Polityki innowacyjne na świecie

Narzędzia nie są neutralnymi instrumentami, które można wybrać i wdrożyć, aby rozwiązać problem. Są konstruktami społecznymi, które są często kwestionowane i zależą od kontekstu. Są powiązane z dominującym zdefiniowaniem problemu i z czasem rozwijają własną dynamikę.

Podejście socjologiczne do narzędzi jest bardziej złożone niż tradycyjne podejście. Odejście od hierarchicznego zarządzania (top-down governance) w kierunku interaktywnego zbiorowego zarządzania i wzrost różnorodności narzędzi. W proces projektowania i wdrażania narzędzi angażują się nie tylko mocodawcy i agenci, ale również inni interesariusze, np. uniwersytety, przedsiębiorstwa i instytucje otoczenia biznesu.

Wybór celów polityki innowacyjnej determinuje wybór narzędzi użytych do jej realizacji. Narzędzia polityki innowacyjnej są używane do rozwiązywania problemów związanych z intensywnością innowacji i wpływają na procesy innowacji.

Dobór odpowiedniego zestawu narzędzi polityki innowacyjnej (policy mix) zależy od zidentyfikowanego problemu i jego przyczyn. Kluczowe jest zidentyfikowanie, gdzie i kiedy wymagana jest interwencja publiczna oraz jak ją zorganizować.

Cele polityki innowacyjnej wynikają z różnych tradycji narodowych i form powiązań państwo-rynek-społeczeństwo. Najważniejsze jest właściwe określenie problemu i jego przyczyn. Nadrzędnym celem jest rola innowacji jako czynnika wzrostu gospodarczego.

Konkretne cele polityki innowacyjnej zależą od: poziomu rozwoju gospodarczego kraju, struktury gospodarki, zasobów gospodarki i koniunktury gospodarczej.

Cele i narzędzia polityki innowacyjnej są powiązane ze sobą. Narzędzia są wykorzystywane do osiągnięcia celów, a cele determinują wybór narzędzi.

Określenie celów polityki innowacyjnej zależy od kontekstu i specyfiki kraju. Przykładowo, cele w krajach rozwijających się będą różnić się od celów w krajach rozwiniętych.

Cel polityki innowacyjnej, który koncentruje się na zapewnieniu dostępu do zagranicznych rozwiązań i ich adaptacji do lokalnych warunków.

Cel polityki innowacyjnej, który ma na celu zmniejszenie nierówności społecznych i poprawę jakości życia.

Cel polityki innowacyjnej, który ma na celu zwiększenie możliwości wchłaniania zagranicznej wiedzy i doświadczeń.

Cel polityki innowacyjnej, który ma na celu wzmocnienie konkurencyjności kraju w dziedzinach, w których jest liderem.

Cel polityki innowacyjnej, który ma na celu tworzenie nowych rozwiązań, które przynoszą znaczące korzyści dla społeczeństwa.

Narzędzia polityki innowacyjnej, które skupiają się na wspieraniu podmiotów wytwarzających innowacje.

Narzędzia polityki innowacyjnej, które mają na celu stworzenie popytu na innowacje.

Podejście do innowacji, które zakłada otwartą współpracę między różnymi podmiotami, w celu szybkiego rozwoju nowych koncepcji.

Zamówienia przedkomercyjne to forma wsparcia innowacyjności, gdzie zamawiający (np. rząd) zleca firmom stworzenie prototypu lub technologii do rozwiązania konkretnego problemu. Celem jest zwiększenie popytu na innowacje i wspieranie działań badawczo-rozwojowych.

Nagrody skłaniające do innowacji to wyróżnienia przyznawane firmom za innowacyjne produkty lub rozwiązania. Celem jest zwiększenie popytu na innowacje i zachęcanie do prowadzenia prac badawczo-rozwojowych.

Standardy to zestaw zasad i wymagań dotyczących produktów, usług lub procesów. Celem jest poprawa struktury, zwiększenie popytu na innowacje i usprawnienie działania rynku.

Popytowe narzędzia polityki innowacyjnej to działania, które mają na celu zwiększenie popytu na innowacje. Przykładem jest zamówienie przedkomercyjne, gdzie zamawiający wspiera rozwój innowacyjnego produktu.

Podażowe narzędzia polityki innowacyjnej to działania, które mają na celu zwiększenie ilości i zakresu prac badawczo-rozwojowych. Przykładem jest przyznawanie nagród innowacyjnym firmom.

Ustawodawstwo, które chroni prawa własności intelektualnej, np. prawa autorskie, patenty, wzory użytkowe. Ma na celu stworzenie bezpieczeństwa prawnego dla innowatorów.

Regulacje, które mają na celu ograniczenie działań monopolistycznych i promowanie konkurencji, co sprzyja innowacyjności.

Narzędzia polityki innowacyjnej, które dążą do stworzenia wizji przyszłości poprzez analizę trendów i prognozowanie rozwoju technologicznego.

Niskie nakłady na badania i rozwój nowych technologii, których efektywność i zwrot z inwestycji są niepewne.

Wysokie ryzyko niepowodzenia, co wiąże się z niepewnością co do rynku, technologii i preferencji konsumentów.

Długi czas potrzebny na stworzenie innowacji, od fazy koncepcji po komercjalizację, co wiąże się z długotrwałą koniecznością ponoszenia kosztów.

Finansowanie innowacji pochodzi z różnych źródeł, które można podzielić ze względu na własność, pochodzenie i sposób finansowania.

Finansowanie innowacji pochodzące od prywatnych inwestorów, np. osób fizycznych, firm lub funduszy.

Finansowanie innowacji pochodzące od instytucji publicznych, np. rządów, samorządów lub organizacji międzynarodowych.

Finansowanie innowacji pochodzące z krajowych źródeł.

Finansowanie innowacji pochodzące z zagranicznych źródeł.

Finansowanie innowacji bezpośrednio od źródła, np. poprzez kredyty lub pożyczki.

Finansowanie innowacji pośrednio, np. poprzez inkubatory, parki naukowo-technologiczne lub granty.

Finansowanie innowacji z kapitału własnego przedsiębiorstwa, np. poprzez zyski lub sprzedaż aktywów.

Finansowanie innowacji z kapitału pochodzącego spoza firmy, np. poprzez pożyczki bankowe, granty lub inwestycje.

Zbiór metod finansowania innowacji z wykorzystaniem kapitału prywatnego, często w zamian za udziały w firmie.

Venture capital to rodzaj funduszy private equity, które inwestują wyłącznie w firmy na wczesnym etapie rozwoju, zwłaszcza w sektorze innowacji. Te fundusze dzielą się na dwie kategorie: nieformalne, gdzie inwestorami są aniołowie biznesu, oraz formalne, zarządzane przez wyspecjalizowane firmy inwestycyjne, które oferują znaczne środki finansowe w bardziej zaawansowanych fazach rozwoju.

Ryzyko innowacyjne to mierzalna niepewność, która wpływa na potencjalne zmniejszenie użyteczności innowacji lub uniemożliwia osiągnięcie założonych celów. W praktyce oznacza to ryzyko poniesienia strat finansowych lub rzeczowych w związku z realizacją projektu innowacyjnego.

Rodzaje ryzyka innowacyjnego obejmują: technologiczne (trudności z materializacją innowacji), rynkowe (problemy z popytem lub podażą), finansowe (braki finansowe lub niewłaściwe ich wykorzystanie), organizacyjne (niewystarczające umiejętności organizacyjne), społeczne (brak akceptacji dla innowacji) oraz nieprzewidziane zdarzenia.

Fazy rozwoju firm innowacyjnych obejmują wczesne etapy, gdzie innowacyjne pomysły są rozwijane i testowane, aż do bardziej dojrzałych stadiów, gdzie produkty lub usługi są wprowadzane na rynek i skalowane na większą skalę.

Finansowanie innowacji może pochodzić z różnych źródeł, w zależności od fazy rozwoju firmy. Na wczesnych etapach dominują aniołowie biznesu i venture capital, a w miarę rozwoju firmy potrzebne są inne formy finansowania, takie jak pożyczki bankowe, emisje akcji lub obligacji.

Ryzyko makroekonomiczne związane jest z ogólnymi warunkami gospodarczymi, np. polityką monetarną, inflacją, itp. Ryzyko mezoekonomiczne dotyczy trendów rynkowych w branży, gdzie wdrażane są innowacje. Ryzyko mikroekonomiczne dotyczy konkretnej firmy i jej otoczenia, np. dostawców, klientów, itp.

Ryzyko technologiczne związane jest z możliwością niepowodzenia w aspekcie technologicznym innowacji. Może to być związane z brakiem dostępnych technologii, problemami z rozwojem produktu, itp.

Ryzyko rynkowe związane jest z brakiem popytu na innowację lub problemami z dostępnością niezbędnych materiałów. Mogą to być problemy z dystrybucją, marketingiem, itp.