Podcast
Questions and Answers
Welke van de volgende uitspraken over ouderenpsychiatrie is juist?
Welke van de volgende uitspraken over ouderenpsychiatrie is juist?
Wat is belangrijk bij de diagnose van psychiatrische stoornissen bij ouderen?
Wat is belangrijk bij de diagnose van psychiatrische stoornissen bij ouderen?
Waarom moeten psychofarmaca op maat worden gedoseerd bij ouderen?
Waarom moeten psychofarmaca op maat worden gedoseerd bij ouderen?
Wat zijn belangrijke aspecten van de zorgorganisatie in de ouderenpsychiatrie?
Wat zijn belangrijke aspecten van de zorgorganisatie in de ouderenpsychiatrie?
Signup and view all the answers
Welke factor kan de keuze voor behandeling bij ouderen beïnvloeden?
Welke factor kan de keuze voor behandeling bij ouderen beïnvloeden?
Signup and view all the answers
Wat moet er gebeuren indien er gedragsverandering of psychiatrische klachten optreden bij een oudere patiënt?
Wat moet er gebeuren indien er gedragsverandering of psychiatrische klachten optreden bij een oudere patiënt?
Signup and view all the answers
Wat is een karakteristiek van dementie in de context van ouderenpsychiatrie?
Wat is een karakteristiek van dementie in de context van ouderenpsychiatrie?
Signup and view all the answers
Wat gebeurt er met het percentage ouderen in de bevolking van 2015 tot 2040?
Wat gebeurt er met het percentage ouderen in de bevolking van 2015 tot 2040?
Signup and view all the answers
Wat is een typische kenmerk van patiënten in de ouderenpsychiatrie?
Wat is een typische kenmerk van patiënten in de ouderenpsychiatrie?
Signup and view all the answers
Welke vorm van veroudering wordt grotendeels genetisch bepaald?
Welke vorm van veroudering wordt grotendeels genetisch bepaald?
Signup and view all the answers
Wat gebeurt er met de hersenstructuur na het 30e levensjaar?
Wat gebeurt er met de hersenstructuur na het 30e levensjaar?
Signup and view all the answers
Welke neurotransmitteractiviteit neemt af bij ouderen?
Welke neurotransmitteractiviteit neemt af bij ouderen?
Signup and view all the answers
Wat is een veelvoorkomend probleem bij de cognitieve functies van ouderen?
Wat is een veelvoorkomend probleem bij de cognitieve functies van ouderen?
Signup and view all the answers
Welke uitspraak over veroudering is correct?
Welke uitspraak over veroudering is correct?
Signup and view all the answers
Wat is een signaal dat kan wijzen op neurodegeneratieve ziekten bij ouderen?
Wat is een signaal dat kan wijzen op neurodegeneratieve ziekten bij ouderen?
Signup and view all the answers
Wat is een veelvoorkomend probleem bij de psychosociale veranderingen tijdens veroudering?
Wat is een veelvoorkomend probleem bij de psychosociale veranderingen tijdens veroudering?
Signup and view all the answers
Welk aspect van cognitief functioneren vermindert het eerst bij ouderen?
Welk aspect van cognitief functioneren vermindert het eerst bij ouderen?
Signup and view all the answers
Welk symptoom is vaak niet te wijten aan de normale veroudering?
Welk symptoom is vaak niet te wijten aan de normale veroudering?
Signup and view all the answers
Met welke verandering in het lichaam wordt veroudering vaak geassocieerd?
Met welke verandering in het lichaam wordt veroudering vaak geassocieerd?
Signup and view all the answers
Wat is een veelvoorkomende misvatting over de veroudering van de hersenen?
Wat is een veelvoorkomende misvatting over de veroudering van de hersenen?
Signup and view all the answers
Wat wordt vaak ervaren door ouderen als gevolg van de veranderingen door veroudering?
Wat wordt vaak ervaren door ouderen als gevolg van de veranderingen door veroudering?
Signup and view all the answers
Welke uitspraak beschrijft het best de effectiviteit van ouderen in complexe situaties?
Welke uitspraak beschrijft het best de effectiviteit van ouderen in complexe situaties?
Signup and view all the answers
Waarom is het belangrijk om medicatie individueel te doseren bij patiënten?
Waarom is het belangrijk om medicatie individueel te doseren bij patiënten?
Signup and view all the answers
Wat wordt vaak eerder en beter beschouwd bij oudere patiënten met een ernstige depressie?
Wat wordt vaak eerder en beter beschouwd bij oudere patiënten met een ernstige depressie?
Signup and view all the answers
Welke psychotherapeutische interventies zijn effectief gebleken bij ouderen?
Welke psychotherapeutische interventies zijn effectief gebleken bij ouderen?
Signup and view all the answers
Wat is de rol van geriater binnen een multidisciplinair team in de ouderenpsychiatrie?
Wat is de rol van geriater binnen een multidisciplinair team in de ouderenpsychiatrie?
Signup and view all the answers
Wat is een gevolg van de krimp van langdurige klinische behandelplaatsen in de psychiatrie?
Wat is een gevolg van de krimp van langdurige klinische behandelplaatsen in de psychiatrie?
Signup and view all the answers
Wat is het doel van consultatie vanuit ggz-voorzieningen in verzorgings- en verpleeghuizen?
Wat is het doel van consultatie vanuit ggz-voorzieningen in verzorgings- en verpleeghuizen?
Signup and view all the answers
Waarom is kennis van mogelijke interacties van psychofarmaca belangrijk?
Waarom is kennis van mogelijke interacties van psychofarmaca belangrijk?
Signup and view all the answers
Wat wordt vaak aangepast bij psychotherapeutische sessies voor ouderen?
Wat wordt vaak aangepast bij psychotherapeutische sessies voor ouderen?
Signup and view all the answers
Wat wordt bedoeld met vloeiende intelligentie?
Wat wordt bedoeld met vloeiende intelligentie?
Signup and view all the answers
Welke verandering in copingstrategieën is typisch voor ouderen?
Welke verandering in copingstrategieën is typisch voor ouderen?
Signup and view all the answers
Wat is het belangrijkste doel in de laatste levensfase van ouderen?
Wat is het belangrijkste doel in de laatste levensfase van ouderen?
Signup and view all the answers
Welke van de volgende factoren kan een grote impact hebben op het sociale functioneren van ouderen?
Welke van de volgende factoren kan een grote impact hebben op het sociale functioneren van ouderen?
Signup and view all the answers
Wat zijn de mogelijke gevolgen van een verminderde zelfwaardering bij ouderen?
Wat zijn de mogelijke gevolgen van een verminderde zelfwaardering bij ouderen?
Signup and view all the answers
Welke techniek is ontwikkeld om ouderen te helpen reflecteren op hun leven?
Welke techniek is ontwikkeld om ouderen te helpen reflecteren op hun leven?
Signup and view all the answers
Welke rol speelt de locus of control bij veroudering?
Welke rol speelt de locus of control bij veroudering?
Signup and view all the answers
Wat kan de rol van emotionele voldoening zijn in sociale relaties bij ouderen?
Wat kan de rol van emotionele voldoening zijn in sociale relaties bij ouderen?
Signup and view all the answers
Wat is een belangrijke overweging bij het onderzoek naar oudere patiënten?
Wat is een belangrijke overweging bij het onderzoek naar oudere patiënten?
Signup and view all the answers
Wat houdt een cognitief screeningsinstrument zoals de MMSE in?
Wat houdt een cognitief screeningsinstrument zoals de MMSE in?
Signup and view all the answers
Wat kan een factor zijn die de vermoeibaarheid van ouderen tijdens een onderzoek beïnvloedt?
Wat kan een factor zijn die de vermoeibaarheid van ouderen tijdens een onderzoek beïnvloedt?
Signup and view all the answers
Wat is een mogelijke emotionele reactie van ouderen op de afname van levensverwachting?
Wat is een mogelijke emotionele reactie van ouderen op de afname van levensverwachting?
Signup and view all the answers
Wat zijn de voordelen van een gestructureerd status-mentalisonderzoek bij ouderen?
Wat zijn de voordelen van een gestructureerd status-mentalisonderzoek bij ouderen?
Signup and view all the answers
Wat is een essentieel onderdeel van de heteroanamnese bij een wilsbekwame oudere?
Wat is een essentieel onderdeel van de heteroanamnese bij een wilsbekwame oudere?
Signup and view all the answers
Welke factor kan de interpretatie van onderzoeksresultaten bij ouderen compliceren?
Welke factor kan de interpretatie van onderzoeksresultaten bij ouderen compliceren?
Signup and view all the answers
Wat is een belangrijke overweging bij het medicamenteus behandelen van oudere patiënten?
Wat is een belangrijke overweging bij het medicamenteus behandelen van oudere patiënten?
Signup and view all the answers
Welke van de volgende gedragsproblemen komt vaak voor bij neurodegeneratieve aandoeningen?
Welke van de volgende gedragsproblemen komt vaak voor bij neurodegeneratieve aandoeningen?
Signup and view all the answers
Wat speelt een cruciale rol bij het ontstaan van stemmingsstoornissen op latere leeftijd?
Wat speelt een cruciale rol bij het ontstaan van stemmingsstoornissen op latere leeftijd?
Signup and view all the answers
Welke onderzoeksmethoden ondersteunen neuropsychiatrische diagnostiek?
Welke onderzoeksmethoden ondersteunen neuropsychiatrische diagnostiek?
Signup and view all the answers
Welke van de volgende stellingen over psychiatrische stoornissen bij ouderen is waar?
Welke van de volgende stellingen over psychiatrische stoornissen bij ouderen is waar?
Signup and view all the answers
Wat moet expliciet worden nagegaan tijdens de anamnese bij ouderen?
Wat moet expliciet worden nagegaan tijdens de anamnese bij ouderen?
Signup and view all the answers
Welke van de volgende factoren is relevant voor de farmacokinetiek bij ouderen?
Welke van de volgende factoren is relevant voor de farmacokinetiek bij ouderen?
Signup and view all the answers
Wat is een belangrijk aspect van de biografische anamnese bij ouderen?
Wat is een belangrijk aspect van de biografische anamnese bij ouderen?
Signup and view all the answers
Wat is een veelvoorkomende misvatting over psychische aandoeningen bij ouderen?
Wat is een veelvoorkomende misvatting over psychische aandoeningen bij ouderen?
Signup and view all the answers
Welke van de onderstaande symptomen kan duiden op cognitieve achteruitgang?
Welke van de onderstaande symptomen kan duiden op cognitieve achteruitgang?
Signup and view all the answers
Wat is een vereiste bij het aanvullende neuropsychologisch onderzoek?
Wat is een vereiste bij het aanvullende neuropsychologisch onderzoek?
Signup and view all the answers
Study Notes
Ouderenpsychiatrie: Samenvatting
- Focus: Psychiatrische stoornissen bij ouderen, ongeacht de oorsprong of oorzaak.
- Essentieel: Begrip van normale veroudering is noodzakelijk voor de interpretatie van klachten, zoals geheugenproblemen.
- Noodzakelijk onderzoek: Functioneel en lichamelijk onderzoek is altijd essentieel bij ouderen met gedragingen of psychiatrische klachten.
- Frequente comorbiditeit: Psychiatrische en somatische ziekten komen vaak samen voor bij ouderen.
- Somatische oorzaken overwegen: Bij nieuwe psychiatrische problemen op oudere leeftijd, moet een somatische oorzaak steeds overwogen worden.
- Hersenveroudering is cruciaal: Kennis van normale en pathologische hersenveroudering is cruciaal voor een correcte diagnose.
- Dosering aanpassen: Interventies, zoals de dosering van psychofarmaca, moeten op maat aangepast worden vanwege individuele verschillen in veroudering en comorbiditeit.
- Psychotherapie als alternatief: Psychotherapie is effectief bij ouderen en een goed alternatief voor psychofarmaca, rekening houdend met bijwerkingen en geneesmiddeleninteracties.
Demografische Druk & Patiëntcategorieën
- Snelle toename oudere bevolking: Het percentage ouderen stijgt sterk, wat meer druk op zorgverzekeringen legt.
- Verandering in zorgverdeling: Minder mensen zorgen voor een groter deel van de bevolking.
- Comorbiditeit is vaak aanwezig: Ouderen hebben vaak zowel somatische als psychiatrische aandoeningen.
-
Patiëntcategorieën: Ouderenpsychiatrie behandelt ouderen met:
- Nieuwe psychiatrische klachten op oudere leeftijd.
- Problemen met bestaande psychiatrische stoornissen door veroudering.
- Neurodegeneratieve ziekten, zoals dementie of Parkinson.
- Kader 28.1: Kenmerken van ouderenpsychiatrische patiënten staan in bijlage.
Verouderingsprocessen
- Definitie: Veroudering is het proces waarbij de kans op overleven afneemt en de fysiologische capaciteit vermindert.
- Verschillende vormen: Veroudering is complex, en verschillende processen zijn er in spelen.
- Variatie: De effecten van veroudering verschillen sterk tussen personen.
- Biologische leeftijd is belangrijk: Bij diagnostiek en behandeling is biologische leeftijd relevanter dan kalenderleeftijd.
- Endogene (primaire) veroudering: Het intrinsieke, genetisch bepaalde verouderingsproces.
- Exogene (secundaire) veroudering: Invloed van omgevingsfactoren op veroudering (voeding, gifstoffen, stress).
Hersenveroudering
- Hersengrootte verandert: Hersengewicht neemt af vanaf 30 jaar, met atrofie, vergroting van ventrikels.
- Neuronale veranderingen: Neuronen worden kleiner, dendrietendichtheid en interneuronale verbindingen verminderen.
- Verschillen in atrofie: Prefrontale cortex en striatum hebben meer atrofie, occipitale cortex minder.
- Amyloïdplaques en witte stof veranderingen: Deze afwijkingen bij MRI-onderzoek stijgen met de leeftijd, en vergroten het risico op dementie.
- Bloed-hersenbarrière: Leakers van eiwitten in de bloed-hersenbarrière kunnen aanwezig zijn.
- Neurotransmitteractiviteit: AFname in dopaminerge en cholinerge (noradrenerge) activiteit treedt op met leeftijd.
Veroudering en psychische functies
- Cognitief functioneren: Reactiesnelheid en werkgeheugen nemen af, complex denken wordt lastiger.
- Geheugen is aan verandering onderhevig: Ouderen gebruiken andere strategieën, en minder detailrijke gegevens onthouden.
- Gekristalliseerde tegen vloeiende intelligentie: Opgeslagen kennis compenseert de mindere verwerkingssnelheid.
- Persoonlijkheidsontwikkeling: Introversie neemt toe, passieve coping strategieën zijn vaker aanwezig.
- Controle over eigen leven: Externe locus of control is vaker aanwezig.
- Acceptatie in de laatste levensfase: Levensuitgangpunten, en emotionele en relationele veranderingen spelen een rol in de laatste levensfase.
- Sociaal functioneren: Verlies van banen, partners, en sociale contacten spelen een belangrijke rol.
- Eenzaamheid en depressie: Verlies kan tot problemen zoals verlies, eenzaamheid en depressie leiden.
Diagnostiek van Ouderen
- Gelijkaardig, maar met aanpassingen: Basisdiagnostische methodes blijven gelden, maar speciale oogpunten zijn cruciaal.
- Hulpvraag kan van verschillende bronnen komen: Meerdere partijen betrokken kunnen zijn.
- Cognitieve screenings: Instrumenten zoals MMSE helpen bij het vaststellen van cognitieve afwijkingen.
- Aanpassing aan visuele en auditieve beperkingen: Gebruik goede verlichting en vermijd achtergrondgeluid.
- Heteroanamnese essentieel: Informatie van de omgeving is cruciaal, zeker bij gedragsproblemen.
Behandeling in de Ouderenpsychiatrie
- Individuele aanpassing nodig: Aanpassingen aan de dosering van medicijnen en psychotherapie.
- Farmacokinetische en farmacodynamikinformatie: Veranderingen in het verwerken van medicijnen.
- Lager starten met medicatie: Goed afwegen van bijwerkingen, en medicatie aanpassen afhankelijk van hun effecten.
- Psychotherapeutische interventies: Effectiviteit van verschillende behandelingsmethoden bij ouderen.
Zorgorganisatie
- Aparte voorzieningen voor ouderen: Specifieke programma's en faciliteiten in instellingen voor geestelijke gezondheidszorg.
- Teamwerk is cruciaal: Ouderenpsychiaters, geriaters, neuropsychologen en ergotherapeuten werken samen.
- Verplaatsing naar verpleeghuizen: Substitutie van verblijf naar andere zorginstellingen.
- Consultatie bij huisartsen: Regelmatige interactie en consultatie met huisartsen.
Studying That Suits You
Use AI to generate personalized quizzes and flashcards to suit your learning preferences.
Description
Deze samenvatting behandelt psychiatrische stoornissen bij ouderen, met aandacht voor de rol van normale veroudering en de noodzaak van aanvullend onderzoek. Daarnaast wordt ingegaan op veelvoorkomende comorbiditeit en de aanpassing van interventies zoals medicatie. Een goed begrip van hersenveroudering is essentieel voor een correcte diagnose.