Психология пәні

Психология - бұл адамның психикалық қызметін, оның пайда болуын, дамуын және жұмыс істеу заңдылықтарын зерттейтін ғылым.

Түйсік, қабылдау, ойлау, есте сақтау, зейін, сөйлеу, қиял сияқты психикалық процестер адамның психикалық қызметінің негізін құрайды.

Онтогенез - бұл организмнің жеке дамуы, яғни туылғаннан өлімге дейінгі кезең.

Бихевиоризм - бұл адамның мінез-құлқын, сыртқы тітіркендіргіштерге берген реакциясы ретінде қарастыратын психологиялық бағыт.

Экстерорецепторлық, проприорецепторлық және интерорецепторлық түйсіктер ағзаның сыртқы, ішкі және қозғалыс жағдайы туралы ақпарат алады.

Адамның психикасы - бұл тірі табиғатпен және заттар әлемімен өзара байланысының жоғары формасы, ол оның қабылдау, ойлау, сезіну және әрекет ету қабілетін қамтамасыз етеді.

Гештальтопсихология - бұл адамның психикалық қызметін, оның бүтіндей құрылымы ретінде қарастыратын психологиялық бағыт.

Көру, есту, тактилді (сезімдік) түйсіктер адамның сыртқы әлемді қабылдауына мүмкіндік береді.

Материалды еске сақтау - адамның белгілі бір фактілерді, оқиғаларды, образдарды есте сақтау қабілеті.

Ырықты, ырықсыз, үйреншікті зейін - адамның назарын белгілі бір затқа, оқиғаға бағыттау қабілеті.

Ақыл-ой дамуының біртіндеп жетілуін зерттейтін теория. Бұл теория балалардың ойлау, тіл, логика және шешім қабылдау қабілеттерінің сатылап дамуын сипаттайды.

Дене қозғалысы мен ұстанымды сезіну қабілеті.

Өзін-өзі тану, өзінің қабілеттері мен кемшіліктерін түсіну және өзін-өзі бақылау қабілеттерінің жиынтығы.

Жеке жағдайлардан жалпы қорытынды шығару процесі.

Жалпы заңдылықтардан жеке жағдайларды қорытындылау процесі.

Ойлау, есте сақтау, қабылдау, назар және сөйлеу сияқты адамның танымдық процестері.

Адамның мінез-құлқын сипаттайтын туа біткен қасиеттер.

Адамның ішкі сезімі және психикалық күйі.

Психологияның мақсаты - адамның психикалық әрекеттерін, мінез-құлқын және оқу процестерін зерттеу.

Туа біткен, бейімделушілік механизм. Бұл рефлекс адам туылғаннан бастап болады.

Психологияда мотив - бұл адамның әрекетінің қозғаушы күші, әрекет етудің себебі болып табылатын ішкі қозғаушы күш. Бұл адамның белгілі бір мақсатқа жетуге ұмтылуы, оны орындауға деген ынтасы.

Эксперименталды психология - бұл психологияның ғылыми саласы, ол адамның психикалық процестерін эксперименттік әдістермен зерттеу арқылы білім жинайды. Бұл әдіс бақылау, өлшеу және талдау арқылы дәлелденген қорытындыларға қол жеткізуге мүмкіндік береді.

Әрекет - бұл адамның саналы мақсатқа жетуге бағытталған белсенді қимылдары мен операцияларының жүйесі, ол сыртқы дүниемен өзара әрекеттесуде пайда болады және белгілі бір нәтижеге бағытталған.

Психоанализ - бұл психологияның бір бағыты, санасыздықты, оны түсіну және емдеу арқылы адам психикасын зерттейді. Ол ерте балалық кезеңдегі тәжірибелердің адам мінез-құлқына әсерін зерттейді.

Мінез-құлық пен әрекеттің эмоциялық реттелуі - бұл адамның әрекеті мен мінез-құлқын сезімдері мен эмоцияларының әсер етуі. Басқаша айтқанда эмоциялар мінез-құлыққа ықпал етуі және оның нақты қалай орындалатынына әсер етуі.

Рефлекс - бұл тірі организмнің сыртқы тітіркендіргішке әсер ету нәтижесіндегі теріс реакциясы. Рефлекс адамның денесінің жүйке жүйесінде пайда болады үнемі жаңа жағдайларға бейімделуге мүмкіндік береді.

Жеке адам - бұл әлеуметтік тәжірибені жасау арқылы қалыптасқан әсіресе сана, сезім, мінез-құлық және тұлға сияқты қасиеттері бар адам.

Алмастыру әрекеті - бұл адамның жаңа жағдайларға бейімделу үшін ескі әрекет тәсілдерін жаңасымен алмастыруы. Бұл процесс оның қоршаған орта мен оның жағдайына бейімделу мүмкіндігіне әсер етеді.

Психиканың рефлекторлық сипаты - бұл адамның тірі организм ретінде сыртқы әлемдегі тітіркендіргіштерге жауап беру қабілеті. Бұл қабілет адамның сыртқы дүниемен өзара әрекеттесуін қамтамасыз етеді.

Жануарлардағы туылғаннан келетін, тұқым қуалайтын, үйреншікті әрекеттер. мысалы: құстардың ұшуы, балықтардың суға түсуі, аюдың қысқы ұйқысы.

И.П.Павловтың психиканы зерттеу кезіндегі негізгі ұғымдардың бірі. Ми қабығы бір уақытта бірнеше сигналдарды қабылдап, оларды талдап, топтастырып, жаңа білімді қалыптастырады.

Жүйке жүйесінің нейрондарының белгілі біреуіне аталған жағдайда ғана қозуы, қалғандары тежеліп, жағдайды бақылауға алу.

Психологиялық зерттеу әдіс тәсілі. Бұл әдіс әр ғылым саласының мамандарын бір объектіге бағыттау.

Адамның жүйке жүйесінің белсенділігінің қасиеттерін анықтайтын түр.

Психологияда олар сананың құрылымы және жүйке жүйесі

Адамның қабылдау, ойлау, сезіну және әрекет

Психологияда санасыздықтың негізін қалаған

Адамның жүйке жүйесінің

Адам өз назарын ерікті түрде бір заттан екінші затқа ауыстыру қабілеті.

Адам бірнеше затқа бір уақытта назар аудару қабілеті.

Адамның назарын бір затқа ұзақ уақыт бойы шоғырландыру қабілеті.

Адамның назарын мақсатты түрде белгілі бір затқа немесе әрекетке шоғырландыру қабілеті.

Алдын-ала мақсат қоймай, адамды тарту мүмкіндігі бар заттардың әсерінен пайда болатын зейін.

Адамның өмірлік тәжірибесі және жеке тұлғалық ерекшеліктері қабылдауға әсер ететін процесс.

Әртүрлі сезімдердің араласуы. Мысалы, көк түсті көргенде дыбысты есту.

Ішкі органдардан келетін сезімдер.

Бұлшық еттер мен буындардың қозғалысын сезіну.

Адамның психологиялық құрылымын және әлеуметтік әрекеттесуін зерттейтін ғылым.

Бір мақсат пен әрекет арқылы өзара қарым-қатынаста, бірлесіп жұмыс істейтін топ. Мысалы, мектеп сыныбы, спорт командасы, жұмыс тобы.

Топтағы адамдардың өзара қарым-қатынасын анықтайтын ғылыми әдіс. Бұл әдіс топтағы адамдардың бір-біріне деген ұнату, ыңғайлылық деңгейін анықтайды.

Бір мезгілде қабылданатын объектілердің саны. Мысалы, бірден 5-6 сөз есте сақтау мүмкіндігі.

Адам заттың тұтас образын қабылдайды. Бұл түйсік бірден жақсы анықталуы мүмкін. Мысалы, дәрігер аурудың симптомдарын байқағанда аурудың тұтастай кескінін қалыптастырады.

Басқа адамның ішкі көңіл-күйін сезіну қабілеті. Сезімтал болу, басқалардың көңіл-күйін түсіну. Мысалы, досыңның қайғырғанын сезінуің.

Адамның білім алу қабілетінің деңгейін сипаттайтын жеке дара есі ерекшеліктерінің жиынтығы. Әр адамның әр түрлі пәндерге қабілеттілігі әр түрлі болады.

Адамның мінез-құлқын, қатынастарда өзін ұстау стилін сипаттайтын сипаттамалар жиынтығы. Адамның қатынас стилі және әрекеттері арқылы анықталады.