Politieke Ideologieën en Hun Kenmerken

Een geheel van beschouwingen op een bepaald terrein in de meest algemene en fundamentele zin. Het draait rond de vraag wat politiek is en alle vragen die deze vraag met zich brengt.

De bouwstenen van politieke theorie zijn concepten en begrippen met betrekking tot politiek. Deorie legt verbanden tussen concepten en begrippen onderling.

Politieke theorie gebruikt vaak woorden in een afwijkende of specifieke betekenis. Zo heeI iedereen wellicht een idee van hetgeen hij of zij verstaat onder 'democratie', maar een denker als F. definieert democratie dan op een heel specifieke manier.

Een van de belangrijkste begrippen in de hedendaagse politieke theorie is het begrip 'democratie'. Woorden als 'democratie' en 'democratisch' behoren ook tot het dagelijkse taalgebruik.

Vaak gebruiken we 'democratie' in het dagelijks leven, maar het is belangrijk om na te denken over wat we precies bedoelen met deze term.

De discussie over de betekenis van 'democratie' behoort tot het terrein van de politieke theorie. Theorie verdiept zich in de verschillende definities en interpretaties van dit begrip.

Een minderheidsoverheid, of minderheidsregering, is een regering waarin de regerende partij of coalitie minder dan de helft van de zetels in het parlement heeft. Dit is een relatief zeldzame situatie.

Faciliteitsgemeenten zijn gemeentes in België met gespecialiseerde faciliteiten voor een taalgroep die een minderheid is in die gemeente. Deze gemeentes zijn voornamelijk in Wallonië en Brussel gelegen.

De Belgische politieke structuur is complex met verschillende niveaus van macht en overheid: federaal, regionaal, en lokaal. Deze structuur is gebaseerd op federalisme en taalgemeenschappen.

De (grond)wet van een land die burgers het recht geeft om zich te verzetten tegen pogingen om de democratische orde te ondermijnen.

De vraag of geweld een noodzakelijk of onvermijdelijk onderdeel is van politiek.

De staat claimt het exclusieve recht om geweld te gebruiken binnen haar grenzen.

Een afgebakend gebied met duidelijke grenzen.

De betekenis van grenzen in de context van politieke macht en sociale ordening.

Wanneer twee of meer gemeenschappen strijden over de bepaling van een territorium.

Een geordend systeem van regels, wetten en procedures dat geldt op een specifiek territorium.

De mogelijkheid dat wat in het ene gebied is toegestaan, in een ander gebied verboden is.

Een systeem waarbij individuen in een verantwoordelijke rol worden geplaatst, in tegenstelling tot groepen of partijen.

Groepen die bepaalde ideologische standpunten behartigen, zoals socialisme, liberalisme, progressief, conservatief, nationalisme, internationalisme.

Een politieke ideologie die vrijheid als hoogste waarde beschouwt. Belangrijk voor economie, ondernemerschap, vrije handel, meningsuiting en keuzevrijheid.

Een politieke ideologie die gelijkheid als hoogste waarde beschouwt. Focus op onderwijs, werk, gratis onderwijs en werkzekerheid.

Een politieke ideologie die de eigen cultuur centraal stelt. Belangrijk voor veiligheid, asiel, migratie en het behoud van de eigen identiteit.

Het combineren van verschillende ideologische principes in een politieke partij of programma. Voorbeeld: de 'derde weg' combineert liberalisme en socialisme.

Een groep in de Atheense samenleving die officiële feestgebeurtenissen organiseert en bepaalde rechtszaken behandelt.

Een groep Atheense burgers die in de Areopagos zit, een raad die rechterlijke uitspraken doet in moordzaken.

De bovenste laag van de imperiale piramide, bestaande uit de dominante staten en internationale organisaties die de wereldorde sturen.

De tweede laag van de imperiale piramide, bestaande uit nationale staten die dienen als filters voor personen, goederen en kapitaal. Deze staten spelen een rol in het imperiale apparaat, maar zijn ondergeschikt aan de dominante krachten.

De derde laag van de imperiale piramide, bestaande uit organisaties die geacht worden de belangen van de bevolking te representeren, maar in werkelijkheid de verlangens van de menigte kanaliseren en manipuleren.

De vergelijking tussen het hedendaagse Imperium en het Romeinse Rijk is gebaseerd op de driedeling van de wereldorde in aristocratische, nationale en democratische lagen. Deze driedeling is volgens Hardt en Negri een kenmerk van het imperiale systeem.

Negri en Hardt stellen dat de wereldorde gebaseerd is op een piramidale structuur met drie lagen: aristocratische, nationale en democratische. Deze structuur is volgens hen een kenmerk van het imperiale systeem.

De driedeling van de wereldorde in de imperiale piramide is een instrument om de wereld te beheersen, waarbij de dominante krachten de beslissingen nemen en de andere lagen gecontroleerd worden.

Negri en Hardt beschrijven de huidige wereldorde als imperiaal, met een piramidale hiërarchie waarin de macht geconcentreerd is in de handen van de dominante staten en internationale organisaties.

De imperiale piramide is een model van de wereldorde dat laat zien hoe de macht is verdeeld en hoe de verschillende lagen van de samenleving worden beheerst door een klein aantal dominante krachten.

Het 'wij' in een populistische boodschap kan exclusief zijn, waarbij bepaalde groepen worden uitgesloten, of inclusief, waarbij iedereen wordt ingesloten. Er is altijd een mate van uitsluiting en insluiting, zelfs in inclusieve populismen.

Populisten proberen vaak te spreken in naam van iedereen, maar dit is onmogelijk omdat er altijd mensen zullen zijn die niet mee instemmen. De strijd in de politiek draait om wie we willen insluiten en wie we willen uitsluiten.

Het begrip 'bevolking' omvat alle mensen die op een bepaald territorium leven, ongeacht hun status. 'Volk' daarentegen is een restrictiever begrip dat alleen burgers met een bepaalde nationaliteit omvat.

Nationalisme is een vorm van populisme die het 'volk' tegenover de 'bevolking' plaatst. Volgens nationalisten zijn er mensen die echt tot het nationale volk behoren en anderen die er niet echt toe behoren.

De wereldbevolking leeft verdeeld over verschillende nationale staten. Hoewel er democratische systemen op nationaal niveau bestaan, ontbreekt er een representatieve democratie op wereldniveau.

De concepten 'bevolking' en 'volk' laten zien dat er geen vaste grenzen zijn in de manier waarop we samenlevingen indelen. Het verschil tussen 'wij' en 'zij' is vaak een kwestie van definities en machtsverhoudingen.

Populisme is een politieke strategie die zich richt op een directe band met het volk. Deze strategie kan gebruikt worden door verschillende politieke ideologieën.

Populistische leiders richten zich vaak op angsten en onvrede in de samenleving. Ze presenteren zichzelf als de redders van het volk en beloven verandering.

Een term die oorspronkelijk als een 'leeg begrip' werd gezien, zonder specifieke politieke of sociale identiteit.

Een concept dat de menigte in een gedefinieerd gebied plaatst, met een specifieke politieke identiteit.

Een groep die geen territoriale grenzen kent en zich wereldwijd beweegt, georganiseerd door gezamenlijke belangen.

De klassieke definitie van het proletariaat, bestaande uit industriële arbeiders, wordt uitgebreid tot alle mensen die in het hedendaagse systeem worden uitgebuit, ongeacht hun beroep.

De arbeid die gericht is op de productie van kennis, diensten, concepten en emoties, wordt steeds belangrijker in de moderne economie.

Een kritiek op het marxistische begrip 'proletariaat', omdat dit te veel gericht zou zijn op de industriële arbeidersklasse.

Een groep die zich bewust is van haar onderdrukking in een systeem, maar die niet noodzakelijk een georganiseerde structuur heeft.

Ondanks kritiek op het marxisme, beschouwen Negri en Hardt de menigte als een moderne vorm van het proletariaat, waar iedereen die uitgebuit wordt in het huidige wereldwijde systeem deel van uitmaakt.