Postępowanie karne - Podstawy

Postępowanie karne - Podstawy

• Sąd okręgowy rozpatruje odwołania od orzeczeń sądu rejonowego oraz sprawy przekazane mu ustawą.
• Sąd apelacyjny rozpatruje odwołania od orzeczeń sądu okręgowego oraz sprawy przekazane mu ustawą.
• Strona postępowania karnego ma interes prawny w korzystnym rozstrzygnięciu sprawy. Podmioty takie jak pokrzywdzony i podejrzany występują w postępowaniu przygotowawczym, a oskarżyciel i oskarżony w postępowaniu sądowym.
• Pokrzywdzonym jest osoba fizyczna lub prawna, której dobro prawne zostało naruszone przez przestępstwo. Instytucje państwowe, samorządowe i inne jednostki organizacyjne mogą również być pokrzywdzone. Zakład ubezpieczeń, który pokrył szkodę, również jest pokrzywdzonym. W konkretnych przypadkach (np. przestępstw przeciwko prawom pracowników), organy Państwowej Inspekcji Pracy pełnią rolę pokrzywdzonych.
• Podejrzany jest stroną w postępowaniu przygotowawczym.
• Prokurator ma prawa strony w czynnościach sądowych w postępowaniu przygotowawczym.
• Obrońca to adwokat lub radca prawny, który może bronić oskarżonego bez naruszania jego prawa do osobistego działania.
• Pełnomocnik może reprezentować inne strony niż oskarżony, a także osoby niebędące stronami, jeśli ich interes tego wymaga.
• Przedstawiciel społeczny (organizacja społeczna) może brać udział w sprawie, jeśli służy to interesowi społecznemu/osobowemu związanym z celami statutowymi organizacji.

Dowody w Postępowaniu Karnym

• Dowodem może być niemal wszystko, co służy celom procesu karnego.
• Istnieje podział na osobowe (świadkowie, biegli, pokrzywdzeni, podejrzani) i rzeczowe (dokumenty, przedmioty, ślady) źródła dowodowe.
• Kodeks postępowania karnego (k.p.k.) wprowadza otwarty katalog dowodów, w tym: wyjaśnienia podejrzanego, zeznania świadków, opinie biegłych, oględziny, otwarcie zwłok, eksperyment procesowy, wywiad środowiskowy, zatrzymanie rzeczy, przeszukanie, kontrola rozmów.

Zasady Postępowania Dowodowego

• Zasada prawdy materialnej: dążenie do ustalenia rzeczywistych faktów.
• Zasada domniemania niewinności: osoba jest niewinna do momentu udowodnienia winy.
• Zasada kontradyktoryjności: strony (oskarżyciel i oskarżony) przedstawiają i kwestionują dowody, a sąd jest arbitrem bezstronnym.
• Zasada swobodnej oceny dowodów: sąd ocenia wartość dowodu według własnego przekonania.

Ogólne Przepisy Dotyczące Dowodów

• Dowody przeprowadza się na wniosek stron lub z urzędu.
• Fakty powszechnie znane lub znane z urzędu nie wymagają dowodu, ale strony powinny być o nich poinformowane.
• Dowodu uzyskanego z naruszeniem prawa nie odrzuca się automatycznie, chyba że naruszenie dotyczy najpoważniejszych przestępstw.
• Jeżeli kontrola operacyjna ujawni dowód popełnienia innego przestępstwa, prokurator decyduje o wykorzystaniu tego dowodu.
• Wniosek dowodowy musi wskazywać dowód i okoliczności, które ma udowodnić.

Przeszukanie

• Przeszukanie pomieszczeń i innych miejsc jest dopuszczalne w celu zatrzymania podejrzanego lub znalezienia dowodów.
• Przeszukanie może dokonać prokurator, policja lub inny organ na postanowienie sądu/prokuratora.
• W pilnych przypadkach, bez postanowienia, wystarcza nakaz kierownika jednostki lub legitymacja służbowa, ale należy niezwłocznie zwrócić się do sądu/prokuratora o zatwierdzenie.
• Przeszukanie mieszkania w nocy jest dozwolone tylko w nagłych wypadkach.
• Przed przeszukanie należy zawiadomić osobę o celu i wezwać do wydania przedmiotów. Osoby przeszukiwane mają prawo być obecne.