Overheidsbegroting Quiz

Overheidsbegroting

Ontvangsten: Inkomsten van de overheid (belasting, premies, etc.)
Uitgaven: Kosten die de overheid maakt (onderwijs, gezondheidszorg, etc.)
Directe belastingen: Belasting over inkomen (bijv. inkomstenbelasting, vennootschapsbelasting)
Indirecte belastingen: Belasting over producten of diensten (bijv. BTW, accijns)
Volksverzekeringen: Verzekeringen waar iedereen verplicht aan mee doet, ongeacht inkomen of baan (bijv. AOW)
Werknemersverzekeringen: Verzekeringen voor werknemers (bijv. WW, ZW)
Overheidssaldo: Verschil tussen ontvangsten en uitgaven van de overheid:
- Tekort: Overheid geeft meer uit dan het ontvangt.
- Overschot: Overheid ontvangt meer dan het uitgeeft.
Overheidsschuld: De totale schuld die de overheid heeft opgebouwd door tekorten.
EMU-normen: Twee regels voor Eurolanden:
- Begrotingstekort: Max. 3% van het BBP
- Overheidsschuld: Max. 60% van het BBP

Inkomstenbelasting

Boxenstelsel: Nederlandse systeem om inkomstenbelasting te berekenen, met 3 boxen:
- Box 1: Inkomen uit werk en woning
- Box 2: Inkomen uit aandelen en andere beleggingen
- Box 3: Inkomen uit vermogen (spaargeld, etc.)
Belastingtarief: Percentage dat je van je inkomen aan belasting moet betalen:
- Proportioneel: Eén vast percentage, ongeacht de hoogte van het inkomen.
- Progressief: Hoger percentage voor hogere inkomens.
Belastingsdruk: De verhouding tussen belasting en inkomen:
- Gemiddelde belastingdruk: Totaal betaalde belasting gedeeld door het totale inkomen.
- Marginale belastingdruk: Percentage dat je extra betaalt over de laatste verdiende euro.

Sociale zekerheid

Sociale voorziening: Steun van de overheid aan mensen zonder baan of inkomen (bijv. bijstand)
Sociale verzekering: Verzekering waar je premie voor betaalt en die je helpt bij risico's (werkloosheid, ziekte, etc.)
Groene druk: De verhouding tussen de totale lasten van de overheid (belastingen en premies) en het nationale inkomen.
Grijze druk: De verhouding tussen de kosten van de sociale zekerheid en het nationale inkomen.
Omslagstelsel: Huidige werkenden betalen premies, die gebruikt worden voor de uitkeringen van huidige gepensioneerden.
Pensioenvoorziening: 3 manieren om te sparen voor je pensioen:
- Staatspensioen (AOW): Uitkering van de overheid.
- Arbeidsongeschiktheidspensioen: Van werkgever of verzekering bij arbeidsongeschiktheid.
- Individueel pensioen: Zelf sparen voor later.

Ongelijkheid

Inkomensverschillen: Verschillen in de hoogte van het inkomen tussen mensen.
Primair inkomen: Inkomen dat je verdient (loon, winst, rente, etc.)
Secundair inkomen: Primair inkomen + inkomsten uit overdrachtsinkomen (bijv. AOW, toeslagen)
Lorenzcurve: Grafiek die de verdeling van het inkomen in een land laat zien.
Parade van Pen: Visualisatie van de inkomensverdeling met staafjes, die de hoogte van het inkomen voorstellen.
Vermogensverdeling: Verdeling van het vermogen tussen mensen.
Nivelleren: Maken van de inkomensverdeling minder scheef (belasting verhogen voor de rijken, subsidies voor de armen).
Denivelleren: Maken van de inkomensverdeling schever (belastingen verlagen voor de rijken, subsidies verlagen voor de armen).

Begrippenlijst

Accijns: Belasting op specifieke producten (bijv. benzine, alcohol).
BTW: Belasting over toegevoegde waarde (een percentage over de verkoopprijs van producten).
Directe belasting: Belasting over het inkomen (bijv. inkomstenbelasting).
Indirecte belasting: Belasting over producten of diensten (bijv. BTW).
Inkomstenbelasting: Belasting die je betaalt over je inkomen.
Vennootschapsbelasting: Belasting die bedrijven betalen over hun winst.
Volksverzekeringen: Verzekeringen waar iedereen aan deelneemt, ongeacht inkomen of baan.
Werknemersverzekeringen: Verzekeringen die gelden voor werknemers (bijv. WW, ZW).
Overheidsbestedingen: Uitgaven van de overheid (gezondheidszorg, onderwijs, etc.)
Overheidssaldo: Verschil tussen ontvangsten en uitgaven van de overheid.
Overheidsschuld: De totale schuld die de overheid heeft.
Overheidsuitgaven: Uitgaven van de overheid (bijv. onderwijs, defensie).
EMU-normen: Regels voor landen in de Eurozone, die de schuld en het begrotingstekort van de overheid beperken.
Aftrekpost: Kosten die je mag aftrekken van je inkomen voor de belasting.
Belastbaar inkomen: Deel van je inkomen waarover je belasting moet betalen.
Brutoloon: Het loon voor je werkt, voordat belastingen en premies worden ingehouden.
Nettoloon: Het loon dat je daadwerkelijk ontvangt.
Heffingskorting: Korting die je krijgt op de inkomstenbelasting.
Progressief belastingtarief: Hoger percentage belasting voor hogere inkomens.
Proportioneel belastingtarief: Vaste belastingdruk, ongeacht wat je verdient.
Belastbaar vermogen: Het vermogen waarover je belasting moet betalen.
Heffingsvrij vermogen: Een deel van je vermogen waarover je geen belasting moet betalen.
Sociale voorziening: Steun van de overheid voor mensen zonder baan of inkomen.
Sociale verzekering: Verzekering die je beschermt tegen bepaalde risico's (bijv. werkloosheid, ziekte)
AOW: Algemene Ouderdomswet, het staatspensioen.
Grijze druk: De verhouding tussen de kosten van de sociale zekerheid en het nationale inkomen.
Groene druk: De verhouding tussen de totale lasten van de overheid en het nationale inkomen.
Omslagstelsel: Huidige werkenden betalen premies, die gebruikt worden voor de uitkeringen van huidige gepensioneerden.
Primair inkomen: Inkomen dat je verdient (loon, winst, rente, etc.)
Secundair inkomen: Primair inkomen + inkomen uit overdrachtsinkomen (bijv. AOW, toeslagen)
Denivelleren: Maken van de inkomensverdeling schever.
Lorenzcurve: Grafiek die de verdeling van het inkomen in een land laat zien.
Nivelleren: Minder scheef maken van de inkomensverdeling.
Overdrachtsinkomen: Inkomen dat mensen ontvangen van de overheid (bijv. AOW, toeslagen)
Parade van Pen: Visualisatie van de inkomensverdeling met staafjes die de hoogte van het inkomen voorstellen.