Pinagmulan ng Pilipinas: Mga Teorya

Mga Teorya Tungkol sa Pinagmulan ng Pilipinas

• Ayon sa iba't ibang teorya, iba-iba ang paraan ng pagkakabuo ng Pilipinas.
• Nagbibigay ang mga teoryang ito ng mas malalim na pag-unawa sa kasaysayan ng kapaligiran ng bansa.

Teorya ng Tulay na Lupa

• Ang mga sinaunang tao at hayop ay nakarating sa Pilipinas mula sa ibang kontinente sa pamamagitan ng mga tulay na lupa.
• Ang mga tulay na lupa na ito ay umusbong noong panahon ng yelo.
• Noong panahon ng yelo, bumaba ang lebel ng dagat at nagkaroon ng mga konektadong lupain.
• May mga hayop tulad ng elepante at rhinoceros na natagpuan sa Pilipinas na maaaring nagmula sa Asya.

Teorya ng Bottom of the Sea

• Ang Pilipinas ay dating bahagi ng ilalim ng dagat na unti-unting lumitaw dahil sa mga aktibidad ng bulkan.
• May mga fossil ng hayop at halaman mula sa ilalim ng dagat na natagpuan sa mga bundok sa Pilipinas.
• Natagpuan ang mga coral at sea shell sa matataas na lugar tulad ng mga bundok.

Teorya ng Sundaland

• Sinasabi nito na ang Pilipinas ay bahagi ng mas malaking kontinente na tinatawag na Sundaland.
• Ang Sundaland ay nag-uugnay sa Timog-Silangang Asya.
• Ang mga fossil at bato sa Pilipinas ay katulad ng matatagpuan sa ibang bansa sa Timog-Silangang Asya.
• May mga halaman at hayop sa Pilipinas na katulad ng mga matatagpuan sa Borneo at Indonesia.

Teorya ng Continental Drift

• Ang mga kontinente ay dating magkakaugnay bilang isang superkontinente na tinatawag na Pangaea.
• Ang mga kontinente ay unti-unting naghiwalay dahil sa galaw ng mga tectonic plate.
• Ang mga kontinente ay parang mga piraso ng puzzle na magkakasya kung pagsasamahin.
• Natagpuan ang mga fossil ng parehong uri ng halaman at hayop sa magkahiwalay na kontinente.

Teorya ng Plate Tectonic

• Ang daigdig ay may malalaking tipak ng lupa (tectonic plates) na patuloy na gumagalaw.
• Ang paggalaw ng mga tectonic plates ay siyang sanhi ng paglindol, pagputok ng bulkan, at pagbuo ng mga kabundukan.
• Ang mga paggalaw sa ilalim ng lupa ay nagdudulot ng lindol at pagputok ng bulkan.
• Nabuo ang Philippine Trench dahil sa pagsasalubong ng Philippine Plate at Pacific Plate.

Teorya ng Bulkanismo

• Ang Pilipinas ay nabuo dahil sa mga aktibidad ng mga bulkan sa ilalim ng karagatan.
• Dahil sa mga pagsabog ng bulkan, nagkaroon ng mga bagong lupain sa ibabaw ng tubig.
• Maraming bulkan sa Pilipinas, at ang bansa ay bahagi ng Pacific Ring of Fire.
• May mga aktibong bulkan sa Luzon at Mindanao na nagpapakita ng proseso ng pagbuo ng lupa.

Teorya ng Pandarayuhan ni Dr. Henry Otley Beyer

• Ayon kay Dr. Beyer, ang mga Pilipino ay nagmula sa tatlong pangkat ng mga tao na nandayuhan sa Pilipinas sa iba’t ibang panahon.
  • Negrito o Aeta: Sila ang mga unang nanirahan sa bansa at dumating sa Pilipinas gamit ang mga tulay na lupa at nanirahan sa mga kabundukan.
  • Indones: Sila ay sumunod na dumating at mas malaki ang pangangatawan kaysa sa mga Negrito at mas advanced ang kultura at teknolohiya.
  • Malay: Sila ang pangatlong pangkat at nanirahan sa kapatagan at dalampasigan at nagdala ng mas organisadong sistema ng pamahalaan at kultura.
• Ang teoryang ito ay nagpapaliwanag sa mga pagkakaiba sa anyo ng katawan at kultura ng mga sinaunang Pilipino.

Teorya ng Wave Migration ni Dr. Wilhelm Solheim II

• Ayon kay Dr. Solheim, ang mga sinaunang tao sa Timog-Silangang Asya, kabilang ang Pilipinas, ay nagkaroon ng ugnayan sa isa’t isa sa pamamagitan ng paglalakbay sa dagat.
• Sinasabi niya na may naganap na palitan ng kultura at lahi sa rehiyon kaya ang mga Pilipino ay kabilang sa "Nusantao Maritime Trading and Communication Network" na nakipagkalakalan sa mga karatig-bansa tulad ng Indonesia at Malaysia.
• Ayon kay Dr. Solheim, itinuturo nito ang malakas na ugnayang pangkalakalan at pangkultura ng mga sinaunang tao sa rehiyon bago pa ang mga Europeo.

Ebolusyon ng Tao

• Ang bawat sinaunang tao ay may natatanging kontribusyon sa ebolusyon ng ating kasaysayan at kultura.

Australopithecus afarensis

• Sila ay nabuhay 3.9–2.9 milyong taon na ang nakaraan.
• May kakayahang tumayo at maglakad nang tuwid ngunit mas maliit ang utak kaysa sa modernong tao.
• Ang sikat na fossil na "Lucy" ay natagpuan sa Ethiopia.
• Isa ang species na ito sa mga pinakamatandang species na naglakad nang tuwid.

Homo habilis

• Sila ay nabuhay 2.4–1.4 milyong taon na ang nakaraan.
• Mas malaki ang utak nila kumpara sa Australopithecus; at unang gumamit ng kasangkapan o tools.
• Dahil sa kakayahang gumawa at gumamit ng mga kasangkapan sa pagkuha ng pagkain, tinagurian silang "handy man".

Homo erectus

• Sila ay nabuhay 1.9 milyong taon hanggang 110,000 taon na ang nakaraan.
• Mas malaki ang utak nila kaysa sa Homo habilis at mas bihasa sa paggamit ng apoy at paggawa ng kasangkapan.
• Ang mga fossil ng Homo erectus na "Java Man" at "Peking Man" ay natagpuan sa Asya.
• Ang Homo erectus ang unang humayo sa Africa at kumalat sa iba’t ibang bahagi ng Asya at Europa.

Homo floresiensis

• Sila ay nabuhay 100,000–50,000 taon na ang nakaraan.
• Maliit lang ang kanilang katawan at halos isang metro ang taas kaya tinawag silang "Hobbit."
• Ang mga Homo floresiensis ay natagpuan sa isla ng Flores, Indonesia.
• Ipinapakita ng Homo floresiensis na may iba’t ibang klase ng tao na nabuhay kasabay ng mga mas modernong species tulad ng Homo sapiens.

Homo sapiens

• Sila ay nabuhay 300,000 taon na ang nakaraan at tayo ang modernong uri ng tao.
• Mayroon silang pinakamasalimuot na utak at mataas na kakayahan sa pag-iisip, wika, at kultura.
• Ang mga Homo sapiens ang nagpaunlad ng sibilisasyon, sining, agham, at teknolohiya.

Barangay

• Ito ay binubuo ng 30-100 na mag-anak.
• Galing ito sa salitang "balangay," isang malaking barko.
• Ang pinuno nito ay ang datu.
• Ang datu ay dapat ang pinaka mayaman, matalino, malakas, at matapang
• Maaari rin itong makipagkaibigan sa ibang datu.
• Ang "sanduguan" ay pagpapakita ng pagkakaibigan.
• Ang "umalohokan" ang tagapagbalita ng bagong batas.

Sultan

• Ito ay higit na mas malaki sa barangay at binubuo ng 10-12 na nayon.
• May pinuno sa iba't ibang nayon.
• Hindi magkaka-anak ang mga kasapi.
• Ang kanilang pinuno ay ang sultanato.

Mga Tumutulong sa Sultan

• Raja mudo: Tagapagmana ng sultan
• Dayang: Asawa ng datu
• Wazir: Punong ministro
• Datu ladja laut: Ministro ng dagat
• Datu maraha layda: Ministro ng adwana
• Kali: Hukom na tinuturing na pinakamahusay sa Koran Shariah o batas ng mga Muslim

Uri ng Lipunan

• Datu/Maginoo
• Maharlika/Timawa
• Alipin/Oripun
  • Namamahay (bawal bilhin)
  • Sanguiguilid (maaaring bilhin)

Kabuhayan ng Sinaunang Pilipino

• Pangangaso gamit ang pana, punyal, sibat, at bitog.
• Pagsasaka ng palay, mais, niyog, saging, tubo, at iba pang punong kahoy.
• Pangingisda ng mga yamang-dagat na hayop.
• Paninisid ng mga mahahalagang gamit sa dagat.
• Pagmimina.
• Paggawa ng sasakyang-tubig gaya ng balangay, karako, at praos.
• Industriya pantahanan.

Diyos ng mga Ninuno

• Idiante: Diyos ng pagsasaka
• Magwayen: Diyos ng kabilang buhay
• Sidapa: Diyos ng namatay
• Mandarangan: Diyos ng digmaan
• Agni: Diyos ng apoy

Mga Ninuno

• Relihiyon: Animismo.
• Pinagdarasalan: Anito
• Sinasambang Diyos: Bathala
• Pook Sambahan: Burol
• Namumuno sa Sambahan: Kaba
• Paaralan: Bothoan

Pananampalatayang Animismo at Islam

• Panginoon ng Islam: Allah
• Tao ng Islam: Muslim
• Propeta ni Allah: Muhammad

Limang Haligi ng Islam

• Shahada: Pagpapahayag ng paniniwala kay Allah at kay Muhammad bilang propeta.
• Salah: Pagdarasal ng limang beses sa isang araw na nakaharap sa Mecca.
• Zakat: Pagbibigay ng tulong sa mga nangangailangan.
• Sawm: Pag-aayuno tuwing Ramadan.
• Hajj: Paglalakbay sa Mecca.

Sining

• Musika
  • Panghehele o Uyuyi: Awit pampatulog
  • Kundiman: Awit ng pag-ibig
  • Kumintang: Mabilis na awit na ginagamit sa mga sayaw at seremonya.
  • Balitaw: Awit ng pag-ibig na may kasamang palitan ng tanong at sagot.
• Paglilok
  • Paglilok ng bangkay.
  • Paglilok ng bahay.
  • Instrumentong pangtugtog.
• Panitikan
  • Bukambibig: Salawikan, uyayi, bugtong, talindaw, kumintong.
  • Nakasulat: Dula, tula, dalit, itigsik.
  • Epiko: Darangan (Maranao), Hudhud (Ifugao), Hinilawod (Iloilo), lamang (Ilocos).
• Pagpinta: Pula at itim ang gamit sa katawan.