Oudheidstheater: Grieken en Romeinen

Het Griekse woord voor 'theater' betekent letterlijk 'plaats om te kijken'. Het beschrijft de actie van een groep mensen die een verhaal uitbeeldt voor een ander publiek.

De Griekse tragedie is een genre dat draait om conflicten tussen mensen en goden, waarbij de gebeurtenissen vaak gebaseerd zijn op mythes en altijd met een tragisch einde eindigen.

Het koor in een Griekse tragedie was een groep mensen die de gebeurtenissen op het podium becommentarieerden, de emoties van het publiek weerspiegelden en het publiek in contact brachten met de goden.

Aeschylus was een van de drie grote tragedieschrijvers in de Griekse oudheid. Hij introduceerde een tweede speler, gaf het koor een sterke rol en maakte gebruik van spectaculaire technieken.

Sophocles, een andere prominente tragedieschrijver, introduceerde een derde speler en focuste op het conflict tussen de mens en het onherroepelijke lot, de 'kosmos'.

Euripides, de laatste grote tragedieschrijver, introduceerde meer realistische dialogen, psychologisch complexere personages en daagde bestaande sociale normen en waarden uit.

De Griekse komedie ontstond in de loop van de 5e eeuw v.C. en was gekenmerkt door een komische toon, satire en humor, vaak gericht op sociale en politieke thema's.

Een antiek Grieks feest, gevierd door vrouwen ter ere van Demeter. Het was een soort carnaval vol obsceniteiten, bespotting en scheldpartijen, waarbij ook mannen werden bespot. Dit feest omvatte zelfs een schrijverswedstrijd waarin drie komedies werden voorgedragen.

Een genre van toneelstukken in het antieke Griekenland, gekenmerkt door een komische stijl, grofgebekte humor, onwaarschijnlijke wendingen, satire en kritiek op de samenleving. Komedies werden ook opgevoerd ter ere van Dionysus, de god van de wijn en het theater.

Een van de bekendste schrijvers van Griekse komedies (446-386 v.C.). Hij is bekend om zijn scherpe satire en de overlevering van zijn werken, waaronder "De Ridders", "De Wolken" en "De Wespen".

Een rijk persoon in het antieke Athene die verantwoordelijk was voor de financiering van de opvoering van toneelstukken. Hij betaalde voor decor, kostuums en andere benodigdheden.

Een type komedie in het antieke Griekenland, gekenmerkt door een slecht einde. De oorsprong ligt in de Griekse kolonies.

Het koor dat tijdens Griekse komedies optrad met dans en zang. Het bestond uit 120 mannen die dynamische kordax-dansen uitvoerden.

Een specifiek onderdeel van een Griekse Komedie waarin de koorleider uit het verhaal stapt en direct met het publiek praat. Het is een meta-theatrale moment waar de auteur of het stuk besproken wordt.

De eerste stenen theater in het Romeinse Rijk, gebouwd in 52 v.C. door Pompeius. Dit was het begin van het permanente theatergebouw in Rome.

Het Romeinse woord voor personage en masker, dat vanaf de 2e eeuw v.C. in gebruik was.

Een type Romeins toneelstuk dat is geïnspireerd door en gespeeld in Griekse stijl, met Griekse kleding (pallium).

Een type Romeins toneelstuk dat in Romeinse kleding (toga) is opgevoerd, met nadruk op Romeinse waarden.

Een Romeinse klucht die zijn oorsprong vindt in de landelijke tradities van Napels. Het kenmerkt zich door boertige taal, typetjes en een happy end, en behandelt vaak thema's als liefde, intriges en misverstanden.

De overkoepelende term voor de Romeinse theatervorm die ook gladiatorengevechten, executies, dierengevechten, danspantonimes en mime omvatte, die het publiek wilde overweldigen met spektakel en wreedheid.

Een grote amfitheater in Rome, gebouwd in 80 n.C., dat plaats bood aan 50.000 toeschouwers. Dit theater had een geavanceerde machinerie voor spectaculaire evenementen, en de zitplaatsen waren georganiseerd volgens sociale hiërarchie.