np. Stanfordzka Skala Inteligencji, WAIS.
Teorie inteligencji:
Teoria czynnika g (Spearman): ogólny czynnik inteligencji (g).
Teoria wielorakich inteligencji (Gardner): różne rodzaje inteligencji.
Trójczynnikowa teoria inteligencji (Sternberg): analityczna, twórcza i praktyczna inteligencja.
Odziedziczalność ilorazu inteligencji (IQ) - wkład genetyczny w zmienność IQ.
Wpływ kultury na pomiary IQ - kulturowe uprzedzenia i czynniki społeczne.

Psychologia - Rozdział 10
Rozwój człowieka - proces zmian fizycznych, poznawczych i społecznych od narodzin do śmierci.
Faza prenatalna - rozwój płodu w łonie matki (germinal, embrionalny, płodowy).
Okres niemowlęcy - rozwijające się zdolności motoryczne, sensoryczne, językowe.
Okres dzieciństwa - rozwijające się zdolności poznawcze i społeczne.
Okres dojrzewania (adolescencja) - fizyczne i społeczne zmiany.
Dorośli okres - kontynuacja rozwoju.
kryzysy psychospołeczne (E. Erikson) - etapy rozwoju charakteryzujące się dylematami rozwojowymi.
Badania normatywne i podłużne - metody badań rozwojowych.

Studying That Suits You

Use AI to generate personalized quizzes and flashcards to suit your learning preferences.

Description

Sprawdź swoją wiedzę na temat psychologii, w tym podejścia empirycznego, teorii natywizmu oraz metod badawczych wprowadzonych przez Edwarda Titchenera i Williama Jamesa. Quiz ten obejmuje kluczowe koncepcje i pytania dotyczące różnych kierunków w psychologii. Przygotuj się na wyzwanie i odkryj, jak dobrze znasz historię i rozwój tej fascynującej nauki.