Πολιτική Οικονομία και Κοινωνική Ασφάλιση 2024-2025

Η έλλειψη κοινωνικής ασφάλισης μπορεί να οδηγήσει σε χαμηλότερο επίπεδο αποταμίευσης, καθώς οι άνθρωποι ίσως πιστεύουν ότι η κυβέρνηση θα τους βοηθήσει αν βρεθούν σε δύσκολη θέση.

Τα άτομα δεν χρειάζεται να ξοδεύουν χρόνο και χρήματα για να αποφασίσουν για τα δικά τους σχέδια ασφάλισης και αποταμίευσης, καθώς η κοινωνική ασφάλιση παρέχει ένα κοινό πλαίσιο.

Η κοινωνική ασφάλιση μειώνει το διοικητικό κόστος, καθώς η συλλογική διαχείριση ασφαλειών επιτρέπει εξοικονόμηση πόρων και ατομική εξατομίκευση.

Η κοινωνική ασφάλιση βοηθά στη διανομή εισοδήματος, εξασφαλίζοντας ότι οι άνθρωποι που είχαν χαμηλότερες αποδοχές στη ζωή τους, λαμβάνουν μεγαλύτερη οικονομική υποστήριξη στην κρίσιμη φάση της σύνταξης.

Βασικός στόχος της κοινωνικής ασφάλισης είναι η βελτίωση της οικονομικής κατάστασης των ηλικιωμένων, εξασφαλίζουν ένα βασικό επίπεδο εισοδήματος μετά την αποχώρηση τους από την εργασία.

Το σύστημα συντάξεων στην Ελλάδα λειτούργησε ως ένα είδος κοινωνικής προστασίας, καλύπτοντας όλους τους ηλικιωμένους ανεξάρτητα από το εισοδηματικό τους ιστορικό ή την καταβολή εισφορών.

Η δημιουργία του Ναυτικού Απομαχικού Ταμείου το 1836 σηματοδότησε την αρχή του συστήματος κοινωνικής ασφάλισης στην Ελλάδα.

Η δημιουργία διαφορετικών ταμείων για διαφορετικούς κλάδους, όπως οι σιδηροδρομικοί, οι μεταλλωρύχοι, κ.λ.π., έδειξε ότι το σύστημα κοινωνικής ασφάλισης εξελισσόταν.

Ο Οργανισμός Γεωργικών Ασφαλίσεων (ΟΓΑ) δημιούργησε ασφαλιστική κάλυψη για τον αγροτικό πληθυσμό, επεκτείνοντας περαιτέρω το σύστημα.

Στο παρελθόν υπήρχαν πολλά διαφορετικά ταμεία κοινωνικής ασφάλισης, leading to complexity and fragmentation.

Τα ταμεία κοινωνικής ασφάλισης προσέφεραν διάφορες μορφές προστασίας, όπως κύρια σύνταξη, επικουρική σύνταξη και εφάπαξ.

Η κρατική συμμετοχή στην χρηματοδότηση του ΙΚΑ και του ΙΚΑ-ΕΤΑΜ ενισχύθηκε το 2002, δείχνοντας την αναγνώριση του ρόλου του κράτους.

Στόχος των πρόσφατων μεταρρυθμίσεων ήταν η ενοποίηση των ταμείων και η δημιουργία ενός πιο αποτελεσματικού συστήματος.

Η εισαγωγή της συμπληρωματικής ασφάλισης και ασφαλίσεων επαγγελματικών ταμείων με κεφαλαιοποιητικό χαρακτήρα αποτελεί άλλο σημαντικό βήμα.

Η κοινωνική ασφάλιση είναι σύστημα υποστήριξης για να καλύπτονται οι ανάγκες των πολιτών σε περιπτώσεις που δυσκολεύονται να εργασθούν, όπως η αδυναμία εργασίας λόγω ηλικίας, ασθένειας, ατυχήματος ή ανεργίας.

Η κοινωνική ασφάλιση προσφέρει ασφάλεια έναντι της πιθανότητας να ζήσει κάποιος περισσότερο από το αναμενόμενο. Mέσα από υποχρεωτικές εισφορές, οι εργαζόμενοι συλλέγουν κεφάλαια που μπορούν να χρησιμοποιήσουν αργότερα στη ζωή τους, όταν δεν μπορούν να εργάζονται.

Ένα ασφαλιστήριο συμβόλαιο ισοβιότητας καταβάλλει ένα χρηματικό ποσό κατά συγκεκριμένα χρονικά διαστήματα σε όλη τη διάρκεια της ζωής του δικαιούχου. Ο δικαιούχος πληρώνει ασφάλιστρο για να διασφαλίσει μόνιμες οικονομικές ροές.

Ιδιωτικές ασφαλιστικές εταιρίες έχουν δυσκολία στην παροχή ασφαλειών ισοβιότητας. Ο αγοραστής γνωρίζει καλύτερα το προσδόκιμο ζωής του, δημιουργώντας πλεονέκτημα έναντι της ασφαλιστικής εταιρείας. Αν οι άνθρωποι που ζουν περισσότερο αγοράζουν ασφάλεις, η εταιρεία κινδυνεύει να χάσει χρήματα.

Εάν οι πωλητές προσφέρουν ασφάλειες ισοβιότητας με βάση το μέσο προσδόκιμο ζωής, μόνο όσοι αναμένουν να ζήσουν περισσότερο από το μέσο όρο θα αγοράσουν ασφάλειες. Σε αυτήν την περίπτωση, η πλειοψηφία των ασφαλισμένων θα ζήσει περισσότερο, δημιουργώντας κόστος για την εταιρεία.

Η ασύμμετρη πληροφόρηση στην ασφάλεια ισοβιότητας οδηγεί σε δυσμενείς επιλογές, με αποτέλεσμα οι ασφαλιστικές εταιρείες να αυξάνουν τα ασφάλιστρα. Αυτό ωθεί άλλους potencial αγοραστές να αποσύρουν τη συμμετοχή τους, αυξάνοντας το κόστος για τις εταιρείες και μειώνοντας την προσφορά , με αποτέλεσμα να κινδυνεύει να καταρρεύσει το σύστημα.

Πολλοί άνθρωποι δεν έχουν οικονομική προνοητικότητα και δεν συγκεντρώνουν επαρκή κεφάλαια για την συνταξιοδότηση τους. Η κοινωνική ασφάλιση βοηθά να καλυφθούν οι βασικές ανάγκες των πολιτών σε μια δύσκολη περίοδο της ζωής τους.

Η κοινωνική ασφάλιση ενισχύει την ισότητα και την αλληλεγγύη μεταξύ των μελών της κοινωνίας. Οι εργαζόμενοι θέλουν να μπορούν να περιμένουν μια συνταξιοδότηση που να τους εξασφαλίζει μια βασική ποιότητα ζωης.

Η κοινωνική ασφάλιση δίνει στα εργαζόμενα το κίνητρο να συμμετέχουν στην αγορά εργασίας και να επενδύουν στην εκπαίδευση και την επαγγελματική τους ανάπτυξη.

Η κοινωνική ασφάλιση παρέχει ένα θεμέλιο σε μια κοινωνία που θέλει να διασφαλίσει την ευημερία και την οικονομική σταθερότητα για όλους τους πολίτες της.

Το σύστημα κοινωνικής ασφάλισης αντιμετωπίζει σημαντικά προβλήματα, όπως έλλειμμα στο ΙΚΑ, κατασπατάληση αποθεματικών, κακοδιαχείριση και εισφοροδιαφυγή.

Συνοψίζει μερικές πιθανές λύσεις στο πρόβλημα της βιωσιμότητας του συστήματος κοινωνικής ασφάλισης, προκειμένου να διασφαλιστεί η χορήγηση ασφαλιστικών παροχών στο μέλλον.

Η αύξηση των εισφορών μπορεί να συμβάλει καθοριστικά στο να διατηρηθεί το σύστημα, αλλά με το κόστος της αύξησης του οικονομικού βάρους για τους εργαζομένους.

Η διατήρηση του συστήματος κοινωνικής ασφάλισης όπως είναι, απαιτεί δραστικά μέτρα, όπως η μείωση των συνταξιοδοτικών παροχών, η μείωση της ετήσιας αύξησης των συντάξεων και η μείωση του ποσοστού αναπλήρωσης.

Η ιδιωτικοποίηση του συστήματος, στην οποία οι ασφαλισμένοι θα έχουν ατομικούς λογαριασμούς, αποτελεί μια άλλη πιθανή λύση, με pros & cons.

Πολλά ατομικά λογαριασμός θεωρούν ότι δεν φέρνουν λύση, ενώ κάποιοι προσπαθούν να περιγράψουν και ένας τεκμαρτό συντελεστή απόδοσης του συστήματος κοινωνικής ασφάλισης διαθέτουν. Ποιες είναι οι βασικές προς και κατά του συστήματος;

Η μεταβατική περίοδος από το τρέχον σύστημα στο νέο θα είναι δύσκολη και θα χρειάζεται προσπάθεια από όλους για να διασφαλιστεί η ομαλή μετάβαση.

Το σύστημα κοινωνικής ασφάλισης πρέπει να εξελιχθεί σε ένα νέο σύστημα που θέτει την αύξηση της παραγωγικότητας σε προτεραιότητα για να αντιμετωπίσει τις μελλοντικές προκλήσεις.

Η βασική σύνταξη υπολογίζεται με βάση την αναλογική σύνταξη που λαμβάνει ο συνταξιούχος.

Η αναλογική σύνταξη υπολογίζεται με βάση τις συγκεντρωμένες αθροιστικές ασφαλιστικές εισφορές του υποψηφίου. Η βασική σύνταξη μειώνεται σε αναλογία προς την αναλογική σύνταξη.

Η βασική σύνταξη είναι 384 ευρώ το μήνα. Για να την λάβει κάποιος πρεπει να έχει συμπληρώσει τουλάχιστον 20 έτη ασφάλισης.

Η ανταποδοτική σύνταξη υπολογίζεται με βάση τις συντάξιμες αποδοχές του ασφαλισμένου, τον χρόνο ασφάλισης και τα ισχύοντα ποσά αναπλήρωσης.

Το ΤΕΚΑ (Ταμείο Επικουρική Κεφαλαιοποιητικής Ασφάλισης) ιδρύθηκε τον Σεπτέμβριο του 2021.

Βασίζεται στην λογική του κεφαλαιοποιητικού συστήματος.

Όλοι οι οποίοι μπαίνουν στην αγορά εργασίας για πρώτη φορά μετά την 1/1/2022 υπάγονται στο ΤΕΚΑ.

Αναλογιστικά δίκαιη απόδοση υποδηλώνει δίκαιη ανταπόδοση των εισφορών των ασφαλισμένων αναλογικά με τα ποσά που εργάζονται και πληρώνουν.

Διαγενεακή αναδιανομή αφορά την μεταφορά πόρων από τις νεότερες γενιές προς τις ηλικιωμένες.

Αναλογιστικά δίκαιη απόδοση δηλώνει ότι οι ανταπόδοση των ασφαλισμένων είναι ανάλογη με τις εισφορές τους.

Η Διαγενεακή αναδιανομή implies that younger generations contribute to the social security system for the benefit of the elderly.

Η τεκμαρτή απόδοση ασφαλιστικών εισφορών είναι ο λόγος των παροχών προς τις εισφορές.

Η τεκμαρτή απόδοση είναι μια αφηρημένη έννοια. Δεν περιλαμβάνει την κερδοφόρα δραστηριότητα ή την αξία των παροχών υγείας.

Οι ασφαλισμένοι που εργάζονται για μικρό χρονικό διάστημα έχουν υψηλότερη τεκμαρτή απόδοση.

Η υψηλότερη τεκμαρτή απόδοση είναι ποιοτικό κίνητρο για εισφοροδιαφυγή (π.χ. μη δήλωση εξαρτημένης εργασίας).

Η ενίσχυση της βιωσιμότητας του συστήματος, έγινε εις βάρος των νεότερων γενεών.

Η βιωσιμότητα του συστήματος κοινωνικής ασφάλισης βασίζεται στην ισορροπία των εισφορών και των παροχών. Η τεκμαρτή απόδοση είναι ένας σημαντικός παράγοντας στην βιωσιμότητα του συστήματος.

Η υπογεννητικότητα είναι η μείωση του αριθμού των γεννήσεων σε έναν πληθυσμό.

Η αύξηση του πληθυσμού στην Ελλάδα είναι 0.16%. Η γένεση δεν αντικαθιστά τους θανάτους. Γεννιούνται 1.35 παιδιά ανά γυναίκα. Η καθαρή μετανάστευση κρατά σταθερό τον Ελληνικό πληθυσμό.

Ο πληθυσμός γηράσκει. Η υπογεννητικότητα είναι η υπό αναφορά τάση .