Pakinabang at Hamon ng Teknolohiya

Mga Misyonerong Kastila at ang Wika

• Gumamit ang mga misyonerong Kastila ng mga katutubong wika para mas madali at epektibong ituro ang relihiyon.
• Mas madaling matutuhan ang mga katutubong wika kumpara sa pagtuturo ng Espanyol.
• Nakatulong ang pagsasalita ng katutubong wika sa mga prayle para mas maging kapani-paniwala at mabisa ang kanilang relasyon sa mga katutubo.
• Gumawa ang mga prayle ng mga diksyunaryo, aklat panggramatika, katekismo, at mga aklat na kumpesyonal para matutunan ng mabilis ang mga katutubong wika.

Wikang Panturo sa Pilipinas

• Naging kontrobersyal ang paggamit ng wikang katutubo bilang panturo sa Pilipinas.
• Inatas ng hari na gumamit ng wikang katutubo sa pagtuturo ng pananampalataya, ngunit hindi ito sinunod.
• Nagpatuloy ang paggamit ng wikang Espanyol o Kastila bilang panturo sa pagtuturo ng Kristiyanismo.
• Ipinagpatuloy ang paggamit ng wikang Espanyol sa kahit anong paraan.

Panahon ng Hapon

• Naging layunin nilang burahin ang anumang impluwensiya ng mga Amerikano at itinaguyod ang paggamit ng wikang Tagalog.
• Sa panahong ito, umunlad ang panitikang Tagalog.
• Ipinatupad ang Order Militar Blg. 13 na nag-uutos na gawing opisyal na wika ang Tagalog at wikang Hapon.

Panahon ng Malasariling Pamahalaan

• Nilikha ng Saligang Batas noong 1935 ang probisyon para sa pagpili ng isang wikang pambansa.
• Itinatag ang Surian ng Wikang Pambansa (ngayon ay Sentro ng Wikang Filipino) upang mamuno sa pag-aaral ng isang wikang pambansa.
• Ipinalabas ang Kautusang Tagapagpaganap Blg. 134 na nag-aatas na Tagalog bilang batayan sa pagbubuo ng wikang pambansa.
• Ilang dahilan para maging wikang pambansa ang Tagalog ay ang: dami ng mga nagsasalita at nakakaintindi, kadalian sa pagkatuto, mayroon itong historical na basehan, at ito ang wika sa maynila bilang sentro ng kalakalan.

Iba Pang Panahon

• Ang paggamit at pagpapahalaga sa wikang Filipino ay patuloy na binibigyang-pansin sa mga kasalukuyang panahon.
• Ilang mga personalidad at mga organisasyon na nag-ambag sa pagiging pambansa ng Filipino ay itinatampok.
• May mga batas at mga kaugnay na dokumento na nagpapatuloy ng paggamit at pagtugon sa mga isyu ng wika sa Pilipinas.

Bahagi ng Pananalita

• Pangngalan (noun) - mga salitang nagsasaad ng pangalan ng tao, bagay, hayop, lugar, katangian, o pangyayari.

  • Uri ng Pangngalan: Pantangi (tukoy na pangngalan) at Pambalana (pangkalahatang pangngalan).
  • Kasarian ng Pangngalan: Pambalana (Panlalaki, Pambabae, at Di-tiyak), at Walang Kasarian.
  • Halimbawa ng Pangngalan: Panay, Setyembre, Saligang Batas, ama, puno, pusa, halimbawa, atbp.

• Panghalili (pronoun) - mga salitang ginagamit bilang kapalit ng pangngalan. -Uri ng panghalip: Panao, Pananong, Panaklaw, Pamatlig.

• Pandiwa (verb) - mga salitang nagsasaad ng kilos o aksyon.

• Mga halimbawa: Pumunta, kumain, sumayaw

• Pang-uri (adjective) - mga salitang naglalarawan o nagbibigay-turing sa pangngalan o panghalip.

• Pang-abay (adverb) -mga salitang naglalarawan sa pandiwa, pang-uri, at iba pang pang-abay.

• Pangatnig (conjunction), Pang-angkop (ligature), Pang-ukol (preposition), at Pananda (marker)

• Maraming tuntunin at gabay sa pagbaybay (ortograpiya) at pagsasalita ng Filipino, na mahalagang matutunan ng bawat Pilipino.

• Mahalaga rin ang pag-unawa sa mga tuntunin at paggamit ng gitling, pag-uulit ng salita, pag-uulit at paghihiwalay ng katinig at patinig.

• May mga bahagi ng pananalita na ginagamit upang palawakin at gawing mas makahulugan ang pangungusap.

Iba Pang Mga Konsepto

• Pangkomunikasyon ng mga Pilipino:
  • Berbal at di-berbal na komunikasyon (mga kasanayang komunikatibo)
  • Kagawiang pangkomunikasyon (nakaaalay sa kultura)
  • Kakayahang diskorsal (tumutukoy sa pag-unawa at pagpapahayag sa wika).
• Pangunahing tuntunin at konsepto sa pakikipagtalastasan (Grice)
  • Mga tuntunin sa halaga, pagiging maayos, at kabuluhan ng pagsasalita sa komunikasyon.
  • Pagpapahaba sa pangungusap (pagpapalawak ng kahulugan)

Sa quiz na ito, susuriin mo ang mga pakinabang at hamon na dulot ng teknolohiya sa modernong panahon. Tatalakayin din ang epekto nito sa edukasyon at kalusugan, pati na rin ang mga panganib sa paggamit ng social media. Subukan ang iyong kaalaman at pag-unawa sa mga isyung ito.